Κυριακή 30 Μάρτη 2014
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 21
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Μια σημαντική πρωτοβουλία ταξικής αλληλεγγύης

Συνέντευξη με την Λίλα Καφαντάρη, επικεφαλής της «Δημοκρατικής Ενότητας Ηθοποιών» και υποψήφια περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου με τη «Λαϊκή Συσπείρωση», και τον Δημήτρη Αντωνιάδη, σκηνοθέτη της παράστασης «Ο γάτος που έμαθε σε έναν γλάρο να πετάει», που ανέβασε η θεατρική ομάδα «Εναερίτες»

Ο Ζορμπάς. Ενας γάτος μαύρος και χοντρός. Μια παρέα γάτων του λιμανιού. Μια γλαρίνα που μεταναστεύει μαζί με άλλους γλάρους, για να φτάσουν σε μια πόλη όπου οι ίδιοι θα διεκδικήσουν καλύτερες συνθήκες ζωής. Και η υπόσχεση του Ζορμπά στη γλαρίνα που πεθαίνει απ' το πετρέλαιο την ώρα που γεννάει: Να προσέχει το γλαράκι και να το μάθει να πετάει!!! Ο λόγος τιμής ενός γάτου του λιμανιού, η δύναμη της συλλογικότητας κι άλλες ηθικές αξίες, η μετανάστευση, ο ρατσισμός, η μόλυνση των θαλασσών για τα κέρδη των εταιρειών, σκιαγραφούνται με περίτεχνο τρόπο σ' ένα παραμύθι για μικρούς και μεγάλους: «Ο γάτος που έμαθε σ' έναν γλάρο να πετάει», διασκευασμένο έργο του Sepulveda.

Μια παράσταση δημιουργημένη από επαγγελματίες ηθοποιούς και καλλιτέχνες του θεάτρου, που θέτουν την τέχνη τους στην υπηρεσία του λαού. Μια πρωτοβουλία της παράταξης «Δημοκρατική Ενότητα Ηθοποιών» (δυνάμεις του ΠΑΜΕ στο Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών) που δημιουργεί τη θεατρική ομάδα «Εναερίτες», στο πλαίσιο της ταξικής αλληλεγγύης. Για να δίνει παραστάσεις σε λαϊκές γειτονιές, φορείς, σωματεία, συλλόγους και όπου υπάρχει ανάγκη για θέατρο. Γιατί η πρόσβαση στο θέατρο και τις τέχνες δεν είναι πολυτέλεια για την εργατική τάξη, αλλά δικαίωμα.


Με αφορμή αυτήν την πρωτοβουλία ο «Ρ» μιλάει σήμερα με την Λίλα Καφαντάρη, επικεφαλής της «Δημοκρατικής Ενότητας Ηθοποιών» και υποψήφια Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου με τη «Λαϊκή Συσπείρωση» και με τον σκηνοθέτη της παράστασης Δημήτρη Αντωνιάδη.

* * *

-- Λίγα λόγια για τον «Γάτο που έμαθε σ' έναν γλάρο να πετάει».

Λ. Κ.: Πρόκειται για μια παράσταση που δουλεύτηκε με πραγματική αυταπάρνηση, αυτοθυσία και προσπάθεια μηνών. Οι πρόβες γίνονται πάνω από έξι μήνες, κάθε φορά που οι συντελεστές είχαν έστω και λίγο ελεύθερο χρόνο.

