Με μεγάλη επιτυχία διοργανώθηκε χτες στο Δημοτικό Θέατρο Αλεξανδρούπολης η Ημερίδα, με θέμα: «Ενέργεια και Ορυκτός Πλούτος: Για τα μονοπώλια ή για τις λαϊκές ανάγκες; Το παράδειγμα της Θράκης» από την Επιτροπή Περιοχής Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης του ΚΚΕ. Χαρακτηριστική η μαζική παρουσία φορέων, εργατικών σωματίων της περιοχής.

Κεντρικός εισηγητής ήταν ο Μάκης Παπαδόπουλος, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Οικονομίας, ορισμένα αποσπάσματα από την παρέμβαση του οποίου παρουσιάζουμε σήμερα.

Στην αρχή της εισηγητικής ομιλίας του, ο κεντρικός εισηγητής, αφού έκανε εκτενή αναφορά σε σειρά στοιχείων που δείχνουν τη διάσταση ανάμεσα στην κατάσταση του λαού της περιοχής (ανεργία, μείωση μισθών κ.λπ.) και στο αξιόλογο δυναμικό σε ορυκτό πλούτο (χρυσό, άργυρο, χαλκό, ψευδάργυρο, ζεόλιθο, λιγνίτη, υδρογονάνθρακες κ.λπ.) σημείωσε, θέτοντας τα εξής πολιτικά ερωτήματα:

«Γιατί δεν αξιοποιούνται αυτές οι σημαντικές παραγωγικές δυνατότητες; Ποιο είναι το πραγματικό εμπόδιο;

Γιατί όποιες ιδιωτικές και κρατικές επενδύσεις υλοποιήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια δεν οδήγησαν στη λαϊκή ευημερία;

Γιατί δεν προχωρούν σε παραγωγή αδειοδοτημένες μονάδες; Γιατί κλείνουν και μετακινούνται στα Βαλκάνια με κρατική και κοινοτική επιδότηση;

Οποια περίπτωση του ορυκτού πλούτου και αν εξετάσουμε θα καταλήξουμε στον ίδιο ένοχο, τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης, το δρόμο της επένδυσης με κριτήριο το ποσοστό κέρδους, τη ζούγκλα του ανταγωνισμού των μονοπωλιακών ομίλων που οδηγεί στην άναρχη, ανισόμετρη ανάπτυξη περιοχών και κλάδων της οικονομίας.

Ας ξεκινήσουμε με το περιβόητο επενδυτικό σχέδιο εξόρυξης του χρυσού. Για το συγκεκριμένο σχέδιο έχει γίνει πολλή συζήτηση σχετικά με τις συνέπειες στο περιβάλλον, στην τοπική οικονομία, στη δημόσια υγεία. Πρόκειται για σοβαρά ζητήματα στα οποία θα αναφερθούμε στη συνέχεια.

Ομως, ακόμα και αν δεν υπήρχαν αυτές οι συνέπειες, το σχέδιο της Eldorado Gold ισοδυναμεί με κλοπή ενός ιδιαίτερα πολύτιμου και μη ανανεώσιμου πόρου στρατηγικής σημασίας, ο οποίος μπορεί να αξιοποιηθεί μελλοντικά προς όφελος της λαϊκής ευημερίας, με τις κατάλληλες κοινωνικές και πολιτικές προϋποθέσεις. Το ΚΚΕ δηλώνει κατηγορηματικά ότι θα βρεθεί αποφασιστικά αντιμέτωπο με όποιον επιχειρεί να λεηλατήσει το χρυσό της Ελλάδας.

Τα εμφανιζόμενα οικονομικά αντισταθμιστικά οφέλη μπορούν να εκληφθούν μόνο ως πρόκληση για την τοπική κοινωνία και γενικότερα τα λαϊκά στρώματα. Τα περιβόητα κρατικά έσοδα αφορούν φορολογία επί των όποιων κερδών της θυγατρικής της Eldorado Gold.

