Αρκεί και μόνο να υπενθυμίσει κανείς ότι τα τελευταία ιδίως χρόνια η Βουλή έχει μετατραπεί σε βιομηχανία τυπικής επικύρωσης των κατευθύνσεων και οδηγιών που προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Εξάλλου, η Συνθήκη Σένγκεν που ενσωματώθηκε στη Συνθήκη του Αμστερνταμ, η δημιουργία της Ευρωαστυνομίας, το ηλεκτρονικό φακέλωμα, που θεσμοθετήθηκε, όχι μόνο σε εθνικό, αλλά και σε ευρωενωσιακό επίπεδο, η κάμψη του τεκμηρίου αθωότητας, το δίκτυο παρακολούθησης επικοινωνιών Εσελον (που είναι μεν αμερικανικό, λειτουργεί, όμως, με τη συμμετοχή της Γερμανίας, της Βρετανίας και της Δανίας), το προωθούμενο ευρωπαϊκό Εσελον, ο ευρωστρατός που θα είναι έτοιμος για επεμβάσεις όπου Γης, η δημιουργία του Σώματος δικαστών και εισαγγελέων (Eurojust) με ανεξέλεγκτες αρμοδιότητες, είναι μερικές μόνο από τις αρνητικές εξελίξεις. Για να προσθέσουμε τον «τρομονόμο», τα νομοσχέδια για το δραστικό περιορισμό των διαδηλώσεων και της διακίνησης ιδεών, τις διώξεις ενάντια σε συνδικαλιστές, αγρότες, μαθητές, φοιτητές κλπ.

Είναι φανερό ότι σε όλη την ΕΕ προωθείται ένα αντιδραστικό νομικό πλαίσιο και αυταρχικές πρακτικές, ώστε να αντιμετωπιστούν οι λαϊκοί αγώνες, που αναμένονται να προκύψουν ως αποτέλεσμα της αφαίρεσης κοινωνικών και εργασιακών κατακτήσεων, που κάποιες από αυτές χρονολογούνται τουλάχιστον εδώ και εκατό χρόνια. Είναι, εξάλλου, χαρακτηριστικός ο κυνισμός, με τον οποίο οι ιθύνοντες της ΕΕ αντιμετώπισαν το δημοψήφισμα στην Ιρλανδία, με το οποίο ο λαός απέρριψε τη Συνθήκη της Νίκαιας: «Να ξαναψηφίσουν μέχρι να πουν "ναι" στη Νίκαια και στο μεταξύ να μην ξαναμιλήσει κανείς για το δημοψήφισμα». Τόση δημοκρατία! Τελικά, «πρόκειται όχι για δημοκρατικό έλλειμμα, όπως κομψά λέγεται όταν μιλάμε για τη νομοθεσία της ΕΕ, αλλά για αυταρχικό περίσσευμα» ¹.

Αυτή η συστηματική επίθεση στις δημοκρατικές κατακτήσεις δε γίνεται αντιληπτή μόνο από τους κομμουνιστές. Ευρύτερες δυνάμεις, ακόμη και αστοί δημοκράτες, ευαισθητοποιούνται για τα ζητήματα αυτά. Μπορεί να μην κατανοούν το πρόβλημα σε βάθος και στο σύνολό του, ή μπορεί να μην κατανοούν τις ταξικές αιτίες του, αλλά, πάντως, ανησυχούν ειλικρινά από τις εξελίξεις αυτές και είναι διατεθειμένοι, έστω και με ταλαντεύσεις, να αγωνιστούν.

