Κυριακή 22 Ιούλη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 16
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΣΤΗ ΓΥΑΡΟ
Πάνω της «η μνήμη καίει άκαυτη βάτος»

Κομμουνιστές, πρώην εξόριστοι και πολλοί ΚΝίτες και ΚΝίτισες, την περασμένη Κυριακή, απέτισαν φόρο τιμής σ' όσους μαρτύρησαν στο βράχο της Γυάρου ή και άφησαν για πάντα τα κόκαλά τους εκεί

Ξημερώματα η αναχώρηση από το λιμάνι του Πειραιά
Ξημερώματα η αναχώρηση από το λιμάνι του Πειραιά
«Γιούρα αναποδονήσι

που την Ελλάδα τη μισή

στους Ορμους έχει κλείσει

και από το λαό που τυραννείς

δεν απολύεται κανείς

εκτός κι αν ξεψυχήσει».

(Ανωνύμου κρατούμενου)

Το είπαν «νησί του διαβόλου», «κολαστήρι», «Νταχάου της Μεσογείου». Ενας ακατοίκητος βράχος στη μέση του Αιγαίου και στο πουθενά. Βρίσκεται εννιά μίλια ανατολικά της Σύρου και είναι ένα νησί άγονο, άνυδρο με μόνους κατοίκους τους αρουραίους, τους σκορπιούς και τα γαϊδουράγκαθα.

Σ' αυτό το ματοβαμμένο κάτεργο το καθεστώς που διαμορφώθηκε στην Ελλάδα τα λεγόμενα «πέτρινα χρόνια», από την περίοδο του Εμφυλίου και μετά, έστελνε τους κομμουνιστές, τους οπαδούς του Κόμματος και άλλους αριστερούς για να τους «σωφρονίσει».

Στον ίδιο καταραμένο βράχο επέστρεψαν την περασμένη Κυριακή αρκετοί από αυτούς που μαρτύρησαν φορτωμένοι μνήμες και θύμησες, καθώς και πολλοί ΚΝίτες και ΚΝίτισες, σε μια εκδήλωση τιμής και προσκυνήματος σ' όσους εξορίστηκαν ή και άφησαν τη ζωή τους στη Γυάρο.

Ηταν ένα ταξίδι μνήμης σε μια από τις λαμπρότερες σελίδες του αγώνα των κομμουνιστών και όλων εκείνων των αγωνιστών, που αντιπάλεψαν το ξενοκίνητο καθεστώς που εγκαθιδρύθηκε στη χώρα μας. Φόρος τιμής στους νεκρούς που άφησαν την πνοή τους σ' αυτό το κολαστήρι, πιστοί για πάντα στα ιδανικά του αγώνα.

Αντίκρυ ο βράχος και οι όρμοι του μαρτυρίου
Αντίκρυ ο βράχος και οι όρμοι του μαρτυρίου
Οι νεότεροι, οι ΚΝίτες και οι ΚΝίτισες έφτασαν με τη φλόγα να δουν και να γνωρίσουν το κολαστήρι της Γυάρου.

Οπως μας είπαν οι ίδιοι οι πρώην κρατούμενοι της Γυάρου για μερόνυχτα το νησί το έδερνε ο δαιμονισμένος άνεμος. Τους κρατούμενους τους τύφλωνε η αντάρα του αγριεμένου πελάγους, ενώ αρκετές φορές, για πολύ καιρό, οι εξόριστοι ούτε καΐκι για παρηγοριά δεν μπορούσαν να δουν να πλέει από εκεί κοντά.

Τρεις γενιές αντάμωσαν την Κυριακή στη Γυάρο. Μαζί και πολυπληθής αντιπροσωπεία του ΚΚΕ, με επικεφαλής τη Γραμματέα του Κόμματος Αλ. Παπαρήγα.

Στη Γιούρα έφτασαν με το αρματαγωγό «Λέσβος» του Πολεμικού Ναυτικού, αλλά λόγω των καιρικών συνθηκών το πλοίο δεν μπόρεσε να προσορμίσει στο νησί. Στο νου πολλών από τους ταξιδιώτες και πρώην κρατούμενους της Γυάρου ήρθε το παλαιότερο αρματαγωγό «Λέσβος», που τους είχε μεταφέρει τότε ως κρατούμενους και έχει παροπλιστεί εδώ και λίγα χρόνια.