Γνωρίζουμε πολύ καλά πώς μπορεί να εμφανισθεί μειωμένη η πραγματική κερδοφορία της εγχώριας θυγατρικής, αφού απ' την Ελλάδα θα εξάγεται και θα πωλείται ο ακατέργαστος χρυσός Dore (με περιεκτικότητα σε άλλα μέταλλα), ο οποίος μπορεί να αγοράζεται από μια εταιρεία της μητρικής, με έδρα κάποιο φορολογικό παράδεισο σε πλασματικά χαμηλά τιμή. Η μητρική μπορεί να αξιοποιήσει προς όφελός της τη μεγάλη διαφορά μεταξύ της χρηματιστηριακής τιμής του καθαρού χρυσού και της τιμής πώλησης του ακατέργαστου προϊόντος. Να φορτώσει επίσης τη θυγατρική με δαπάνες μεταφοράς τεχνογνωσίας και έρευνας, ώστε να εμφανίζονται μειωμένα κέρδη. Σχετικές εύστοχες επισημάνσεις έχουν γίνει απ' το ΤΕΕ και το ΟΕΕ, που εκτός των άλλων αποτελούν επιστημονικούς συμβούλους του ίδιου του αστικού κράτους.

Παράλληλα, απαιτεί διερεύνηση ο βαθμός γνώσης και ουσιαστικού ελέγχου απ' τους αρμόδιους κρατικούς φορείς των πραγματικών δυνατοτήτων των μεταλλευτικών ζωνών που παραχωρούνται για εκμετάλλευση (π.χ. ύπαρξη αξιοποιήσιμων σπάνιων γαιών, πραγματικά μεγέθη κοιτασμάτων).

Σχετικά με τις θέσεις εργασίας στη φάση λειτουργίας, ακόμα και αν φτάσουν τις 200, με την αξιοποίηση 62 διοικητικών, αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στις πιθανές απώλειες της τοπικής οικονομίας.

Στην περίπτωση που εξετάζουμε όμως, η ουσιαστική κλοπή της λαϊκής περιουσίας συνοδεύεται με μεγάλους κινδύνους για την τοπική οικονομία, το περιβάλλον, τη δημόσια υγεία.

Αφετηρία της προσέγγισής μας είναι η επιστημονικά τεκμηριωμένη θέση ότι με το σημερινό επίπεδο ανάπτυξης της επιστήμης και της τεχνολογίας δεν υπάρχει μέθοδος εξόρυξης χρυσού που συνεπάγεται αμελητέες επιπτώσεις στον άνθρωπο και στο ευρύτερο περιβάλλον. Αναφερόμαστε σε επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, στον υδροφόρο ορίζοντα, στη γεωργία, στην κτηνοτροφία, στην αλιεία, στον τουρισμό, που έχουν ιδιαίτερη σημασία για την οικονομική ζωή της περιοχής.

Οι επιπτώσεις αφορούν την έκθεση εργαζομένων και κατοίκων των γειτονικών περιοχών σε σκόνη, η οποία είναι επικίνδυνη ακόμη και όταν είναι αδρανής, πόσο δε μάλλον για την περίπτωση για την οποία συζητάμε όπου περιέχει μια σειρά επικίνδυνων ουσιών και μπορεί να ταξιδέψει σε πολύ μεγάλες αποστάσεις μέσω του ανέμου. Η έκθεση σε σκόνη είναι επικίνδυνη για ασθένειες όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, έως και πολύ σοβαρές λόγω των επικίνδυνων ουσιών, συμπεριλαμβανομένων διαφόρων ειδών καρκίνου.

Οι εργαζόμενοι στα μεταλλεία, πέραν των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων που συχνά συμβαίνουν, είναι γνωστό ότι έχουν μικρότερο προσδόκιμο επιβίωσης και εμφανίζουν συχνότερα από το γενικό πληθυσμό καρκίνο τραχείας, βρόγχων και πνεύμονα, στομάχου και ήπατος, πνευμονική φυματίωση, πυριτίαση και νοσήματα του υπεζωκότα.

