Η Ελλάδα σκοπεύει να μετατραπεί σε οικονομική, εμπορική και ενεργειακή γέφυρα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του Ιράν, δήλωσε την περασμένη Κυριακή ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας κατά την άφιξή του στην Τεχεράνη, συνοδευόμενος από δεκάδες στελέχη εγχώριων επιχειρήσεων που διαβλέπουν στο Ιράν τεράστιες επενδυτικές ευκαιρίες και δυνατότητες άντλησης κερδών.

Οπως δήλωσε ο Ελληνας πρωθυπουργός - ο οποίος είναι ο πρώτος ηγέτης χώρας της ΕΕ που επισκέπτεται το Ιράν μετά τη συμφωνία για το πυρηνικό του πρόγραμμα και την άρση των πολύπλευρων κυρώσεων από το ευρωατλαντικό μπλοκ - οι δύο χώρες μπορούν να συνεργαστούν στον τομέα της τεχνολογίας και της καινοτομίας, της Ενέργειας, σε διάφορους τομείς του εμπορίου και του πολιτισμού. Είχαν προηγηθεί, κατά την περασμένη χρονιά, πολλές εκατέρωθεν επαφές και επισκέψεις στελεχών των δύο κυβερνήσεων, μεταξύ των οποίων και του υπουργού Εξωτερικών, Ν. Κοτζιά, αλλά και του υπουργού Ενέργειας του Ιράν στη χώρα μας, για τη διευθέτηση του χρέους των ΕΛΠΕ προς τη χώρα του, ύψους σχεδόν 800 εκατ. δολαρίων.

Μέχρι και το 2011, το Ιράν εξήγαγε στη χώρα μας περίπου 100.000 βαρέλια αργού ημερησίως, αριθμός που ισοδυναμεί με το ένα τρίτο των συνολικών εισαγωγών πετρελαίου της Ελλάδας. Την αμέσως επόμενη χρονιά, οι εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν μειώθηκαν στο μισό, εξαιτίας των κυρώσεων που επέβαλλαν η ΕΕ και οι ΗΠΑ.

Οπως ανακοίνωσε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, κατά την επίσκεψη του Αλ. Τσίπρα υπεγράφη, μεταξύ των δύο χωρών, «Οδικός Χάρτης για την ενίσχυση της συνεργασίας των δύο χωρών στον τομέα της Ενέργειας, στον τραπεζικό και χρηματοοικονομικό τομέα, στη ναυτιλία, στις μεταφορές και τον τουρισμό, στη μεταφορά τεχνολογίας, τη γεωργία και την ανταλλαγή επιχειρηματικών αντιπροσωπειών». Εκτός από τον «Οδικό Χάρτη» υπογράφηκαν ακόμη δύο «Μνημόνια Κατανόησης», ένα για την επιτάχυνση των πολιτικών διαβουλεύσεων μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών και ένα ακόμη για την κατάργηση εγγράφων «Visa» για τους κατόχους διπλωματικών και άλλων επίσημων διαβατηρίων των δύο χωρών. Επίσης, συμφωνήθηκε η πραγματοποίηση δύο επιχειρηματικών αποστολών (μία από την Ελλάδα προς το Ιράν και μία από το Ιράν προς την Ελλάδα) εντός του 2016.

Σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών, στην Τεχεράνη ταξίδευσαν 61 υψηλόβαθμα στελέχη από τις εταιρείες: «Aegean Airlines», «Alpha Grissin», ΔΕΠΑ, «Ελλάκτωρ», «Encode», «Γαία Επιχειρείν», «George Moundreas & Company», «Aialma», ΕΛΠΕ, «Ασπροφός», «Intrakat», «Prisma Domi», «Intrasoft International», «Mediterra Mastiha Shop», «Metron Logistics», «Medtainer», «Ομιλος Μυτιληναίου», ΜΕΤΚΑ, «Μ&Μ Gas», «Nanophos», «Norma Hellas», Τράπεζα Πειραιώς, «Profile Software», «Salfo & Associates», «Seasoft», «Singular Logic», PCS, ΤΕΡΝΑ, «Uni Pharma», ΒΙΟΧΑΛΚΟ και Σωληνουργεία Κορίνθου. Επίσης, εκπρόσωποι της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών.

