Μαζί με τις γεωτρήσεις στα ανοιχτά της Κύπρου πληθαίνουν και οι στρατιωτικές ασκήσεις (φωτ.)

Μεγάλο είναι το ενδιαφέρον ειδικά για το ενεργειακό «οικόπεδο» 10 της ΑΟΖ, που γειτονεύει με την αιγυπτιακή ΑΟΖ και το χώρο του μεγάλου κοιτάσματος «Ζορ», του οποίου ο εντοπισμός δημιούργησε νέα δεδομένα για τις επιχειρηματικές αλλά και τις γεωπολιτικές ισορροπίες σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο. Μάλιστα, για τη διεκδίκηση του «10» δημιουργήθηκαν οι εξής τρεις επιχειρηματικές κοινοπραξίες που υπέβαλαν και αντίστοιχη αίτηση: Μία με «εταίρους» την ιταλική «Eni» και τη γαλλική «Total». Μία με τους διεθνείς κολοσσούς στην Ενέργεια «ExxonMobil» και «Qatar Petroleum». Μία τρίτη αίτηση υπέβαλε και η νορβηγική «Statoil».

Το γεγονός ότι μονοπώλια αυτού του διαμετρήματος επιδιώκουν να ενισχύσουν την παρουσία τους στην Ανατολική Μεσόγειο μέσα από τη δράση τους και στην Κύπρο προμηνύει όξυνση όλων των επιχειρηματικών και κατ' επέκταση ενδοϊμπεριαλιστικών διεργασιών που επιδρούν στη διαμόρφωση του «επιχειρηματικού χάρτη» στην περιοχή. Αυτά τα - όπως σχολίασαν πολλά αστικά ΜΜΕ - ηχηρά «παρών» καταγράφονται σε μια περίοδο που οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό μπαίνουν σε ακόμα πιο κρίσιμη περίοδο και περιπλέκεται ένα αντιλαϊκό παζάρι στις πλάτες του λαού της Κύπρου και όλης της περιοχής. Ειδικά τους τελευταίους μήνες πληθαίνουν οι επισημάνσεις για τις νέες επιχειρηματικές συνεργασίες που μπορούν να υπάρξουν εφόσον λυθεί το Κυπριακό, με μια σειρά από οικονομικά και άλλα Φόρουμ να εφιστούν την προσοχή και στο ρόλο της Τουρκίας, στις προοπτικές που θα μπορούσε να ανοίξει αφενός η επανένωση της Κύπρου και αφετέρου η ένταξη της Τουρκίας σε σχήματα συνεργασίας, όπως αυτά που εγκαινίασαν οι αστικές τάξεις Ισραήλ, Αιγύπτου, Ελλάδας, Κύπρου.

Βεβαίως, εξελίξεις όπως η απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία και τα όσα την ακολούθησαν (και συνεχίζουν να την ακολουθούν) περιπλέκουν κι άλλο τα δεδομένα, δυσκολεύοντας εκτιμήσεις που πριν από κάποιο καιρό ίσως φαίνονταν «αυτονόητες».

Την ενημέρωση του υπουργικού συμβουλίου της Κύπρου για την υποβολή ενδιαφέροντος και τις δηλώσεις στον Τύπο ακολούθησαν πανηγυρικές επισημάνσεις κυβερνητικών αξιωματούχων. Ο υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, Γιώργος Λακκοτρύπης, είπε: «Οπως βλέπετε από τα ονόματα ή και τις κοινοπραξίες τις οποίες έχουμε αναφέρει, η κυβέρνηση είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένη από το αποτέλεσμα, έχουμε πετύχει τους ποιοτικούς στόχους που έχουμε θέσει, για να προσελκύσουμε εταιρείες που θα έχουν την απαραίτητη τεχνοοικονομική εμβέλεια να μας βοηθήσουν ιδιαίτερα σε αυτές τις δύσκολες οικονομικά συνθήκες που διέρχεται ο τομέας». Εκτός όμως από τις επιπτώσεις στον επιχειρηματικό χάρτη, εντοπίστηκαν και επιπτώσεις στη γεωπολιτική σφαίρα, με τον αναπληρωτή κυβερνητικό εκπρόσωπο, Βίκτορα Παπαδόπουλο, να απαντά σε ερώτημα για το τι σημαίνει το ενδιαφέρον μεγάλων εταιρειών ως εξής: «Σημαίνει πολλά από όλες τις απόψεις. Ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του». Σε ερώτημα για το αν σημαίνει πολλά και σε πολιτικό επίπεδο, απάντησε «προφανώς».

