Δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την πορεία της Ευρωζώνης, έτσι όπως αποτυπώνονται στην έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα την περασμένη Δευτέρα, καθώς διαπιστώνει ιδιαίτερα ασθενική ανάπτυξη του ΑΕΠ μόλις 1% και καλεί σε αποφυγή της σκληρής νομισματικής πολιτικής, συνέχιση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, προώθηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων σε βασικούς τομείς της οικονομίας, βελτίωση των ισολογισμών των τραπεζών με έμφαση στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αλλά και ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης.

Η έκθεση του ΔΝΤ ουσιαστικά φωτίζοντας την όξυνση της ανισομετρίας στο εσωτερικό της Ευρωζώνης δείχνει την οικονομική βάση πάνω στην οποία εκδηλώνεται διαπάλη για το μέλλον και την προοπτική της.

Η διαπίστωση που κάνει το ΔΝΤ πως «η ανάκαμψη της οικονομίας ενισχύεται», δεν γνωρίζουμε πόση αξία μπορεί να έχει με δεδομένο ότι τουλάχιστον τα τελευταία 5 χρόνια σχεδόν σε κάθε του εξαμηνιαία και ετήσια έκθεση κάνει ακριβώς την ίδια διαπίστωση και περισσότερο ευχολόγιο θυμίζει παρά πρόβλεψη που πατά σε βέβαια δεδομένα. Πολύ περισσότερο που την ίδια στιγμή τονίζει ότι οι προβλέψεις του για το μέσο διάστημα παραμένουν «ασθενείς», εξαιτίας της ανεπαρκούς ζήτησης, υστέρησης της παραγωγικότητας και αδύναμων τραπεζικών και εταιρικών ισολογισμών.

Ειδικά για την ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης στην οικονομία της Ευρωζώνης, το ΔΝΤ υποστηρίζει στην έκθεσή του ότι το πρόγραμμα «ποσοτικής χαλάρωσης» της ΕΚΤ έχει βελτιώσει τη συνολικότερη εικόνα και χαρακτηρίζει θετική την πρόθεσή της να συνεχίσει το πρόγραμμα, ώσπου ο πληθωρισμός να κινηθεί στους στόχους που έχουν τεθεί. Με σαφήνεια καλεί τα κράτη - μέλη να παραμείνουν προσηλωμένα στους στόχους του «Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης» της ΕΕ - πειθαρχία στους δημοσιονομικούς στόχους και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις - ωστόσο εκείνα τα κράτη που διαθέτουν το «περιθώριο» το ΔΝΤ με σαφήνεια τα καλεί να ενισχύουν τις επενδύσεις στο εσωτερικό τους.

Σχετικά με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια «ορισμένων τραπεζών» διαπιστώνεται ότι βρίσκονται πλέον σε τέτοιο ύψος που εμποδίζουν την επέκταση νέων πιστώσεων με αντίστοιχες αρνητικές συνέπειες στις οικονομίες των χωρών - μελών. Πρόκειται για κοινό μυστικό πλέον, για την κατάσταση του τραπεζικού συστήματος της Ευρωζώνης που αργά ή γρήγορα θα βγει στο προσκήνιο με εκρηκτικό τρόπο και πριν γίνει αυτό με απρόβλεπτες συνέπειες το ΔΝΤ συστήνει τη λήψη μέτρων εποπτείας της φερεγγυότητας των τραπεζών, αλλά και την απαλλαγή των τραπεζών από ένα μέρος τουλάχιστον αυτών των δανείων μέσω της μεταβίβασής τους σε εταιρείες διαχείρισης τέτοιου είδους περιουσιακών στοιχείων (Asset Μanagement Companies) με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για ιδιώτες και επιχειρήσεις που τα δάνειά τους χαρακτηρίζονται «μη εξυπηρετούμενα»...

