Πέμπτη 12 Φλεβάρη 2015
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 21
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΑΝΤΡΕΪ ΖΒΙΑΓΚΙΝΤΣΕΦ
Λεβιάθαν

anna_matveeva

Η άκρως καταγγελτική, με διδακτικό σε στιγμές ύφος, τελευταία ταινία του 50χρονου, ιδιαίτερα ενδιαφέροντος Ρώσου σκηνοθέτη από τη Σιβηρία Αντρέι Ζβιαγκίντσεφ, δραματοποιεί το δίλημμα ενός ανθρώπου, μιας μεμονωμένης μονάδας, που προσπαθεί να ορθώσει ανάστημα σε μια τερατώδη καπιταλιστική εξουσία και αφήνεται στην απόδοση δικαίου από τους διεφθαρμένους ως το μεδούλι αστικούς, πολιτειακούς θεσμούς. Η ιστορία που επέλεξε προς χρήση ο δεδηλωμένος «κόντρα στο ρεύμα» Ζβιαγκίντσεφ συνέβη τω όντι στις ΗΠΑ. Εκείνος έκρινε ότι το συμβάν διέθετε οικουμενική ισχύ. Πράγματι... Ο «Λεβιάθαν» (2014), η τέταρτη ταινία μεγάλου μήκους του σκηνοθέτη, που απέσπασε φέτος στις Κάννες το βραβείο σεναρίου, είναι ένα είδος μοντέρνας εκδοχής της βιβλικής ιστορίας του Ιώβ, σερβιρισμένης με έντονο «κατηγορώ» και προς τον αργυρώνητο κλήρο της οργανωμένης εκκλησίας, συνεταίρο του παντοδύναμου πολιτικού συστήματος που εκβιάζει για τα κεκτημένα και τις ισορροπίες του και με εμπόριο μεταφυσικής ελπίδας. Η ταινία ανοίγει με την απόρριψη της προσφυγής του Κόλια από το Εφετείο που αναγιγνώσκει τη μακρά ετυμηγορία, με μονότονο, καφκικό τελετουργικό! Η πρώτη ταινία του Ζβιαγκίντσεφ «Η επιστροφή» (2003) - κέρδισε το Χρυσό Λιοντάρι στη Βενετία, τη διεθνή αναγνώριση και κάποιες αναπόφευκτες συγκρίσεις με τον Ταρκόφσκι. Μετά ήρθε «Η εξορία» (2007). Η τρίτη του, βαθιά ρώσικη ταινία «Ελενα» (2011), υπήρξε συγκλονιστική, ψυχρή αλληγορία για την πάλη των τάξεων σε ενδοοικογενειακό περιβάλλον - στην καρδιά της σύγχρονης, δυστοπικής Μόσχας - με ιστό διάτρητο από ηθικές επιλογές τόσο από πλευράς εχόντων όσο και μη - εχόντων.

Στο «Ο Λεβιάθαν», ο ήρωας της ιστορίας Κόλια ζει σε μια μικρή παραθαλάσσια πόλη στη Βόρεια Ρωσία. Εχει συνεργείο αυτοκινήτων που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο εξοχικό με θέα τα νερά που κατοικεί με τη σύζυγο και το γιο του. Εκεί έζησαν στο παρελθόν γενιές και γενιές της οικογένειάς του. Ο δήμαρχος της περιοχής, ένας μεθύστακας ληστής, έχει βάλει στο μάτι τη γη του Κόλια. Αρχικά, προσπαθεί να τον εξαγοράσει, ο Κόλια όμως δεν ενδιαφέρεται. Ο δήμαρχος γίνεται όλο και πιο επιθετικός. Βάζει στο παιχνίδι την αστυνομία, μπράβους της νύχτας και τους δικαστές, που του χορηγούν εντολή έξωσης του Κόλια, ο οποίος απευθύνεται στο φίλο του, «δικηγόρο από τη Μόσχα», να τον βοηθήσει να μη χάσει την ακίνητη περιουσία του που κινδυνεύει με απαλλοτρίωση από τις τοπικές αρχές, τον δήμαρχο, έναντι απειροελάχιστης καταβολής αποζημίωσης... Ο Κόλια δεν μπορεί καν να φανταστεί το τίμημα που θα κληθεί να πληρώσει...

Υγρές και λασπώδεις οι ψυχρών αποχρώσεων εικόνες της φθινοπωρινής χέρσας φύσης. Με γήινο λυρισμό χρωματίζονται και τα πορτρέτα των ηρώων, με ποίηση στεγνή η ρεαλιστικής μορφής αφήγηση που πίσω από τις ανθρώπινες σχέσεις κρύβει ξεκάθαρες οικονομικές σχέσεις, σχέσεις εξάρτησης κι εξουσίας, σχέσεις παραγωγής. Η ματιά του Ζβιαγκίντσεφ ανθρωποκεντρική και δύο τα επίπεδα ανάγνωσης της, αλληγορικής και ηθικοπλαστικού κηρύγματος, ταινίας με πρώτο, τη δομή της φεουδαρχικής εξουσίας και τον κύριο τρόπο λειτουργίας της, να γλείφεις τους πάνω και να κλοτσάς τους κάτω και δεύτερο, το ερωτικό τρίγωνο και οι συνέπειες των πράξεών των εραστών στο δοσμένο κοινωνικό - πολιτικό - οικονομικό περιβάλλον που διέπεται από ατομισμό και πάσης φύσης ιδιοτέλειες...

«Ο Λεβιάθαν» συνιστά βαθιά πολιτικό σινεμά με σαφείς αναφορές στο σήμερα, βλέπε το πορτρέτο Πούτιν κρεμασμένο στη δημόσια υπηρεσία... Ο Ζβιαγκίντσεφ ισχυρίζεται ότι δεν είναι πολιτικά ενεργός αλλά ότι, σαν σκηνοθέτης, δεν μπορεί να μην αντιδρά σε ό,τι συμβαίνει γύρω του...

Με τους: Αλεξέι, Σερεμπριάκοφ, Ελενα Λιάντοβα, Ρομάν Μαντιάνοφ, κ.ά.

Παραγωγή: «Leviathan», Ρωσία (2014)


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