Στα Τίρανα μεταβαίνει τη Δευτέρα ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Κοτζιάς, για να συναντηθεί με τον Αλβανό ομόλογό του, D. Bushati, ενώ ακολούθως θα έχει διαδοχικές συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Αλβανίας, B. Nishani, και τον αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Αναστάσιο. Την Τρίτη ο Ελληνας ΥΠΕΞ θα είναι κεντρικός ομιλητής σε εκδήλωση που διοργανώνει το Πανεπιστήμιο Τιράνων, με θέμα τη σημασία των ελληνο-αλβανικών σχέσεων για το «ευρωπαϊκό μέλλον» της περιοχής. Κατόπιν, θα συναντηθεί με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, L. Basha, και θα έχει επαφές με παράγοντες της ελληνικής μειονότητας.

Το ταξίδι του Ν. Κοτζιά στα Τίρανα γίνεται με αφορμή τη συμπλήρωση και λήξη των 20 χρόνων από την υπογραφή του συμφώνου φιλίας και συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών το 1996. Η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει ανανέωση του συμφώνου, εκτιμώντας πως οι σχετικές συζητήσεις προσφέρουν μια ευκαιρία για αναζήτηση οριστικών λύσεων στα ζητήματα που υπάρχουν σε διμερές επίπεδο.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Ελληνας υπουργός αναμένεται να κομίσει στην αλβανική κυβέρνηση μια συνολική πρόταση - πακέτο για επίλυση όλων των διμερών θεμάτων.

Τα κύρια ζητήματα προς επίλυση είναι η οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας, η διευθέτηση των περιουσιακών ζητημάτων που υπάρχουν και στις δύο πλευρές (θέμα που από αλβανικής πλευράς σηκώνουν ιδιαίτερα οι λεγόμενοι «Τσάμηδες»), καθώς και ζητήματα όπως η περισυλλογή των οστών περίπου 11.000 Ελλήνων στρατιωτών, οι οποίοι σκοτώθηκαν το 1940 - 41 κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο και παραμένουν θαμμένοι σε πολλές διαφορετικές τοποθεσίες. Η συζήτηση θα εστιάσει, βεβαίως, και στα ζητήματα της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία.

Θυμίζουμε ότι η αλβανική πλευρά έχει χαρακτηρίσει μονομερή κίνηση της Ελλάδας την προκήρυξη «οικοπέδων» για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο Ιόνιο. Μάλιστα, ισχυρίζονται ότι, με βάση το διμερές νομικό πλαίσιο και τη διεθνή νομοθεσία που αφορά την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών (όπως τη διαβάζει η αλβανική αστική τάξη), οι γεωγραφικές συντεταγμένες του «Οικοπέδου 1» (στα βορειοδυτικά της Κέρκυρας) που προκήρυξε η Ελλάδα για έρευνες, εισέρχονται εντός αλβανικών χωρικών υδάτων.

Οπως, επίσης, ζητούν την άρση από την Ελλάδα του εμπολέμου του 1940, ισχυριζόμενοι ότι βάσει αυτού συνεχίζεται η δέσμευση περιουσιών Αλβανών στη χώρα. Πρόσφατα, μάλιστα, ο Αλβανός ΥΠΕΞ σε συνέντευξή του έκανε αναφορά για ύπαρξη «τσαμικού» ζητήματος. «"Τσαμικό" ζήτημα δεν υφίσταται» και «η επαναλαμβανόμενη ανακίνηση ενός ανύπαρκτου θέματος από τις επίσημες αλβανικές Αρχές κάθε άλλο παρά εξυπηρετεί τις διμερείς μας σχέσεις», ανταπάντησαν κύκλοι του ελληνικού ΥΠΕΞ. «Κατά τη διάρκεια της κατοχής από τις δυνάμεις του Αξονα», επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, «οι Τσάμηδες συνεργάστηκαν με τους φασίστες και ναζιστές κατακτητές και αποχώρησαν από την Ηπειρο πρωτοβούλως, ομαδικά και οριστικά, ακολουθώντας τις εχθρικές δυνάμεις».

Σε κάθε περίπτωση, στα τέτοια παζάρια η ελληνική αστική τάξη χρησιμοποιεί ως διαπραγματευτικό της «ατού» την υποστήριξη που τάζει στην αντίστοιχη αλβανική, στην πρεμούρα της τελευταίας να ενταχθεί στην ΕΕ.