«Απογυμνωμένος» από τις τριετίες θα είναι τελικά ο «νέος» κατώτερος μισθός, όταν και αν τελικά επανέλθει στα 751 ευρώ μεικτά τον Ιούλη του 2016, ενώ το ζήτημα των ωριμάνσεων (τριετίες) θα κριθεί από τη διαπραγμάτευση της ΓΣΕΕ με τους εργοδότες για την υπογραφή της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.

Με άλλα λόγια, το μόνο που εγγυάται η νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης (αν το νομοσχέδιο φτάσει τελικά στη Βουλή με αυτή τη μορφή) είναι η σταδιακή αύξηση του κατώτερου μισθού σε δύο δόσεις (654 ευρώ μεικτά για τον Οκτώβρη του 2015 και 751 ευρώ μεικτά τον Ιούλη του 2016). Σ' αυτόν τον μισθό, όμως, με εξαίρεση το επίδομα γάμου, οι τριετίες και οι ωριμάνσεις από εδώ και πέρα παραπέμπονται στην όρεξη των εργοδοτών (ΣΕΒ, ΣΕΤΕ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ).

Δηλαδή, ένας εργαζόμενος που θα αρχίσει να αμείβεται με τον νέο κατώτατο μισθό, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι τα επόμενα χρόνια θα δει τις αποδοχές του να αυξάνονται με βάση τις ωριμάνσεις που θα έπρεπε να «τρέχουν» μετά την κατάργηση της ΠΥΣ 6/2012, οπότε «πάγωσαν». Αντίθετα, καμιά τέτοια πρόβλεψη δεν υπάρχει στο νομοσχέδιο που ετοιμάζει η κυβέρνηση και το όλο θέμα των ωριμάνσεων παραπέμπεται στις διαπραγματεύσεις εργοδοτών - ΓΣΕΕ.

Ακόμα χειρότερα ενδέχεται να διαμορφωθούν τα πράγματα σε ό,τι αφορά τους κλαδικούς μισθούς, αφού το σχέδιο νόμου της κυβέρνησης, που αναμένεται να προωθηθεί στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΟΚΕ), δεν «ξεπαγώνει» τις ωριμάνσεις (τριετίες, πολυετίες) των κλαδικών και ομοιοεπαγγελματικών συμβάσεων, αλλά μόνο τη συζήτηση γι' αυτές.

Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Εργασίας, αυτό που πραγματικά ετοιμάζεται να νομοθετήσει η κυβέρνηση, δεν είναι η επαναφορά των κλαδικών συμβάσεων, που θα καλύπτει έστω ένα μέρος των απωλειών που είχαν οι μισθοί την προηγούμενη πενταετία, αλλά μόνο η δυνατότητα των συνδικάτων να διαπραγματευτούν με τους εργοδότες, αξιοποιώντας και το εργαλείο του ΟΜΕΔ.

Η δυνατότητα αυτή είχε καταργηθεί με την ΠΥΣ 6/2012 και οδήγησε στην πορεία είτε στην υπογραφή επιχειρησιακών συμβάσεων με δραματική μείωση των μισθών, είτε στη σύναψη αναγκαστικών ατομικών συμβάσεων, με ανάλογα αποτελέσματα στο εισόδημα και στα υπόλοιπα εργατικά δικαιώματα.

Ειδικά όμως για τους κλαδικούς μισθούς, που αφορούν στη συντριπτική πλειοψηφία των μισθωτών, η κυβέρνηση δεν υποχρεώνει τους εργοδότες να δώσουν τα επιδόματα των ωριμάνσεων (τριετίας, πολυετίας, πενταετίας) που είχαν διανυθεί για καθέναν εργαζόμενο χωριστά πριν από το 2012, αλλά το παραπέμπει στη διαπραγμάτευση για τις νέες Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας που θα συναφθούν από εδώ και πέρα.

