ΣΤΟ Μεσολόγγι σήμερα, στο «Φράχτη της λευτεριάς» το στεφάνι των δημοσιογράφων στους Ελεύθερους Πολιορκημένους και τον Ελβετό Ιωάννη - Ιάκωβο Μάγερ που έβγαλε την ιστορική και μοναδική εκείνη εφημερίδα του: τα «Ελληνικά Χρονικά».

ΔΙΩΓΜΕΝΟΣ για τις δημοκρατικές του ιδέες από τα ελβετικά πανεπιστήμια ο Μάγερ θα φτάσει στο Μεσολόγγι. Κι εκεί θα στήσει με τη φλογερή πένα του την εφημερίδα του που καθώς θα πει ο Ζαχ. Παπαντωνίου (το 1926), στα εγκαίνια της στήλης, έζησε κι έγραψε μέσα στο Μεσολόγγι τη δημιουργία της νεοελληνικής Ιστορίας.

Ο ΜΑΓΕΡ γράφει στα κείμενά του. «... Αι θύραι των δικαστηρίων μας είναι ανεωγμέναι. Και οι νόμοι θεωρούν τον δυστυχέστερον χωρικόν εξ ίσου με τον πλουσιότερον άρχοντα της Ελλάδος. Τουλάχιστον τοιουτοτρόπως εκφράζεται το εξαίρετον πολιτικόν ημών Σύνταγμα...». Και ο λόγος του πάντα κρυστάλλινος προσθέτει: «... Ξεύρομεν όλοι ότι είναι τόσαι αι βδέλαι, αι οποίαι όσο ρουφούν τόσο διψούν... Τόσαι αι σακούλαι αι οποίαι όσο γεμίζουν τόσο ζητούν...». Γι αυτό πρέπει «η Βουλή να επαγρυπνή...».

Σ' ΑΛΛΟ επίσης κείμενό του ο δημοσιογράφος παρατηρεί: «... Τινές εκ των αρχηγών μας ορέγονται το πρωτείον και το ζητούσιν από την παρτίδα με το σπαθίον των, άλλοι δε προσπαθούν να το αποκτήσωσιν με την απάτην και τη μυστικότητα. Αλλ' όμως ούτε αυτοί, ούτε εκείνοι δεν είναι άξιοι δι' αυτό. Δυο και πρέπει να αφανιστή εξ ίσου και το σύστημα το κλέφτικο αλλά και το σύστημα το καταχθόνιον του Φαναρίου...».

ΓΙΑ το δημοσιογράφο «... μήτε από τον διεφθαρμένον μακιαβελισμόν μήτε το τουρκικόν στραβόν σπαθίον δοξάζεται η πατρίς. Ούτε εκείνο ούτε τούτο ελύτρωσαν την πατρίδα. Ο λαός την έσωσεν. Η απόφασίς του, η σταθερότης του, ο χαρακτήρ του, ταύτα μόνο την έσωσαν...»

ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΝΟΣ ο λόγος του Μάγερ γράφει στην εφημερίδα του, τα «Ελληνικά Χρονικά» (το Γενάρη του 1824) «... Οι Ελληνες έχουν εις το να γράφωσιν το αυτό επίσης δικαίωμα καθώς και το να πνέωσι και να ζώσι. Και από κανένα νόμον το τοιούτον δεν απαγορεύεται. Οι δε περί του Τύπου νόμοι πρέπει να είναι όμοιοι με τους περί του προφορικού λόγου, διότι η γραφή δεν είναι και αυτή άλλο τι ειμή τρόπος καθ' ον εκφράζομεν τα διανοήματα της ψυχής μας έκαστος πολίτης οποιασδήποτε καταστάσεως υπόκειται εις ευθύνας των έργων και λόγων του...».

