Η προετοιμασία για την ανάπτυξη αντάρτικων ομάδων στην περιοχή της Δράμας, με καθοδηγητή το μέλος του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ και Γραμματέα της Περιφερειακής Επιτροπής Δράμας, Παντελή Χαμαλίδη (Αλέκο), άρχισε τον Ιούλη του 1941.

Το Σεπτέμβρη του '41, σε σύσκεψη του Μακεδονικού Γραφείου στην Ηλιοκώμη Σερρών, αποφασίστηκε να ενταθεί η οργάνωση ένοπλων ομάδων και να πραγματοποιηθούν σαμποτάζ ενάντια στους Βούλγαρους φασίστες κατακτητές.

Δώδεκα μέρες μετά, με την καθοδήγηση της ΠΕ Δράμας του ΚΚΕ, πραγματοποιείται η εξέγερση (28 προς 29 του Σεπτέμβρη του '41), η πρώτη μεγάλη ένοπλη λαϊκή εκδήλωση στην Κατοχή. Χιλιάδες κατοίκων στη Δράμα και σε πολλά χωριά της περιοχής πήραν τα όπλα και κατέλυσαν τις βουλγαρικές αρχές.

Χρειάστηκε η αποστολή μιας ολόκληρης μεραρχίας του βουλγαρικού στρατού, για να αποκατασταθεί η βουλγαρική κυριαρχία στην περιοχή. Η εξέγερση, πνίγηκε στο αίμα. Περίπου 2.140 πατριώτες σφαγιάστηκαν, ενώ άλλες πηγές κάνουν λόγο για περισσότερους. Πολλοί προσπάθησαν να φύγουν από την περιοχή, για να περάσουν στη γερμανοκρατούμενη ζώνη. Ανάμεσα στους σκοτωμένους από το πογκρόμ που εξαπέλυσαν οι βουλγαρικές αρχές ήταν πολλά από τα μέλη και τα στελέχη της ΚΟ Δράμας, αλλά και τα μέλη του Μακεδονικού Γραφείου που πιάστηκαν και εκτελέστηκαν στο Στρυμόνα, κοντά στην Παλαιοκώμη στις 6 του Οκτώβρη του '41. Το Μάη του '42 σκοτώθηκε σε ενέδρα και ο Π. Χαμαλίδης.

• Για περισσότερα στοιχεία για το ιστορικό της εξέγερσης, βλ. «Κυριακάτικος Ριζοσπάστης» 13/12/2015.