Eurokinissi

Αποψη της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου

Σε ό,τι αφορά την εμπορική πολιτική της ΕΕ, με αφορμή τη συμφωνία με τον Καναδά (CETA), αποφασίστηκε η αντιμετώπιση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών με τρόπο «αποτελεσματικό και δυναμικό». Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα συμπεράσματά του επισημαίνει ότι προκειμένου να διαφυλαχθεί ο ανταγωνισμός στις ανοιχτές αγορές και να διατηρηθεί το ελεύθερο εμπόριο, απαιτούνται μέσα εμπορικής άμυνας που θα αποτυπωθούν σε «μια επείγουσα και ισορροπημένη συμφωνία», στη βάση της ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Προς μια ισχυρή εμπορική πολιτική της ΕΕ προς όφελος της απασχόλησης και της ανάπτυξης». Αναφέρεται ουσιαστικά σε μέτρα υπεράσπισης των συμφερόντων των μονοπωλίων της ΕΕ απέναντι σ' αυτά άλλων κρατών.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντ. Τουσκ, σε δηλώσεις του ισχυρίστηκε ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα στον προστατευτισμό και στην προστασία των συμφερόντων κάποιου. Ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζ. Κ. Γιούνκερ, επικαλέστηκε το παράδειγμα των ΗΠΑ, που «προστάτευσαν τον τομέα της χαλυβουργίας τους πολύ περισσότερο απ' ό,τι η Ευρώπη, ενώ η Κίνα έχει τεράστια υπερπαραγωγή χάλυβα».

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεχίσει ενεργά τις διαπραγματεύσεις για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Ιαπωνία, αλλά και με τις αμερικανικές αρχές, τη Mercosur κ.ά.

Υπενθυμίζουμε ότι η CETA είναι μία από τις διατλαντικές συμφωνίες που προωθούνται αυτήν την περίοδο (μαζί με τις TTIP και TiSA), εν μέσω οξύτατων ενδοκαπιταλιστικών ανταγωνισμών, με στόχο να υπηρετήσουν την ανάγκη των μονοπωλίων για διείσδυση σε νέα κερδοφόρα πεδία. Πρόκειται, βέβαια, για συμφωνίες που προδιαγράφουν ταυτόχρονα το παραπέρα σάρωμα εργασιακών δικαιωμάτων, μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας, του περιβάλλοντος... Πάντως, το βράδυ της Παρασκευής, έγινε γνωστό απ' την υπουργό Εμπορίου του Καναδά ότι η συμφωνία ναυαγεί λόγω των ενστάσεων του βελγικού κρατιδίου της Βαλονίας.

Τους άξονες της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ έθεσε μέσα στη βδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τασσόμενη υπέρ μιας «ισχυρότερης και εκσυγχρονισμένης εμπορικής πολιτικής», που θα δώσει ώθηση στην καπιταλιστική ανάπτυξη και καλώντας τα κράτη - μέλη να υποστηρίξουν τις προσπάθειές της, ώστε η ΕΕ να αποκτήσει επικαιροποιημένα, ενισχυμένα και ισχυρότερα μέσα εμπορικής «άμυνας».

Οπως σημειώνει, «τα διαθέσιμα μέσα εμπορικής άμυνας (...) έχουν αποδειχθεί ανεπαρκή για την αντιμετώπιση της τεράστιας πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας, που έχει ως συνέπεια τις εξαγωγές σε τιμές ντάμπινγκ στην αγορά της ΕΕ» (ως πρακτικές «ντάμπινγκ» χαρακτηρίζονται οι εξαγωγές και πωλήσεις εμπορευμάτων σε τιμές χαμηλότερες από αυτές που επικρατούν ή ακόμη και κάτω από το κόστος, με στόχο την απόσπαση πόντων ανταγωνιστικότητας).

Και προσθέτει θέτοντας το πρόβλημα απ' τη σκοπιά των ευρωενωσιακών μονοπωλίων: «Η ΕΕ είναι και σκοπεύει να παραμείνει ο μεγαλύτερος εμπορικός συνασπισμός στον κόσμο. Ωστόσο, το εμπόριο πρέπει να βασίζεται σε δίκαιες συνθήκες. Η ΕΕ αντιπροσωπεύει το 15% των παγκόσμιων εισαγωγών (στη δεύτερη θέση μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες), αλλά τα μέτρα άμυνας της ΕΕ κατά του αθέμιτου εμπορίου αντιστοιχούν μόλις στο 7,8% των μέτρων εμπορικής "άμυνας" που εφαρμόζονται σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ επηρεάζουν μόνο το 0,21% των εισαγωγών. Οταν πρόκειται για την εφαρμογή μέτρων για την προστασία της απασχόλησης στο έδαφός του, κανένας εμπορικός συνασπισμός δεν επιδεικνύει παρόμοιο επίπεδο αυτοσυγκράτησης, λόγω των περιορισμών που επιβάλλονται από την ισχύουσα νομοθεσία».

