Παπαγεωργίου Βασίλης

Στις 3/4 σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ο Αλ. Τσίπρας, μαζί με τον Γ. Δραγασάκη, ξεκαθαρίζουν ότι προτείνουν: Ανακεφαλαιοποίηση, κρατικοποίηση, ανασυγκρότηση - εξυγίανση των τραπεζών με λεφτά του λαού και μετά ξανά πάσα στους ιδιώτες. Οπως έγινε στις ΗΠΑ, κατά δήλωση του Γ. Δραγασάκη. Βεβαίως, το παράδειγμα των ΗΠΑ κονιορτοποιεί τους ισχυρισμούς του ΣΥΡΙΖΑ ότι μέσω αυτής της διαδικασίας μπορεί να ωφεληθούν τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και οι μικροί ΕΒΕ.

Μάλιστα ο Αλ. Τσίπρας στην ίδια συνέντευξη και στην ίδια απάντηση σε ερώτηση που του έγινε, αφενός μίλησε για «κίνδυνο αφελληνισμού του τραπεζικού συστήματος», αφετέρου δήλωσε «υπήρξε μια αχτίδα ότι θα υπάρξει στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου απόφαση (...) για τη μεταφορά των τραπεζικών χρεών σε ένα ευρωπαϊκό ταμείο και άρα υπό αυτή την έννοια και μια προοπτική ευρωποίησης του τραπεζικού συστήματος. Σήμερα δεν υπάρχει αυτό (...) Ο κίνδυνος του αφελληνισμού του τραπεζικού συστήματος είναι δεδομένος»!!!

Αν όμως η ανακεφαλαιοποίηση συνεχίσει να γίνεται όπως σήμερα αυτό σημαίνει «φούσκωμα» του κρατικού χρέους, η αποπληρωμή του οποίου μετακυλίεται στις πλάτες του λαού που υφίσταται αιματηρές θυσίες. Αλλωστε προϋπόθεση για την ανακεφαλαιοποίηση υπήρξε στην Ελλάδα το PSI, το «κούρεμα» δηλαδή των ομολόγων, που εξαέρωσε εν μια νυκτί πόρους νοσοκομείων, ασφαλιστικών ταμείων, πανεπιστημίων φέρνοντάς τα σε σημείο να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα λειτουργίας. Αυτό έφερε και τα μνημόνια και όλα τα βάρβαρα μέτρα που τσάκισαν το λαό.

Αν πάλι ενεργοποιηθεί η απόφαση για απευθείας ανακεφαλαιοποίησή τους από το μηχανισμό στήριξης, αυτό και πάλι σημαίνει πρόσθετα μέτρα σε βάρος του λαού. Παρ' όλα αυτά πέρυσι τον Ιούνη η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ βγήκε στα κεραμίδια για να καταγγείλει την κυβέρνηση ότι απουσίαζε από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, όπου κατά τους ισχυρισμούς της ο Ισπανός πρωθυπουργός Ραχόι «έδωσε μαθήματα διαπραγμάτευσης» και κέρδισε την απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των ισπανικών τραπεζών από το μηχανισμό στήριξης, δίχως τα σχετικά ποσά να πιστώνονται στο χρέος της χώρας. Δήλωνε ο Αλ. Τσίπρας τότε πως αν αυτός κυβερνούσε «η Ελλάδα δεν θα ήταν ένας απλός αμήχανος παρατηρητής σε μια πρώτη ουσιαστική σύγκρουση σε μια Σύνοδο Κορυφής. Δεν θα ήταν παντελώς απομονωμένη στις ευρωπαϊκές εξελίξεις (...) Θα ήταν βασική συνιστώσα της συμμαχίας του Νότου. Και θα είχε ήδη κερδίσει τουλάχιστον όσα και οι Ισπανία και Ιταλία διεκδίκησαν και κέρδισαν»!

Ο ίδιος, πριν από 15 μέρες και με αφορμή τις εξελίξεις στην Κύπρο, δήλωσε: «Είναι μια απόφαση που αντί να χρησιμοποιεί ευρωπαϊκούς θεσμούς όπως τον ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας ESM, για την ανακεφαλαιοποίηση, όπως υποτίθεται ότι αποφασίστηκε πρόσφατα, ορίζει για άλλη μια φορά έκτακτο πλαίσιο λύσης».

Αυτή τη φορά βεβαίως δεν πρόσθεσε ότι το εν λόγω ταμείο «βοηθά» με το αζημίωτο, με αντίτιμο την υπογραφή «μνημονίου». Δηλαδή, σε κάθε περίπτωση η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών προϋποθέτει σκληρά μέτρα λιτότητας σε βάρος του λαού. Και η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ υπερασπίζεται τη διαδικασία αυτή, δίχως ταυτόχρονα να έχει πρόβλημα να καταγγέλλει τη λιτότητα.

