Σάββατο 20 Αυγούστου 2016
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 11
ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΤΕΤΡΑΣΕΛΙΔΟ)
ΙΤΑΛΙΑ
Ανησυχία για τις δυσκολίες καπιταλιστικής ανάκαμψης

Ο σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός, Ματέο Ρέντσι, προχωρά σε δημοψήφισμα για το Σύνταγμα, με στόχο, από τη μια, να αποπροσανατολίσει το λαό και, από την άλλη, να θωρακίσει το αστικό πολιτικό σύστημα

Ο σοσιαλδημοκράτης Ιταλός πρωθυπουργός εντείνει τις συναντήσεις για την καπιταλιστική κρίση και τα παίζει όλα για όλα με το δημοψήφισμα για τις μεταρρυθμίσεις στο Σύνταγμα

Copyright 2016 The Associated

Ο σοσιαλδημοκράτης Ιταλός πρωθυπουργός εντείνει τις συναντήσεις για την καπιταλιστική κρίση και τα παίζει όλα για όλα με το δημοψήφισμα για τις μεταρρυθμίσεις στο Σύνταγμα
Η δήλωση του υπουργού Οικονομικής Ανάπτυξης της Ιταλίας, Κάρλο Καλέντα, την Τετάρτη, ότι «το υπουργείο Οικονομικών θα παρουσιάσει επικαιροποιημένα στοιχεία το Σεπτέμβριο» και ότι «δεν μπορώ να κρύψω το γεγονός ότι τα περιθώρια ελιγμών είναι στενά» και «συζητάμε με την Ευρώπη πώς να αντιμετωπίσουμε την απόλυτη ανάγκη για ενίσχυση των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων», είναι ένα επιπλέον στοιχείο που καταγράφει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η τρίτη πιο ισχυρή οικονομία στο πλαίσιο της Ευρωζώνης, μετά τη Γερμανία και τη Γαλλία. Εκφράζει την ανησυχία της ιταλικής αστικής τάξης, που επιδιώκει, μέσα από μια «χαλάρωση» του Συμφώνου Σταθερότητας της ΕΕ, να πέσει «ζεστό» κρατικό χρήμα μπας και ξεκολλήσει η καπιταλιστική μηχανή.

Οσο για τα «στενά περιθώρια ελιγμών», που λέει ο Ιταλός υπουργός, αυτά έχουν σχέση με τις πιέσεις που ασκούνται από τα επιτελεία της ΕΕ για 1,8% στο έλλειμμα το 2017, ενώ την ίδια ώρα το κρατικό χρέος έχει χτυπήσει «κόκκινο» φτάνοντας τα 2,25 τρισεκατομμύρια ευρώ.

Η θέση της κυβέρνησης του σοσιαλδημοκράτη Ματέο Ρέντσι ότι «τηρούμε τους κανόνες αλλά και παλεύουμε να τους αλλάξουμε» είναι επίσης ενδεικτική της προσπάθειας, από τη μια, αποπροσανατολισμού του λαού, που είναι αυτός που ματώνει για την πολυαναμενόμενη ανάκαμψη και, από την άλλη, έκφραση των όλο και πιο οξυνόμενων ανταγωνισμών στο πλαίσιο της λυκοσυμμαχίας της ΕΕ για αλλαγές στο μείγμα διαχείρισης, προκειμένου οι καπιταλιστές να ξεπεράσουν τις συνέπειες της κρίσης.

Προβλήματα στον τραπεζικό τομέα

Σοβαρό ζήτημα που βάζει εμπόδια στα σχέδια των καπιταλιστών είναι η κατάσταση του τραπεζικού συστήματος της Ιταλίας, με τα περίπου 360 δισεκατομμύρια ευρώ των δανείων επιχειρήσεων και νοικοκυριών που δεν εξυπηρετούνται, δεν καταβάλλονται οι προβλεπόμενες δόσεις. Την αβεβαιότητα μεγαλώνει και η υπόθεση του Brexit, της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ, οι όροι δηλαδή που αυτή θα γίνει και πότε, που επηρεάζει αρνητικά τις χρηματαγορές. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Banca Monte dei Paschi di Siena, που είχε και πριν προβλήματα, ενώ σε σχετικά σύντομο διάστημα έχει χάσει τα 9/10 της λογιστικής αξίας. Το πώς αυτή η τράπεζα θα «διασωθεί», ποιος θα πληρώσει την ανακεφαλαιοποίησή της είναι ένα επιπλέον ζήτημα αντιπαράθεσης. Ο κίνδυνος ενός φαινομένου «ντόμινο» είναι ορατός, με τις γαλλικές τράπεζες να εμφανίζονται ως οι πιο εκτεθειμένες σε ιταλικά ομόλογα και μετοχές, κάτι βεβαίως που είναι μια «βόμβα» στην ίδια την Ευρωζώνη, με δεδομένο ότι προβλήματα αντιμετωπίζουν και τράπεζες άλλων μεγάλων οικονομιών, και της ίδιας της Γερμανίας.