Κατά τον ίδιο τρόπο, αντικείμενο της διαπραγμάτευσης σε ό,τι αφορά τις ωριμάνσεις, θα είναι και ο χρόνος εργασίας που θα διανύει ο κάθε εργαζόμενος στο μέλλον, δηλαδή μετά την κατάργηση της ΠΥΣ 6/2012. Ετσι, όσον αφορά στους κλαδικούς μισθούς πρόκειται για διαπραγμάτευση από «μηδενική βάση». Ομως, όπως διαμορφώνονται τα πράγματα, βάση στην προκειμένη περίπτωση είναι μόνο ο νομοθετημένος κατώτερος μισθός! Με άλλα λόγια, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις να κυλήσουν οι κλαδικοί μισθοί στο ύψος του κατώτερου που θα ισχύει κάθε φορά!

Με τον τρόπο αυτό, πριν ακόμα το σχέδιο νόμου πάει στην ΟΚΕ, οι εργοδότες εξασφάλισαν αυτό που επιδίωκαν, δηλαδή να μην ισχύσουν τα επιδόματα πολυετίας στους κλαδικούς μισθούς, αλλά αυτά να τεθούν ως αντικείμενο των διαπραγματεύσεων, κάτι βέβαια που τους εξασφαλίζει να κρατήσουν συμπιεσμένους τους κλαδικούς μισθούς και μετά το «θάνατο των μνημονίων» (!) που έχουν διακηρύξει οι κυβερνητικοί παράγοντες.

Ολα αυτά εξασφαλίζονται στην εργοδοσία τη στιγμή που σήμερα το 45% των μισθωτών αμείβονται με μισθούς ίσους ή κάτω από τα 750 ευρώ μεικτά, δηλαδή με τον κατώτερο μεικτό μισθό που ίσχυε πριν από το 2012. Το ίδιο έτος (2012), με αυτόν το μισθό αμείβονταν το 12%, ενώ ένα επιπλέον 5% αμείβονταν με μερική απασχόληση.

Επιπλέον, μέχρι σήμερα έχουν συναφθεί 1.400 επιχειρησιακές συμβάσεις (δεκαπλάσιες από το 2012, που ήταν 140), μέσω των οποίων επιβλήθηκαν μειώσεις από 10% έως 40%. Ειδικότερα, το 80% των επιχειρησιακών συμβάσεων που έγιναν από τις λεγόμενες «Ενώσεις Προσώπων», έριξαν τους μισθούς στα επίπεδα του σημερινού νομοθετημένου κατώτερου μισθού (586 ευρώ μεικτά). Σήμερα, τέλος, περίπου ένα εκατομμύριο μισθωτοί λαμβάνουν τα δεδουλευμένα με καθυστέρηση από ένα μήνα μέχρι και δύο χρόνια, με μέσο χρόνο καθυστέρησης στην καταβολή των μισθών τουλάχιστον τους 5 μήνες.

Κατά τ' άλλα, πηγές του υπουργείου σημείωναν ότι η σταδιακή νομοθέτηση του νέου κατώτερου μισθού δεν έχει δημοσιονομικό αντίκτυπο, καθώς η αύξηση των εσόδων του ΙΚΑ εξισορροπεί την αντίστοιχη αύξηση σε επιδόματα και ειδικότερα το επίδομα ανεργίας, που θα διαμορφωθεί σε πρώτη φάση περίπου στα 400 ευρώ από 361 ευρώ σήμερα.

Πάντως, ακόμα και αυτή η «κουτσή» νομοθετική παρέμβαση του υπουργείου Εργασίας είναι αβέβαιη στην τελική της μορφή, καθώς χρονικά θα συμπέσει με την κεντρική διαπραγμάτευση που θα γίνει συνολικά για τη «νέα συμφωνία» με τους εταίρους. Ετσι η τελική της μορφή εξαρτάται από την έκβαση αυτών των διαπραγματεύσεων.