Eurokinissi

Αυτό δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Β. Ντομπρόβσκις, στο πλαίσιο της παρουσίασης των «Εαρινών Προβλέψεων» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις εξελίξεις στο παραγόμενο ΑΕΠ, τα δεδομένα και τις προοπτικές στις οικονομίες των κρατών της ΕΕ. Η έκθεση αυτή, αποτελεί τμήμα της διαδικασίας του «Ευρωπαϊκού Εξαμήνου», που αφορά στα ενισχυμένα μέτρα της δημοσιονομικής εποπτείας που ισχύουν για όλα ανεξαιρέτως τα κράτη - μέλη. Επόμενο βήμα, σε αυτήν τη διαδικασία, είναι η δημοσιοποίηση της έκθεσης με τις «ειδικές συστάσεις» ανά χώρα που πρόκειται να δημοσιοποιηθεί στα μέσα Μάη.

Η εν λόγω διαδικασία, για το έτος 2015, ξεκίνησε το Νοέμβρη του 2014 με την «ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης για το 2015» της Κομισιόν, με την οποία καθορίζονται οι οικονομικές προτεραιότητες. Αυτές με τη σειρά τους, προσδιορίζονται ανάλογα και με τη συγκυρία του καπιταλιστικού κύκλου (κρίση - ανάκαμψη), με τις επικρατούσες γενικές τάσεις στις οικονομίες, αλλά και με τα επιμέρους δημοσιονομικά δεδομένα (έσοδα, δαπάνες, κ.λπ.) στους κρατικούς προϋπολογισμούς των κρατών - μελών. Ηδη η Κομισιόν έστειλε ηχηρό μήνυμα στα κράτη - μέλη, ζητώντας να «θέσουν σε εφαρμογή τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και να συνεχίσουν την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών τους». Στην έκθεση για το 2015 αποτυπώνονται οι αυξημένες αβεβαιότητες και οι κίνδυνοι, με βάση και προηγούμενες προβλέψεις της Κομισιόν, σχετικά με την εμφανιζόμενη κόπωση και στασιμότητα στις οικονομίες της ΕΕ. Παράλληλα, αναδεικνύονται οι βασικοί άξονες της αντιλαϊκής πολιτικής, που αφορούν στους παρακάτω άξονες:

-- Δημοσιονομική υπευθυνότητα

-- Τόνωση των επενδύσεων

-- Δέσμευση για τις διαρθρωτικές αλλαγές.

Πρόκειται για αλληλένδετους κρίκους, ενταγμένους στην ενιαία στρατηγική του κεφαλαίου και μάλιστα ανεξάρτητα από το επιλεγόμενο μείγμα της αντιλαϊκής πολιτικής. Και βέβαια, σε αυτούς τους άξονες, στην ίδια στρατηγική, είναι ενταγμένη και η πολιτική της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Στην ίδια στρατηγική εντάσσονται και τα συμφέροντα των τμημάτων του ελληνικού κεφαλαίου, προβάλλοντας βέβαια, καθένας από αυτούς, τα ειδικά συμφέροντα και τις επιμέρους αξιώσεις του.

