Σάββατο 18 Αυγούστου 2012 - 2η έκδοση
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 6
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ - ΕΥΡΩΖΩΝΗ
Οι καπιταλιστές κάνουν «πόλεμο νεύρων» και οι λαοί πληρώνουν

Σε φάση πολέμου νεύρων ανάμεσα στα καπιταλιστικά κέντρα της Ευρώπης βρίσκεται η εξελισσόμενη κρίση. Ο ένας μετά τον άλλων πολιτικοί και οικονομικοί παράγοντας προβαίνουν σε δηλώσεις ώστε έτσι να προωθήσουν τα συμφέροντα που εκπροσωπούν ή να προετοιμάσουν το έδαφος για τις επόμενες παρεμβάσεις τους. Στο επίκεντρο της προσοχής το μέλλον της Ευρωζώνης και η διαχείριση του ελληνικού ζητήματος. Επίσης δεν λείπουν οι αναφορές, όπως της Γερμανίδας καγκελαρίου, για ευρύτερες στοχεύσεις μέσα από την αξιοποίηση της κρίσης.

Η κρίση στην Ευρωζώνη ήταν στο επίκεντρο των συνομιλιών που είχε στην Οττάβα του Καναδά η Ανγκελα Μέρκελ, η οποία μίλησε για στήριξη του Βερολίνου στη δέσμευση της ΕΚΤ ότι πρέπει να γίνει «το παν για τη σωτηρία του ευρώ». Μάλιστα, είχε και συγκεκριμένες αναφορές στην αξιοποίηση της κρίσης για την επίτευξη των στρατηγικών στοχεύσεων περί πολιτικής ενοποίησης. Συγκεκριμένα τάχθηκε υπέρ της ενίσχυσης της Κομισιόν και της αυστηροποίησης του κοινοτικού ελέγχου σε χώρες-μέλη με υπέρογκο χρέος και παραβίαση των δημοσιονομικών. Ο χρόνος, είπε, για την επιτακτική πορεία προς την πολιτική ένωση «τελειώνει» και κάλεσε σε επιτάχυνση της πορείας προς στενότερη ένωση στην ΕΕ, στην οποία - όπως επισήμανε - έχει δεσμευτεί η Γερμανία. Ωστόσο, σύμφωνα με το πρακτορείο «Bloomberg», που επικαλείται δύο κυβερνητικούς βουλευτές, η Γερμανίδα καγκελάριος εξετάζει «χαλάρωση των όρων του μνημονίου», ενώ το ίδιο πρακτορείο επαναφέρει το θέμα ενός δεύτερου ελληνικού «κουρέματος».

Παράλληλα, οι δηλώσεις περί ενδεχόμενης διάλυσης της Ευρωζώνης αποκτούν χαρακτηριστικά προπαρασκευαστικών πυρών για όσα ετοιμάζονται. Είναι χαρακτηριστικό πως πολλές από αυτές εκπορεύονται από χώρες του σκληρού πυρήνα του ευρώ που συσπειρώνεται γύρω από τη γερμανική πολιτική. Ετσι ο Φινλανδός υπουργός Εξωτερικών Ερκι Τουομιόγια, σε συνέντευξή του στη βρετανική εφημερίδα «Daily Telegraph» είπε πως οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να προετοιμάζονται για μια ενδεχόμενη διάλυση της Ευρωζώνης. Πρόσθεσε δε πως οι Φινλανδοί αξιωματούχοι έχουν προετοιμαστεί για τη διάλυση της Ευρωζώνης με ένα «επιχειρησιακό σχέδιο για κάθε ενδεχόμενο». Σύμφωνα με το αρχικό τηλεγράφημα του «Reuters» στη δήλωση ανέφερε πως «δεν υπάρχουν κανόνες για την έξοδο από το ευρώ, είναι μόνο θέμα χρόνου. Είτε ο Νότος είτε ο Βορράς θα αποχωρήσουν, γιατί ο ζουρλομανδύας αυτού του νομίσματος έχει φέρει δυστυχία σε εκατομμύρια ανθρώπους και καταστρέφει το μέλλον της Ευρώπης. Είναι η απόλυτη καταστροφή». Πάντως ακολούθησε προσπάθεια ανασκευής σε νεότερο τηλεγράφημα του «Reuters» όπου αναφέρει ότι επρόκειτο για δηλώσεις άλλου προσώπου. Στο θέμα όμως παρενέβη και ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Φινλανδίας, Alexander Stubb, ο οποίος έμμεσα επιβεβαίωσε, λέγοντας ότι η χώρα είναι 100% προσηλωμένη στο ευρώ και πως «οι θέσεις του υπουργού Εξωτερικών είναι εικασίες που δεν αντανακλούν τις θέσεις της κυβέρνησης».

