Σάββατο 17 Οχτώβρη 2015
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 10
ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΤΕΤΡΑΣΕΛΙΔΟ)
Νέα επεισόδια στην κόντρα για την «οικονομική διακυβέρνηση» της Ευρωζώνης

Φρ. Ολάντ και Αγκ. Μέρκελ
Φρ. Ολάντ και Αγκ. Μέρκελ
Την Τετάρτη 7/10/2015, ο Β. Σόιμπλε, μιλώντας στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού, απέρριψε τη γαλλική πρόταση για μια μορφή πολιτικής ενοποίησης της Ευρωζώνης, ως μη αξιόπιστη, γιατί απαιτεί εγκατάλειψη μεγάλου μέρους της εθνικής κυριαρχίας των κρατών - μελών της. Είχε προηγηθεί η ομιλία του Φρ. Ολάντ στο Ευρωκοινοβούλιο, όπου έθεσε και αυτό το πρόβλημα. Ο Σόιμπλε θεωρεί ότι η συγκεκριμένη πρόταση είναι ελιγμός, ώστε να μπορεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ερμηνεύει με πολιτικά κριτήρια την εφαρμογή της δημοσιονομικής πειθαρχίας, όπως ορίζεται από το Σύμφωνο Σταθερότητας. Εχουμε, λοιπόν, νέα επεισόδια στην εκδήλωση των οξύτατων αντιθέσεων στην Ευρωζώνη για την «οικονομική διακυβέρνηση» και τη συζήτηση που ήδη έχει ανοίξει γι' αυτήν.

Ηδη η γερμανική Βουλή ψήφισε νόμο ώστε το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών να καθορίζει «τα σχέδια αναδιάρθρωσης τραπεζών, τη διαχείριση επιχειρηματικού ρίσκου και τη λήψη εσωτερικών αποφάσεων». Ετσι εμποδίζει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να ελέγχει προληπτικά γερμανικές τράπεζες και να ζητά μέτρα όπως η ανακεφαλαιοποίησή τους. Σύμφωνα με το «Bloomberg», η ΕΚΤ εξετάζει το ενδεχόμενο να ζητήσει από την Κομισιόν να προσφύγει, όπως έχει δικαίωμα, στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης κατά της Γερμανίας, με αφορμή αυτό το νόμο. Η γερμανική κυβέρνηση λέει ότι είναι πρώτα απ' όλα δική της υπόθεση το γερμανικό τραπεζικό σύστημα. Και πράγματι, υπάρχει πρόβλημα, αφού η Deutsche Bank έχει τις υψηλότερες τριμηνιαίες ζημίες της τελευταίας δεκαετίας, ύψους 6,2 δισ. ευρώ στο τρίτο τρίμηνο 2015. Θα αφήσει η γερμανική κυβέρνηση τέτοια προβλήματα να τα χειρίζεται η ΕΚΤ, το συμβούλιο της οποίας αποτελείται από τους κεντρικούς τραπεζίτες των κρατών της Ευρωζώνης με τις αντιθέσεις τους;

Βεβαίως, στην Ευρωζώνη αναζητούν τρόπους θωράκισής της από την οικονομική κρίση, ακατόρθωτο βεβαίως στον καπιταλισμό, ή τη διαχείρισή της με τις λιγότερες απώλειες για το κεφάλαιο, την αποφυγή αλληλεπίδρασης από το ένα κράτος στο άλλο, αλλά και την αποφυγή διόγκωσης των δημοσίων ελλειμμάτων και των κρατικών χρεών, άρα την επιβολή κανόνων και θεσμικών μέτρων που εντάσσονται στη λεγόμενη «οικονομική διακυβέρνηση».

Η γαλλική πρόταση...

Θυμίζουμε ότι ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Εμ. Μακρόν, σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα «Suddeutsche Zeitung», είχε πει: «Επιθυμούμε την επανίδρυση της Ευρώπης. Η κρίση στην Ευρωζώνη και οι διαπραγματεύσεις για το νέο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα έδειξαν ότι η νομισματική ένωση δεν μπορεί να συνεχίσει να πορεύεται με τον ίδιο τρόπο. Η τρέχουσα κατάσταση οδηγεί στην αυτοκαταστροφή».

Η Γαλλία προτείνει τη δημιουργία μιας «οικονομικής κυβέρνησης στην Ευρωζώνη», στην οποία «θα ηγείται ένας επίτροπος με ευρείες εξουσίες, δε θα πρόκειται απλώς για έναν υπουργό αρμόδιο για τα δημοσιονομικά στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, αλλά για κάποιον που θα προσφέρει πόρους για επενδύσεις ή θα έχει λόγο στην εργασιακή πολιτική» των 19 κρατών της Ευρωζώνης.

