Μια παρατήρηση επί της «διαδικασίας». Θεωρώ λάθος την κοινή ψηφοφορία των Θέσεων και του Σχεδίου Προγράμματος.

«Στο πλαίσιο της ανισόμετρης ανάπτυξης η Ελλάδα, με στοιχεία υποχώρησης, παραμένει σε ενδιάμεση θέση στη διεθνή ιμπεριαλιστική πυραμίδα, με εξαρτήσεις απ' τις ΗΠΑ και την ΕΕ.¹. Στο σχέδιο Προγράμματος μιλάμε για «ισχυρές εξαρτήσεις»^2, ενώ λίγο παρακάτω για «ανισότιμη αλληλεξάρτηση»³.

Γιατί υπάρχει αυτή η σύγχυση; Γιατί εδώ και πολύ καιρό στελέχη μας (και κατ' επέκταση και κ/μ) έχουν κάνει «σημαία» άρθρο του Ριζοσπάστη ⁴ και «ξεχνάνε» την ΙΣΧΥΟΥΣΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ Θέση του Κόμματος; Γιατί ο Ριζοσπάστης συχνά - πυκνά χαρακτηρίζει την εξάρτηση σαν ιδεολόγημα; Είναι ή δεν είναι επιστημονικός, λενινιστικός όρος;

Το γεγονός ότι υπήρχε (και πάνω σε αυτό πατάνε διάφοροι «καλοθελητές») λάθος ερμηνεία (ή στρεβλή κατανόηση, δεν είναι το κύριο τώρα) του ισχύοντος Προγράμματος, δεν σημαίνει ότι πρέπει να ετεροκαθοριζόμαστε σε ένα τόσο θεμελιακό ζήτημα. Το ότι μερίδα της αστικής τάξης κάνει λόγο για κατεχόμενη Ελλάδα π.χ., γιατί να επηρεάζει εμάς; Υπάρχει όντως εξαγωγή κεφαλαίων, κυρίως στα Βαλκάνια. Αυτό από μόνο του δεν αρκεί. Συνοδεύεται αυτή η εξαγωγή κεφαλαίων από διπλωματική και πολιτική επιρροή;

Η ως τώρα προγραμματική εκτίμηση του Κόμματος ήταν και παραμένει σωστή και επίκαιρη ⁵. Πάνω σε αυτή τη βάση έπρεπε να γίνει αντιπαράθεση με οπορτουνιστικές αντιλήψεις, αστικά ιδεολογήματα και συζήτηση για το νέο Πρόγραμμα του Κόμματος (τώρα αν κάποιοι ήδη «διάβασαν» συμμαχία με την αστική τάξη ή τον οπορτουνισμό, περαστικά...).

Η μεγαλύτερη έλλειψη είναι το σύνολο των Θέσεων 13-14, καθώς και της ανάλυσης που γίνεται. Στις Θέσεις αυτές υπάρχει μια απλή αντιγραφή από στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τα οποία δεν δίνουν σχεδόν καμία εικόνα για την πραγματικότητα. Η έλλειψη δε, μιας ανάλυσης κατά κλάδο (που θα βοηθούσε από πολλές απόψεις και στο σήμερα, αλλά κυρίως στο αύριο), είναι ακόμα πιο τρανταχτή σήμερα, στην κατάσταση αυτή που βιώνουμε.

Το 1996, όταν προχωρήσαμε σε προγραμματικό Συνέδριο, είχε προηγηθεί στο σύνολο του Κόμματος μακρόχρονη δουλειά με εκδόσεις αναλύσεων, μελετών κ.τ.λ. για την κατάσταση στην ελληνική κοινωνία και οικονομία, με αποκορύφωμα τη συλλογή του ΚΜΕ (Ανοιξη 1996). Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να πατάμε γερά στην ελληνική πραγματικότητα και να επεξεργαστούμε ένα Πρόγραμμα (καθώς και ακόλουθες Συνεδριακές και όχι μόνο αποφάσεις) σωστές και μελετημένες.

