Στιγμιότυπο από την πρόσφατη απομάκρυνση αμάχων στο Ανατολικό Χαλέπι

Παρά την αλλαγή σκηνικού και προσώπων στο Λευκό Οίκο, μετά τις 20 Γενάρη, και τις κρίσιμες εκλογές εντός του 2017 σε Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία, ενδεχομένως και Ιταλία δεν αναμένεται καμία ουσιαστική αλλαγή στο πρωταρχικό, την αιτία της σύγκρουσης.

Το πέρασμα του Χαλεπίου, μιας από τις μεγαλύτερες πόλεις της Συρίας, στην πλευρά της συριακής κυβέρνησης, δημιουργεί νέες «παραμέτρους» στη σύγκρουση σε στρατιωτικό και διπλωματικό πεδίο. Πρώτα από όλα, στερεί τους αντικαθεστωτικούς και τους τζιχαντιστές από την πόλη - οικονομική «ατμομηχανή» της χώρας και την πύλη προς Τουρκία και Ευρώπη. Ο συριακός στρατός και η κυβέρνηση του Σύρου Προέδρου, Μπασάρ Ασαντ, βγαίνουν ενισχυμένοι. Απελευθερώνονται δυνάμεις προς άλλες περιοχές σύγκρουσης όπως π.χ. στην Παλμύρα (μέρος της οποίας φάνηκαν να ανακτούν οι τζιχαντιστές του «Ισλαμικού Κράτους» στις αρχές της βδομάδας υπό την πιθανή κάλυψη των ΗΠΑ...), στη Χομς, στη Χάμα ή στην επαρχία Ιντλίμπ. Και στα πεδία της μελλοντικής διπλωματικής διαπραγμάτευσης, όπου ο Ασαντ αναμένεται να αναγκάσει τους αντιπάλους του να αποδεχτούν πως η ανατροπή του είναι πλέον δυσκολότερη από ποτέ.

Πάντως, υπάρχουν πολλές περιοχές της χώρας τις οποίες ελέγχουν ακόμα δυνάμεις αντικαθεστωτικών (πέριξ της Δαμασκού, επαρχίες Χομς και Χάμα), οι τζιχαντιστές της «Αλ Κάιντα» (πρώην «Μέτωπο Νούσρα», νυν «Φατάχ αλ Σαμ», κυρίως στην βορειοδυτική επαρχία Ιντλίμπ) και του «Ισλαμικού Κράτους» (που έχουν το προπύργιό τους στην πόλη Ράκα). Επιπλέον, οι συριακές κυβερνητικές δυνάμεις δεν ελέγχουν εκτενείς περιοχές της βορειοδυτικής Συρίας κοντά στη μεθόριο με την Τουρκία, οι οποίες είναι είτε υπό τον έλεγχο Σύρων αντικαθεστωτικών του λεγόμενου «Ελεύθερου Συριακού Στρατού» και χειραγωγούνται από την Τουρκία, είτε κουρδικών δυνάμεων της οργάνωσης YPG, που συμμετέχει ενεργά στις λεγόμενες «Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις», που υποστηρίζονται κυρίως από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, τη Βρετανία κ.ά.

Ενα άλλο ζήτημα είναι ποια θα είναι εφεξής η στάση των μοναρχιών του Κόλπου όπως το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που στήριξαν τους τζιχαντιστές και ορισμένους αντικαθεστωτικούς για να προωθήσουν τα σχέδιά τους σε σχέση με τον μεγάλο «αραβικό αγωγό» φυσικού αερίου που φιλοδοξούν να φτιάξουν, με τελικό στόχο τις ευρωπαϊκές αγορές Ενέργειας... Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι δεν θα σταματήσουν την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική στήριξη των αντικαθεστωτικών που δρουν στη Συρία, όπως έκαναν έως πρότινος. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως μετά το Μάρτη του 2015 οι περισσότερες μοναρχίες του Κόλπου (πλην Ομάν) άνοιξαν νέο μέτωπο σύγκρουσης με το Ιράν, εξαπολύοντας ιμπεριαλιστική επέμβαση στην Υεμένη, την οποία συνεχίζουν έως σήμερα, με δραματικές συνέπειες για τον υεμενίτικο λαό. Είναι αβέβαιο αν είναι όντως σε θέση να συνεχίσουν την ίδια υποστήριξη που έδειχναν έως πρότινος στους αντίπαλους του Ασαντ στη Συρία, λόγω των δύο μετώπων.

