γι' αυτή τη μικρή ελιά
καταμεσή στον κάμπο
γι' αυτή την πέτρα»
Ο στίχος του ποιητή, μια μικρή υπόμνηση, σε μια γωνιά, γίνεται ψηφίδα στη μεγάλη εικόνα: Μια συγκλονιστική έκθεση ντοκουμέντων και υλικών από την κορυφαία στιγμή της ένοπλης ταξικής αναμέτρησης στον αιώνα που πέρασε, της πάλης του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, που μέχρι αργά χτες το βράδυ την επισκέπτονταν οργανωμένα και σε ομάδες εκατοντάδες νέοι, μαθητές, φοιτητές, εργαζόμενοι, άνθρωποι κάθε ηλικίας, δεσπόζει στο χώρο του 42ου Φεστιβάλ της ΚΝΕ και του «Οδηγητή», στημένη στο κέντρο του χώρου, δίπλα στην κεντρική εξέδρα και το μεγάλο βιβλιοπωλείο της «Σύγχρονης Εποχής».
Το πολυβόλο «MG 13» του Γιώργη Τζομπανάκη, ενός εκ των τελευταίων μαχητών του ΔΣΕ στην Κρήτη, καλωσορίζει τους επισκέπτες στην έκθεση, έχοντας πλάι του το πιστόλι Walther του Νίκου Μπελογιάννη, το Luger του Χαρίλαου Φλωράκη, ένα τουφέκι Carcano μαχήτριας του ΔΣΕ στη μάχη του Καρπενησιού κι ένα ακόμα Μάουζερ.
Πίσω τους απλώνονται οι προθήκες με ντοκουμέντα και υλικά από το Αρχείο του ΚΚΕ κι ακόμα πιο πίσω «ο τοίχος του Απόστολου Μουσούρη», μια τεράστια τοιχογραφία με πάνω από 200 φωτογραφίες μαχητών του ΔΣΕ που τραβήχτηκαν στην καρδιά της φωτιάς. Δεσπόζουν τα πρόσωπα των νέων μαχητών που αποτελούσαν και το 80% της δύναμης του ΔΣΕ.
Οι γυναίκες, που αποτελούσαν το 30% της δύναμης του ΔΣΕ, έχουν και στην έκθεση την τιμητική τους, με τρία ολόκληρα περίπτερα που αφορούν από την καθημερινή ζωή της μαχήτριας, τη θέση της στις μονάδες έως και τη Συνδιάσκεψη των Γυναικών που έγινε στο Βίτσι μεσούντων των μαχών.
Ξεχωριστά ταμπλό υπάρχουν για τους λογοτέχνες που πλαισίωσαν τον ΔΣΕ, με ένα ποίημα του Αλ. Πάρνη να μας δίνει εικόνα από μια στιγμή στο αμπρί: «Απόψε στ' αμπρί μας έγινε μια απλή τελετή. Ενας καινούργιος πάτησε το κατώφλι του Κόμματος».
Ανάμεσα στα ταμπλό, τραβά την προσοχή η έκθεση με υλικά που συγκεντρώθηκαν από διάφορες εξορμήσεις στα βουνά: τμήμα από ένα όλμο των 120, πάντζερ φάουστ, βλήματα όλμων - ολμοθήκες κ.ά.
Ολα αυτά τα υλικά περιστοιχίζονται από μια μεγάλη έκθεση που σχηματίζει περίβολο και η περιδιάβασή του δίνει στον επισκέπτη την ευκαιρία να διαβάσει ένα έντυπο «ντοκιμαντέρ» για το σύνολο της δράσης του ΔΣΕ. Αρχίζοντας από τις μέρες της απελευθέρωσης και τον ηρωικό Δεκέμβρη, την πορεία της ένοπλης σύγκρουσης, την ίδρυση του ΔΣΕ, τη σύνθεσή του, τη δράση του στα μέτωπα, τη λαϊκή εξουσία στις ελεύθερες περιοχές, έως τις τελευταίες μάχες και τη ζωή μετά στην πολιτική προσφυγιά.