Ο «ευρωεπίτροπος» θα πρέπει να διαθέτει σημαντικά περισσότερα οικονομικά μέσα απ' ό,τι μέχρι τώρα: «Οσο μεγαλύτερος ο προϋπολογισμός, τόσο πιο αξιόπιστη θα είναι η Ευρώπη, ενώ τα περισσότερα χρήματα είναι απαραίτητα ώστε να προστατευθούν τα κράτη - μέλη από τις οικονομικές αναταράξεις».

Ταυτόχρονα, ο Εμ. Μακρόν παραδέχτηκε ότι «η πρότασή του απαιτεί από τη Γερμανία να σπάσει κάποια ταμπού, καθώς μέχρι τώρα το Βερολίνο απορρίπτει κατηγορηματικά τα σχέδια για μια ένωση μεταφοράς χρημάτων. Αν τα κράτη - μέλη, όπως πριν, δεν είναι έτοιμα να δεχτούν ένα είδος μεταφοράς χρημάτων στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, μπορούμε να ξεχάσουμε το ευρώ και την Ευρωζώνη! Δεν μπορεί να υπάρξει νομισματική ένωση χωρίς την εξίσωση των δημοσιονομικών (των χωρών - μελών)! Οι ισχυροί πρέπει να βοηθήσουν».

...και η γερμανική παρέμβαση

Με άρθρο - παρέμβαση («Καθημερινή» 30/9/2015), ο Γενς Βάιντμαν, πρόεδρος της Μπούντεσμπανκ (Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας), απαντά: «Το ελληνικό δράμα, τα μεγάλα ελλείμματα και η αναιμική ανάπτυξη στο μεγαλύτερο μέρος της ζώνης του ευρώ αποκαλύπτουν τη σημασία της αποφασιστικής προώθησης των μεταρρυθμίσεων. Διατηρώ, επίσης, την πεποίθηση ότι η αρχή της ευθύνης, τόσο σημαντική σε μια οικονομία της αγοράς, πρέπει να τεθεί και πάλι σε εφαρμογή, με ακόμη μεγαλύτερη αυστηρότητα. Η αρχή αυτή ορίζει ότι αυτός που λαμβάνει τις αποφάσεις αναλαμβάνει επίσης την ευθύνη για τις επιπτώσεις των αποφάσεων αυτών. Μόνο έτσι θα μπορέσει η νομισματική μας ένωση να σταθεροποιηθεί σε βάθος χρόνου».

«Η σχετικά χαλαρή εφαρμογή των κανόνων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τα κράτη - μέλη με μεγάλα ελλείμματα απειλεί να υποσκάψει την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητα των κανόνων αυτών», λέει σε άλλο σημείο.

Θεωρεί ανεύθυνη την οικονομική πολιτική στα κράτη - μέλη που έχουν δημιουργήσει μεγάλα δημόσια ελλείμματα και κρατικά χρέη, γιατί δυσκολεύουν τη διαχείριση της κρίσης, ενώ δε συμμορφώνονται με τους δείκτες του Συμφώνου Σταθερότητας (χαλαρή εφαρμογή των κανόνων), με απόφαση των κυβερνήσεων (Γαλλία).

Και συνεχίζει: «Αυτές τις μέρες, ολοένα και περισσότερες φωνές ζητούν μεγαλύτερη αλληλεγγύη. Η αλληλεγγύη, όμως, δεν αποτελεί λύση για τις οικονομικές και δημοσιονομικές αποτυχίες. Η οικονομική βοήθεια εξασφαλίζει χρόνο για τις αναγκαίες διαδικασίες προσαρμογής, αλλά δεν μπορεί να λειτουργήσει ως υποκατάστατό τους. Το πακέτο διάσωσης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, η τραπεζική ένωση και το Δημοσιονομικό Σύμφωνο - νέες μέθοδοι και δομές, σχεδιασμένες για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και για την ενίσχυση της αλληλεγγύης - αναπτύχθηκαν για την αντιμετώπιση της κρίσης. Μόλις, όμως, ένα κράτος - μέλος χρησιμοποιήσει ως επιχείρημα την εθνική του κυριαρχία για να αθετήσει τις συμφωνίες, τότε η αλληλεγγύη έχει φτάσει στα όριά της, όπως άλλωστε κατέστη σαφές και στην ελληνική κρίση.