Σε αυτό το πλαίσιο, η δημοσιονομική υπευθυνότητα έχει ταξικό περιεχόμενο και προσανατολισμό, έχει ως προϋπόθεση την υποταγή στους στόχους του κεφαλαίου, όπως για παράδειγμα σε ό,τι αφορά το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων (κρατικά έσοδα - δαπάνες). Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ δρομολογεί μαζικές ανατιμήσεις στο ΦΠΑ που επιβαρύνει τα εμπορεύματα μαζικής λαϊκής κατανάλωσης (τρόφιμα, ηλεκτρικό ρεύμα κ.ά.). Μάλιστα, στο συγκεκριμένο μέτρο, υπερθεματίζει ακόμη και την προηγούμενη συγκυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, που με τη σειρά της - όπως προκύπτει και από το διαβόητο email Χαρδούβελη - καλόβλεπε περισσότερο στην πλευρά της μεγαλύτερης καρατόμησης των κρατικών δαπανών που σχετίζονται με τις λαϊκές ανάγκες. Πρόκειται για τις «εναλλακτικές λύσεις» από το μείγμα της αντιλαϊκής πολιτικής που εφαρμόζεται για την ανάκαμψη του κεφαλαίου και της κερδοφορίας του. Το «Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης», εξάλλου, προβλέπει ότι ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των κρατικών δαπανών δεν μπορεί να υπερβαίνει το ρυθμό του ΑΕΠ. «Εναλλακτικά», παρέχεται η δυνατότητα αύξησης των δαπανών πάνω από το ρυθμό του ΑΕΠ, αλλά με την αυστηρή προϋπόθεση ότι θα «αντισταθμιστούν» με τα κατάλληλα ισοδύναμα μέτρα, «όπως με τις αυξήσεις των δημοσίων εσόδων», δηλαδή με τη διόγκωση των φόρων που επιβάλλουν στους λαούς.

Οι όποιοι εμφανιζόμενοι ισχνοί ρυθμοί καπιταλιστικής ανάκαμψης στην Ευρωζώνη, όχι μόνο δεν λύνουν το «πρόβλημα» του κεφαλαίου, αλλά αντίθετα είναι και «επίφοβοι» για επάνοδο του καπιταλιστικού οικονομικού κύκλου σε νέα φάση πτώσης του παραγόμενου ΑΕΠ και σε συνθήκες κρίσης. Στον πυρήνα του «προβλήματος» δε βρίσκεται η φτηνή χρηματοδότηση των επιχειρηματικών ομίλων, αλλά η αδυναμία διοχέτευσης των υπερσυσσωρευμένων κεφαλαίων σε νέες επενδύσεις, τέτοιες που να υπόσχονται ακόμη μεγαλύτερα κέρδη στους κεφαλαιοκράτες. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν και ενώ το ΑΕΠ και η ιδιωτική κατανάλωση στην ΕΕ βρίσκονται στα επίπεδα του 2007, οι συνολικές επενδύσεις ήταν περίπου 15% κάτω από τα επίπεδα του 2007. Σε απόλυτα μεγέθη, η πτώση των νέων επενδύσεων στην ΕΕ φτάνει στα 430 δισ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με την Κομισιόν, 5 κράτη - μέλη της ΕΕ (Γαλλία, Βρετανία, Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία) καλύπτουν το 75% της μείωσης, είτε λόγω μεγέθους της οικονομίας τους είτε της τεράστιας υποχώρησης των επενδύσεων ή και με συνδυασμό των δύο παραγόντων.

Ταυτόχρονα, η διαδικασία στήριξης της καπιταλιστικής ανάκαμψης προϋποθέτει μπαράζ νέων αντεργατικών αναδιαρθρώσεων, μεγάλες «εξοικονομήσεις» στην κλίμακα της παραγωγής, τη διαμόρφωση ακόμη μεγαλύτερων επιχειρηματικών σχηματισμών στους νευραλγικούς κλάδους της οικονομίας. Και αυτό γιατί μόνο έτσι τα λιμνάζοντα και υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια θα μπορέσουν να διοχετευτούν σε επενδύσεις τέτοιες που να διασφαλίζουν κέρδη στα μονοπώλια.

Ελαφρά βελτίωση σε σχέση με τις προ τριμήνου εκτιμήσεις της «βλέπει» η Κομισιόν για τους ρυθμούς ανάκαμψης τόσο σε επίπεδο Ευρωζώνης, όσο και συνολικά στην ΕΕ για το έτος 2015. Στην προοπτική ανάκαμψης του κεφαλαίου εκτιμούν ότι θα συμβάλουν και παράγοντες, όπως η υποχώρηση των τιμών στην Ενέργεια, που έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση κόστους παραγωγής των βιομηχάνων. Στην ίδια κατεύθυνση, αναμένεται να λειτουργήσουν η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, το «επενδυτικό σχέδιο» (πακέτο Γιούνκερ), συνολικού εκτιμώμενου ύψους 315 δισ. ευρώ, η υποχώρηση της ισοτιμίας του ευρώ σε σχέση με άλλα ανταγωνιστικά νομίσματα, μέσω της οποίας ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα, άρα και οι εξαγωγές.

