Σάββατο 16 Απρίλη 2016
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 13
ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΤΕΤΡΑΣΕΛΙΔΟ)
ΚΥΠΡΟΣ - ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ
Ακόμα μια «ηρωική έξοδος» για λογαριασμό του κεφαλαίου

Η προσέλκυση επενδυτών στην Κύπρο συνδέεται και με ευρύτερους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς στην Ανατολική Μεσόγειο
Η προσέλκυση επενδυτών στην Κύπρο συνδέεται και με ευρύτερους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς στην Ανατολική Μεσόγειο
Στα τέλη του περασμένου Μάρτη ολοκληρώθηκε το τριετές πρόγραμμα «οικονομικής βοήθειας» που τον Απρίλη του 2013 είχε αποφασιστεί να δοθεί στην Κύπρο, για να στηριχτεί η χώρα και να βρει ξανά... τον «ίσιο δρόμο», αυτόν δηλαδή που απαιτεί η ανάκαμψη της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Η περίπτωση της Κύπρου, όπως και αυτές των Ιρλανδίας, Πορτογαλίας, της Ισπανίας, είναι ακόμα μια περίπτωση «ηρωικής εξόδου», με το κεφάλαιο να έχει ανασυγκροτήσει σε σημαντικό βαθμό δυνάμεις, να έχει διασφαλίσει συνθήκες ευνοϊκές για τη δράση του, αλλά και να προσπεράσει «αναχρονιστικά» εμπόδια για τη συγκέντρωση και συγκεντροποίησή του ως παράγοντα νέας κερδοφόρας εφόρμησης.

Η «επιτυχής ολοκλήρωση» του «προγράμματος» στην Κύπρο ήταν κάτι που προκαλούσε ενδιαφέρον όχι μόνο στην ντόπια αστική τάξη, αλλά και ευρύτερα, δεδομένων και των εξελίξεων που αναμένονται στο Κυπριακό. Από το 2015 που ξεκίνησαν πάλι οι διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, οι συνομιλίες έχουν προκαλέσει την προσοχή και την «κινητοποίηση» ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και μονοπωλιακών συμφερόντων που, αν μη τι άλλο παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, κλίνοντας σε όλες τις πτώσεις τις «ευκαιρίες» που μια «λύση του Κυπριακού» θα άνοιγε για την «ανάπτυξη» όλης της γύρω περιοχής, για τη «σταθερότητα» και την «ασφάλεια» σε μια «ταραγμένη γειτονιά». Αυτό φυσικά που εννοούν είναι η «σταθερότητα» και η «ασφάλεια» της δράσης του κεφαλαίου που θα μπορούν να εγγυηθούν - σε ένα βαθμό τουλάχιστον - τις αυξημένες προσδοκίες τις οποίες έχουν πολλοί επιχειρηματικοί όμιλοι που ήδη καλοβλέπουν το μεγάλο ενεργειακό πλούτο όλης της Ανατολικής Μεσογείου και καταρτίζουν τα επενδυτικά τους σχέδια. Μόνο που αυτά τα σχέδια όχι απλά δεν μπορούν να προστατέψουν τα σύγχρονα λαϊκά δικαιώματα αλλά και, για να υλοποιηθούν, απαιτούν ένα διαρκή οδοστρωτήρα που ποδοπατά κατακτήσεις χρόνων και όλες τις ανάγκες που και έχει κάθε λαός και μπορεί να ικανοποιήσει το σημερινό επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων.

Αλλωστε, η «έξοδος από το μνημόνιο» για την οποία πανηγυρίζουν τα αστικά επιτελεία της Κύπρου, αυτό ακριβώς αποτελεί: Απόδειξη ότι προχώρησαν σε ένα σημαντικό βαθμό μεταρρυθμίσεις και ανατροπές απαραίτητες για τα μονοπώλια, καταστροφικές δηλαδή για τα λαϊκά στρώματα.

