Το πρόσφατο ταξίδι του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στο Νέο Δελχί σηματοδότησε τη σύσφιξη των διμερών σχέσεων σε διάφορους και καθόλου τυχαίους τομείς. Η «συγκατοίκηση» Ρωσίας - Ινδίας στους BRICS και συνολικά στο «κλαμπ» των αναπτυσσόμενων χωρών δεν είναι το μόνο που σήμερα τις ενώνει. Και οι δυο αντιπροσωπεύουν ανερχόμενες αστικές τάξεις που θέλουν να αναβαθμίσουν τη θέση τους περιφερειακά αλλά και διεθνώς. Αναζητούν «συμμαχίες» που θα διευκολύνουν τα σημερινά τους σχέδια για κλοπή του πλούτου των λαών, ένταση της εκμετάλλευσης των εργατών, εκτοπισμό των ανταγωνιστών τους, σε μια περιοχή του πλανήτη μάλιστα όπου υπάρχουν μεγάλα περιθώρια συγκέντρωσης κεφαλαίου, πολυπληθείς αγορές, νεαρό και άφθονο εργατικό δυναμικό, με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται αντικειμενικά έδαφος για ανταγωνισμούς με μια σειρά δυνάμεις, όπως και η Κίνα.

Στην κοινή συνέντευξη που έδωσαν οι ηγέτες των δύο χωρών, ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι υπογράμμισε όλο νόημα: «Αν και οι επιλογές της Ινδίας έχουν αυξηθεί σήμερα, η Ρωσία θα παραμείνει ο πιο σημαντικός αμυντικός μας εταίρος. Το τελευταίο εξάμηνο έχουμε διεξάγει κοινές ασκήσεις και στις τρεις πτέρυγες των Ενόπλων Δυνάμεων». Νωρίτερα είχε επισημάνει: «Ο χαρακτήρας των γεωπολιτικών και διεθνών σχέσεων αλλάζει. Ωστόσο, η σημασία αυτής της σχέσης (σ.σ. Ρωσίας - Ινδίας) και η ξεχωριστή θέση που έχει στην εξωτερική πολιτική της Ινδίας δε θα αλλάξει. Με πολλούς τρόπους, η σημασία της και για τις δύο χώρες θα αναπτυχθεί περαιτέρω στο μέλλον».

Ο Μόντι είπε τα παραπάνω, ενώ η Ινδία εξακολουθεί να αποτελεί έναν από τους καλύτερους πελάτες της ρωσικής πολεμικής βιομηχανίας, αν και έχει μειωθεί το ποσοστό ρωσικής προέλευσης του εξοπλισμού των ινδικών Ενόπλων Δυνάμεων (σήμερα υπολογίζεται σε 60% από 80% πριν από μερικά χρόνια).

Η Κοινή Δήλωση που μοιράστηκε μετά τη Σύνοδο Κορυφής αναφέρει ότι οι δύο πλευρές «θα εμπλουτίσουν τη διμερή αλληλεπίδραση μέσα από τακτικές κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, με (σ.σ. στρατιωτική) εκπαίδευση ο ένας στα ιδρύματα και τις υπηρεσίες του άλλου αλλά και θεσμοθετημένες διαβουλεύσεις μεταξύ των Ενόπλων Δυνάμεων».

Από τη μεριά του, ο Πούτιν επισήμανε ότι οι δύο χώρες πρέπει να εργαστούν από κοινού, ειδικά για την κατάσταση που υπάρχει σήμερα στο Ιράκ, στη Συρία, για τη «σταθεροποίηση του Αφγανιστάν», αλλά και για «τη δημιουργία νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας και συνεργασίας» στην Ασία.

Ενδεικτικά είναι και τα σχέδια ενίσχυσης της συνεργασίας στη στρατιωτική βιομηχανία, μέσα από την κατασκευή 400 υπερσύγχρονων ρωσικών ελικοπτέρων σε ινδικά εργοστάσια, ώστε να μειωθεί το κόστος και οι χρονικές καθυστερήσεις στην παράδοσή τους. Ετσι θα στηριχτεί - όπως ο Μόντι ανέφερε - η πολιτική του «made in India» που ακολουθεί η ινδική κυβέρνηση, επιδιώκοντας να στηρίξει το ντόπιο βιομηχανικό κεφάλαιο και να αναθερμάνει την «απασχόληση» που θα επιτρέψει στους Ινδούς κεφαλαιοκράτες να «αξιοποιήσουν» το πολύ φτηνό εργατικό δυναμικό της χώρας.