Η έκθεση εξετάζει επίσης τις «εσωτερικές ανισορροπίες» στην οικονομία της Ευρωζώνης, καθώς μπορεί τα υπερχρεωμένα κράτη - που έχουν αρνητική θέση εξωτερικού χρέους - να βελτίωσαν τα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών τους, ωστόσο οι χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία συνεχίζουν να ενισχύουν ακόμη περισσότερο τα πλεονάσματά τους. Οπως σημειώνει, τα υπερχρεωμένα κράτη ενισχύουν τις εξαγωγές τους εξαιτίας και του φθηνότερου ευρώ, αλλά και της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας που πέτυχαν μέσω της μείωσης του κόστους εργασίας, την ίδια όμως στιγμή το ασθενέστερο ευρώ ενισχύει και πάλι τις χώρες με πλεονάσματα, τείνοντας να εκτινάξει τις «ανισορροπίες».

Πάντως, για την επόμενη πενταετία το ΔΝΤ αναμένει ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρωζώνη της τάξης του 1,5%, την ίδια ώρα που η ανεργία θα βρίσκεται το 2020 στο 9% από 11,1% που είναι σήμερα και πληθωρισμό περίπου στο 1,7%, κάτω δηλαδή από το στόχο του 2% που έχει θέσει η ΕΚΤ. Οπως υπογραμμίζει η συνολική εικόνα της οικονομίας στη Ζώνη του Ευρώ γίνεται ακόμη πιο απογοητευτική εάν συγκριθεί με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στις ΗΠΑ όπου σήμερα το χάσμα βρίσκεται στο μεγαλύτερο σημείο από την έναρξη της ΟΝΕ και αναμένεται να διευρυνθεί περαιτέρω.

Εάν, όπως λέει, δεν υπάρξει πιο αποφασιστική δράση στο σύνολο των χωρών - μελών, η Ευρωζώνη είναι ευάλωτη σε ενδεχόμενους «κλυδωνισμούς» που μπορεί να προκύψουν και ταυτόχρονα κινδυνεύει με παρατεταμένη στασιμότητα. Ενα ενδεχόμενο «υφεσιακό σοκ», όπως υποστηρίζεται, που θα οδηγούσε σε περαιτέρω μείωση των επενδύσεων και της ζήτησης θα είχε πολύ σοβαρό αντίκτυπο στο σύνολο των οικονομικών μεγεθών, προκαλώντας φυσικά συνέπειες στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία.

Η έκθεση του ΔΝΤ αποτυπώνει την όξυνση της ανισομετρίας ανάμεσα στα κράτη της Ευρωζώνης, επαναλαμβάνοντας για ακόμη μια φορά τις ίδιες συστάσεις που κάνει σχεδόν από την έναρξη της κρίσης. Συστάσεις που, αν υιοθετηθούν, δεν θα έχουν ως αποτέλεσμα την άμβλυνση της ανισομετρίας (κάτι αδύνατο στον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης, στο ιμπεριαλιστικό σύστημα), αλλά την απώλεια θέσεων της ισχυρότερης καπιταλιστικής οικονομίας στην Ευρωζώνη, δηλαδή της γερμανικής. Γι' αυτό, άλλωστε, το λόγο οι συστάσεις αυτές δεν υιοθετούνται στο πλαίσιο της Ευρωζώνης.

Οι προβλέψεις του ΔΝΤ παρουσιάζουν μικρές αλλά εμφανείς διαφορές σε σχέση με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που είχαν δημοσιευθεί τον περασμένο Μάη, όπου καταγράφονταν οι «θετικές» προοπτικές της Ευρωζώνης και η ενίσχυση της ανάπτυξης κυρίως εξαιτίας της αύξησης της κατανάλωσης, των χαμηλών τιμών καυσίμων, του φθηνότερου ευρώ και φυσικά του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

Στις προβλέψεις της Επιτροπής γινόταν λόγος για ανάπτυξη της τάξης του 1,5% φέτος και 1,9% το 2016, ενώ κατά κύριο λόγο οι αρνητικοί παράγοντες που θεωρούσε πιθανότερους να πλήξουν την οικονομία, προέρχονταν από γεωπολιτικούς κινδύνους και ειδικότερα την κατάσταση στην Ουκρανία και τη «δοκιμασία» των σχέσεων της ΕΕ με τη Ρωσία, αλλά και την κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Ιδιαίτερο βάρος δινόταν στη μείωση των συναλλαγματικών ισοτιμιών του ευρώ σε σχέση με τα βασικά ανταγωνιστικά του νομίσματα, και στη θετική επίδραση που θα προκαλέσει στις εξαγωγές και κατά συνέπεια στην ενίσχυση της απασχόλησης.