Η συνεργασία μεταξύ κρατών δε θα μακροημερεύσει, άλλωστε, αν κάθε συμβαλλόμενος μπορεί να εγείρει απαιτήσεις, αφήνοντας τη συλλογικότητα να αναλάβει τη δαπάνη. Η δυνατότητα λήψης αποφάσεων και η ευθύνη γι' αυτές πρέπει έτσι να είναι βιώσιμα ευθυγραμμισμένες στη νομισματική ένωση».

Τι λέει εδώ; Οτι δεν μπορεί, επειδή αποφασίστηκαν μέτρα, δομές και θεσμοί για την αντιμετώπιση της κρίσης, αυτό να θεωρείται ως «αλληλεγγύη» προστασίας των κρατών και επομένως να ασκείται εθνική πολιτική που οδηγεί σε ελλείμματα, χρέη, ζητώντας μετά να κατανέμονται οι ζημιές σε όλη την Ευρωζώνη. Δε γίνεται, επίσης, να υπάρχει διαφοροποίηση στην πολιτική διαχείρισης της κρίσης στα κράτη - μέλη, απ' αυτήν της Ευρωζώνης. Αρα, αφήστε τα περί εθνικής κυριαρχίας στην άσκηση οικονομικής πολιτικής και ευθυγραμμιστείτε με τους κανόνες της ΟΝΕ. Εδώ πάλι φωτογραφίζει βασικά τη Γαλλία και την Ιταλία, αλλά και την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, που ζητά πανευρωπαϊκή διαχείριση του χρέους, αλληλεγγύη, χαλάρωση της πολιτικής που απορρέει από το Σύμφωνο Σταθερότητας κ.λπ.

Βεβαίως, τέτοια προβλήματα δημιουργούνται αντικειμενικά, αφενός λόγω ανισομετρίας, αφετέρου επειδή ο κύκλος της κρίσης δε βρίσκεται σε όλα τα κράτη όπου έχει εκδηλωθεί, στο ίδιο σημείο. Επίσης, οι απαιτήσεις του κεφαλαίου ή τμημάτων του σε κάποια κράτη, για διαφορετικό μείγμα πολιτικής διαχείρισης της κρίσης, έχουν σχέση με τα παραπάνω, αλλά και με τις διεθνείς τους σχέσεις και αλληλεξαρτήσεις, τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς κ.λπ. Αυτό οξύνει και τις αντιθέσεις στην Ευρωζώνη.

Λέει επίσης σε άλλο σημείο: «Δύο θεμελιώδεις επιλογές ανοίγονται μπροστά μας. Η πρώτη, βασισμένη στο ισχύον νομικό πλαίσιο (Μάαστριχτ plus), επιδιώκει την περαιτέρω ενίσχυση της ευθύνης κάθε κράτους - μέλους και των επενδυτών, επιτρέποντας τη συλλογική λήψη αποφάσεων μόνο μέσα σε σαφώς καθορισμένο πλαίσιο. Η δεύτερη επιλογή θα ήταν μια πολιτική ένωση στην οποία τα κεντρικά ευρωπαϊκά όργανα θα έχουν τη δυνατότητα ευθείας παρέμβασης, εφόσον η οικονομική και δημοσιονομική πολιτική κράτους - μέλους βρίσκεται εμφανώς σε λανθασμένη τροχιά. Ως αντάλλαγμα σε μια τέτοια απώλεια εθνικής κυριαρχίας - που θα απαιτούσε την τροποποίηση των ευρωπαϊκών συμφώνων και συνταγματικές μεταρρυθμίσεις σε πολλά κράτη - θα μπορούσε να προσφερθεί η δυνατότητα ενίσχυσης της συλλογικής λήψης αποφάσεων, καθώς και οι μεταβιβάσεις δημοσιονομικών βαρών. Οι πολιτικοί, όμως, αποφεύγουν να επιλέξουν κάποια από τις παραπάνω επιλογές.

Οι πρόσφατες προτάσεις για Ευρωπαίο υπουργό Οικονομικών ή ευρωπαϊκή οικονομική κυβέρνηση μού φαίνονται και αυτές επιπόλαιες. Αν το θέμα αφορούσε μόνο την παροχή επιπλέον χρηματοδότησης σε προβληματικά κράτη - μέλη, η ευθύνη θα ήταν ασαφώς κατανεμημένη και τα κίνητρα απατηλά. Θα ήταν σφάλμα να ανταμειφθεί η κακή εθνική οικονομική πολιτική με ευρωπαϊκά κεφάλαια.