Επίσης, οι επιπτώσεις από την εξορυκτική δραστηριότητα στα μεταλλεία χρυσού σχετίζονται με τη ρύπανση των εδαφών και του υδροφόρου ορίζοντα (επιφανειακά - υπόγεια νερά).

Η πιθανότητα ρύπανσης των εδαφών σχετίζεται με την όξινη βροχή, τις όξινες απορροές των χώρων απόθεσης των αποβλήτων, είτε αναφερόμαστε σε λίμνες τελμάτων, είτε στην περίπτωση του πολφού μετά την επεξεργασία με φιλτρόπρεσες που σχεδιάζεται π.χ. για το έργο του λόφου Περάματος, καθώς και με την πιθανότητα αστοχίας των χώρων αυτών (π.χ. αστοχία φραγμάτων ή αναχωμάτων λόγω σεισμού, κακής κατασκευής, ανθρώπινου λάθους, ακραίων καιρικών φαινομένων, υπερχείλισης κ.λπ.).

Η πιθανότητα αστοχίας υπάρχει ακόμα και όταν λαμβάνονται μέτρα. Εδώ θα πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι αναφερόμαστε σε έναν ιδιωτικό όμιλο που δρα με γνώμονα το κέρδος, καθώς και την ψευδεπίγραφη εφαρμογή του ελέγχου απ' το αστικό κράτος».

Ο ομιλητής αναφέρθηκε σε χαρακτηριστικά παραδείγματα ατυχημάτων όπως το 2000 στη Baia Mare στη Ρουμανία, και στα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί από τοξικές διαρροές στο χρυσωρυχείο Kisladag της Τουρκίας, το οποίο εκμεταλλεύεται η Eldorado Gold. Και κατέληξε στο σημείο αυτό: «Η εταιρεία για τα έργα που σχεδιάζονται στη Θράκη, δεν απαντά πειστικά σχετικά με ευρύτερες επιπτώσεις στο περιβάλλον, που δεν περιορίζονται στην τοξικότητα των αποβλήτων, αλλά αφορούν τις μεγάλες ποσότητες νερού που θα καταναλωθούν ακόμα και αν λειτουργήσει η ανακύκλωση, καθώς και την καταστροφή γεωργικής γης, δασικών εκτάσεων, βοσκοτόπων και βιοτόπων».

Στη συνέχεια, υπογράμμισε ότι «καμιά αστική κυβέρνηση δεν μπορεί ουσιαστικά να υποχρεώσει το κεφάλαιο να επενδύσει και να λειτουργήσει με όρους που αντιστρατεύονται το στόχο του να διασφαλίσει το μέγιστο ποσοστό κέρδους» και πρόσθεσε «καμιά πρόταση αστικής κυβέρνησης, είτε αυτοαποκαλείται αντιμνημονιακή, είτε αριστερή με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορεί αντικειμενικά να καταργήσει την αναρχία της καπιταλιστικής παραγωγής, την ανισόμετρη ανάπτυξη, τον ανελέητο ανταγωνισμό των ομίλων, την περιοδική εκδήλωση κρίσεων υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου».

Καταλήγοντας στην πρόταση του ΚΚΕ σημείωσε: «Στο πλαίσιο του επιστημονικού κεντρικού σχεδιασμού της λαϊκής εξουσίας θα αξιοποιηθούν οι μεγάλες δυνατότητες της εξορυκτικής βιομηχανίας, με γνώμονα τη συνδυασμένη ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών.

Η σύνδεση της εξόρυξης με τη βιομηχανική παραγωγή μέσων παραγωγής είναι κρίσιμη για τη διασφάλιση της συνολικής παραγωγικής ικανότητας της λαϊκής οικονομίας. Αντίστοιχα, η εξόρυξη δομικών ορυκτών πόρων θα συνδυαστεί με την ανάπτυξη του κλάδου των κατασκευών.

