Τις εξόριστες γυναίκες στο νησάκι Τρίκερι και στο πρόσωπό τους όλες τις αλύγιστες της ταξικής πάλης, τις κομμουνίστριες και τις άλλες αγωνίστριες που στάθηκαν ορθές σε φυλακές και τόπους εξορίας, τίμησε η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ, με την εκδήλωση που οργάνωσε την Κυριακή στο Τρίκερι της Μαγνησίας.

Ανάμεσα σε αυτούς που ταξίδεψαν από κάθε περιοχή της Θεσσαλίας, από την Αττική και τη Στερεά Ελλάδα, για να παρευρεθούν στην εκδήλωση, το «παρών» έδωσαν και γυναίκες που εξορίστηκαν στο μικρό νησάκι, γυναίκες και άντρες που γεννήθηκαν στο Τρίκερι ή έζησαν εκεί κάποια από τα χρόνια της βρεφικής και παιδικής τους ηλικίας, μαζί με τις εξόριστες μητέρες τους. Αθηνά Βασιλείου, Γεωργία Ρογκάκου, Σουλτάνα Βαΐτση, Σουλτάνα Τσιακούμη, Ελένη Δαηλιάνη - Κωνσταντίνου, Σωτήρης Μπαράτσης, Λεωνίδας Γούλας, Γιώργος Παζιάνας, Τσόλας Θεόδωρος, Ασημίνα Γέογλου, Κανίστρας Νικόλαος: Πρόκειται για μερικά από τα ονόματα των εξόριστων, γυναικών και παιδιών, που τίμησαν με την παρουσία τους την πρωτοβουλία.

Την εκδήλωση παρακολούθησε πολυμελής αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ.

Ανοίγοντας την εκδήλωση, η Μαρία Γαβαλά, μέλος του Γραφείου Περιοχής Θεσσαλίας του ΚΚΕ, χαιρέτισε τη μαζική ανταπόκριση στο κάλεσμα της ΚΕ του ΚΚΕ και υπογράμμισε ότι η μεγάλη συμμετοχή γυναικών και αντρών, όλων των ηλικιών, είναι μία ακόμα απόδειξη πως η πραγματική ιστορία, αυτή που γράφουν οι λαοί, δεν σβήνει.

Αμέσως μετά στο βήμα ανέβηκε η Ελένη Μπέλλου, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, για την κεντρική ομιλία.

Μεταξύ άλλων, ανέφερε τα εξής:

«Σε αυτό το νησάκι εκπληρώνουμε σήμερα, στην πορεία και προς τιμήν των 100 χρόνων του Κόμματός μας, του ΚΚΕ, μια ιστορική υποχρέωση: Τιμάμε τις περίπου 5.000 εξόριστες γυναίκες, κάποιες μαζί με τα παιδιά τους, που πέρασαν από εδώ, γυναίκες κομμουνίστριες αλλά και ΕΑΜίτισσες, οι περισσότερες αγρότισσες, αλλά και εργάτριες, γυναίκες από όλα τα λαϊκά στρώματα, όλων των ηλικιών, κοπέλες αλλά και γιαγιάδες, γυναίκες διανοούμενες - καλλιτέχνιδες, προερχόμενες ακόμα και από την αστική τάξη, που άφησαν το δρόμο της τάξης τους γιατί συνειδητοποίησαν ότι ο δρόμος για την κοινωνική πρόοδο και τη λευτεριά βρίσκεται με το μέρος των εργατικών και λαϊκών συμφερόντων και όχι με το μέρος των εκμεταλλευτών. (...) Σήμερα, μ' αυτό το μνημείο, τιμάμε τις γυναίκες που σε αυτό τον τόπο, στα τρία στρατόπεδα, επιστράτευαν όλες τους τις δυνάμεις, φυσικές, πνευματικές, ψυχικές, για να αντέξουν στον πόλεμο της σωματικής και ηθικής εξόντωσης, γιατί επέλεξαν να στηρίξουν άμεσα ή έμμεσα την ένοπλη ταξική πάλη. (...)

Ξέρουμε καλά, υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να αναπτυχθούν νέες γενιές γυναικών, των σύγχρονων ηρωίδων της ταξικής πάλης, των κομμουνιστριών γυναικών, άλλων πρωτοπόρων γυναικών από τις γραμμές της ΟΓΕ, από σωματεία ταξικά προσανατολισμένα, συσπειρωμένα στο ΠΑΜΕ, από Αγροτικούς Συλλόγους και Ενώσεις αυτοαπασχολούμενων. Γυναίκες που δίνουν τον καθημερινό αγώνα στη δουλειά, με τις υποχρεώσεις απέναντι στην οικογένεια, στα παιδιά, σε ηλικιωμένους, σε ΑμεΑ, χωρίς κρατική στήριξη, ενώ μάχονται στο σωματείο, στο σύλλογο, γυναίκες στην πρώτη γραμμή των κοινωνικών και πολιτικών αγώνων στις σημερινές συνθήκες, και πολλές μέσα από τις γραμμές του Κόμματος και της ΚΝΕ.