Από κοντά και ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών Μίκαελ Σπιντελέγκερ, ο οποίος δήλωσε χτες την αυστριακή εφημερίδα «Kurier» ότι οι χώρες που δεν τηρούν τις οικονομικές δεσμεύσεις τους θα πρέπει να αποβάλλονται από την Ευρωζώνη, προσθέτοντας ότι έχει συζητήσει το θέμα με Ευρωπαίους ομολόγους του και χώρες όπως η Γερμανία θα στήριζαν την ιδέα. «Πρέπει, είπε, να έχουμε τη δυνατότητα να πετάξουμε έξω κάποιον από τη Νομισματική Ενωση (...) χώρες που δεν τηρούν τις δεσμεύσεις τους». Ερωτηθείς για το αν εννοεί την Ελλάδα, απάντησε: «Αν υπήρχε ήδη τέτοιος κανονισμός, θα είχαν επιβληθεί ήδη οι συνέπειες».

Στο μεταξύ πληθαίνουν οι πληροφορίες γύρω από το τι σχεδιάζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, μετά το θόρυβο που ξεσήκωσε με τις πρόσφατες δηλώσεις του ο πρόεδρος του ΔΣ της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι πως θα κάνει ό,τι χρειάζεται για να στηρίξει το ευρώ και αυτό «θα είναι επαρκές». Πληροφορίες που επικαλούνται διάφορα δημοσιεύματα, αποδιδόμενες σε συνομιλίες με μέλη του ΔΣ της ΕΚΤ, συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι ο Μ. Ντράγκι θα επιχειρήσει να «ηρεμήσει τις αγορές κεφαλαίων» με ένα νέο σύνθετο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων, αλλά αυτή τη φορά με όρους που θα ικανοποιούν τις πολιτικές ανάγκες της Ανγκελας Μέρκελ, με την οποία βρίσκεται σε απόλυτη συνεργασία. Η Γερμανίδα καγκελάριος θα «ανταποδώσει» με μία πολιτική απόφαση που θα ευνοεί τα πρώτα βήματα της διαδικασίας επίσπευσης, μέσα στο 2012, της τραπεζικής ενοποίησης της Ευρωζώνης με τη στήριξη και του Γάλλου προέδρου Φ. Ολάντ.

Μπορεί όμως η κρίση να εντείνεται χτυπώντας ανελέητα τους λαούς, αλλά η κερδοφορία του κεφαλαίου καλά κρατεί και σε κάποιους τομείς σημειώνει ρεκόρ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα χτες η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία Eurostat, το εμπορικό πλεόνασμα της Ευρωζώνης τον Ιούνη σημείωσε ιστορικό υψηλό, με τις εξαγωγές να σημειώνουν άλμα, ενώ οι εισαγωγές παρουσίασαν μείωση που αποδίδεται στην υποχώρηση της ζήτησης λόγω των προγραμμάτων λιτότητας. Συγκεκριμένα οι εξαγωγές της Ευρωζώνης σημείωσαν άλμα 12% τον Ιούνη σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο έναντι αναιμικής αύξησης 2% των εισαγωγών, το εμπορικό πλεόνασμα ανήλθε σε 14,9 δισ. ευρώ που αποτελεί ρεκόρ από την έναρξη καταγραφής των στοιχείων το 1999. Η ενίσχυση των εξαγωγών αποδίδεται στην υποχώρηση του ευρώ έναντι των βασικών ανταγωνιστών του από το β΄ εξάμηνο, σαν αποτέλεσμα της κλιμάκωσης των πιέσεων σε Ισπανία και Ιταλία και των ανησυχιών για το μέλλον της Ευρωζώνης. Δηλαδή ότι οι λαοί χάνουν και εξαθλιώνονται ενώ κάποιοι κερδίζουν.