Πρωτεία στην προσέλκυση επενδύσεων

Στις 7 Απρίλη 2016, κάνοντας απολογισμό της τριετίας 2013 - 2016, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, επισήμανε όλο ικανοποίηση πως λήφθηκαν μέτρα που αποκατέστησαν την εμπιστοσύνη των επενδυτών και «η Κύπρος κατάφερε να αναβαθμιστεί κατά 13 θέσεις στην κατάταξη της Παγκόσμιας Τράπεζας όσον αφορά το επιχειρηματικό περιβάλλον, ενώ βρίσκεται ανάμεσα στις δέκα χώρες που έχουν πραγματοποιήσει τη μεγαλύτερη πρόοδο στην προσέλκυση επενδύσεων».

Οπως εξήγησε, στις βασικές προτεραιότητες που έθεσε η κυβέρνησή του ήταν: «Η αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία και ο εξορθολογισμός των δημοσίων δαπανών». «Μείωση δημοσίων υπαλλήλων... Κατάργηση αφορολόγητων επιδομάτων...»

Ειδικό βάρος δόθηκε σε μέτρα για την «αναθέρμανση της οικονομίας» όπως: «Δέσμη φορολογικών ελαφρύνσεων και κινήτρων όπως φορολογικά κίνητρα προς επιχειρήσεις και επενδυτές», ενώ ανάμεσα σε άλλα «παραχωρήθηκε φορολογική έκπτωση για όλα τα νέα κεφάλαια που επενδύονται στις επιχειρήσεις για επέκταση των δραστηριοτήτων τους».

Με αντίστοιχο προσανατολισμό θα κινηθεί φυσικά η κυβέρνηση και την επόμενη χρονιά. Ενδεικτικές είναι οι επισημάνσεις που είχε κάνει στη συζήτηση στην κυπριακή Βουλή για τον προϋπολογισμό του νέου έτους ο υπουργός Οικονομικών, Χάρης Γεωργιάδης, εισηγούμενος, ανάμεσα σε άλλα, νέα παράταση «της απαγόρευσης πλήρωσης κενών θέσεων» για (τουλάχιστον;) ένα χρόνο ακόμα. Ο ίδιος, αφού σημείωσε ότι «οι μισθοί είναι βεβαίως παγοποιημένοι και για το 2016», ξεκαθάρισε ότι αυτό δεν είναι αρκετό και προκύπτει «ανάγκη έγκαιρης ψήφισης» νομοσχεδίου που «καθιερώνει μια αξιόπιστη και μετρήσιμη διαδικασία συνδέοντας τις μελλοντικές αυξήσεις στο μισθολόγιο με τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας». Δηλαδή, κάτι αντίστοιχο με τη σύνδεση αυξήσεων μισθών με το επίπεδο της ανταγωνιστικότητας και της απόδοσης της οικονομίας που προωθείται και στην Ελλάδα. Επισήμανε ακόμα ότι μέσα σε μια 4ετία οι «δαπάνες» για την κάλυψη υπερωριών (στο Δημόσιο) έπεσε πάνω από 35%.

Ξεπούλημα δημόσιου πλούτου και απελευθέρωση ωραρίων

Ειδική σημασία αποκτούν οι ιδιωτικοποιήσεις υποδομών στρατηγικής σημασίας όπως αεροδρομίων και λιμανιών.

