Η θέση των ταξικών δυνάμεων στον οπτικοακουστικό χώρο για «τη συγκρότηση δημόσιου οργανισμού κινηματογράφου στον οποίο άμεσα θα ενσωματωθούν οι λειτουργίες των σημερινών κρατικών δομών (Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, «Ελλάς Φιλμ», Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης κλπ.) όπου θα συγκεντρωθούν οι υποδομές και οι αρμοδιότητες σταδιακά σε ένα δημόσιο - κοινωνικοποιημένο οργανισμό Φορέα Τέχνης και Πολιτισμού» (από τη διακήρυξη της «Δημοκρατικής Ενότητας Σκηνοθετών» για τις εκλογές στην Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών την περασμένη Ανοιξη) βρίσκεται σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση από το «πνεύμα» του ισχύοντος νόμου για τον κινηματογράφο που ψηφίστηκε, εν μέσω αντιδράσεων από μεγάλο μέρος της κινηματογραφικής κοινότητας, επί υπουργίας Π. Γερουλάνου στο ΥΠΠΟ. Διότι αυτό το νομοθετικό πλαίσιο ενισχύει τον εμπορευματικό χαρακτήρα της κινηματογραφικής δημιουργίας και «υποκλίνεται» στο γενικότερο στόχο των μονοπωλίων του οπτικοακουστικού χώρου σε διεθνές και εθνικό επίπεδο για μετατροπή του δημιουργού σε «επιχειρηματία» του εαυτού του ή σε υπάλληλο του κεφαλαίου.

Η επιλογή του αστικού κράτους να ενισχύσει τον εμπορευματικό χαρακτήρα (και) της κινηματογραφικής παραγωγής οδήγησε στη σταδιακή «αποχώρησή» του από τη χρηματοδότηση πολύ πριν έρθει η καπιταλιστική κρίση να δώσει τη «χαριστική βολή» σε ό,τι έχει απομείνει από δημόσιες πολιτιστικές δομές. Τώρα, με πρόσχημα την κρίση, το κράτος επιταχύνει την υλοποίηση των διαχρονικών στόχων του κεφαλαίου και στον πολιτισμό. Θυμίζουμε χαρακτηριστικά την Εισηγητική Εκθεση του Προϋπολογισμού του 2013, στην Παιδεία, τον Πολιτισμό και τον Αθλητισμό όπου ξεκαθαρίζεται ότι με τη μείωση της κρατικής επιχορήγησης κρατικοί και μη κρατικοί φορείς όπως ομοσπονδίες, αθλητικά κέντρα, θέατρα, μουσεία, φεστιβάλ θα έχουν κονδύλια μόνο για μισθοδοσία προσωπικού ενώ, όπως σημειώνεται, «οι μη λειτουργικές δαπάνες θα καλύπτονται από άλλες προσόδους των ίδιων των φορέων». Δηλαδή αυτό σημαίνει ότι η πολιτιστική υποδομή θα «υπάρχει» μόνο όσο θα βρίσκει χρήματα από οποιονδήποτε άλλο και προφανώς με οποιονδήποτε τρόπο.

Η διολίσθηση του ΕΚΚ στην αγοραία αντίληψη για τη λειτουργία του εξελισσόταν παράλληλα και ταυτόχρονα με τη διόγκωση των διαχρονικών οικονομικών προβλημάτων του. Ακόμη και η τελευταία χρηματοδοτική ελπίδα, ειδικά των σκηνοθετών ταινιών μικρού μήκους, που άρχισε να «αχνοφέγγει» το Νοέμβρη του 2012 με την ανακοίνωση της ΕΡΤ σειράς μέτρων για την κινηματογραφική της πολιτική, «έσβησε» με το κλείσιμό της. Θυμίζουμε ότι είχε ανακοινωθεί, μεταξύ άλλων, η «αναμόρφωση» και «επέκταση» της προγραμματικής συμφωνίας ΕΡΤ - Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, η παραγωγή ταινιών από την ίδια την ΕΡΤ και η χρηματοδότηση έτοιμων ταινιών, η παραγωγή ειδικών εκπομπών για την προβολή του ελληνικού κινηματογράφου και την καθιέρωση σταθερών ζωνών για την τηλεοπτική προβολή τους και την ένταξη του υπάρχοντος χρηματοδοτικού προγράμματος της ΕΡΤ «ΜΙΚΡΟΦΙΛΜ», για την παραγωγή μικρού μήκους ταινιών.

