Είναι γενική ομολογία πως «ο κόσμος μας έχει γίνει πιο μικρός», με την έννοια πως και στην πιο απόμακρη περιοχή του πλανήτη μας μπορούν να γίνουν τέτοια γεγονότα, που να μας επηρεάσουν πολύ πιο άμεσα, σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες. Με αυτήν τη διαπίστωση ξεκίνησε την ομιλία του ο Ελισαίος Βαγενάς, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών σχέσεων της ΚΕ, στην εκδήλωση που διοργάνωσε στις 22/11 η ΤΕ Φλώρινας του ΚΚΕ, με θέμα: «Οι πολιτικές εξελίξεις, στο φόντο των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στα Βαλκάνια και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη».

Οπως υπογράμμισε ο Ελ. Βαγενάς, «η μακριά "αλυσίδα" των ιμπεριαλιστικών πολέμων κι επεμβάσεων, που ακολούθησαν μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού και τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης, στη Γιουγκοσλαβία, στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στη Λιβύη, στη Συρία είναι χαρακτηριστική κι έχει άμεσες συνέπειες στη ζωή μας. Συμπερασματικά, οι διεθνείς εξελίξεις δεν χωρίζονται με "σινικά τείχη" με τις εξελίξεις στη χώρα μας.

Πάρτε για παράδειγμα την πολύνεκρη δολοφονική επίθεση στο Παρίσι, που έγινε πριν από λίγες μέρες. Αυτή, σε όλες τις χώρες της Ευρώπης και στην Ελλάδα, γίνεται προσπάθεια να αξιοποιηθεί για την αύξηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, των κατασταλτικών μέτρων, καθώς και για την προετοιμασία των εργαζομένων για την ακόμη μεγαλύτερη εμπλοκή των χωρών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στον πόλεμο της Συρίας.

Μάλιστα, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, με μεγάλη προθυμία κι επειδή εκπροσωπεί στην κοινωνία μας συγκεκριμένα ταξικά συμφέροντα, επιδιώκει πρωταγωνιστικό ρόλο στην εμπλοκή της χώρας και του λαού μας στον πόλεμο στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Συμφώνησε στο Συμβούλιο των υπουργών Αμυνας της ΕΕ για την ενεργοποίηση του άρθρου 42, παράγραφος 7 της Συνθήκης της ΕΕ (η Συνθήκη του Μάαστριχτ). Ετσι, με πρόσχημα τη δολοφονική επίθεση στο Παρίσι, προβλέπεται η κλιμάκωση και γενίκευση της ιμπεριαλιστικής επέμβασης. Επιπλέον, η κυβέρνηση προτείνει νέες βάσεις στο ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ και ταυτόχρονα δηλώνει την ετοιμότητα να συμμετάσχει σε κάθε σχετική αποστολή του ΝΑΤΟ.

Την ώρα που δηλώνει πως πρέπει να κόψει συντάξεις, μισθούς, κοινωνικές παροχές, την ίδια ώρα δεν έχει πρόβλημα να δώσει 500 εκατομμύρια δολάρια για τον εκσυγχρονισμό 5 πεπαλαιωμένων πολεμικών αεροπλάνων για τις ανάγκες του ΝΑΤΟ.

Συμπερασματικά: Η εξωτερική πολιτική που ακολουθεί ένα κράτος, είναι "νύχι-κρέας" με την εσωτερική πολιτική».

Στην εισαγωγική τοποθέτησή του, ο Ελ. Βαγενάς αναφέρθηκε στις εξελίξεις στα Βαλκάνια, που μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, αποδείχτηκε μια από τις περιοχές του πλανήτη στις οποίες εξελίσσονται σφοδροί ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί, που ήδη έχουν οδηγήσει σε διαμελισμούς κρατών (ενιαία Γιουγκοσλαβία), στη δημιουργία κρατών - προτεκτοράτων, δηλαδή και τυπικά κάτω από ξένο έλεγχο (Βοσνία - Ερζεγοβίνη και Κόσσοβο).