Οπως ανακοίνωσαν οι δύο πλευρές, κατά τις επιχειρηματικές συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν, υπήρξε «έντονο ενδιαφέρον» της ιρανικής πλευράς για τις ελληνικές υπηρεσίες και τη δημιουργία μικτών επιχειρήσεων, για πραγματοποίηση επενδύσεων στην Ελλάδα. Η διατραπεζική σύνδεση μεταξύ των δύο χωρών τίθεται στους άμεσους στόχους για το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, ενώ μεταξύ ελληνικών και ιρανικών εταιρειών έχουν υπογραφεί και ετοιμάζονται να υπογραφούν περίπου δέκα συμφωνίες συνεργασίας στους τομείς της Ενέργειας, των κατασκευών, της τραπεζικής συνεργασίας, της ναυτιλίας, του λογισμικού και της υψηλής τεχνολογίας, της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, των μεταφορών και logistics, της φαρμακοβιομηχανίας.

Αυξανόμενη ζήτηση επενδύσεων υπάρχει σχεδόν σε όλους τους τομείς της οικονομίας του Ιράν. Ειδικότερα στις Κατασκευές, για την κάλυψη αναγκών ανέγερσης νέων κατοικιών υπολογίζεται ότι η οικιστική και αστική ανάπτυξη στη χώρα απαιτεί για τα αμέσως επόμενα χρόνια υψηλότατες επενδύσεις. Συγκεκριμένα, σήμερα παρατηρείται μεγάλη έλλειψη κατοικιών, καθώς η ζήτηση φτάνει περί τις 1,5 εκατ. οικιστικές μονάδες το χρόνο, ενώ μόνο οι 700.000 καλύπτονται. Ετσι, απαιτείται άμεσα η ανέγερση 4 εκατ. νέων κατοικιών για την κάλυψη της ζήτησης. Ιδιαίτερη ανάγκη υπάρχει και στις επισκευές κτιρίων, που το συνολικό ποσό στα 143 δισ. ευρώ τα επόμενα 10 χρόνια. Ακόμη 14 δισ. ευρώ απαιτούνται για τη δημιουργία εγκαταστάσεων υδροδότησης και ακόμη 5 δισ. ευρώ για έργα αποχέτευσης και διαχείρισης λυμάτων.

Στον τομέα των μεταφορών, η ιρανική κυβέρνηση σχεδιάζει την εκτέλεση δεκάδων έργων σε ολόκληρη τη χώρα, όπως λεωφόρων υψηλών ταχυτήτων, αστικών οδών και επαρχιακού δικτύου, σιδηροδρόμου, λιμανιών και αεροπορικών εγκαταστάσεων. Υπολογίζεται ότι για την ολοκλήρωση της σιδηροδρομικής γραμμής «Gorgan-Inche Boroun» στα βορειοδυτικά της χώρας - η οποία θεωρείται καθοριστικής σημασίας για την ανάπτυξη της χώρας και τη σύνδεσή της με τις χώρες της Κεντρικής Ασίας - θα απαιτηθούν 23 δισ. δολάρια κι ακόμη 2,5 δισ. δολάρια για την επέκταση του διεθνούς αεροδρομίου «Imam Khomeini». Συνολικά, σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις της χώρας, θα απαιτηθούν άμεσα η δημιουργία περισσότερων από 6.000 χλμ. αυτοκινητόδρομων υψηλών ταχυτήτων και ακόμη 3.000 χλμ. βασικών οδών.

