Μετά την παρουσίαση του νομοσχεδίου «Για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης», ξέσπασε ένας καβγάς ανάμεσα στην κυβέρνηση και στη ΝΔ για το κατά πόσο τα μέτρα που περιέχονται στο νομοθέτημα είναι «πρωτότυπα» ή αποτελούν προϊόν αντιγραφής αντίστοιχων μέτρων που είτε πήρε, είτε προετοίμαζε η προηγούμενη συγκυβέρνηση.

Απάντηση σε αυτό το ερώτημα, το οποίο από άλλη σκοπιά πρέπει να απασχολήσει εργαζόμενους και ανέργους, δίνει η αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, το οποίο, σημειωτέον, υπογράφουν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, μαζί με 14 υπουργούς και αναπληρωτές υπουργούς!

Χρειάστηκε, δηλαδή, το μισό υπουργικό συμβούλιο για να συντάξει μια λίστα από παροχές - ψίχουλα που περιέχονται στο νομοσχέδιο και οι οποίες απευθύνονται αποκλειστικά στα λαϊκά νοικοκυριά που διαβιούν στην ακραία φτώχεια. Μέχρι εκεί φτάνουν τα «ποδάρια» της διαχείρισης και από τη νέα διακυβέρνηση...

Τι λέει, λοιπόν, η αιτιολογική έκθεση; Αντιγράφουμε από το κείμενο: «Το παρόν νομοσχέδιο εντάσσεται στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής Κοινωνικής Ενταξης (ΕΣΚΕ), η οποία προσανατολίζεται στην ενίσχυση του κοινωνικού ιστού μέσω πολιτικών που καλύπτουν όλο τον πληθυσμό χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς, εξασφαλίζουν μακροπρόθεσμα κοινωνικό και οικονομικό όφελος και συμβάλλουν στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας».

Οι λέξεις - «κλειδιά» είναι Εθνική Στρατηγική Κοινωνικής Ενταξης. Τι ακριβώς είναι αυτή η στρατηγική; Πρόκειται για ένα πλαίσιο κατευθυντήριων γραμμών και δράσεων που εκπόνησε η προηγούμενη συγκυβέρνηση και παρουσιάστηκε λίγο πριν από τις εκλογές, στις αρχές του Γενάρη.

Η διαδικασία διαμόρφωσης αυτού του πλαισίου, σύμφωνα με την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, «εντάχθηκε - παράλληλα με τις μεταρρυθμίσεις των πολιτικών εργασιακών σχέσεων και Κοινωνικής Ασφάλισης - στο ευρύτερο πλαίσιο ανάπτυξης ενός νέου μοντέλου "ενεργητικών πολιτικών", με την εισαγωγή μηχανισμών που αφενός θα ενισχύσουν την επάρκεια των κοινωνικών παροχών/υπηρεσιών, αφετέρου θα βελτιώσουν τις προοπτικές βιωσιμότητάς τους κατά τη διάρκεια της κρίσιμης περιόδου 2015 - 2020».

Το πλαίσιο βασίστηκε σε μελέτη που «ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2013 και τα πορίσματά της στηρίχθηκαν στην αναλυτική καταγραφή και αξιολόγηση των υφιστάμενων πολιτικών ένταξης, σε καλές πρακτικές άλλων κρατών της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας και τις κατευθυντήριες αρχές της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο πλαίσιο των κοινωνικών στόχων της Στρατηγικής ΕΕ 2020 για μία "Εξυπνη, Βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς Ανάπτυξη", και των σχετικών Εμβληματικών Πρωτοβουλιών της».

Με άλλα λόγια: Το νομοσχέδιο που κατέθεσε η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ βασίζεται στο πλαίσιο στρατηγικής για τη λεγόμενη «Κοινωνική Ενταξη», που διαμόρφωσε η προηγούμενη κυβέρνηση. Η συγκεκριμένη Εθνική Στρατηγική αποτελεί υποχρέωση της χώρας απέναντι στην ΕΕ και είναι προσαρμοσμένη στην αντιλαϊκή στρατηγική «Ευρώπη 2020», που στόχο έχει να κάνει πιο ανταγωνιστική την οικονομία της Ευρωένωσης μέχρι το τέλος της δεκαετίας.

Αρα, ούτε η σημερινή συγκυβέρνηση αντιγράφει από την προηγούμενη, ούτε το αντίστροφο. Αυτό που πραγματικά συμβαίνει, είναι να «αντιγράφουν» και οι δύο από τα κιτάπια της στρατηγικής της ΕΕ, επαληθεύοντας ότι οι όποιες μεταξύ τους διαφορές στη διαχείριση δεν μπορεί παρά να είναι αμελητέες.