Παρόμοια προβλήματα έχει και ο τραπεζικός τομέας στην Πορτογαλία, και γι' αυτό οι κυβερνήσεις τόσο της Ιταλίας όσο και της Πορτογαλίας ζητούν από την ΕΕ να «χαλαρώσει» τους κανόνες της τραπεζικής ένωσης, που προβλέπουν bail in («κούρεμα» μετοχών, ομολόγων και στο τέλος και καταθέσεων) σε περίπτωση κατάρρευσης τραπεζών. Μάλιστα, ο Ιταλός πρωθυπουργός αντιτείνει ότι δεν πρέπει η κατάσταση να γίνει ανεξέλεγκτη γιατί «τα προβλήματα των ιταλικών τραπεζών θα είναι παρωνυχίδα μπροστά στην έκθεση που έχουν άλλες τράπεζες σε παράγωγα», «φωτογραφίζοντας» τη γερμανική Deutsche Bank, που διάφορες εκθέσεις εμφανίζουν να έχει ανοίγματα σε λεγόμενα «τοξικά ομόλογα» κάποιων τρισεκατομμυρίων ευρώ.

Συναντήσεις πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ

Αλλωστε, τα ζητήματα των δυσκολιών της καπιταλιστικής ανάκαμψης και των συνεπειών του Brexit αναμένεται να συζητηθούν και στη συνάντηση που έχει οργανώσει ο Ματέο Ρέντσι με την Γερμανίδα καγκελάριο, Αγκελα Μέρκελ, και τον Γάλλο Πρόεδρο, Φρανσουά Ολάντ, την ερχόμενη Δευτέρα στο ιταλικό νησί Βεντοτένε.

Ταυτόχρονα, προετοιμάζονται η σύνοδος των Σοσιαλδημοκρατών στις 25 Αυγούστου στο Παρίσι (με Ολάντ και Ρέντσι πρωταγωνιστές και προσκεκλημένο και τον Αλ. Τσίπρα) και η σύνοδος των αρχηγών των κρατών του ευρωπαϊκού Νότου, που αναμένεται να διεξαχθεί στις 9 Σεπτέμβρη, με πρωτοβουλία του Αλ. Τσίπρα, στην Αθήνα, και με συμμετοχή των πρωθυπουργών της Ισπανίας, Μ. Ραχόι, της Πορτογαλίας, Αντ. Κόστα, της Μάλτας, Τζ. Μούσκατ, της Ιταλίας, Μ. Ρέντσι, και των Προέδρων της Γαλλίας, Φρ. Ολάντ, και της Κύπρου, Ν. Αναστασιάδη, που επίσης έχει χαρακτήρα συνάντησης όπου θα συζητηθούν οι δυσκολίες ανάκαμψης και θα αξιοποιηθεί ως δήθεν μια κίνηση ευαισθησίας προς τους πολίτες που υποφέρουν από τη λιτότητα. Οι κινήσεις αυτές καλλιεργούν και αυταπάτες στους λαούς περί «εναλλακτικών» και «μετώπων» μέσα στη λυκοσυμμαχία της ΕΕ, όταν είναι δεδομένο ότι με άθικτες την εξουσία των μονοπωλίων και την καπιταλιστική εκμετάλλευση, δεν μπορεί να υπάρχουν προσδοκίες για ουσιαστικές αλλαγές προς όφελος των εργαζομένων.

Επίσης, πρόσφατη έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου εκτίμησε ότι η ιταλική οικονομία δεν αναμένεται να επιστρέψει στα προ του 2008 επίπεδα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2020, ενώ για φέτος οι εκτιμήσεις για την οικονομική ανάπτυξη είναι στο 1% του ΑΕΠ (αναθεωρημένο προς το δυσμενέστερο από το 1,1%, που επίσης είναι εξαιρετικά χαμηλό).

Πέρα βεβαίως από τις αναλύσεις των τεχνοκρατών των καπιταλιστών υπάρχουν και τα πραγματικά δεδομένα για τη ζωή των λαϊκών στρωμάτων. Με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Ιταλικής Στατιστικής Υπηρεσίας για το 2015 (και με δεδομένο ότι το λεγόμενο όριο απόλυτης φτώχειας σε όλη την ΕΕ είναι η απόλυτη εξαθλίωση, άρα δεν περιλαμβάνει αρκετές λαϊκές οικογένειες που υποφέρουν χωρίς να έχουν φτάσει στην εξαθλίωση), 1.582.000 οικογένειες, που αντιπροσωπεύουν κάπου 7,6% του πληθυσμού που κατοικεί στη χώρα, ξεπέρασαν το όριο της απόλυτης φτώχειας.