Δεν είναι τυχαίο πως στα τέλη Νοέμβρη οι μοναρχίες του Κόλπου έδειξαν διατεθειμένες να τα «βρουν» με το Ιράν και χώρες - μη μέλη του ΟΠΕΚ (όπως η Ρωσία) κλείνοντας καταρχάς μία συμφωνία για περιορισμό της πετρελαϊκής παραγωγής, ώστε να «σταθεροποιήσουν» τις διεθνείς τιμές πετρελαίου που μειώθηκαν σημαντικά την τελευταία διετία. Τότε, η Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες του Κόλπου είχαν ανοίξει μέτωπο σύγκρουσης με αντίπαλα μονοπώλια από πετρελαιοπαραγωγές χώρες - μη μέλη του ΟΠΕΚ, όπως οι ΗΠΑ, που είχαν αυξήσει την παραγωγή πετρελαίου, χρησιμοποιώντας (τις δυσμενείς περιβαλλοντικά) τεχνολογίες εξόρυξης σχιστολιθικού πετρελαίου και φυσικού αερίου. Κατάφεραν να κάνουν ασύμφορη, για αρκετούς από τους αντιπάλους τους, την παραγωγή πετρελαίου και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Ωστόσο, η νίκη τους απεδείχθη «πύρρειος», αφού έκτοτε οι πετρελαιομοναρχίες του Κόλπου αντιμετώπισαν πρωτόγνωρα δημοσιονομικά ελλείμματα...

Το ίδιο διάστημα, η κυβέρνηση του Τούρκου Προέδρου, Ρ. Τ. Ερντογάν, επιχειρεί να αυξήσει την επιρροή και το ρόλο της στη Συρία και το Ιράκ, επιδιώκοντας να παίξει τον «μεσάζοντα», όσον αφορά στην αποχώρηση αντικαθεστωτικών από το Α. Χαλέπι. Επιπλέον, χρησιμοποιεί τις κοινότητες των Τουρκμάνων που ζουν στις δύο χώρες σαν «εργαλείο» που θα αξιοποιήσει μελλοντικά για να προωθήσει τα συμφέροντα της τουρκικής αστικής τάξης που εκπροσωπεί, ενώ συνεχίζει τη στρατιωτική χερσαία επέμβαση «Ασπίδα του Ευφράτη» από τα τέλη Αυγούστου, σε μία προσπάθεια να εξασφαλίσει ρόλο στο μέλλον της Συρίας. Στο πλαίσιο αυτό έχει περικυκλώσει την πόλη Αλ Μπαμπ (που είναι στα χέρια τζιχαντιστών) και ετοιμάζεται να δώσει μάχη, ώστε να εμποδίζει την ανακατάληψή της από τους Κούρδους της Συρίας και να αποτρέψει τη δημιουργία αυτόνομου δυτικού Κουρδιστάν στα νοτιοανατολικά της σύνορα. Επιπροσθέτως, συνεχίζει τα επικίνδυνα «παιχνίδια» σε βάρος των πολλών χιλιάδων Σύρων προσφύγων που βρίσκονται στο έδαφός της ως χαρτί διαπραγμάτευσης με ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της ΕΕ.

Αλλο μεγάλο ζήτημα είναι πώς θα χειριστεί τις εξελίξεις στη Συρία ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, όταν (πλην απροόπτου) αναλάβει καθήκοντα στις 20 Γενάρη. Εάν οι νίκες του συριακού στρατού συνεχιστούν δεν αποκλείεται να υπάρξουν ελιγμοί τακτικής για μία συγκυριακή συνεργασία με τη Ρωσία. Θυμίζουμε προεκλογικές δηλώσεις του Τραμπ, που είχε πει ότι «αν και δεν του αρέσει, ο Ασαντ είναι αυτός που μαζί με το Ιράν και τη Ρωσία πολεμούν τους τζιχαντιστές». Είχε υποστηρίξει πως θα έχει ως προτεραιότητα την ήττα των τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους» σε Συρία και Ιράκ, εκτιμώντας ότι η παρουσία τους στην περιοχή γεννά σημαντικούς κινδύνους ευρύτερα.

Βεβαίως, μένει να φανεί τι τελικά θα γίνει, φυσικά με γνώμονα τα συμφέροντα της πλουτοκρατίας των ΗΠΑ στα παζάρια της με άλλες αστικές τάξεις, αλλά πάντως σε βάρος των λαών της περιοχής.