Στο ίδιο πνεύμα, ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζ. Κ. Γιούνκερ, δήλωσε σχετικά ότι «το εμπόριο έχει τεράστια σημασία για την οικονομική μας ανάπτυξη και τη δημιουργία απασχόλησης, αλλά ας μην είμαστε αφελείς. Αποδεικνύεται ότι οι ισχύοντες κανόνες μας δεν επαρκούν για την καταπολέμηση της ζημίας που προκαλεί ο αθέμιτος ανταγωνισμός από το εξωτερικό (...) Χρειάζεται επείγουσα επικαιροποίηση των κανόνων εμπορικής άμυνας της ΕΕ».

Σε ειδική ανακοίνωση με τίτλο «Προς μια ισχυρή εμπορική πολιτική της ΕΕ προς όφελος της απασχόλησης και της ανάπτυξης», η Επιτροπή περιέγραψε επίσης με ποιον τρόπο μια νέα μέθοδος «αντιντάμπινγκ» θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση καταστάσεων «όπου δεν επικρατούν συνθήκες αγοράς». Σε αυτό το πλαίσιο, κάνει λόγο για επιβολή υψηλότερων δασμών «αντιντάμπινγκ» σε ορισμένες περιπτώσεις, για παράδειγμα όταν υπάρχουν τεράστια πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα στις χώρες εξαγωγής, κρατικές παρεμβάσεις σε τρίτες χώρες που «στεβλώνουν την αγορά» κ.ο.κ.

Η Επιτροπή αναφέρει ότι «η ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ περιορίζει τα επίπεδα δασμών αντιντάμπινγκ, παρεμποδίζοντας την προσπάθεια της Κομισιόν να υπερασπίσει βιομηχανίες όπως του χάλυβα, που πλήττονται από την τεράστια αύξηση του όγκου των εισαγωγών προϊόντων που αποτελούν αντικείμενο ντάμπινγκ».

Στο ίδιο κείμενο, αναφέροντας ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για τους ενδοκαπιταλιστικούς ανταγωνισμούς, η Επιτροπή σημειώνει ότι «για συγκρίσιμα προϊόντα καταγωγής Κίνας που αποτελούν αντικείμενο ντάμπινγκ, όπως ορισμένα πλατιά προϊόντα ψυχρής έλασης από χάλυβα, ο μέσος δασμός αντιντάμπινγκ της ΕΕ ήταν 21,1%, ενώ στις ΗΠΑ, όπου δεν εφαρμόζεται ο κανόνας του χαμηλότερου δασμού, ο μέσος δασμός αντιντάμπινγκ ήταν 265,8%».

Στο πεδίο των εξωτερικών σχέσεων το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανέβασε τους τόνους απέναντι στη Ρωσία, με την οποία ανταγωνίζονται στο «ματωμένο σώμα» της Μέσης Ανατολής και της Συρίας για να προασπίσουν τα συμφέροντα των μονοπωλίων τους, καταδικάζοντας «απερίφραστα τις επιθέσεις του συριακού καθεστώτος και των συμμάχων του, κυρίως της Ρωσίας, εναντίον αμάχων στο Χαλέπι» και τους «καλεί να θέσουν τέρμα στις φρικαλεότητες και να λάβουν επείγοντα μέτρα για την εξασφάλιση της απρόσκοπτης πρόσβασης της ανθρωπιστικής βοήθειας στο Χαλέπι και άλλα μέρη της χώρας».

Ζήτησε άμεση παύση των εχθροπραξιών και την επανέναρξη αξιόπιστης πολιτικής διαδικασίας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, υποστηρίζοντας ότι «οι υπεύθυνοι για παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και του δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα πρέπει να λογοδοτήσουν». Δήλωσε, μάλιστα, ότι «η ΕΕ εξετάζει όλες τις διαθέσιμες δυνατότητες, σε περίπτωση που συνεχιστούν οι φρικαλεότητες», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο απόφασης για νέες κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας.

Τέλος, κάλεσε την ύπατη εκπρόσωπο Εξωτερικής Πολιτικής, Φ. Μογκερίνι, να είναι παρούσα στις εξελίξεις με το βλέμμα στραμμένο στην επόμενη μέρα, οπότε και τα μονοπώλια θα σπεύσουν για μπίζνες, αναφέροντας ότι θα πρέπει «να προσεγγίσει τους βασικούς παράγοντες στην περιοχή με αντικείμενο την πολιτική μετάβαση καθώς και τις προετοιμασίες για τη συμφιλίωση και την ανοικοδόμηση μετά το πέρας της σύγκρουσης».

