Ομπάμα και Αμπε γευμάτισαν χτες σε πολυτελές εστιατόριο του Τόκιο

Στην Ιαπωνία προσγειώθηκε το βράδυ της Τετάρτης (τοπική ώρα) το προεδρικό αεροσκάφος των ΗΠΑ, μεταφέροντας τον Μπαράκ Ομπάμα στον πρώτο σταθμό της οκταήμερης περιοδείας του στην Ανατολική Ασία.

Σήμερα, ο Αμερικανός Πρόεδρος θα έχει επίσημες συναντήσεις με τον αυτοκράτορα Ακιχίτο και τον πρωθυπουργό της χώρας. Χτες, οι επαφές του περιορίστηκαν σε ένα γεύμα που είχε με τον Σίνζο Αμπε σε γνωστό εστιατόριο σούσι της ιαπωνικής πρωτεύουσας, ένα είδος συνάντησης ηγετών ασυνήθιστο για την περιοχή, αλλά γεμάτο συμβολισμούς - σύμφωνα με αναλυτές - για τις προσπάθειες του Αμπε να αναθερμάνει τις σχέσεις των δύο χωρών, μετά τους προβληματισμούς των ΗΠΑ για κινήσεις του Τόκιο όπως, π.χ., αυτές που προκαλούν τριβές με τη Σεούλ (λόγω εδαφικών διαφορών) και τις συνέπειες για τις «ισορροπίες» που απαιτούν, αναζητώντας ένα συσχετισμό δύναμης βολικό για την προώθηση των σχεδίων των αμερικανικών πολυεθνικών.

Ο Ομπάμα φτάνει στην περιοχή επιδιώκοντας να διασφαλίσει την πρόσβαση των αμερικανικών μονοπωλίων στην ταχύτατα αναπτυσσόμενη καπιταλιστική αγορά της Ασίας και του Ειρηνικού. Ταυτόχρονα, μέλημα των Αμερικανών είναι και η εξασφάλιση προβαδίσματος έναντι των ανταγωνιστών τους, κύρια των Κινέζων, που αποτελούν κυρίαρχη δύναμη στην περιοχή. Γι' αυτό και στο επίκεντρο των επαφών του θα βρεθούν οι διαπραγματεύσεις για τη «Δια-Ειρηνική Συμφωνία Εμπορίου» (που προς το παρόν «κολλάει» κυρίως στα συγκρουόμενα συμφέροντα αμερικανικών και ιαπωνικών εταιρειών), καθώς αν υπογραφεί, θα δημιουργηθεί μια τεράστια αγορά με όρους που δεν αποκλείεται να διαμορφώσουν σημαντικά μειονεκτική θέση για τις κινεζικές εταιρείες (η Κίνα δε συγκαταλέγεται στις συνολικά 12 χώρες που διαπραγματεύονται).

Χτες, τα διεθνή ΜΜΕ εστίασαν σε ένα από τα σημεία συνέντευξης που έδωσε ο Ομπάμα στην ιαπωνική εφημερίδα «Γιομιούρι» (Yomiuri), όπου σημείωσε ότι τα νησιά Σενκάκου (που στα κινεζικά αποκαλούνται Ντιαογιού και αποτελούν διαφιλονικούμενη περιοχή μεταξύ Κίνας και Ιαπωνίας στην ανατολική Κινεζική Θάλασσα) διοικούνται από την Ιαπωνία και ως τέτοια εμπίπτουν στην αμυντική συμφωνία ΗΠΑ - Ιαπωνίας. Η συμφωνία προβλέπει ότι σε περίπτωση που η Ιαπωνία δεχτεί επίθεση, οι ΗΠΑ πρέπει να την βοηθήσουν. Η επισήμανση αυτή (που δε γίνεται για πρώτη φορά) έδωσε αφορμή σε πολλούς να βγάλουν το συμπέρασμα ότι οι ΗΠΑ στέλνουν «σαφές μήνυμα» ενάντια στην Κίνα κ.τ.λ.

Ωστόσο, οι σχέσεις μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων είναι πολύ πιο σύνθετες και καθόλου «ευθύγραμμες».

Στην ίδια συνέντευξη, ο Ομπάμα, τονίζοντας την αυξανόμενη σημασία που έχει η περιοχή για τις ΗΠΑ, σημείωσε ότι «βαθαίνουμε τους δεσμούς μας με αναδυόμενες δυνάμεις όπως η Κίνα, η Ινδία, η Ινδονησία». Ειδικά όσον αφορά την Κίνα, έκανε λόγο για «νέο μοντέλο» στις διμερείς τους σχέσεις, «βασισμένο στην πεποίθηση ότι μπορούμε να δουλέψουμε μαζί σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος, περιφερειακά αλλά και παγκόσμια». Ως τέτοια ανέφερε την «αποπυρηνικοποίηση της Βόρειας Κορέας», την «ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας», τις «κλιματικές αλλαγές». «Καλωσορίζουμε τη συνεχιζόμενη άνοδο της Κίνας» που «παίζει έναν υπεύθυνο ρόλο στις παγκόσμιες εξελίξεις», επισήμανε, συμπληρώνοντας βεβαίως ότι «η δέσμευσή μας με την Κίνα δεν θα γίνεται σε βάρος της Ιαπωνίας ή άλλων συμμάχων μας».

Ακόμα, ο Ομπάμα επιδοκίμασε τα σχέδια της Ιαπωνίας να αλλάξει το Σύνταγμα ώστε να μπορεί (και τυπικά) να εμπλακεί σε «ειρηνευτικές» αποστολές εκτός συνόρων.

Ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Κιν Γκανγκ, δήλωσε ότι η συμφωνία Ιαπωνίας - ΗΠΑ είναι διακανονισμός από «την εποχή του ψυχρού πολέμου και δε θα έπρεπε να βλάπτει την εδαφική ακεραιότητα και τις δίκαιες απαιτήσεις της Κίνας».

Αύριο Παρασκευή ο Ομπάμα θα συνεχίσει το ταξίδι του στη Νότια Κορέα ενώ μετά θα βρεθεί σε Μαλαισία και Φιλιππίνες.