ΣΤΙΣ κρίσιμες του Μεσολογγιού ώρες τα γράμματά του στους Κουντουριώτηδες είναι ντοκουμέντα πατριωτισμού και ευθύνης. «... Δεν είναι - γράφει - πλέον καιρός να ευχαριστείτε τα πάθη και να εξετάζετε ποιος είναι ο φραντζεζολάτρης (φίλος των Γάλλων) και ποιος ο εγγλεζολάτρης (των Αγγλων) αλλά είναι ώρα να σώσωμεν την πατρίδα μας ημείς οι ίδιοι δι' ημάς αυτούς. Ούτε τον Δούκα της Ορλεάνης ούτε τον Κοχράνη έχομεν οπού να έλθουν να σώσουν σήμερον αλλά τα πάντα εξαρτώνται από ημάς τους ιδίους».

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ τα «Ελληνικά Χρονικά» έχει στην προμετωπίδα της όλο το πιστεύω του Μάγερ αυτό που το σαλπίζει σε εφτά μόλις λέξεις. Ο δημοσιογράφος γράφει κάθε μέρα ανοιχτά σ' όλους ότι «Η δημοσίευσις είναι η ψυχή της Δικαιοσύνης». Η μεσολογγίτικη εφημερίδα είχε να παλέψει με πολλές αντιξοότητες, με τις επεμβάσεις της εξουσίας αλλά και των καπεταναίων.

ΝΑ ΘΥΜΙΣΟΥΜΕ σήμερα μέρα γιορτής της Εξόδου, αλλά και του Μάγερ, ότι τον Απρίλη του 1926 η Ενωση Συντακτών, συμμετέχοντας στο γιορτασμό των 100 χρόνων από την Εξοδο των Ελεύθερων Πολιορκημένων έστησε στο σημείο που καταστράφηκε από βόμβα του Ιμπραήμ το τυπογραφείο της εφημερίδας, μπροστά ακριβώς στη λιμνοθάλασσα, μαρμάρινη αναμνηστική στήλη, για να τιμήσει τον αγωνιστή δημοσιογράφο Ιωάννη Ιάκωβο Μάγερ.

ΣΤΑ αποκαλυπτήρια της στήλης ομιλητής από την ΕΣΗΕΑ ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου θα πει ανάμεσα σ' άλλα και τούτα τα λόγια: «Η στήλη αυτή υψώνεται εις τιμήν του ελεύθερου πολιορκουμένου, ο οποίος έγραψε την φλογεράν επικαιρότητα, την ιστορίαν "εν κινήσει". Η δημοσιογραφία και η ελευθερία γεννήθηκαν την ιδίαν στιγμήν από την ιδίαν φλόγα...».

«ΕΠΑΝΩ στο κορύφωμα της πράξεως - προσθέτει ο Ζαχ. Παπαντωνίου, μέσα στο πρόχωμα της Ρούμελης, όπου είχε κλειστή ό,τι είναι μεγάλο, η παλικαριά, η μεγαλοφυία, η αποφασισμένη καρδιά της γυναίκας - ήρθε το έντυπον να μαρτυρήση ότι είναι και εκεί παρούσα η κοινή γνώμη, η σκιά της αιώνιας ηθικής...».

Ο ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ ήταν και πολεμιστής. Βρισκόταν καθημερινά στις ντάπιες. Πολεμούσε κι έγραφε. Οι σφαίρες τού τρύπησαν το κορμί. Κι όταν τελικά τα τούρκικα κανόνια θα τινάξουν στον αέρα το τυπογραφείο του ο δημοσιογράφος γράφει, βαστάει το ρεπορτάζ, το «Ημερολόγιο» της πολιορκίας.

ΚΑΙ την ώρα της Εξόδου κι αυτός ο Μάγερ κι αυτός μαζί με τους πολεμιστές. Με το γιαταγάνι, με τη γυναίκα και το παιδί του. Κι έπεσαν όλοι. Και χάθηκε κι ο θησαυρός του, το «Ημερολόγιον» που κατά τον παλαμικό στίχο γράφτηκε με «Κοντύλι και Μαχαίρι».