Να σημειωθεί ότι αρκετοί σημείωσαν ως «απουσίες» τη μη υποβολή ενδιαφέροντος από ρωσικές και βρετανικές εταιρείες.

Στο μεταξύ, πιθανώς ξανανοίγει η συζήτηση για το ενδεχόμενο κατασκευής τερματικού σταθμού υγροποίησης φυσικού αερίου, έργου μεγάλων διαστάσεων, που απαιτεί τολμηρές επενδύσεις κεφαλαίων και διασφάλιση της απαραίτητης τεχνογνωσίας. Ορισμένοι θεώρησαν το ενδιαφέρον των «Exxonmobil» και «Qatar Petroleum» (που εμφανίζονται ως «γίγαντες» στον τομέα της έρευνας, εξόρυξης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων και στον τομέα της υγροποίησης φυσικού αερίου) ενδεικτικό των προσδοκιών που διαμορφώνονται. Η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» φιλοξένησε αναλυτικό ρεπορτάζ σημειώνοντας ότι οι δύο εταιρείες συγκρότησαν κοινοπραξίες για σχετικά έργα, όπως την κατασκευή του τερματικού σταθμού υγροποίησης φυσικού αερίου στο Κατάρ, από όπου - τόνιζε η εφημερίδα - εξασφαλίζεται περίπου το 13% του ΑΕΠ του Κατάρ. Επίσης, οι δύο εταιρείες συνεργάστηκαν πρόσφατα για να διεκδικήσουν από κοινού ενεργειακά «τεμάχια» στη Μοζαμβίκη (όπου έχουν εντοπιστεί επίσης πολύ μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου).

Ο Γ. Λακκοτρύπης, απαντώντας σε ερώτηση για το ενδεχόμενο κατασκευής τερματικού σταθμού υγροποίησης, ανέφερε ότι «όλες οι επιλογές είναι στο τραπέζι, ο πρώτος παράγοντας είναι τι ανακαλύψεις θα έχουμε που θα επιβεβαιωθούν στο άμεσο μέλλον».

Στις επιχειρηματικές ιστοσελίδες που αναπαρήγαγαν ψηλά την είδηση για τις αιτήσεις ενδιαφέροντος, υπήρξαν αρκετές αναφορές στο πώς τα θετικά αποτελέσματα επηρεάστηκαν από τις απανωτές επαφές του Προέδρου Αναστασιάδη στο εξωτερικό, αλλά και από τη «συμβολή» προσωπικοτήτων, όπως ο Αμερικανός αντιπρόεδρος, Τζο Μπάιντεν (που πολλά διεθνή ΜΜΕ επιμένουν ότι «έχει πάρει πάνω του το Κυπριακό»). Βεβαίως, το αμερικανικό ενδιαφέρον συνολικά για την περιοχή «φωτίζουν» οι συχνές επισκέψεις της υφυπουργού Εξωτερικών και αρμόδιας για θέματα Ευρασίας, Βικτόρια Νούλαντ, στο νησί.

Χαρακτηριστικές όμως είναι και άλλες αμερικανικές «παρουσίες» στο νησί, όπως αυτή του βοηθού υφυπουργού Εμπορίου για το διεθνές εμπόριο, Κένεθ Χαγιάτ. Τον περασμένο Μάη ο Χαγιάτ είχε παραβρεθεί σε εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν στη Λευκωσία η αμερικανική πρεσβεία, το Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (ΚΕΒΕ) και το τουρκοκυπριακό Εμπορικό Επιμελητήριο και μεταξύ άλλων είχε υπογραμμίσει στην παρέμβασή του ότι μια «λύση» του Κυπριακού θα μπορούσε να καταστήσει την Κύπρο ένα εμπορικό κέντρο στην Ανατολική Μεσόγειο και να τη βοηθήσει να αναπτύξει την πλήρη οικονομική της δυναμική, με δεδομένο ότι σε μια ολοένα και περισσότερο ασταθή περιοχή, η Κύπρος είναι πιο ελκυστικός εμπορικός προορισμός παρά ποτέ. «Γι' αυτό το λόγο οι ΗΠΑ πιστεύουν σθεναρά ότι αυτή είναι η στιγμή της Κύπρου να εξελιχθεί σε ένα ακόμη ευρύτερο εμπορικό κέντρο στην Ανατολική Μεσόγειο, συνδέοντας τις οικονομίες σε όλη την περιοχή», υπογράμμισε, υποστηρίζοντας ότι Τουρισμός, Υποδομές και Ναυτιλία θα μπορούσαν να αναπτυχθούν «εκρηκτικά», κάνοντας ειδική αναφορά στο ενδιαφέρον πολλών αμερικανικών εταιρειών για την εξαγωγή υπηρεσιών που σχετίζονται με τη ναυτιλία.