Οπως τόνισε, ο έλεγχος αυτής της περιοχής σημαίνει, πρώτα απ' όλα, τον έλεγχο των «διόδων» διακίνησης των εμπορευμάτων, μεταξύ αυτών και της Ενέργειας. Επιπλέον, η περιοχή αποτελεί για τις ΗΠΑ και τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις του ΝΑΤΟ και της ΕΕ ένα «προγεφύρωμα» για την πολιτική, οικονομική και στρατιωτική κατοχύρωση της επιρροής τους στην περιοχή της Ευρασίας, της Μαύρης Θάλασσας, του Καυκάσου, της Κασπίας, της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής. Οχι τυχαία οι Αμερικανο-ΝΑΤΟικοί σπρώχνουν για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ σε Μαυροβούνιο και ΠΓΔΜ, ενισχύουν τη στρατιωτική παρουσία τους με βάσεις σε Βουλγαρία, Ρουμανία, ΠΓΔΜ, Αλβανία, Κόσσοβο και, βεβαίως σε Ελλάδα, Τουρκία, παραπέρα έχουν επιδίωξη ισχυροποίησης των θέσεών τους στη Μαύρη Θάλασσα, μεταξύ άλλων και των υποδομών για τη λεγόμενη «αντιπυραυλική άμυνα», που παρά τις διακηρύξεις τους στοχεύει τη Ρωσία.

Σχέδια που έρχονται σε αντιπαράθεση με τα σχέδια της αστικής τάξης της Ρωσίας, η οποία επιδιώκει την αναβάθμιση της θέσης της στην παγκόσμια ιμπεριαλιστική «πυραμίδα», με τη διείσδυση στην περιοχή ρωσικών κεφαλαίων και εμπορευμάτων, τη χάραξη νέων «ενεργειακών δρόμων», την αύξηση των μεριδίων των μονοπωλίων της στις αγορές και, βέβαια, τη διατήρηση της αποτρεπτικής ικανότητας του πυρηνικού οπλοστασίου της (δηλαδή, τη διατήρηση της δυνατότητας να απαντήσει σε περίπτωση που δεχτεί το πρώτο πυρηνικό πλήγμα).

Ο εισηγητής αναφέρθηκε, επίσης, στο ρόλο των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, των αστικών τάξεων των χωρών της περιοχής, στο ρόλο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και των άλλων αντιλαϊκών κυβερνήσεων, καθώς και στα καθήκοντα των κομμουνιστών στις σύγχρονες συνθήκες.

Μετά την εισαγωγική τοποθέτηση ακολούθησε πλούσια συζήτηση, που, βέβαια, επεκτάθηκε σε φλέγοντα ζητήματα της επικαιρότητας, όπως ο πόλεμος στη Συρία και οι ένοπλες επιθέσεις στο Παρίσι, το ζήτημα των μεταναστών και ιδιαίτερα η χρονική στιγμή της έντασης του φαινομένου, το ζήτημα της στάσης του Κομμουνιστικού Κόμματος και του λαϊκού κινήματος σε χώρες όπου οξύνονται οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και διεξάγονται ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι, κ.ά.

Σαφώς και ο χώρος της εφημερίδας δεν φτάνει για να αναφερθούμε σε όλα αυτά τα ζητήματα. Αξίζει, ωστόσο, να αναφερθούμε σε ένα από αυτά. Υπήρξε το εξής ερώτημα: «Τη δεκαετία του '80 η νόμιμη κυβέρνηση του Αφγανιστάν, που αντιμετώπιζε την ξένη επέμβαση και τους Ταλιμπάν, προσκάλεσε τη Σοβιετική Ενωση κι αυτή ανταποκρίθηκε με στρατιωτική βοήθεια. Σήμερα, η νόμιμη κυβέρνηση της Συρίας έρχεται αντιμέτωπη με την ξένη επέμβαση και τους τζιχαντιστές και καλεί σε βοήθεια τη Ρωσία. Ποιες οι ομοιότητες; Υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο περιπτώσεων;».

