Πέμπτη 13 Δεκέμβρη 2012
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 24
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΦΡΑΝΣΟΥΑ ΟΖΟΝ
Το αγόρι στο τελευταίο θρανίο

Δεν είναι έρευνα πάνω στην κινηματογραφική έκφραση αυτό που γίνεται στην ταινία, με την τεχνική να αντικαθιστά τον καλλιτέχνη. Η ταινία του Οζόν δεν οπτικοποιεί σκηνοθετικές ιδέες και ούτε κινηματογραφεί ρόλους αλλά ηθοποιούς που παίζουν τον εαυτό τους. Η αφήγηση είναι σαν να "ξεπατικώνει" ένα γραπτό κείμενο με όρους οπτικής απεικόνισης τους οποίους υποβάλλει ο τρόπος που αυτό είναι γραμμένο. Η τήξη της πραγματικότητας και της φαντασίας, χωρίς όρια χώρου και χρόνου, στην αρχή λειτουργεί ευχάριστα αποστασιοποιητικά, σαν μπρεχτικό παραξένεμα που αφυπνίζει. Ωστόσο, σε διάρκεια, όσο αυτό το εύρημα επαναλαμβάνεται και μετατρέπεται σε μανιέρα, αρχίζει να ενοχλεί...

Η εγκεφαλική ταινία του Οζόν αναφέρεται στην ιστορία ενός περίεργου ζεύγους. Ενός πεφωτισμένου καθηγητή λογοτεχνίας - και αποτυχημένου συγγραφέα και ενός ταλαντούχου μαθητή του. Ο καθηγητής απογοητευμένος από την έλλειψη επιπέδου στην τάξη γραπώνεται από το γραφτό του καλύτερού του μαθητή και επιλέγει να εμπλακεί μέσα απ' αυτό σε ένα διασκεδαστικό παιχνίδι ηδονοβλεπτικής διαστροφής. Ο μαθητής με τη σειρά του ορίζει αντικείμενο του λογοτεχνικού του ενδιαφέροντος το να «βάλει πόδι» στο σπίτι ενός συμμαθητή του «από την μεσαία τάξη»... Στο ερώτημα τώρα γιατί μεσαία τάξη, η μόνη απάντηση θα μπορούσε να ήταν ότι ο Οζόν γοητεύεται από την ιδέα που έχει για το αρχέτυπό της.

Η ταινία βάζει από την αρχή πάμπολλα θέματα στο τραπέζι. Από την επαναφορά της «στολής», της «ποδιάς» των μαθητών για λόγους ισότητας, έως τη θεματική της ταινίας «ΘΕΩΡΗΜΑ» του Παζολίνι. Από τη σχέση δάσκαλου/μαθητή με αντικείμενο τη λογοτεχνία έως ζητήματα θεωρίας της λογοτεχνίας, για τη φύση και τον τρόπο ύπαρξης του λογοτεχνικού έργου, το ρυθμό, το μέτρο, τις εικόνες, τις μεταφορές, τα σύμβολα και το μύθο... Στέκεται κριτικά στις καινούριες θεωρίες παιδαγωγικής διδασκαλίας, μιλά για κομφούζιο στο μυαλό των μαθητών, για την εμπορευματοποίηση της τέχνης υπαινισσόμενος ξεκάθαρα τον μεταμοντερνισμό και προτείνει την επιστροφή στους κλασικούς, στον Φλομπέρ, στον Ουγκώ, στον Μπαλζάκ για μια καινούρια αρχή. Σ' αυτό το επίπεδο αναφορών λειτουργεί η ταινία.

Ο λόγος, η φωνή off και οι ηθοποιοί είναι εργαλεία που καλούνται να υπηρετούν και όχι να υποδουλώνουν την κινηματογραφική εικόνα. Στην ταινία κυριαρχεί ο λόγος, ενώ η φωνή off του νεαρού εμποδίζει την εικόνα. Ο Οζόν δεν αξιοποιεί την απόσταση ή την αντίφαση ανάμεσα σε αυτό που αναφέρει ο λόγος και σε αυτό που πραγματικά συμβαίνει. Η φωνή off και η εικόνα αναπαράγονται συνέχεια και γίνονται ισοδύναμες. Σαν την ταινία που μπορεί να γυρίζει και να στριφογυρίζει αλλά δεν πάει πουθενά και αφήνει όλα τα θέματα που έβαλε στο τραπέζι ανοιχτά, να αιωρούνται...

Παίζουν: Φαμπρίς Λουκινί, Ερνστ Ούμχαουερ, Κριστίν Σκοτ Τόμας, Εμανουέλ Σενιέ, Μπαστιάν Ουγκετό, κ.ά.

Παραγωγή: Γαλλία (2012).


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