«Μια λύση», συμπλήρωσε, «θα επιταχύνει το εμπόριο και την ναυτιλία μεταξύ της Κύπρου και της Τουρκίας, επεκτείνοντας σημαντικά τη συνεισφορά του τομέα στην οικονομία της χώρας». Επικεντρώθηκε και στον τομέα της Ενέργειας, που «παρουσιάζει τη μεγαλύτερη δυναμική», υποστηρίζοντας παράλληλα πως «υπό την παρούσα κατάσταση ο κυπριακός τομέας των υδρογονανθράκων δεν έχει πρόσβαση στην πιο κοντινή εμπορική αγορά, την Τουρκία, η οποία τυγχάνει να είναι μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες αγορές στους G20 και βεβαίως της περιοχής».

Τα οφέλη που μια «λύση» του Κυπριακού θα έχει για την ανάπτυξη όλης της περιοχής, με ειδική αναφορά και στην Τουρκία, είχε αναλύσει τότε και ο πρόεδρος του ΚΕΒΕ, Φειδίας Πηλείδης, υπογραμμίζοντας ότι έτσι θα ενισχυθούν η σταθερότητα και η ασφάλεια στην περιοχή και θα δημιουργηθούν τεράστιες ευκαιρίες συνεργασίας και οικονομικών ανταλλαγών μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας και Τουρκίας, με επίκεντρο όχι μόνο τις αγορές των χωρών αυτών, αλλά και την αγορά της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής.

Το βάρος του «παράγοντα Τουρκία» στη διαμόρφωση (ή αναμόρφωση) οικονομικών συνεργασιών στην περιοχή είναι κάτι που εντοπίζει και η ίδια η κυπριακή κυβέρνηση. Στελέχη της έχουν επισημάνει αρκετές φορές ότι η «λύση» του Κυπριακού, καθώς η συνακόλουθη «σημαντική βελτίωση του επενδυτικού κλίματος» και «η αυξημένη προσέλκυση μεγάλων ξένων επενδύσεων», θα «έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει περαιτέρω συνέργειες και συμμαχίες», διευκρινίζοντας ότι μια «λύση» θα επιτρέψει στην Τουρκία να καταστεί μέρος ισχυρών περιφερειακών συνεργασιών που αναπτύσσονται στην περιοχή, σε τομείς όπως η Ενέργεια αλλά και η Ασφάλεια.

Μάλιστα, ο εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης, Νίκος Χριστοδουλίδης, μιλώντας σε εκδήλωση «δεξαμενής σκέψης» στην Ουάσιγκτον τον Ιούνη, είχε επισημάνει ότι η Τουρκία ενδιαφέρεται για τα ενεργειακά αποθέματα όλης της Ανατολικής Μεσογείου τόσο για δική της εσωτερική κατανάλωση όσο και για τη μεταφορά Ενέργειας προς την Ευρώπη μέσω της επικράτειάς της, υποστηρίζοντας πως, ήδη, τέσσερις τουρκικές εταιρείες έχουν προσεγγίσει την Κύπρο αλλά και επισημαίνοντας ότι καμία συνεργασία με την Τουρκία δεν υπάρχει και ούτε μπορεί να υπάρξει αν δεν επιλυθεί πρώτα το Κυπριακό.

Είναι δηλαδή φανερό ότι η «λύση» του Κυπριακού θεωρείται προαπαιτούμενο για μια σειρά από «εναλλακτικές» που μελετούν επιχειρηματικά και αστικά επιτελεία. Αλλά και ότι εφόσον υπάρξει σχετική συμφωνία αυτή θα αλληλεπιδράσει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο σε σοβαρές ανακατατάξεις που «ψήνονται» στην περιοχή, χωρίς να μπορεί κανείς να προβλέψει την κατάληξή τους, ειδικά σε μια περίοδο που βαθαίνουν διαρκώς οι κόντρες ακόμα και μεταξύ «εταίρων»...