Ολα αυτά οδήγησαν το Γενάρη του 2013 το ΕΚΚ να παρουσιάσει ένα νέο κανονισμό χρηματοδοτικών προγραμμάτων που εναπόθετε τις «ελπίδες» του στους «χορηγούς», την αναζήτηση «πρόσβασης» των ελληνικών ταινιών σε ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα, την «εύρεση συμπαραγωγών»... και στον «κινηματογραφικό τουρισμό». Στην πραγματικότητα, ο προηγούμενος κανονισμός είχε «καταργηθεί» στην πράξη, αφού η συνεχιζόμενη υποχρηματοδότηση του Κέντρου από το κράτος είχε καταστήσει κενές περιεχομένου όλες τις χρηματοδοτικές προβλέψεις των διαφόρων προγραμμάτων.

Ο «Ρ» εκτιμούσε τότε ότι ακριβώς το ίδιο πρόκειται να συμβεί και με το νέο κανονισμό, αφού το Κέντρο δεν έχει χρήματα για την παραγωγή και όλα δείχνουν ότι δεν πρόκειται να ενισχυθεί από το κράτος, ακριβώς όπως και το σύνολο των επιχορηγούμενων πολιτιστικών φορέων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ίδιο το ΕΚΚ στην ανακοίνωσή του αναφέρει ότι «για να εφαρμοστεί ο Νέος Χρηματοδοτικός Κανονισμός, πρέπει και η πολιτεία να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να αποδοθεί στο ΕΚΚ το χρέος από την επιστροφή του ΦΠΑ από το 2006 έως σήμερα, ποσό που ανέρχεται στα 4.500.000 ευρώ, καθώς και από τη μηδενική επιστροφή του ειδικού φόρου εισιτηρίων, η οποία για το 2012 ανέρχεται στο ποσό των 3.000.000 ευρώ περίπου»! Ηδη από το Δεκέμβρη του 2011 λοιπόν - για να μην πάμε παλαιότερα - η διοίκηση του Κέντρου προσανατολιζόταν στις «χορηγίες» και λοιπές «συνεργασίες» με τον ιδιωτικό τομέα. Αυτό ακριβώς εννοούσε το ΕΚΚ γράφοντας στην ανακοίνωσή του ότι συνέταξε τον κανονισμό «με σκοπό να ανταποκριθεί στις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες της χώρας (...)».

Δεν πέρασαν λίγοι μήνες από την ανακοίνωση και τις παραπάνω διαπιστώσεις και άρχισαν να εμφανίζονται στον Τύπο δημοσιεύματα ακόμη και για κλείσιμο του ΕΚΚ (που προέκυψαν από συνέντευξη σε εφημερίδα του εμφανιζόμενου ως «συμβούλου» του τότε υπουργού για θέματα κινηματογράφου, Γ. Σολδάτου), τα οποία η τότε πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ χαρακτήρισε ως... «παρεξήγηση».

Η νέα ηγεσία του ΥΠΠΟ προανήγγειλε στις αρχές Σεπτέμβρη «καινούριους τρόπους για να κάνουμε αποδοτικότερο το νόμο, να στηρίξουμε τις παραγωγές, να διευκολύνουμε τις συμπαραγωγές των ταινιών», την ώρα που οι διοργανωτές του Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας εύχονταν, μόλις πριν λίγες μέρες... να μην κλείσει αυτό το ιστορικό «βήμα» έκφρασης των νέων κινηματογραφιστών...

Ολα αυτά επιβεβαιώνουν την ορθότητα των στόχων πάλης του ταξικού πόλου στον οπτικοακουστικό χώρο όπως τέθηκαν από τη «Δημοκρατική Ενότητα Σκηνοθετών» (ΔΕΣ): «Οι σκηνοθέτες ως τμήμα του λαού, θα πρέπει να συμπορευτούν με τους υπόλοιπους εργαζομένους, γιατί πολιτισμός δεν υπάρχει, αν δεν υπάρχει λαός αποδέκτης. Γιατί κανένας κλάδος δεν μπορεί να κερδίσει μόνος του αυτή τη μάχη. Γιατί οι σκηνοθέτες στον κινηματογράφο, στο θέατρο και στην τηλεόραση υπερασπίζοντας το βιοτικό επίπεδο του λαού, υπερασπίζονται τον πολιτισμό, και την ίδια την εργασία τους».