Πριν από μερικές μέρες, ο υπουργός Μεταφορών Μάριος Δημητριάδης περιέγραψε την παράδοση του λιμανιού της Λεμεσού (που αυτό το διάστημα επιταχύνεται) ως «εμπορικοποίηση και όχι ιδιωτικοποίηση του μεγαλύτερου εμπορικού λιμανιού της χώρας». Στη συνέχεια, βέβαια, ο ίδιος εξήγησε πως η ουσία δεν αλλάζει, αφού οι επενδυτές θα ασκούν την πλήρη διαχείριση και εμπορική εκμετάλλευση του λιμανιού για 25 χρόνια, με συμφωνία μέσα από την οποία καταβάλλοντας (προς το παρόν) μεγάλο μέρος των εσόδων στο κράτος από τη χρήση του σταθμού εμπορευματοκιβωτίων και του σταθμού πολλαπλών χρήσεων αποκτούν γερό «πάτημα» σε ένα λιμάνι που δεδομένων των εξελίξεων σε Ανατολική Μεσόγειο μπορεί να τους ανοίξει δρόμους όχι μόνο για πολύ προσοδοφόρες μπίζνες, αλλά και για ευρύτερες συνεργασίες δοσοληψίες με ισχυρά μονοπώλια. Σε τροχιά ιδιωτικοποίησης βρίσκονται και άλλες υποδομές (π.χ. λιμάνι Λάρνακας).

Τα προηγούμενα χρόνια, είχε προηγηθεί το «κλείσιμο» των «Κυπριακών Αερογραμμών», για να «απελευθερωθούν» πλήρως οι αερομεταφορές, ενώ αντίστοιχα επιταχύνθηκε και το «άνοιγμα» της αγοράς των Τηλεπικοινωνιών.

Φυσικά, πρώτος και ... καλύτερος ο ενεργειακός πλούτος της χώρας έχει παραδοθεί σε μονοπωλιακούς ομίλους, που ήδη έχουν αναλάβει την έρευνα για υδρογονάνθρακες, στρώνοντας το έδαφος και για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, με μια σειρά εναλλακτικές να εξετάζονται (π.χ. κατασκευή χώρων αποθήκευσης φυσικού αερίου) στο φόντο των πολλών γεωπολιτικών ανακατατάξεων στη «γειτονιά».

Ενδεικτικές του πώς στρώθηκε ο δρόμος για την προσέλκυση επενδυτών είναι και η πλήρης απελευθέρωση του ωραρίου των καταστημάτων, στόχος με βάση τον οποίο, από την άνοιξη του 2013, κατατέθηκαν μια σειρά υπουργικά διατάγματα. Σήμερα, παρά τη συζήτηση που έχει στραφεί (σε ένα βαθμό και ως μέρος μιας επιχείρησης αποπροσανατολισμού) στο ποιος είναι ο πλέον αρμόδιος για το ζήτημα (η Βουλή ή η κυβέρνηση) έχει τεθεί επί τάπητος η 7ήμερη λειτουργία των καταστημάτων και στο λιανικό εμπόριο. Μάλιστα, η κυβέρνηση κατέφυγε μέχρι και στο χαρακτηρισμό ολόκληρης της Κύπρου ως «τουριστικής περιοχής», για να επιστρατευτούν επιχειρήματα περί «ειδικής περίπτωσης», ανάγκης «στήριξης της τουριστικής βιομηχανίας» κ.τ.λ. Ηδη, μεγάλες εταιρείες όπως οι «Λιντλ», «ΙΚΕΑ», «Πάμπλικ» λειτουργούν καταστήματά τους και τις Κυριακές.

«Προσαρμογή κόστους εργασίας»

Καταγράφοντας την πρόοδο που έχει σημειωθεί και ως προς τη μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης, («κόστος εργασίας», το λένε οι καπιταλιστές), κυκλοφόρησε στις 7 Απρίλη έγγραφο της Κομισιόν που αναφέρει ότι «η κυπριακή αγορά εργασίας και το σύστημα καθορισμού των μισθών είναι σχετικά ευέλικτα», επιδοκιμάζοντας ειδικά την «προσαρμογή των μισθών» που «διασφάλισε την εξωτερική ανταγωνιστικότητα».

Χαρακτηριστική του προσανατολισμού που αφήνει πίσω του το μνημόνιο ως προς τις μεταρρυθμίσεις που συνολικά θα αναβαθμίσουν την «ελκυστικότητα» της Κύπρου για τους επενδυτές είναι και η «Στρατηγική για την κοινωνική πολιτική 2014 - 2020».