Οσον αφορά στην Ενέργεια, η Κοινή Δήλωση καταγράφει ότι θα εξεταστεί το ενδεχόμενο κατασκευής αγωγού που θα συνδέει απευθείας τις δύο χώρες. Επιδίωξη είναι η σύσφιξη της συνεργασίας όχι μόνο σε τομείς όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, αλλά και η πυρηνική, η ανανεώσιμη, η υδροηλεκτρική ενέργεια. Θα ερευνηθούν δυνατότητες για κοινές επενδύσεις στην πετροχημική βιομηχανία και σε τρίτες χώρες. Ολα αυτά, δεν αποκλείεται να δημιουργούν ευρύτερα νέα δεδομένα για τον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη, ειδικά μετά τις εξελίξεις στην Ουκρανία και την «ψυχρότητα» στις σχέσεις Ρωσίας - Δύσης.

Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, η ρωσική «Rosatom» θα κατασκευάσει 12 νέους πυρηνικούς αντιδραστήρες στην ινδική επικράτεια. Η «Rosneft» κατοχύρωσε δέκα (σε πρώτη φάση) χρόνια παροχής πετρελαίου προς την ινδική πλευρά. Συνολικά, οι συμφωνίες που αφορούν πετρέλαιο και φυσικό αέριο εκτιμάται ότι θα αποφέρουν σε βάθος χρόνου 50 δισ. δολάρια. Στην πυρηνική ενέργεια, τα οφέλη για τα μονοπώλια αποτιμώνται σε 40 δισ. δολάρια.

Ειδικό βάρος αποκτά η συμφωνία για την ενίσχυση του διμερούς εμπορίου, δεδομένου του μεγέθους των δύο αγορών (ειδικά της ινδικής), αλλά και ότι οι στόχοι μπαίνουν στο φόντο των κυρώσεων που Δύση - Ρωσία «ανταλλάσσουν». Αρχικά ο στόχος είναι να φτάσει ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών στα 30 δισ. δολάρια μέχρι το 2025. Τα περιθώρια κερδοφορίας για τα μονοπώλια των δύο πλευρών είναι μεγάλα, αφού σήμερα το διμερές εμπόριο φτάνει μόλις τα 10 δισ. δολάρια, την ώρα που το εμπόριο της Ρωσίας με την Κίνα έφτασε τα 90 δισ. δολάρια το 2013 και το εμπόριο της Ρωσίας με την ΕΕ ξεπερνά ετησίως τα 326 δισ. δολάρια.

Πούτιν και Μόντι συνάντησαν μαζί εκπροσώπους πολυεθνικών που δρουν σε όλο τον κόσμο, υποσχόμενοι ότι θα πάρουν μέτρα που θα διευκολύνουν τις εμπορικές σχέσεις. Στις σχετικές συναντήσεις πήραν μέρος μεγαθήρια όπως ο ινδικός όμιλος «Essar» (με 73.000 εργαζόμενους σε 25 χώρες και δράση στο Μέταλλο, στην Ενέργεια, στις Υποδομές). Ο όμιλος «Mahindra», με παρουσία σε πάνω από 100 χώρες και δράση σε Αεροναυπηγική, αυτοκινητοβιομηχανία, αγροτικό και βιομηχανικό εξοπλισμό, μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, λιανικό εμπόριο. Η «L&T», η μεγαλύτερη κατασκευαστική εταιρεία της Ινδίας, με δράση και σε χρηματοπιστωτικό τομέα, μηχανική κ.τ.λ.

Μεταξύ άλλων, συμφωνήθηκε να «ενθαρρυνθούν» οι ρωσικές επενδύσεις στο οδικό δίκτυο, στις «έξυπνες πόλεις» και τις τηλεπικοινωνίες της Ινδίας, αλλά και οι ινδικές επενδύσεις στον τομέα των λιπασμάτων, στη φαρμακευτική και την εξόρυξη άνθρακα στη Ρωσία. Οι κοινές δράσεις στην Αρκτική και οι «σπάνιες γαίες» είναι μερικά μόνο από τα άλλα «κεφάλαια» κοινής δράσης των μονοπωλίων των δύο πλευρών, που αναμφίβολα θα προσθέσουν νέα «ορμή» στις «κόντρες» με όσους νιώθουν ήδη ότι η ρωσο-ινδική «φιλία» τους απειλεί.

Οι ανακοινώσεις αυτές δε σημαίνουν βέβαια ότι στις σχέσεις των δύο πλευρών θα είναι πάντα όλα «μέλι - γάλα». Οταν αυτό κρίνεται απαραίτητο, τα μονοπώλια δε διστάζουν να διαρρήξουν δεσμούς ακόμα και με τους καλύτερούς τους «φίλους». Για τους εργάτες, ωστόσο, η «πάστα» αυτής της φιλίας ή της αντιπαράθεσης είναι πάντα το ίδιο δηλητηριώδης.