Δ. Α.: Στην ουσία, ο συγγραφέας προσπαθεί, με αφορμή, την περιπέτεια μιας ομάδας γάτων που αντιμετωπίζουν ένα συγκεκριμένο πρόβλημα, να δώσει το μήνυμα, πως οι άνθρωποι μέσα από συλλογική σκέψη, πνεύμα και προσπάθεια καταφέρνουν να πετύχουν το στόχο τους. Είναι φανερό πως οι ήρωες του έργου ακολουθούν συγκεκριμένες δομές και δημοκρατικές διαδικασίες για να το πετύχουν αυτό και βεβαίως το πώς η διαδρομή αυτή τους οδηγεί βαθμιαία σε ένα ανώτερο επίπεδο σκέψης, αντίληψης και συνείδησης. Δεν είναι τυχαίο ότι στο τέλος καθίσταται αναγκαία η παρέμβαση του Ανθρώπου - Ποιητή, που σε ανάγνωση σημαίνει το ανώτερο επίπεδο συνείδησης, προκειμένου να καταλήξουν στη λύση. Κυρίως όμως στο συμπέρασμα ότι καταφέρνει να πετάξει όποιος το τολμήσει. Ολα αυτά, οι δομές, η διαδρομή, οι διαδικασίες, η τόλμη, είναι ζητήματα που θέλουμε να τα συζητάμε μέσα στο κίνημα. Για να καταφέρουν οι εργαζόμενοι να «κάνουν το άλμα».

-- Πού θα ανέβει η παράσταση;

Λ. Κ.: Θα παιχτεί πολλές φορές. Είναι φτιαγμένη ώστε να είναι ευέλικτη και να παιχτεί παντού, σε εργοστάσια, χώρους δουλειάς, γειτονιές, δήμους, μικρά θέατρα. Η είσοδος πάντα ελεύθερη. Σαν παράταξη κάνουμε συσκέψεις και επαφές με τον κόσμο του θεάτρου για το ρόλο του καλλιτέχνη στην κοινωνία. Για να ξανασυνδεθεί ο καλλιτέχνης με τον κοινωνικό του ρόλο. Αυτό είναι πολύ σπουδαίο.

- Δίνετε παραστάσεις σε λαϊκές γειτονιές, φορείς, σωματεία, συλλόγους και όπου υπάρχει ανάγκη για θέατρο. Ποια είναι η αίσθηση από την πρώτη αυτή απόπειρα;

Δ. Α.: Αρχικά, θα ήθελα να πω πως πραγματικά ως πρώτη απόπειρα και στο ξεκίνημά της είναι πολύ νωρίς για να βγάλουμε συμπεράσματα. Ομως, μπορούμε να δώσουμε ένα δυο στοιχεία σε σχέση με την εμπειρία. Ενα πρώτο στοιχείο είναι το πόσο δύσκολο είναι ένα τέτοιο εγχείρημα. Δηλαδή όταν λέμε με "αίμα και θυσία" κυριολεκτούμε. Κι όμως, δε λυγίσαμε στιγμή, δώσαμε όλες τις δυνάμεις μας για να το καταφέρουμε και είμαστε περήφανοι γι' αυτό. Είναι πιστεύω μια σπουδαία παρακαταθήκη για τα επόμενα. Και για όσα έλεγε το σύστημα χρόνια τώρα για τους συνδικαλιστές του σωματείου περί ατάλαντων ηθοποιών για να αποτρέπουν τους νέους από το σωματείο τους, νομίζω απαντήσαμε. Και προσωπικά θα ήθελα να εκφράσω σαν σκηνοθέτης της παράστασης τον θαυμασμό μου για την ποιότητα, την γκάμα και τις ικανότητες των συναδέλφων που σε πολλές στιγμές ως ηθοποιός τις ζήλεψα. Γιατί μιλάμε ότι εν μέσω επιβίωσης, καθημερινότητας, προβλημάτων, κατάφεραν να φτάσουν στο στόχο που φαινόταν άπιαστος. Απ' ό,τι φαίνεται κι ο κόσμος το εισέπραξε έτσι, το αγκάλιασε και πιστεύουμε πως είχε και την ανταπόκριση που έπρεπε. Ο κόσμος διψάει για θέατρο κι εμείς θα κάνουμε ό,τι μπορούμε.