Στην έκθεση με τις «Εαρινές Προβλέψεις - 2015» επισημαίνονται και τα παρακάτω:

-- Ο «βαθμός αβεβαιότητας ως προς τις οικονομικές προοπτικές εξακολουθεί να είναι υψηλός».

-- «Η αύξηση του ΑΕΠ θα μπορούσε να είναι, ωστόσο, απογοητευτική αν αυξηθούν οι γεωπολιτικές εντάσεις ή αν ασκηθούν πιέσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές, για παράδειγμα ως αποτέλεσμα της εξομάλυνσης της νομισματικής πολιτικής στις ΗΠΑ».

-- Ο πληθωρισμός αναμένεται να παραμείνει σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα το πρώτο εξάμηνο του 2015, κυρίως λόγω των συνεπειών της πτώσης των τιμών της Ενέργειας. Επισημαίνεται πως οι κίνδυνοι όσον αφορά τις προοπτικές πληθωρισμού έχουν μειωθεί χάρη στην ποσοτική χαλάρωση που εφαρμόζει η ΕΚΤ.

-- Παρατηρούνται ανισότητες στην οικονομική ανάπτυξη των διαφόρων χωρών.

Ουσιαστικά, όλες αυτές οι επισημάνσεις αναφέρουν παράγοντες που λειτουργούν αρνητικά για την καπιταλιστική οικονομία, ενώ στην ουσία η στασιμότητα παραμένει, με κινδύνους νέας οικονομικής κρίσης.

Σε επίπεδο Ευρωζώνης, αναμένεται ισχνός ρυθμός ανάκαμψης για το 2015 στο 1,5% (από 1,3%) και για το 2016 στο 1,9% (αμετάβλητος σε σχέση με την προηγούμενη πρόβλεψη).

Στα 28 κράτη της ΕΕ αναμένονται ρυθμοί: 2015: 1,8% (από 1,7%), 2016: 2,1% (επίσης από 2,1%).

Ειδικότερα:

Γερμανία: 2015: 1,9%, 2016: 2%

Γαλλία: 2015: 1,1%, 2016: 1,7%

Ιταλία: 2015: 0,6%, 2016: 1,4%

Στα άλλα κέντρα, προβλέπονται ρυθμοί ανόδου: ΗΠΑ 3,1% και 3%, Ιαπωνία 1,1% και 1,4%, Κίνα 7% και 6,8%. Τέλος, στην παγκόσμια οικονομία προβλέπεται αύξηση κατά 3,5% και 3,9%.

Μόλις στο 0,5% προβλέπεται η ανάκαμψη στην οικονομία της Ελλάδας για το 2015 και μάλιστα με όρο και προϋπόθεση την ολοκλήρωση της αντιλαϊκής συμφωνίας, την αποκατάσταση των συνθηκών χρηματοδότησης, δηλαδή την εφαρμογή των αντιλαϊκών μέτρων που αυτά συνεπάγονται. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, οι προβλέψεις της Κομισιόν βασίζονται στην παραδοχή ότι η «αβεβαιότητα σύντομα θα τερματιστεί».

Σε ό,τι αφορά τα δημοσιονομικά μεγέθη, η έκθεση της Κομισιόν αναφέρει πως επηρεάζονται από την αδύναμη ανάπτυξη, τη χαμηλή φορολογική συμμόρφωση, την αύξηση της αβεβαιότητας από το φθινόπωρο του 2014. Την επιβράδυνση στην ανάκαμψη επηρέασαν σημαντικά τα δημοσιονομικά της Ελλάδας, με αποτέλεσμα να υπάρξει σημαντική αστοχία στα κρατικά έσοδα στο τέλος του 2014 και τους πρώτους δύο μήνες του 2015.