Για το θέμα αυτό ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντ. Τουσκ, προσήψε στη Ρωσία με δηλώσεις του «παραβιάσεις του εναέριου χώρου, εκστρατείες παραπληροφόρησης, επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, παρέμβαση στις πολιτικές διαδικασίες στην ΕΕ» κ.α., προσθέτοντας πως καθίσταται πλέον «σαφές ότι η στρατηγική της Ρωσίας είναι να αποδυναμώσει την ΕΕ». Οπως είπε, η ένταση στις σχέσεις με τη Ρωσία δεν αποτελεί στόχο της ΕΕ, αλλά η ΕΕ αντιδρά στις πράξεις της χώρας αυτής. «Κοιτάζοντας» τις αντιθέσεις και στο εσωτερικό της ΕΕ, ο Ντ. Τουσκ επανέλαβε την ανάγκη διατήρησης της ενότητας της ΕΕ.

Στις περιοριστικές πολιτικές μετανάστευσης και ασύλου που προκαλούν εκτεταμένη ανθρώπινη δυστυχία και στο δόγμα της αποτροπής των ξεριζωμένων που ζητούν άσυλο στον καπιταλιστικό «παράδεισο» επιμένει η ΕΕ. Αυτό προκύπτει από τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επικεντρώθηκε ιδιαίτερα στην προστασία των εξωτερικών συνόρων, δηλαδή στην πολιτική αποτροπής των προσφύγων και των μεταναστών, προσδιορίζοντας την έναρξη ισχύος του κανονισμού για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή, η οποία έχει αναλάβει αυτό το «έργο». Προς το παρόν τα κράτη - μέλη στελεχώνουν και εφοδιάζουν με εξοπλισμό την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή, ώστε να επιτευχθεί πλήρης ικανότητα για ταχεία αντίδραση και επιστροφές έως το τέλος του έτους.

Επίσης, απευθύνει έκκληση για την ταχεία θέσπιση του αναθεωρημένου κώδικα συνόρων του Σένγκεν, με τον οποίο επιβάλλονται συστηματικοί έλεγχοι (σ.σ. δηλαδή φακέλωμα) σε όλους τους ταξιδιώτες που διέρχονται από τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και καλεί το Συμβούλιο να καθορίσει τη θέση του σχετικά με ένα σύστημα εισόδου/εξόδου πριν από το τέλος του 2016. Περιμένει δε την επικείμενη πρόταση της Επιτροπής για τη δημιουργία ευρωπαϊκού συστήματος πληροφοριών και άδειας ταξιδίου (ETIAS), ώστε να καταστεί δυνατή η διενέργεια, από πριν, ελέγχων ασφαλείας σε ταξιδιώτες που απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης και να μην τους επιτρέπεται η είσοδος, όπου κρίνεται αναγκαίο.

Εξάλλου, προτείνονται μέτρα για την αναχαίτιση των απελπισμένων στη Μεσόγειο και τη βελτίωση των ποσοστών «επιστροφής». Στο κεντρικό της τμήμα θα συνεχιστούν οι λεγόμενες εταιρικές σχέσεις με αφρικανικές χώρες καταγωγής ή διέλευσης ώστε πριν μπουν σε σκάφη να κρατούνται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Υπογραμμίστηκε η συμβολή του σχεδίου δράσης της Βαλέτας που κινείται στη σταθερή κατεύθυνση της ΕΕ: Καταστολή - διαλογή - κινητικότητα και υπερεκμετάλλευση των - χρήσιμων για το κεφάλαιο - προσφύγων.

Για το ανατολικό της τμήμα προτείνεται η διατήρηση και ενίσχυση του ελέγχου της σχετικής οδού και απαιτείται η εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ - Τουρκίας και η συνεχής υποστήριξη των χωρών κατά μήκος της οδού των Δυτικών Βαλκανίων, που οδηγούν στον εγκλωβισμό χιλιάδων ανθρώπων στη χώρα μας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο απευθύνει έκκληση με στόχο περαιτέρω προσπάθειες προκειμένου να επιταχυνθούν οι επιστροφές από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία, τη στιγμή που επανεγκαταστάσεις και μετεγκαταστάσεις γίνονται με πολύ χαμηλούς ρυθμούς.

Οσον αφορά την ελευθέρωση των θεωρήσεων Τούρκων πολιτών, οι συννομοθέτες καλούνται να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με την αναθεώρηση του μηχανισμού αναστολής που εφαρμόζεται στις θεωρήσεις. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επικρότησε την... πρόοδο που σημειώθηκε σχετικά και με την υπογραφή της «κοινής πορείας σε θέματα μετανάστευσης μεταξύ του Αφγανιστάν και της ΕΕ» με σκοπό το διώξιμο από την ΕΕ 80.000 Αφγανών που δεν θεωρούνται πρόσφυγες. Ζητεί επίσης να συνεχιστούν οι εργασίες σχετικά με τη μεταρρύθμιση του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο θέμα αυτό το Δεκέμβρη.