Υπάρχουν, όμως, και κάποιοι που μπροστά στο ολοφάνερο του πράγματος επιχειρούν να ξεφύγουν με τεχνάσματα. Ετσι, δεν είναι σπάνιο να ακούει κανείς από κυβερνητικούς παράγοντες, όταν δεν καταφεύγουν σε παραληρήματα αυταρχισμού, ότι υπάρχει έλλειμμα δημοκρατίας. Ιδιαίτερα αρεστή είναι η φρασεολογία αυτή στην εσωκομματική «αντιπολίτευση» του ΠΑΣΟΚ, όπως, με διαφορετική χροιά, και στη ΝΔ. Είναι, επίσης, σημαντικό να προσέξουμε ότι και ο αστικός Τύπος, ιδίως το τμήμα του που τάχα ενδιαφέρεται για τα κινήματα ενάντια στην ιμπεριαλιστική παγκοσμιοποίηση, φροντίζει να περιορίσει την εμβέλεια των αγώνων αυτών, κλίνοντας σε όλους τους τόνους τη θεωρία περί δημοκρατικού ελλείμματος. Ετσι, για παράδειγμα, η «Ελευθεροτυπία» είδε στις διαδηλώσεις στο Γκέτεμποργκ την αντίθεση των διαδηλωτών στο δημοκρατικό έλλειμμα, που, παρεμπιπτόντως, εκφράστηκε με χρήση πυρών από την αστυνομία, ένα νεκρό, 600 συλλήψεις και δεκάδες τραυματίες!

Στο ίδιο μήκος κύματος, βρίσκεται σε γενικές γραμμές και η επίσημη γραμμή του ΣΥΝ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ν. Κωνσταντόπουλος, σε συζήτηση στη Βουλή πριν ένα χρόνο με ειδικό αντικείμενο το ζήτημα της δημοκρατίας και των δημοκρατικών δικαιωμάτων, τόνισε: «Επιβάλλεται, λοιπόν, σήμερα και στην Ελλάδα να μιλήσουμε για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες. Γιατί έχουμε και υστερήσεις έναντι του παρόντος, και επιβιώσεις από το παρελθόν και ελλείμματα και ακρωτηριασμούς, έτσι ώστε να χρειαζόμαστε πρόσθετες, διευρυμένες εγγυήσεις προστασίας» ².

Σε αυτό συνίσταται η εκτίμηση του ΣΥΝ, ο οποίος δε θέλει να δει τη συστηματική επίθεση, την αφαίρεση των κατακτήσεων, αλλά μόνο ελλείμματα, ακρωτηριασμούς και υστερήσεις. Σαν συνέπεια, δε «βλέπει» την ανάγκη ισχυρού ενωτικού, μαζικού και μαχητικού αγώνα για την υπεράσπιση και διεύρυνση των λαϊκών ελευθεριών, αλλά υποστηρίζει ότι υπάρχει απλώς ανάγκη διευρυμένων εγγυήσεων! Δηλαδή υπάρχουν εγγυήσεις, μόνο που αυτές δεν είναι αρκετές!

Εξαιτίας των πολιτικών του επιλογών και δεσμεύσεων (κεντροαριστερά, υπερψήφισε το Μάαστριχτ, «λευκό» στο Αμστερνταμ που περιλάμβανε και τη Σένγκεν! κλπ.), ο ΣΥΝ δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα: Η ΕΕ αποτελεί έναν αντιδραστικό μηχανισμό των πολυεθνικών και, άρα, και στον τομέα των δημοκρατικών κατακτήσεων, όπως ακριβώς στις κοινωνικές και εργασιακές κατακτήσεις, προσπαθεί να πάρει πίσω τις όποιες παραχωρήσεις είχε κάνει τις προηγούμενες δεκαετίες υπό την πίεση του εργατικού κινήματος και υπό το φόβο της εξάπλωσης του σοσιαλισμού στην Ευρώπη. Το ίδιο ισχύει και για τη χώρα μας. Ετσι κι αλλιώς, παρά τις λαϊκές κατακτήσεις, η δημοκρατία στη δυτική Ευρώπη γενικά υπήρξε πάντοτε περιορισμένη, δημοκρατία τυπική, δημοκρατία για την ολιγαρχία.

