Εχει σημασία να παρατηρήσουμε ότι η τάση που καταγράφτηκε μετά το 1945 να υιοθετούνται λιγότερο ληστρικά εκλογικά συστήματα κάτω από την πίεση των λαϊκών κινημάτων, αναστράφηκε λίγο αργότερα. Ηδη στη Γαλλία, όπου από το 1946 ίσχυσαν εκλογικά συστήματα που βρίσκονταν κοντά στην απλή αναλογική, το 1958 επανήλθε το πλειοψηφικό μαζί με την αντιδραστική αλλαγή του Συντάγματος. Η ενισχυμένη αναλογική που επανήλθε το 1981 για ένα διάστημα δε διέφερε πολύ από το πλειοψηφικό ως προς το παραμορφωτικό της αποτέλεσμα.

Η τάση για υιοθέτηση περισσότερο νοθευτικών και ληστρικών εκλογικών συστημάτων έγινε πιο ορατή μετά το 1990. Αυτό είναι λογικό, αφού η αστική τάξη ένιωθε πλέον ότι, μετά την ανατροπή των σοσιαλιστικών καθεστώτων στην Α. Ευρώπη, μπορούσε να περάσει στην επίθεση και να αφαιρέσει όσες τυχόν κατακτήσεις είχε παραχωρήσει κάτω από τους αγώνες των εργαζόμενων και υπό τo φόβο του αντίπαλου δέους.

Είναι πολύ χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Ιταλίας. Η Ιταλία υπήρξε ίσως η μόνη χώρα όπου για ένα σχετικά μεγάλο διάστημα λίγων δεκαετιών εφαρμόστηκε η απλή αναλογική. Σε αυτό βέβαια συντέλεσε ότι η άρχουσα τάξη της χώρας ήθελε να αποφύγει την είσοδο του ΚΚ στην κυβέρνηση. Εξαιτίας της μεγάλης του εκλογικής επιρροής ήταν δυνατό το ΚΚ να μετατραπεί σε κοινοβουλευτική πλειοψηφία μέσω ενός άλλου εκλογικού συστήματος.

Μετά το 1990, όταν όλα τα δεδομένα είχαν γίνει περισσότερο ευνοϊκά για το μεγάλο κεφάλαιο, η απλή αναλογική καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε με ένα αντιδραστικό εκλογικό σύστημα που συνδυάζει στοιχεία πλειοψηφικού και ενισχυμένης, ενώ προετοιμάζεται νέα, ακόμη αντιδραστικότερη, αλλαγή του.

Πρέπει πάντως να παρατηρήσουμε ότι η προς το ληστρικότερο μεταβολή των εκλογικών συστημάτων αποτελεί ένα από τα μέσα αφαίρεσης των δημοκρατικών κατακτήσεων των λαών. Σε όλο τov κόσμο είναι ορατή η τάση να συρρικνωθούν οι όποιες παραχωρήσεις είχαν κάνει οι αστικές δημοκρατίες. Για την ακρίβεια, η ίδια η αστική δημοκρατία γίνεται ακόμη περισσότερο σκιώδης. Ο ταξικός της χαρακτήρας γίνεται πλέον εμφανής. Οι διάφορες αντιτρομοκρατικές νομοθεσίες, τα συστήματα ηλεκτρονικής παρακολούθησης, o περιορισμός στοιχειωδών δικαιωμάτων, όπως της διαδήλωσης, της απεργίας, της έκφρασης διαφορετικής από την κυρίαρχη γνώμης, η ακόμη μεγαλύτερη από τα Κοινοβούλια αφαίρεση ουσιαστικών αρμοδιοτήτων και εξουσιών σε όφελος των ιμπεριαλιστικών μηχανισμών και κέντρων, όλα αυτά αυτά αποτελούν πλευρές της σύγχρονης επίθεσης του μεγάλου κεφαλαίου. Στόχος του είναι να περάσει αδιαμαρτύρητα η αύξηση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων.

Στο πλαίσιο αυτό, o αγώνας ενάντια στα καλπονοθευτικά εκλογικά συστήματα, η πάλη για την επιβολή της απλής αναλογικής, o αγώνας για την υπεράσπιση, αλλά και για τη διεύρυνση των δημοκρατικών κατακτήσεων των εργαζομένων αποτελούν σημαντικά πεδία συσπείρωσης ευρύτερων δυνάμεων, αλλά και κανάλια άντλησης λαϊκών δυνάμεων για τη συγκρότηση του λαϊκού μετώπου που θα ανατρέψει την πολιτική και οικονομική κυριαρχία του μεγάλου κεφαλαίου και του ιμπεριαλισμού.

Βασική βιβλιογραφία:

1. Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ, «Ο πολιτικός μηχανισμός της δικτατορίας των μονοπωλίων», Σύγχρονη Εποχή, 1982

2. ΚΜΕ, «Πλευρές του νομικοπολιτικού εποικοδομήματος στην Ελλάδα», Σύγχρονη Εποχή, 1997

3. J.M. Cotteret - C. Emeri, «Εκλογικά συστήματα», Ποντίκι

4. Η. Νικολακόπουλος, «Εισαγωγή στη θεωρία και πρακτική των εκλογικών συστημάτων», Αντ. Σάκκουλας, 1989

5. Α. Τάχος, «Το πρώτο Σοβιετικό Σύνταγμα του 1918», Παρατηρητής, 1989