Ο Ελ. Βαγενάς αρχικά σημείωσε πως παρά τις φαινομενικές ομοιότητες των δύο περιπτώσεων, υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές. Καταρχήν, το λαϊκό καθεστώς στο Αφγανιστάν, που είχε προκύψει από την επανάσταση του 1979, έθετε ως στόχο την οικοδόμηση μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας κι είχε προχωρήσει σε ανατροπές στην οικονομία και την κοινωνία, σε αντίθεση με το σημερινό καθεστώς στη Συρία, που είναι ένα καθεστώς όπου η αστική τάξη έχει στα χέρια της την εξουσία. Επειτα άλλη ήταν η φύση της Σοβιετικής Ενωσης, που, παρά τις όποιες κριτικές παρατηρήσεις μας, ήταν το πρώτο εργατικό κράτος στον κόσμο και δύναμη στήριξης των λαϊκών κινημάτων στον πλανήτη, και άλλη η φύση της σημερινής καπιταλιστικής Ρωσίας, η οποία κινείται στην κατεύθυνση της διασφάλισης των συμφερόντων της αστικής τάξης, των ρωσικών μονοπωλίων. Εδώ αναφέρθηκε αναλυτικά στα οικονομικά συμφέροντα των ρωσικών μονοπωλίων στη Συρία (μερίδια αγορών, αγωγοί, πώληση όπλων κ.ά.), καθώς και στην ανάγκη της ρωσικής αστικής τάξης να διασφαλίσει γεωπολιτικά και στρατιωτικά στηρίγματα στην περιοχή της Μεσογείου.

Ο Ελ. Βαγενάς σημείωσε πως όπως στην περίπτωση της επίθεσης στο Παρίσι οι εργαζόμενοι πρέπει να δουν τι κρύβεται πίσω από το «οπλισμένο χέρι» των δολοφόνων, δηλαδή, να δουν τους ιμπεριαλιστές, που σχεδιάζουν, συγκροτούν, εξοπλίζουν, χρηματοδοτούν, εκπαιδεύουν και τελικά χρησιμοποιούν αυτές τις δυνάμεις για να τις αξιοποιήσουν στην προώθηση των σχεδίων τους, έτσι και στην περίπτωση της ενδοϊμπεριαλιστικής σύγκρουσης πρέπει να δουν τα πραγματικά συμφέροντα και τους σχεδιασμούς των δυνάμεων που συγκρούονται και όχι τα προσχήματα που χρησιμοποιούν.

Για παράδειγμα, λέγεται πως «η νόμιμη κυβέρνηση της Συρίας προσκάλεσε τη Ρωσία, στη βάση του διεθνούς δικαίου». Ωστόσο, όπως τόνισε το στέλεχος του ΚΚΕ, σήμερα αυτό το «διεθνές δίκαιο» διαμορφώνεται ως αποτέλεσμα του συσχετισμού δύναμης μεταξύ καπιταλιστικών κρατών, έχει γίνει πιο αντιδραστικό κι επιπλέον χρησιμοποιείται κατά το δοκούν.

Ετσι, το σημερινό «διεθνές δίκαιο» προβλέπει τρεις περιπτώσεις στρατιωτικών επιχειρήσεων στο έδαφος άλλου κράτους: 1) Με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπως έγινε στην περίπτωση της Λιβύης, 2) Με πρόσκληση της νόμιμης κυβέρνησης του συγκεκριμένου κράτους, όπως, δηλαδή, κάνει η Ρωσία στην περίπτωση της Συρίας και 3) Για λόγους «αυτοάμυνας». Τους τελευταίους επικαλούνται από την πρώτη στιγμή ΗΠΑ, Γαλλία και Τουρκία για τις αεροπορικές επιδρομές στη Συρία, ενώ πρόσφατα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ αυτούς τους λόγους επικαλέστηκε και η Ρωσία.

Συμπερασματικά, λοιπόν, οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να συρθούν πίσω από τη μια ή άλλη ιμπεριαλιστική δύναμη, δεν πρέπει να επιτρέψουν να γίνουν τα παιδιά τους «κρέας για τα κανόνια» των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και να χύσουν το αίμα τους για ξένα συμφέροντα, δηλαδή για τα συμφέροντα της μιας ή της άλλης συμμαχίας μονοπωλιακών συμφερόντων.

Η εκδήλωση στη Φλώρινα έδειξε πως και τα διεθνή ζητήματα, οι τρέχουσες διεθνείς εξελίξεις μπορούν και πρέπει να αξιοποιηθούν από τις Κομματικές Οργανώσεις, για να «ξεδιπλωθούν» οι θέσεις και η στρατηγική του ΚΚΕ, μιας κι αυτά τα ζητήματα συζητιούνται και απασχολούν τους εργαζόμενους.