Υπάρχει ωστόσο και μια άλλη αντίφαση στην πρόταση αυτή του Γ. Μηλιού, όπως και στις δηλώσεις προ ημερών του Αλ. Τσίπρα. Η στήριξη των τραπεζών μέσω του συγκεκριμένου μηχανισμού σημαίνει ότι αυτές περνούν στην δικαιοδοσία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως δεν έχει επισήμως αναιρέσει τη θέση του για εθνικοποίηση, κρατικοποίηση των τραπεζών.

Θέση ούτως ή άλλως αποπροσανατολιστική για το λαό. Το να αποκτήσει το κράτος αυξημένο ρόλο στις τράπεζες, κάθε άλλο παρά αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει η δυνατότητας άσκησης φιλολαϊκής πολιτικής. Αυτή είναι ξεγραμμένη στο πλαίσιο της ΕΕ και της φιλομονοπωλιακής της στρατηγικής, ασύμβατη με την προσπάθεια να βγει η αστική τάξη από την κρίση και να περάσει στην ανάκαμψη με καλύτερους όρους για την κερδοφορία και την ανταγωνιστικότητά της. Το αστικό κράτος, ακόμα και αν είχε δικές του όλες τις τράπεζες, δε θα τις χρησιμοποιούσε παρά σαν εργαλείο για τη χρηματοδότηση της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Ακόμα και εθνικοποιημένες να είναι οι τράπεζες, όπως έγινε με όσες κατέρρευσαν σε ΗΠΑ, Ισπανία και αλλού, θα συνεχίσουν να απομυζούν το λαϊκό εισόδημα με τα ληστρικά τους δάνεια, ενώ ταυτόχρονα θα διαγκωνίζονται μεταξύ τους για το ποια θα συγχωνεύσει την άλλη και πάει λέγοντας. Το αστικό κράτος δε διστάζει να προχωρήσει σε τέτοια μέτρα απορροφώντας τις ζημιές τους και παραδίδοντάς τις καθαρές από βαρίδια στον ανταγωνισμό. Το έργο έχει ξαναπαιχτεί από τις αστικές κυβερνήσεις στην Ελλάδα με την κρατικοποίηση των «προβληματικών» και την επαν-ιδιωτικοποίησή τους όταν αυτές «εξυγιάνθηκαν» από τα χρέη. Οι κρατικοποιήσεις είναι η άλλη όψη των ιδιωτικοποιήσεων στον καπιταλισμό.

Οι τράπεζες είναι οι αρτηρίες του καπιταλιστικού συστήματος, δουλεύουν για τα μονοπώλια, τη χρηματοδότηση και τα κέρδη τους. «Ηθικές» τράπεζες δεν υπήρξαν και δεν πρόκειται να υπάρξουν στον καπιταλισμό. Ακόμα και αν κάποιες από αυτές περάσουν κάτω από κρατικό έλεγχο, όπως ζητάει ο ΣΥΡΙΖΑ, ο ρόλος και η αποστολή τους δεν πρόκειται να αλλάξει. Λειτουργούν όπως κάθε άλλη καπιταλιστική επιχείρηση, στη βάση του νόμου του κέρδους και μάλιστα σε περιβάλλον γενικευμένου ανταγωνισμού στην ΕΕ και παγκόσμια.

Ασφαλώς, το κίνημα θα πρέπει να διεκδικήσει μέτρα ανακούφισης του λαού από τα ληστρικά τραπεζικά δάνεια, όπως άλλωστε κάνει και το ΚΚΕ, καταθέτοντας και σχετική πρόταση νόμου στη Βουλή. Αυτό, όμως, είναι τελείως διαφορετικό από το να καλείς το λαό να υιοθετήσει σαν στόχο πάλης μια άλλη μορφή διαχείρισης της κρίσης, στο πλαίσιο της οποίας οι τράπεζες θα διοχετεύουν χρήμα στην αγορά με «κοινωνικά κριτήρια», σε βάρος δηλαδή των μονοπωλίων και υπέρ του λαού, των αυτοαπασχολούμενων και φτωχών αγροτών. Μια τέτοια αντίληψη είναι πέρα για πέρα αποπροσανατολιστική για το κίνημα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ μιλά για κρατικοποίηση των τραπεζών για να συσκοτίσει ότι η λύση για το λαό βρίσκεται στην πάλη του για κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, για ανάπτυξη υπέρ του λαού και όχι στη διοχέτευση ρευστού από τις τράπεζες, για να διαχειριστεί ο λαός τη φτώχεια του. Μόνο που αυτό δεν μπορεί να το κάνει μια κυβέρνηση με τα μονοπώλια στην οικονομία και την εξουσία και τη χώρα μέσα στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη. Χρειάζεται αποδέσμευση από την ΕΕ με εργατική, λαϊκή εξουσία.