Οσο εκλείπει η βούληση για σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης ενσωμάτωσης, συμπεριλαμβανομένων και των αναγκαίων νομοθετικών πρωτοβουλιών, το ισχύον πλαίσιο του Μάαστριχτ πρέπει να ενισχυθεί και να θωρακιστεί απέναντι στις κρίσεις. Αυτό εξαρτάται από τρεις παράγοντες: Ενα ανθεκτικό οικονομικό σύστημα, αποτελεσματικούς μηχανισμούς διαχείρισης ενδεχόμενης κρίσης και λειτουργικούς δημοσιονομικούς κανόνες. Η ατομική ευθύνη κάθε κράτους - μέλους και εκείνη των επενδυτών πρέπει να καταστεί σαφής.

Η σημερινή συζήτηση για το μελλοντικό ρόλο της Κομισιόν ενισχύει τα επιχειρήματα υπέρ της απόδοσης των αρμοδιοτήτων εποπτείας προϋπολογισμών και κανονισμών σε ανεξάρτητη θεσμική αρχή. Ενας τέτοιος θεσμός θα είχε αδιαμφισβήτητη εντολή και καμία εμπλοκή στην πολιτική διαπραγμάτευση της Ευρώπης».

Αυτό το τελευταίο έχει σχέση με την απαρέγκλιτη εφαρμογή ισοσκελισμένων και πλεονασματικών προϋπολογισμών, ζήτημα στο οποίο η Κομισιόν μπορεί να δείξει ελαστικότητα, ιδιαίτερα σε ισχυρά κράτη, όπως Γαλλία, Ιταλία. Αλλά, όλο το απόσπασμα του άρθρου απαντά στις γαλλικές προτάσεις για το ίδιο ζήτημα και γίνεται ολοφάνερο, συγκρίνοντας τη συνέντευξη του Εμ. Μακρόν με το άρθρο του Γ. Βάιντμαν. Που βάζει ουσιαστικά το θέμα ότι η πολιτική ενοποίηση απαιτεί αναγκαστικά απώλεια εθνικής κυριαρχίας και ενσωμάτωση στην Ενωση, διαφορετικά, κάθε κράτος - μέλος έχει την ευθύνη το ίδιο να αντιμετωπίζει τα προβλήματα από τις κρίσεις, τα χρέη, προτείνοντας μέτρα θωράκισης των ΕΕ και Ευρωζώνης, του κοινού νομίσματος, από τις συνέπειες της κρίσης, του χρέους, σε ένα κράτος - μέλος. Θυμίζουμε την επεξεργασία Σόιμπλε για χρεοκοπία κράτους εντός Ευρωζώνης, χωρίς τα άλλα κράτη να πάθουν ζημιά.

Αντιθέσεις κεφαλαίων διαφορετικών κρατών - μελών

Οι αντιθέσεις έχουν σχέση με κέρδη και ζημιές των κεφαλαίων των διαφορετικών κρατών - μελών της Ευρωζώνης και της ΕΕ στο πλαίσιο διαχείρισης της οικονομίας τους, με δεδομένη την ασθενική καπιταλιστική ανάπτυξη τόσο στην Ευρωζώνη όσο και διεθνώς (επιβράδυνση) ή την ύφεση σε κάποια από τα κράτη - μέλη. Οπως και το ποιου κράτους τα κεφάλαια θα ισχυροποιηθούν στα πλαίσια του διεθνούς ανταγωνισμού, άρα διαπλέκονται και με τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, (π.χ. κόντρα ΗΠΑ - Γερμανίας). Και θα οξύνονται ακόμη περισσότερο, χωρίς να αποκλείεται και η Ευρωζώνη δύο ταχυτήτων, αν και αυτό αποτυπώνεται ήδη με τη διαφορετική κατάσταση των οικονομιών, τις διαφορετικές συμμαχίες κρατών εντός Ευρωζώνης, τις δύο γραμμές στη διαχείριση και την «οικονομική διακυβέρνηση», με επικεφαλής τη Γερμανία από τη μία και τη Γαλλία από την άλλη. Ηδη, ο Β. Σόιμπλε, σε συνέντευξη στη γερμανική εφημερίδα «Frankfurter Allgemeine», έχει πει για τη δημιουργία μιας Ευρώπης δύο ταχυτήτων, ότι όλες οι χώρες «δεν μπορούν ή δε θέλουν να επιτύχουν τα ίδια βήματα ενσωμάτωσης την ίδια στιγμή».

Ολα αυτά επιβεβαιώνουν τη θέση του ΚΚΕ ότι η διέξοδος για την εργατική τάξη, τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, βρίσκεται στην πάλη για την εργατική - λαϊκή εξουσία, που θα αποδεσμεύσει την Ελλάδα από την ΕΕ, θα κοινωνικοποιήσει τα μονοπώλια και με κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο η οικονομία θα ικανοποιεί τις λαϊκές ανάγκες.


Λ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