Αυτή η οπτική του ΣΥΝ είναι που τον ωθεί υποχρεωτικά στην υπονόμευση του κινήματος για τα δημοκρατικά δικαιώματα και στη μη συμμετοχή του σε ενωτικές πρωτοβουλίες, όπως, για παράδειγμα, αυτήν για τον «τρομονόμο». Είναι, επίσης, χαρακτηριστική η άρνηση του ΣΥΝ να συμπράξει στη Βουλή με το ΚΚΕ, προκειμένου να υπάρξουν 15 υπογραφές βουλευτών, που είναι αναγκαίες για την ονομαστική ψηφοφορία, η οποία θα έβαζε όλους τους βουλευτές μπροστά στο μεγάλο δίλημμα: Να ψηφίσουν ή όχι το αντιδημοκρατικό έκτρωμα που λέγεται «τρομονόμος».

Αυτό που ακόμη περισσότερο φοβάται η ηγεσία του ΣΥΝ είναι ότι ο αγώνας για τις δημοκρατικές κατακτήσεις ωθεί αντικειμενικά, βοηθά στην κατανόηση των βαθύτερων και ριζικότερων αλλαγών που απαιτούνται στο πολιτικό σύστημα, στην οικονομία, στην κοινωνία σε αντιιμπεριαλιστική κατεύθυνση. Ο ενωτικός, μαζικός αγώνας για την υπεράσπιση των λαϊκών ελευθεριών αμφισβητεί αντικειμενικά τις λογικές της κεντροαριστεράς, τις οποίες υποστηρίζει ο ΣΥΝ. Γι' αυτό η ηγεσία του ΣΥΝ βάζει διαρκώς εμπόδια στην ενότητα δράσης και προσπαθεί να φέρει δυσκολίες στη συμπαράταξη των φίλων, μελών και στελεχών του ΣΥΝ μαζί με τους κομμουνιστές, αλλά και πολλούς άλλους αντιιμπεριαλιστές, προοδευτικούς και δημοκράτες, που κατανοούν την ανάγκη συντονισμένου αγώνα στον τομέα αυτό.

Επιπλέον, κάτω από την παρέμβαση των κομμουνιστών, οι οποίοι πρέπει να αναδεικνύουν τις βαθύτερες αιτίες της επίθεσης στα δημοκρατικά δικαιώματα και να συνδέουν αυτό το ζήτημα με τα γενικότερα, το κίνημα για την υπεράσπιση και διεύρυνση των δημοκρατικών δικαιωμάτων μπορεί και πρέπει, ολοένα και περισσότερο, να ενισχύει την αντιιμπεριαλιστική πάλη. Για να αποτελέσει ένα σημαντικό ρυάκι, που θα βοηθά να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις του λαϊκού μετώπου, που θα αγωνίζεται για ριζοσπαστικές αλλαγές, σε σύγκρουση με την εγχώρια και ευρωενωσιακή πλουτοκρατία.

Οι κομμουνιστές, έχοντας επίγνωση του γεγονότος ότι η σύγχρονη αστική δημοκρατία πραγματοποιεί ένα άλμα προς τα πίσω και προσπαθεί να απαλλαγεί από τις όποιες παραχωρήσεις είχε κάνει, θα συνεχίσουν να αναπτύσσουν τον αγώνα για την υπεράσπιση των κατακτημένων λαϊκών ελευθεριών μαζί με όλους όσοι κατανοούν την ανάγκη αυτή και δε θολώνουν τα νερά με δημοκρατικά ελλείμματα.

Θα εργαστούμε γι' αυτό ακούραστα, για την αγωνιστική συσπείρωση πλατύτατων δυνάμεων στο κίνημα για τις λαϊκές ελευθερίες. Είμαστε, επίσης, βέβαιοι ότι μέσα από την εμπειρία τους και με τη δική μας παρέμβαση, ολοένα και περισσότεροι συναγωνιστές θα κατανοούν την ανάγκη για συνολικότερες και ριζοσπαστικότερες αλλαγές. Αυτό που μένει είναι να ριχτούμε στη δουλιά. Εν αρχή ην η πράξις.

Παραπομπές

1. Αγόρευση του Λ. Αυδή στη Βουλή, Πρακτικά Βουλής, 11/12/1996, σελ. 1.773,

2 Πρακτικά Βουλής, 3/3/2000, σελ. 4.795.