Ο ενιαίος κρατικός φορέας της εξορυκτικής βιομηχανίας θα επιλέγει προτεραιότητες, τεχνολογίες και βαθμό εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων διασφαλίζοντας:

• Τη στήριξη και ώθηση της εγχώριας επιστημονικής έρευνας.
• Την προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος
• Την εξάλειψη, το δραστικό περιορισμό αρνητικών επιπτώσεων που μπορούν να εμποδίσουν την ανάπτυξη άλλων κλάδων σε κάθε περιοχή (π.χ. αγροτική παραγωγή, αλιεία, βιομηχανία τροφίμων, τουρισμός).

Στο βαθμό που για ορισμένες εξορύξεις δεν έχουν εδραιωθεί τεχνολογία και μέθοδοι φιλικές στο περιβάλλον, μπορεί να περιορίζεται το μέγεθος της αξιοποιούμενης μεταλλευτικής ζώνης ή να μετατίθεται χρονικά η υλοποίηση των επενδύσεων.

Η επιλογή χρονοδιαγράμματος χρυσού οφείλει να λαμβάνει επιπρόσθετα υπόψη ότι πρόκειται για ιδιαίτερα πολύτιμο, μη ανανεώσιμο πόρο στρατηγικής σημασίας».

Παρεμβάσεις στην Ημερίδα έκαναν επίσης οι: Χρήστος Τρέλλης, μέλος του Γραφείου Περιοχής Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης του ΚΚΕ και περιφερειακός σύμβουλος, με θέμα «Ορυκτός πλούτος στην περιοχή μας, επιπτώσεις από την εκμετάλλευση του χρυσού». Γιώργος Πυργελής, μέλος του Γραφείου Περιοχής Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης του ΚΚΕ και στέλεχος του ΠΑΜΕ, με θέμα «Μονοπώλια και ορυκτός πλούτος - Ενέργεια, επιπτώσεις στα εργασιακά δικαιώματα».

Την αντίθεσή τους στην εξόρυξη του χρυσού στη Θράκη που προωθεί η κυβέρνηση στηρίζοντας με κάθε τρόπο τα επενδυτικά σχέδια των δύο μεταλλευτικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, εξέφρασαν και από το βήμα της Ημερίδας, οι εκπρόσωποι των φορέων της περιοχής.

Ο Κώστας Κατσιμίχας, εκτελεστικός διευθυντής της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, σημείωσε ότι «κάθε πόρος αυτού του τόπου, κάθε πλούτος, ανήκει στο λαό, παράγεται από το λαό και πρέπει να πηγαίνει στο λαό».

Ο Δήμαρχος Αλεξανδρούπολης Ευ. Λαμπάκης, αναφέρθηκε στον αγώνα των κατοίκων ενάντια στα χρυσωρυχεία και κατήγγειλε την κυβέρνηση και τα υπουργεία που δεν παίρνουν υπόψη τους την ομόφωνη αντίθεση του λαού στην εξόρυξη του χρυσού.

Ο Νίκος Παπαθανασίου, πρόεδρος του ΤΕΕ Θράκης, αναφέρθηκε στις καταστροφικές επιπτώσεις που θα προκύψουν στο περιβάλλον και στην υγεία του λαού από τη χρήση του κυανίου. Πρότεινε να υιοθετηθεί η απαγόρευση της χρήσης κυανίου στη μεταλλευτική δραστηριότητα.

Ο Γιώργος Δεμιρίδης, εκπρόσωπος της Διανομαρχιακής Ροδόπης - Εβρου, αναφέρθηκε στην τρομοκρατία και τον αυταρχισμό, την καταστολή που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση για να επιβάλει τα σχέδια των πολυεθνικών κόντρα στον αγώνα των κατοίκων που αντιδρούν στην παράδοση του πλούτου και την καταστροφή του τόπου τους.

Επίσης, παρεμβάσεις έκαναν ο Τζιμ Γραμματίκης, βουλευτής καναδικού κοινοβουλίου, ο Νίκος Κυλίμος, Δημοσιογράφος - Γεωλόγος, ο Γιάννης Ζιώγας καθηγητής Χημείας ΑΠΘ.