Αν πάμε ακόμα πιο πίσω, στο 7οΣυνέδριο (Οκτώβριος 1945), γίνεται ακόμα πιο στενάχωρο το γεγονός ότι όχι μόνο δεν έχει γίνει κάποια σοβαρή μαρξιστική ανάλυση, αλλά ακόμα και μια καλύτερη στατιστική επεξεργασία. Το ΚΚΕ ήταν ένα Κόμμα στα όρια της παρανομίας, μέσα στη φωτιά του πόλεμου. Μην ξεχνάμε ότι ένα από τα πιο σημαντικά βιβλία μας, πραγματικό κόσμημα και απόδειξη του τι Κόμμα ήταν, είναι και θα είναι το ΚΚΕ («Η βαριά βιομηχανία στη Ελλάδα» του Δ. Μπάτση), γράφτηκε σε αυτές τις συνθήκες. Μια ματιά στην εισήγηση του Νίκου Ζαχαριάδη στο Συνέδριο επίσης λέει πολλά.

Συνολικά, η αυτοκριτική της ΚΕ είναι λειψή και δυστυχώς δε βοηθάει καθόλου τη συζήτηση που θα έπρεπε να γίνεται. Ενδεικτικά:

Α) Για την «Τυποεκδοτική». Η σημερινή κατάσταση έχει ρίζες παλιότερα και οι ευθύνες δεν «εξαντλούνται» στον απολογισμό από το 18ο Συνέδριο, όμως δεν μπορούμε να αφήσουμε να «σέρνεται» αυτή η ιστορία περισσότερο γιατί υπάρχουν προεκτάσεις και σε αλλά ζητήματα πέραν της οικονομικής αιμορραγίας (π.χ. εκδοτική αυτοτέλεια, στάση των κομμουνιστών εργαζόμενων και στελεχών στην παραγωγή κτλ). Το Κόμμα και οι οπαδοί δικαιούνται έναν απολογισμό.

Β) Δεν υπάρχει κομμάτι που να εκτιμά συνολικά τις απεργιακές κινητοποιήσεις που έγιναν στο διάστημα από το 18ο Συνέδριο, την τακτική μας (και τις αλλαγές της) και την αποκρυστάλλωση της πείρας.

Επρεπε να αλλάξει το Πρόγραμμα; Η απάντηση είναι σαφώς καταφατική. Δεν έπρεπε να αλλάξει όμως με τον τρόπο που θα αλλάξει. Δηλαδή εν κρυπτώ, με δημοσιεύματα δεξιά και αριστερά και όχι όπως έπρεπε και πρέπει, με Συνέδριο του Κόμματος.

Γιατί εφόσον εκτιμήθηκε ότι το Πρόγραμμα του 1996 δεν ανταποκρίνεται πλέον στις νέες συνθήκες δεν έγινε αλλαγή στο 18ο Συνέδριο; Η ακόμα και έκτακτο Συνέδριο; Οταν εδώ και αρκετό καιρό είναι φανερό ότι η ΚΕ υποτιμούσε το ισχύον Πρόγραμμα του Κόμματος ⁶ και μόνο ερωτηματικά προκαλεί το γιατί. Αλήθεια, οι σύντροφοι που έγιναν κομματικά μέλη τον τελευταίο χρόνο π.χ. δεν έγιναν με βάση το Πρόγραμμα του 1996;

Με αφορμή και το παραπάνω, παρατηρώ μέσω φαινομενικά ασήμαντων γεγονότων (π.χ. παραποίηση απόφασης 18ου Συνεδρίου για ιστορική περίοδο που θα συζήταγε το Β' Δοκίμιο) μια τάση της ΚΕ να αλλάζει κατά το δοκούν αποφάσεις με το αιτιολογικό της αντικειμενικής κατάστασης που δεν μπορεί να περιμένει (όπως έγινε με την οργανωτική αναδιάταξη). Καλλιεργείται μια λανθασμένη και επικίνδυνη αντίληψη «Η ΚΕ ξέρει, εμπιστευτείτε την και τα συζητάμε μετά» σε πολύ σημαντικά ζητήματα για τα οποία υπάρχουν αποφάσεις και για τα οποία αν όντως έπρεπε να αλλάξουν υπήρχε και χρόνος και καθιερωμένη διαδικασία.