-- Πώς συνδέεται ο αγώνας των ηθοποιών για τα εργασιακά δικαιώματα με το δικαίωμα του λαού να έχει πρόσβαση στην Τέχνη;

Λ. Κ.: Συνδέεται άμεσα σε μια Τέχνη που δεν είναι απολίτικη, έξω από την κοινωνία και τα προβλήματά της. Αυτό ξεχωρίζει και την παράταξή μας, μαζί με την αγωνιστικότητά μας που είναι απόρροια αυτής της αντίληψης. Ο ηθοποιός έχει έναν κοινωνικό ρόλο να παίξει κι αυτός ο ρόλος είναι να εμπνεύσει με το έργο του το λαό για κατάκτηση αυτού που φτιάχνει, του πλούτου που παράγει και πολιτισμός με εξαθλιωμένους ηθοποιούς και εξαθλιωμένο λαό δεν υφίσταται. Γίναμε καλλιτέχνες, για να μπορέσουμε να εκφράσουμε τις ανησυχίες, τα θέλω και τη δυνατότητα, την έμπνευση για αγώνα που έχει ο λαός. Μαζί με το λαό χέρι χέρι - ως αναπόσπαστο κομμάτι του - να μπορέσουμε να εξελίξουμε την ανθρώπινη οντότητα, να την σπρώξουμε προς τα μπρος. Αυτή τη στιγμή κάνουμε πολύ μεγάλα βήματα προς τα πίσω, όπως ο λαός έτσι και οι καλλιτέχνες. Γι' αυτό ακούς και αντιδραστικές αντιλήψεις η Τέχνη για την Τέχνη, ότι δεν μπορεί η Τέχνη να παίρνει θέση, η στρατευμένη Τέχνη να είναι μακριά μας.

Δ. Α.: Ο αγώνας των ηθοποιών δεν πρέπει να είναι αποσπασμένος από τον αγώνα όλων των εργαζομένων και των ανέργων. Και μόνο κάτω από αυτή τη σκοπιά, θα έλεγα, μπορείς ουσιαστικά να προβάλεις αιτήματα και να τα βάλεις στον άμεσο στόχο πάλης, προκειμένου να μπορέσεις να αποσπάσεις κατακτήσεις που θα σου εξασφαλίζουν στο σημερινό έδαφος την απαραίτητη πρόσβαση σε κοινωνικά αγαθά, όπως Παιδεία, Υγεία, Τέχνη, Αθλητισμός. Διεκδικώντας, λοιπόν, οι ηθοποιοί, δεν διεκδικούν στην ουσία κάτι διαφορετικό από τους υπόλοιπους. Παρά το αυτονόητο. Τους όρους και τις προϋποθέσεις για να υπάρχουν με αξιοπρέπεια στο σανίδι, καθώς και τους όρους και τις προϋποθέσεις για να υπάρχει με αξιοπρέπεια κοινό. Αυτό απαιτεί κοινό αγώνα.

-- Ο ρόλος του συνδικαλισμού στην Τέχνη;

Λ. Κ.: Στο Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών, όλες οι άλλες συνδικαλιστικές παρατάξεις αποκρύπτουν τα αίτια όσων ζούμε. Ολοι είναι «αντιμνημονιακοί» και υπερασπίζονται 15 μνημόνια με τον τρόπο που λειτουργούν μέσα στο σωματείο μας, προδίδοντας τον ίδιο τον κλάδο. Οι διοικούσες παρατάξεις («Ενωμένοι Ηθοποιοί»: εργοδοτική παράταξη που φτιάχτηκε παραμονή των εκλογών του Σωματείου πριν δύο χρόνια για να εμποδίζει τις απεργίες και η «Κίνηση Ηθοποιών»: στηρίζεται από τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι δύο παρατάξεις ενώθηκαν για να εκτοπίσουν από την διοίκηση τη ΔΕΗ όπως κι έκαναν) δεν έχουν καν διεκδικητικό πλαίσιο. Η πολιτική τους συμπυκνώνεται στην αποσυσπείρωση του κλάδου, δυσκολεύουν τις εγγραφές στο Σωματείο, επιδιώκουν τη διαγραφή των ανέργων ηθοποιών από το Σωματείο. Ολα αυτά μόνο πίσω πάνε οποιαδήποτε έννοια πολιτισμού και τέχνης, οποιαδήποτε μορφή τέχνης που έχει στόχο να αφυπνίσει τη συνείδηση του λαού και να τον κάνει να κατανοήσει ότι έχει τη δύναμη να σταθεί συλλογικά απέναντί τους και να ανατρέψει την υλοποίηση αυτών των προαποφασισμένων εδώ και χρόνια μέτρων, αλλά κι ένα ολόκληρο σύστημα που τα υλοποιεί.

-- Ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί στο χώρο των ηθοποιών;

Δ. Α.: Ο κλάδος των ηθοποιών, βρίσκεται αυτή τη στιγμή αντιμέτωπος με όλα αυτά που βιώνουν κι οι άλλοι κλάδοι και στη θέση που έχει περιέλθει το κίνημα συνολικά, μετά από την πρόσκαιρη, θα έλεγα, επικράτηση των αντιλήψεών του δε γίνεται τίποτα, των γενικότερων πολιτικών ανακατατάξεων που μπερδεύουν τους εργαζόμενους και κερδίζει χρόνο η αστική τάξη. Ωστόσο, θα ήταν χρήσιμο να αναφερθούμε σε ιδιαιτερότητες που υπάρχουν όπως οι βαθιές ρίζες της παράταξής μας στους ηθοποιούς, στους νικηφόρους αγώνες τους, στην κατάκτηση διαχρονικά των δίκαιων αιτημάτων τους, στην υπεράσπισή τους. Αυτό δημιουργεί τις προϋποθέσεις, ώστε γρήγορα να ξεπεράσουμε την υποχώρηση και σε συνδυασμό με την καθημερινή παρέμβασή μας να ανατρέψουμε το κλίμα υπέρ μιας πιο αγωνιστικής στάσης με διεκδικήσεις και γιατί όχι και νίκες.

Λ. Κ.: Οι άνεργοι στους ηθοποιούς αγγίζουν το 95% και όσοι εργάζονται είναι κυρίως πρωταγωνιστές που έχουν άλλου είδους σχέση με τους εργοδότες. Τα νέα παιδιά στον κλάδο είναι χωρίς δικαιώματα γιατί βάσει νόμου μπορούν να αμείβονται με 3,5 ευρώ μεικτά την ώρα! Για ένα ένσημο πρέπει να κάνεις τρία μεροκάματα. Δηλαδή 7 ευρώ μεικτά σε μια δίωρη παράσταση είναι η αμοιβή του στο θέατρο και για να έχει περίθαλψη πρέπει να έχεις μαζέψει 80 μεροκάματα. Ποιος ηθοποιός κάνει 80 μεροκάματα; όταν η δουλειά δεν έχει συνέχεια. Ούτε στο ταμείο ανεργίας δεν μπορεί να μπει. Για τους ηθοποιούς η εξαθλίωση έρχεται με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς απ' ό,τι σε άλλους κλάδους.

Τα προηγούμενα χρόνια είχαμε ΣΣΕ, υπήρχε μεν καταπάτηση αλλά με όριο γιατί γνώριζαν οι εργοδότες ότι αν πήγαινε το σωματείο στα δικαστήρια είχαμε κερδίσει. Και ήταν πολλοί οι εργαζόμενοι που τολμούσαν να πάνε στα δικαστήρια. Τώρα δεν έχει αυτήν την δυνατότητα ούτε από το νόμο, ούτε από το σωματείο. Κάνουν καταγγελία στο σωματείο και το σωματείο δεν υπάρχει γι' αυτούς, αφού το ΣΕΗ «παλεύει» για να υπογράψει σύμβαση μειωμένη κατά 40%! Προσπαθούν ακόμη και να βγάλουν άκυρη τη ΓΣ που αποφάσισε κατά πλειοψηφία - μετά από πρόταση της ΔΕΗ - να απαιτήσουμε τη ΣΣΕ που είχαμε χωρίς μείωση. Τώρα είναι η ώρα να ξεκαθαρίσει η ήρα από το στάρι μέσα στα σωματεία. Να γίνουν σωματεία των εργαζομένων και όχι των εργοδοτών, να δυναμώσει η φωνή όλων μας και να μπορέσουμε να υπερασπιστούμε όσα δικαιούμαστε κι όχι απλά να είμαστε σε θέση άμυνας αλλά να περάσουμε και στην αντεπίθεση.


Ελένη ΤΖΙΒΡΑ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