Η ΔΕΣ καλεί στην πάλη για:

• Εργασιακή και οικονομική αναβάθμιση των σκηνοθετών, άμεση πίεση για δημιουργία σύμβασης εργασίας.
• Ενιαίο καθολικό και αποκλειστικά δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
• Αμεση απόσυρση των αλλαγών αυτών που προβλέπει το νομοσχέδιο για τις τιμητικές συντάξεις καλλιτεχνών και λογοτεχνών.
• Κατάργηση όλων των φορολογικών επιβαρύνσεων από τα μνημόνια. Φορολογία των κερδών του κεφαλαίου με συντελεστή 45%.
• Αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν Παιδεία και Υγεία.
• Ιδρυση Ανώτατων Καλλιτεχνικών Σχολών δημόσιων και δωρεάν στο πλαίσιο της Ενιαίας Ανώτατης Εκπαίδευσης, για την επιστημονική μόρφωση των σκηνοθετών και των καλλιτεχνών κάθε ειδικότητας. Για την ανάπτυξη υψηλού επιπέδου καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, είναι αναγκαίο υπόβαθρο η οικοδόμηση γερών θεμελίων γενικής παιδείας και η συστηματική καλλιέργεια της αισθητικής αγωγής μέσα από το συνολικό περιεχόμενο και τη λειτουργία μιας δωδεκάχρονης γενικής εκπαίδευσης (ενιαίο βασικό δωδεκάχρονο σχολείο), με τη συμβολή και των μαθημάτων καλλιτεχνικής παιδείας.
• Αύξηση των κρατικών δαπανών για τον πολιτισμό - τουλάχιστον στο 2% - και συγκεκριμενοποίηση του ποσοστού που θα διατίθεται στον κινηματογράφο και θα πρέπει να είναι μεγαλύτερο από το 10%.
• Οικονομική και υλική ενίσχυση αποκλειστικά των δημόσιων δομών και της ανεξάρτητης δημιουργίας που κινείται έξω από τα μονοπωλιακά κυκλώματα.
• Απόδοση του προβλεπόμενου από το νόμο ποσοστού από τα έσοδα των τηλεοπτικών σταθμών για την ανάπτυξη του κινηματογράφου, με επέκτασή του στις ταινίες μικρού μήκους και αύξησή του στο 2%.
• Επιστροφή του φόρου αποκλειστικά στους σκηνοθέτες και σκηνοθέτες - παραγωγούς, όπως και στους ανεξάρτητους αιθουσάρχες με κριτήριο τη στήριξη των δημιουργών.
• Αξιοποίηση και χρηματοδότηση της ταινίας τεκμηρίωσης από υπουργεία και δημόσιους φορείς για διαφωτιστικούς, παιδαγωγικούς, εκπαιδευτικούς σκοπούς.
• Τη συγκρότηση δημόσιου οργανισμού κινηματογράφου στον οποίο άμεσα θα ενσωματωθούν οι λειτουργίες των σημερινών κρατικών δομών (Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, «Ελλάς Φιλμ», Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης κλπ.) όπου θα συγκεντρωθούν οι υποδομές και οι αρμοδιότητες σταδιακά σε ένα δημόσιο - κοινωνικοποιημένο οργανισμό Φορέα Τέχνης και Πολιτισμού.
• Τον αναπροσανατολισμό και την αναβάθμιση του θεσμού των φεστιβάλ και την επαναλειτουργία τον κρατικών βραβείων.
• Την ανάπτυξη δημόσιου εθνικού δικτύου διανομής ταινιών και οπτικοακουστικού υλικού.
• Την εξασφάλιση οικονομικών και μορφωτικών προϋποθέσεων για την ανεμπόδιστη πρόσβαση του λαού στην κινηματογραφική τέχνη, με μέτρα όπως τα παρακάτω: Συγκρότηση πανελλαδικού δικτύου δημόσιων πολιτιστικών κέντρων, σε κάθε συνοικία και χωριό, όπου θα προβλέπεται η υποδομή για δημιουργία ερασιτεχνικών φιλμ και η λειτουργία αίθουσας κινηματογραφικών προβολών. Κρατική οικονομική και υλική στήριξη του «παράλληλου δικτύου» των κινηματογραφικών λεσχών ή ομάδων από σωματεία, συλλόγους κλπ., με σκοπό τη διάδοση της ποιοτικής κινηματογραφικής τέχνης στο λαό, χωρίς καταβολή εμπορικών δικαιωμάτων για την προβολή των ταινιών. Εξασφάλιση πρόσβασης στο διαδίκτυο για όλους και δημιουργία δημόσιας ψηφιακής βιβλιοθήκης οπτικοακουστικού υλικού.