Στον τομέα της Ενέργειας σχεδιάζεται η ενίσχυση της ηλεκτρικής ισχύος της χώρας στα 73GW, κάτι που απαιτεί άμεσες επενδύσεις σε μονάδες παραγωγής ρεύματος μέσω φυσικού αερίου, υδροηλεκτρικά εργοστάσια, φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες. Τις αμέσως επόμενες βδομάδες, εγχώριες εταιρείες από το χώρο της μεταλλευτικής βιομηχανίας, των τσιμέντων, της Ενέργειας και των Κατασκευών αναμένεται να προβούν σε επίσημες ανακοινώσεις για την ανάληψη σημαντικών συμβολαίων στο Ιράν, ενώ σε επόμενη φάση ανάλογες ανακοινώσεις αναμένονται από φαρμακοβιομηχανίες κ.ά.

Ιδιαίτερα «δραστήριο» - και άμεσα ωφελημένο από τη μετά κυρώσεων εποχή για το Ιράν - εμφανίζεται το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο, που επιδιώκει να αναλάβει εκ νέου μεγάλο μερίδιο στη μεταφορά ιρανικού πετρελαίου προς τη Δύση και όχι μόνο. Πληροφορίες που προκύπτουν κατά τους τελευταίους μήνες, αναφέρουν συνεχείς επαφές εκπροσώπων ελληνικών εφοπλιστικών εταιρειών με αξιωματούχους και επιχειρηματίες του Ιράν, αναφορικά με συμβόλαια μεταφοράς αργού αλλά και υγροποιημένου φυσικού αερίου. Να σημειώσουμε πως το Ιράν παράγει 3,1 εκατ. βαρέλια πετρελαίου ημερησίως και όπως έχει ανακοινώσει ο υπουργός Ενέργειας της χώρας, σκοπεύει άμεσα να αυξήσει την παραγωγή κατά επιπλέον 500.000 τη μέρα. Οπως είχε πει ο Ν. Κοτζιάς τον περασμένο Νοέμβρη από την Τεχεράνη, μετά τη συνάντησή του με τον Ιρανό ομόλογό του, «το Ιράν έχει πλούτο σε πρώτες ύλες. Ο Αλλάχ τού χάρισε αέριο και πετρέλαιο. Και εμάς, οι δικοί μας Θεοί μας δώσανε από παλιά τη ναυτιλία μας. Είμαστε δυο οικονομίες σε πάρα πολλούς τομείς συμπληρωματικές».

Εν κατακλείδι, είναι γεγονός ότι στο Ιράν ήδη έχουν μπει άλλοι ισχυρότεροι από την Ελλάδα διεθνείς «παίκτες», όπως η Ιταλία, η Γερμανία αλλά και η Ρωσία, η Κίνα, η Ιαπωνία κ.ά. Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει να εξαντλήσει κάθε δυνατότητα για την εξασφάλιση «ζωτικού χώρου» στο κεφάλαιο, σε μια αγορά με πληθυσμό περίπου 80 εκατ. ανθρώπων, για χρόνια αποκλεισμένη από το εξωτερικό, η οποία έχει ανάγκη επενδύσεων και αναζητά ενίσχυση των εμπορικών της συναλλαγών με τον υπόλοιπο κόσμο.

Φαίνεται πως το «άνοιγμα» της ελληνικής κυβέρνησης προς το Ιράν δε «συντονίζεται» με την παράλληλη αναβάθμιση των σχέσεων της Ελλάδας, σε όλα τα επίπεδα, με το Ισραήλ. Ωστόσο, η γεωστρατηγική θέση του Ιράν στην περιοχή, φαίνεται να συνέτεινε στην εξομάλυνση των σχέσεων με τις ΗΠΑ και να βοηθά τα αμερικανικά σχέδια στη Μέση Ανατολή. Για παράδειγμα το Ιράν βρίσκεται στην ίδια πλευρά με τις ΗΠΑ στον πόλεμο κατά του λεγόμενου «Ισλαμικού Κράτους». Ετσι και οι αστοί της Ελλάδας πασχίζουν να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία.

Τα παραπάνω δεν είναι παρά ένα μόνο μικρό μέρος από τις αντιφατικές εξελίξεις στις διεθνείς σχέσεις των χωρών της περιοχής και των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, με την ελληνική κυβέρνηση να προσπαθεί να παίξει ενεργό ρόλο για χάρη του εγχώριου κεφαλαίου, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τους κινδύνους για τον ελληνικό λαό.