Τι έγινε στο Μπούλκες ή στην 7η Μεραρχία του ΔΣΕ για παράδειγμα; `Η αυτά δεν εμπίπτουν χρονικά στο Β' Δοκίμιο (όπως «εμπίπτει» η συζήτηση για τον Αρη Βελουχιώτη);

Οταν μιλάμε για την Ιστορία του Κόμματος, δεν εννοούμε αυτό που δυστυχώς έγινε με το Β' Δοκίμιο. Δηλαδή μια ανάλυση της περιόδου 1950 - 1968 με τα «γυαλιά» του σήμερα, σχεδόν μηδενίζοντας ανθρώπους και αποφάσεις. Το Κόμμα είναι ένας ΕΝΙΑΙΟΣ υπερ-90χρονος οργανισμός που πέρασε από διάφορα στάδια ωριμότητας ώστε να φτάσει στο σήμερα.

Το ότι λέμε ότι συζητήθηκε πλατιά στο Κόμμα χρησιμοποιείται απλά για να δώσει την έγκριση που χρειάζεται το Δοκίμιο, ώστε να αποκτήσει το χαρακτήρα συλλογικής κομματικής απόφασης με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Πιστεύει κανείς ότι 4-5 μήνες είναι αρκετό χρονικό διάστημα να μελετήσει κανείς ένα τόσο μεγάλο ιστορικό κείμενο με πλήθος πηγών και βιβλιογραφίας; Πιστεύει κανείς ότι είναι μεθοδολογικά σωστό να δημοσιεύονται ντοκουμέντα που αφορούν εκείνη την ιστορική περίοδο ΜΕΤΑ τη Συνδιάσκεψη ⁷; Πόσο μάλλον όταν τα προηγούμενα χρόνια δεν υπήρχε κατεύθυνση μελέτης αυτής της περιόδου.

Αν όντως θεωρούσαμε τόσο σημαντική τη Συνδιάσκεψη αυτή, γιατί έγινε με τον τρόπο αυτό; Δηλαδή, με διαδικασίες εξπρές και χωρίς δημόσιο διάλογο ⁸.

Τέλος, προξενεί αρνητική εντύπωση ότι μέχρι και τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές (13 Μάρτη) ΚΑΝΕΝΑ μέλος της ΚΕ δεν έχει αρθρογραφήσει στο δημόσιο διάλογο. Γιατί; Από πότε σταμάτησε να είναι σωστό (αν όχι επιβεβλημένο);

Παραπομπές:

1. Θέση 5, σελ. 5

2. Θέση 72, σελ. 56

3. Θέση 72, σελ. 57

4. «Ριζοσπάστης», 25 Γενάρη 2009, «Σχέσεις εξάρτησης ή αλληλεξάρτησης»

5. Ντοκουμέντα 15ου Συνεδρίου, σελ. 110, Πρόγραμμα του ΚΚΕ, σελ. 19

6. Απόφαση της ΚΕ για την κομματική οικοδόμηση (ΚΟΜΕΠ, τ. 2/2012, σελ. 29), όπου ανάμεσα στα πολλά όπλα του Κόμματος για την οικοδόμηση και τη στρατολογία ΔΕΝ αναφέρεται το Πρόγραμμα και το Καταστατικό του Κόμματος, ενώ αναφέρεται η ιδεολογία του ανάμεσα στα άλλα.

7. Πρακτικά 7ης πλατιάς Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ

8. Εν αντιθέσει με την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη για τη Νεολαία, Οκτώβρης 2005