Δημοψήφισμα που μπορεί να γίνει μπούμερανγκ

Μέσα σε αυτήν τη σύνθετη πραγματικότητα έρχεται η πρωτοβουλία του Ματέο Ρέντσι να προχωρήσει σε δημοψήφισμα, ζητώντας την τροποποίηση συνταγματικών διατάξεων, με κύριο στόχο να θωρακιστεί το αστικό πολιτικό σύστημα ακόμα περισσότερο. Βασικό στοιχείο των «μεταρρυθμίσεων» που προτείνονται είναι ο περιορισμός του ρόλου της Γερουσίας ώστε να μην μπαίνει εμπόδιο στις πολιτικές διεργασίες. Ζητήματα που τίθενται είναι η μείωση του αριθμού από 315 σε 100, η αμισθί λειτουργία τους και την ίδια ώρα η προώθηση εκλογικού συστήματος που θα δίνει σε εκλογικό συνασπισμό κομμάτων που φτάνουν το 40%, σημαντικό μπόνους εδρών ώστε να σχηματίζονται σταθερές κυβερνήσεις, με στόχο βεβαίως την απρόσκοπτη συνέχιση της φιλομονοπωλιακής πολιτικής που τσακίζει το λαό. Υπάρχουν και προτάσεις που «διευκολύνουν τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων» και άλλες στα πλαίσια του αστικού εκσυγχρονισμού.

Οι προτάσεις για τη Γερουσία ακούγονται ως θετικές ή και «φιλολαϊκές» αφού «εξοικονομούν πόρους», όμως είναι το «τυράκι στη φάκα», για τον αποπροσανατολισμού του λαού και για να περάσουν αλλαγές που θα εξυπηρετήσουν καλύτερα τις σημερινές ανάγκες του κεφαλαίου. Πάντως, ο Ρέντσι δίνει στο δημοψήφισμα, που αναμένεται να γίνει τον Οκτώβρη ή το Νοέμβρη, χαρακτήρα «προσωπικού στοιχήματος», με την έννοια ότι αν δεν γίνουν δεκτές οι προτεινόμενες «μεταρρυθμίσεις» προτίθεται να παραιτηθεί και να αποσυρθεί από την πολιτική.

Ακριβώς όμως σε αυτό το σημείο είναι που δέχεται τη μεγαλύτερη κριτική αστικών επιτελείων, που θυμίζουν στον Ρέντσι ότι μπορεί να έχει την τύχη που είχε ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντ. Κάμερον όταν απέτυχε στο δημοψήφισμα στις 23 Ιούνη φέτος για την παραμονή της χώρας του στην ΕΕ. Είναι χαρακτηριστικό πρόσφατο άρθρο στον βρετανικό «Γκάρντιαν» με τίτλο: «Θα είναι η Ιταλία η επόμενη απώλεια της Ευρώπης με τον Ρέντσι να τα ρισκάρει όλα σε ένα δημοψήφισμα;».

Το κυριότερο, όμως, που του καταλογίζουν είναι ότι η κίνησή του αυτή μπορεί να επιφέρει ακόμα μεγαλύτερη αστάθεια στο οικοδόμημα της ΕΕ, που ήδη κλυδωνίζεται, και να δώσει χώρο στο λαϊκιστικό κόμμα των «5 Αστέρων» του Μπέπε Γκρίλο, ή την εθνικιστική Λίγκα του Βορρά, που φαίνεται να κερδίζουν έδαφος. Στην υπόθεση αυτή είναι πολύ πιθανό το δημοψήφισμα, και ειδικά το «όχι» στις «μεταρρυθμίσεις» Ρέντσι, να λειτουργήσει ως «χοάνη» όπου θα εκφραστούν όλες οι αντιδράσεις για μια έτσι και αλλιώς αντιλαϊκή πολιτική, βεβαίως και από δυνάμεις που θέλουν να γίνουν «χαλίφης στη θέση του χαλίφη» στη διαχείριση της καπιταλιστικής βαρβαρότητας που υπερασπίζονται.

Μόνο το Κομμουνιστικό Κόμμα (Partito Communista) στην Ιταλία καλεί η καταδίκη στις προτάσεις του Ρέντσι να συνδυαστεί με καταδίκη της εξουσίας του κεφαλαίου, της ΕΕ, με συνειδητή προσπάθεια να δυναμώσει το επαναστατικό κίνημα, ζήτημα που προϋποθέτει την ανασυγκρότηση του Κομμουνιστικού Κόμματος και την ενίσχυση του ρόλου του σε κάθε μικρό και μεγάλο αγώνα στους τόπους δουλειάς και τις λαϊκές γειτονιές.


Δ. Κ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