Είναι βέβαιο, πιο νωρίς ή πιο αργά, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε, δεν εξαρτάται από εμάς, όμως ως ιστορική αναγκαιότητα θα προκύψει, να βρεθούμε σε συνθήκες πολύ μεγάλης όξυνσης των ταξικών αγώνων και συγκρούσεων. Θα βρεθούμε σε συνθήκες παρόμοιες με αυτές που έβγαλαν μαζικά τις γυναίκες στον αγώνα του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ και κυρίως του ΔΣΕ. Και τότε, θα πρέπει να έχουμε όχι μόνο τη δύναμη των αγωνιστριών που τιμάμε σήμερα, αλλά και τη δύναμη να πετύχουμε στο σκοπό μας, την ανατροπή της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, την κατάργηση όλων των κοινωνικών ανισοτιμιών σε βάρος της γυναίκας, όπως εκφράζονται σήμερα στην πραγματικότητα της καπιταλιστικής επιχείρησης, στους νόμους του καπιταλιστικού κράτους και της ιμπεριαλιστικής ΕΕ, που χρησιμοποιούν την ισότητα για να ρίξουν πρόσθετα βάρη στη γυναίκα, να τη χρησιμοποιήσουν ως λαγό για την κατάργηση εργατικών - λαϊκών δικαιωμάτων κατακτημένων με αίμα».

Με μεγάλη συγκίνηση παρακολούθησαν τόσο οι μεγαλύτεροι όσο και οι νεότεροι σε ηλικία τη μουσικοθεατρική παράσταση που ετοίμασαν οι Οργανώσεις Θεσσαλίας του ΚΚΕ και της ΚΝΕ. Τα κείμενα του δρώμενου γράφτηκαν μετά από τη μελέτη ιστορικών μαρτυριών των γυναικών που έζησαν σε φυλακές και εξορίες. Με αφετηρία τις φυλακές Αβέρωφ και επόμενους σταθμούς τη Χίο, το Τρίκερι, τη Μακρόνησο, παρουσιάστηκε η πορεία των γυναικών μέσα από μεταγωγές, βασανιστήρια και εκτελέσεις, πιέσεις και εκβιασμούς για να υπογράψουν «δήλωση».

Ολα αυτά μέσα από την εξιστόρηση μιας ηλικιωμένης γυναίκας, πρωταγωνίστριας των γεγονότων, προς μία νεότερη. Και μέσα από την ιστορία ενός εργόχειρου που ξεκίνησε να κεντά στις φυλακές και την εξορία, αλλά όπως ήρθαν τα πράγματα δεν κατάφερε να το ολοκληρώσει. Τις βελονιές εκείνες που λείπουν πρέπει να τις προσθέσουν τα χέρια αυτών που ακολουθούν. Αυτό το κάλεσμα απηύθυνε το τραγούδι με το οποίο έπεσε η αυλαία του καλλιτεχνικού δρώμενου, οι στίχοι και η μουσική του οποίου γράφτηκαν για το σκοπό αυτό:

«Χρόνια σε βράχους, σε νησιά, σαν τα πουλιά μες στα κλουβιά.

Δίχως στην αγκαλιά παιδί, το νήμα αρχίζει απ' την αρχή,

Να το κεντά προσεκτικά μια κατακόκκινη καρδιά.

Ενα κουβάρι, κόμπος σφιχτός, σε δρόμο ανηφορικό,

Δύσκολο, άγριο και μακρύ, σκαμπανεβάσματα σωρό.

Μη σταματάς, μη φοβηθείς, σειρά σου για να τον διαβείς.

Μία κλωστή μας διαπερνά πάνω σ' αυτό το κέντημα,

Μέχρι να ολοκληρωθεί, όποτε πρέπει και μπορεί,

Κοίτα καλά, χτύπα σωστά την τελευταία βελονιά».

Η έκθεση με φωτογραφίες και πληροφορίες για τη ζωή των εξόριστων συγκέντρωσε επίσης την προσοχή των επισκεπτών του νησιού. Χαρακτηριστικές πλευρές της ζωής αυτής, η προσπάθεια για την καλύτερη δυνατή φροντίδα των παιδιών, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνονταν και πολλά βρέφη γεννημένα στην εξορία, στη Χίο και το Τρίκερι. Η μορφωτική δραστηριότητα και το ομαδικό διάβασμα. Η χορωδία που έφτιαξαν οι εξόριστες και το τυπωμένο πρόγραμμα που διασώθηκε και ανατυπώθηκε στα ταμπλό της έκθεσης.

Παράλληλα, η Κομματική Οργάνωση της Θεσσαλίας είχε φροντίσει να οργανώσει ξεναγήσεις στο νησί. Οσοι και όσες τις παρακολούθησαν, περπάτησαν στα βήματα των εξόριστων, από το πηγάδι που πάσχιζαν να βρουν λίγο πόσιμο νερό μέχρι το μέρος που ήταν στημένες οι σκηνές γυναικών και παιδιών. Είδαν το πλάτωμα απ' όπου τις καλούσαν να υπογράψουν «δήλωση». Αλλά και το θέατρο που έφτιαξαν με τα χέρια τους, πέτρα την πέτρα, με σκοπό να προετοιμάσουν και να παρουσιάσουν παραστάσεις, κάτι που δεν επέτρεψε η διοίκηση του στρατοπέδου.

Στα ερείπια που στέκουν στο χώρο του αυτοσχέδιου αυτού θεάτρου, η ΚΕ του ΚΚΕ έχει εντοιχίσει τιμητική πλάκα αφιερωμένη στις εξόριστες: «Το πιο βαρύ, το πιο δύσκολο, είναι να νικάς την απογοήτευση και να 'ναι πάντα η ψυχή σου, ψυχή μαχητή».

• Αναλυτικότερα αποσπάσματα από την ομιλία της Ελένης Μπέλλου θα δημοσιευτούν στο 4σέλιδο «Ιστορία» που θα κυκλοφορήσει με τον «Ριζοσπάστη» το Σάββατο 11/6/2016.