Και να που τώρα μπροστά στα μάτια των προσκυνητών απλώνεται το κολαστήρι. Οι νεότεροι με «ξεναγό» τον Παντελή Μανταλόβα, ο οποίος είχε εξοριστεί γνωρίζουν τη Γυάρο.

Ξαναζωντάνεψαν σκληρές και απάνθρωπες μνήμες για όσους εξορίστηκαν στη Γυάρο. Ηρθαν στο νου οι μορφές ανθρωπόμορφων τεράτων όπως του Γλάστρα, του Μπουζάκη, του Κουζουκουλίδη, του Καλλέργη κλπ.

Ο Β. Καλαματιανός περιγράφει από το κατάστρωμα του πλοίου τα πώς και τα γιατί της Γυάρου
Ο Β. Καλαματιανός περιγράφει από το κατάστρωμα του πλοίου τα πώς και τα γιατί της Γυάρου
Ξαναθυμήθηκαν την περιβόητη συκιά που ήταν ο εφιάλτης όλων των κρατουμένων. Στο δέντρο αυτό ο Γλάστρας και οι άλλοι δεσμοφύλακες κρεμούσαν για σωφρονισμό κατά τον πλέον απάνθρωπο τρόπο τους κρατούμενους, ενώ παραδίπλα ήταν το συρματόπλεγμα που τους έβαζαν για παραδειγματισμό.

Είδαν την πλαγιά που την είχαν ονομάσει Γολγοθά, όπου οι εξόριστοι κουβαλούσαν τις πέτρες.

Από το καράβι μπορούσες να δεις τους πέντε όρμους:

Στον Πρώτο Ορμο ήταν τα μαγειρεία και διάφορα συνεργεία, εδώ ζούσαν αρκετές χιλιάδες κρατούμενοι, αλλά και λίγοι ποινικοί κρατούμενοι. Υπήρχε και μια μικρή πτέρυγα με νεολαίους, ανήλικους τους έλεγαν. Στον ίδιο όρμο ήταν τα γραφεία και το σπίτι του διευθυντή. Ηταν ακόμη η ονομαστή συκιά και το πειθαρχείο, στο οποίο βασανίστηκαν εκατοντάδες κρατούμενοι.

Στο Δεύτερο Ορμο είχαν τους ηλικιωμένους, τους ανάπηρους και τους άρρωστους.

Ο Τρίτος Ορμος προορίζονταν για τα στελέχη και τους διανοούμενους, όπως τους χαρακτήριζαν.

Στον Τέταρτο Ορμο, το λεγόμενο εργοτάξιο, είχαν συγκεντρωθεί οι κρατούμενοι που έκαναν καταναγκαστική εργασία σε συνθήκες κάτεργου για να κτιστούν οι φυλακές. Η κατασκευή του έργου γίνονταν κάτω από τις πλέον απάνθρωπες συνθήκες ωμής βίας και βασανιστηρίων με τον βούρδουλα.

Μνημείο εγκληματικής παράνοιας, το κτίριο των φυλακών, που αναγκάστηκαν να χτίσουν πέτρα - πέτρα οι ίδιοι οι κρατούμενοι
Μνημείο εγκληματικής παράνοιας, το κτίριο των φυλακών, που αναγκάστηκαν να χτίσουν πέτρα - πέτρα οι ίδιοι οι κρατούμενοι
Ο Πέμπτος Ορμος ήταν χώρος απομόνωσης και σκληρών βασανιστηρίων.

Εχει και την προϊστορία της η Γυάρος. Λέγεται ότι το 80 προ Χριστού, ο Σύλλας έστειλε στη Γιούρα 80.000 πολιτικούς αντιπάλους του με ελάχιστα εφόδια και απώτερο στόχο την εξόντωσή τους.

Ετσι και στα «πέτρινα χρόνια», οι τότε ξενόδουλες κυβερνήσεις, στα χνάρια του Ρωμαίου στρατηγού Σύλλα και υπό την καθοδήγηση των Αγγλοαμερικάνων, στην προσπάθειά τους ν' απαλλαγούν για πάντα από τους κομμουνιστές, αποφάσισαν να τους συγκεντρώσουν στη Γυάρο με υπόδειξη του Αγγλου οργανωτή των φυλακών στην Ελλάδα (γνωστός σαν κουλοχέρης). Η Γυάρος επιλέχτηκε, επειδή συγκέντρωνε τις περισσότερες δυνατότητες απομόνωσης των πολιτικών κρατουμένων.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