Μεταξύ άλλων, ως μέτρο για τη «δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας» προβλέπονται «επιδοτούμενα προγράμματα απασχόλησης, τοποθετήσεις (σ.σ. κύρια νέων και μαθητευόμενων) για απόκτηση εργασιακής εμπειρίας». Γενικά, προκρίνονται οι «ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης» (βλ. ενεργητικές προς όφελος της μεγαλοεργοδοσίας με κάλυψη με κρατικό χρήμα ή από ευρωενωσιακά προγράμματα, της εργοδοτικής ασφαλιστικής εισφοράς ή της αμοιβής των εργαζομένων). Ακόμα, σχέδια «για την εργοδότηση ανέργων» που αποσκοπούν «στη μείωση της ανεργίας μέσω της παροχής κινήτρων προς τους εργοδότες για την πρόσληψη ανέργων», προγράμματα με «στόχο την απασχόληση με ευέλικτες μορφές» κ.τ.λ.

Οσον αφορά το συνταξιοδοτικό σύστημα, ρίχνεται το σύνθημα για συνέχιση στο μονοπάτι όπου ήδη έχει γίνει πρόοδος καθώς «η Κύπρος υιοθέτησε μια σειρά μεταρρυθμίσεων, προκειμένου ναδιασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη οικονομική βιωσιμότητα του συστήματος». Εξηγείται, μεταξύ άλλων, ότι λήφθηκαν υπόψιν και όσα συμφωνήθηκαν με το Μνημόνιο «για την εφαρμογή περαιτέρω μεταρρυθμίσεων στο συνταξιοδοτικό σύστημα για αντιμετώπιση της προβλεπομένης αύξησης στις συνταξιοδοτικές δαπάνες ώστε i) να μειωθεί η αύξηση στις δαπάνες για τις συντάξεις, ii) να διασφαλισθεί η μακροπρόθεσμη οικονομική βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος και iii) να περιοριστεί η δημοσιονομική επιδότηση του Γενικού Συστήματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΓΣΚΑ) για πιστωμένες εισφορές για υφιστάμενους και μελλοντικούς συνταξιούχους και για συντάξεις χωρίς συνεισφορές».

Και η απεργία στο στόχαστρο

Ενδεικτικό είναι τέλος και το εξής: Την ίδια μέρα που «κηρύχτηκε» και τυπικά η πετυχημένη ολοκλήρωση του τριετούς «προγράμματος», κατατέθηκε νομοσχέδιο με αντικείμενο τη «ρύθμιση των απεργιών». Με αυτό, στην πραγματικότητα, μεθοδεύεται η απαγόρευση της απεργίας σε «ουσιώδεις υπηρεσίες» σε «οποιοδήποτε στάδιο επίλυσης διαφοράς», στο όνομα της προστασίας του «δημοσίου συμφέροντος».

Προβλέπεται η σύσταση «Επιτροπής Διαιτησίας» που θα εξετάζει κάθε φορά τις «διαφορές», ώστε να δίνεται «πράσινο φως» ή όχι για να κάνουν οι εργάτες κινητοποιήσεις. Ως «ουσιώδεις υπηρεσίες» ορίζονται αυτές που αφορούν Ενέργεια, Νερό, λιμάνια, αεροδρόμια, νοσοκομεία και με τον έναν ή τον άλλο τρόπο οι περισσότεροι από τους κλάδους της κυπριακής οικονομίας.

Η κατάθεση και αυτού του ν/σ ήταν ένα ακόμα σαφές μήνυμα για το ποιον θα εξυπηρετεί η «επόμενη μέρα» που ξημερώνει στην Κύπρο μετά το μνημόνιο. Η ολόπλευρη προσπάθεια παρεμπόδισης των λαϊκών - εργατικών αγώνων δυναμώνει για να προχωρήσουν ανεμπόδιστα οι αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις. Η «κοινωνική συνοχή» είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να προχωρήσουν με ορμή οι νέες αντιλαϊκές επιθέσεις.


Α. Μ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