Οπως μάλιστα ομολογείται, οι προβλέψεις της Εθνικής Στρατηγικής Κοινωνικής Ενταξης συμπληρώνουν τις ανατροπές στα Εργασιακά και στο Ασφαλιστικό, λειτουργούν, δηλαδή, σαν προσωρινό «δίχτυ προστασίας» αποκλειστικά για τους πιο εξαθλιωμένους, γι' αυτούς που πετιούνται κυριολεκτικά στο καναβάτσο από τις βάρβαρες ανατροπές στα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα και από την κατεδάφιση της Πρόνοιας.

Με αφετηρία τα παραπάνω, τα όσα γράφει από κει και πέρα η αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ είναι λίγο - πολύ αναμενόμενα. Αντιγράφουμε:

«Σε περιόδους δημοσιονομικού περιορισμού, είναι σημαντική η Εθνική Στρατηγική Κοινωνικής Ενταξης και ειδικότερα η αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας να εξασφαλίζει μέσω της ορθολογικής επένδυσης δημόσιων και ιδιωτικών πόρων (στρατηγικές κοινωνικών επενδύσεων), πέρα από τις συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης των οικογενειών, και μακροπρόθεσμα σημαντικά αναπτυξιακά οφέλη, ιδίως όσον αφορά τις προοπτικές απασχόλησης των ευπαθών ομάδων και την ενίσχυση της καταναλωτικής τους ικανότητας/αγοραστικής δύναμης.

Οι δράσεις για την αντιμετώπιση της φτώχειας δεν διασφαλίζουν μόνο την κοινωνική συνοχή, αλλά αποτελούν ταυτόχρονα και μοχλό για την οικονομική ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης διασφαλίζει τη συνέργεια των παρεμβάσεων (...) Συνυπολογίζει τα υφιστάμενα προγράμματα στέγασης, σίτισης, ενέργειας και υλικών αγαθών που υλοποιούνται και τους κοινοτικούς πόρους του Θεματικού στόχου 9, το Ταμείο για τη Βοήθεια των Απόρων και άλλους εθνικούς και ιδιωτικούς πόρους.

Για την επίτευξη των στόχων συνεργάζεται με φορείς του δημόσιου τομέα, του ιδιωτικού τομέα, της Εκκλησίας, των Μη Κερδοσκοπικών Οργανώσεων και των εθελοντικών οργανισμών (...) Η υλοποίηση των δράσεων δύναται να ανατίθεται τόσο σε δημόσιους φορείς (αποκεντρωμένα ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ, Περιφέρειες και Δήμοι), όσο και σε ιδιωτικούς και εθελοντικούς φορείς. Οι δράσεις όλων αυτών των φορέων διέπονται από ένα οριζόντιο θεσμικό πλαίσιο (...)

Στόχος επίσης είναι η διαμόρφωση μόνιμων δικτύων οριζόντιας και κάθετης συνεργασίας με "εταίρους" φορείς (συμπράξεις) ώστε να διασφαλιστεί η προστιθέμενη αξία και (...) η μη επικάλυψη ωφελουμένων και η διασφάλιση της σίτισης, στέγασης και παροχής βασικών αγαθών σε όλους που έχουν ανάγκη».

Αρα, λοιπόν, ομολογείται ανοιχτά ότι αυτά τα μέτρα προωθούνται με κριτήριο την εξασφάλιση της λεγόμενης «κοινωνικής συνοχής», δηλαδή με στόχο όχι να αντιμετωπισθεί ουσιαστικά η ακραία φτώχεια αλλά για να μη διαμαρτύρονται όσοι ζουν σε τέτοιες συνθήκες. Ενώ, βεβαίως, όπως έχει δείξει η διεθνής εμπειρία, τέτοια μέτρα αναλαμβάνονται από δίκτυα συνεργασίας κράτους, Εκκλησίας, ιδιωτών και ΜΚΟ και αξιοποιούνται ως υποκατάστατα παροχών που θα έπρεπε κανονικά να προσφέρει σε όλους το κράτος. Είναι λογικό όσοι υποφέρουν να προσπαθούν να πιαστούν και απ' το ελάχιστο προκειμένου να ανακουφιστούν έστω και προσωρινά. Πρέπει όμως να δουν πίσω από τη βιτρίνα, να μην αποδεχτούν την εξαθλίωση διαρκείας, να μη συμβιβαστούν με ψίχουλα, να διεκδικήσουν όλα όσα έχασαν την περίοδο της κρίσης, την ικανοποίηση των σύγχρονων εργατικών - λαϊκών αναγκών.