Στον αστερισμό της κερδοφορίας εν μέσω κρίσης κινούνται και οι Ελληνες εφοπλιστές, που μέσα στους πρώτους επτά μήνες του 2012 δαπάνησαν πάνω από 2 δισ. δολάρια για την απόκτηση μεταχειρισμένων πλοίων, αγοράζοντας από τη δευτερογενή αγορά 111 ποντοπόρα πλοία, σπάζοντας παγκόσμιο ρεκόρ στην αγορά αυτού του είδους. Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε ο ναυλομεσιτικός οίκος «Allied Shipbroking Inc», οι Ελληνες ιδιοκτήτες προηγούνται μακράν των υπολοίπων τόσο σε ποσά που κατέβαλαν, όσο και σε αριθμό πλοίων. Δεύτεροι στη λίστα είναι οι Κινέζοι με 565 εκατομμύρια δολάρια και 62 πλοία, ενώ ακολουθούν οι Νορβηγοί και πολύ πίσω βρίσκονται οι Γερμανοί. Υπογραμμίζεται ότι στα μεγέθη αυτά δεν περιλαμβάνονται τα ποσά που θα δοθούν μέχρι το τέλος του 2012 σε παραγγελίες νεότευκτων πλοίων, η συνολική αξία των οποίων για τους Ελληνες υπερβαίνει τα 6 δισ. δολάρια!

Το ελληνικό θέμα έπαιζε και χτες κεντρικά και σε άλλα κέντρα. Σύμφωνα με έκθεση της αμερικανικής τράπεζας Goldman Sachs, η Ελλάδα διαθέτει τους αναγκαίους πόρους από το υφιστάμενο «πακέτο διάσωσης» για να χρηματοδοτήσει τις υποχρεώσεις της και να αποφύγει το ενδεχόμενο μιας συστημικής κατάρρευσης μέχρι τουλάχιστον τα τέλη του 2014 και αυτό ισχύει «ακόμα και στην περίπτωση που η Ελλάδα δεν καταφέρει να αντλήσει κεφάλαια από τις ιδιωτικοποιήσεις και επίσης αποτύχει να δημιουργήσει πρωτογενές πλεόνασμα την εν λόγω περίοδο». Επισημαίνει ακόμα ότι εάν η ΕΚΤ αποφασίσει να αντικαταστήσει τα υφιστάμενα ομόλογα που έχει στην κατοχή της με νέα ομόλογα μεγαλύτερης διάρκειας, θα απελευθερωθούν πόροι που θα μπορούν να καλύψουν τη χρηματοδότηση της Ελλάδας μέχρι και τα τέλη του 2015. Τέλος η Goldman Sachs εκτιμά ότι θα χρειαστούν επιπλέον 38 δισ. ευρώ για να καλυφθούν οι ανάγκες του 2016.

Από την Ελβετία ο διεθνής τραπεζικός οίκος Credit Suisse εκτιμά πως η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη δεν είναι ούτε διαχειρίσιμη, ούτε μπορεί να γίνει άμεσα, ωστόσο είναι επιφυλακτική αναφορικά με τις προοπτικές της χώρας σε ορίζοντα 6-12 μηνών. Η Credit Suisse στην Ευρωπαϊκή Στρατηγική της αναφέρει ότι η κατάσταση στην Ελλάδα συνεχίζει να εξελίσσεται και παραμένει σημαντική για τους Ευρωπαίους επενδυτές και θεωρεί πως η ΕΚΤ είναι στην καλύτερη θέση για να ενεργήσει, τονίζοντας πως ήρθε η ώρα να αναδιαρθρώσει τα ελληνικά κρατικά ομόλογα που κατέχει προκειμένου να αντιμετωπίσει τις όποιες ανησυχίες. Παράλληλα, εκφράζει την αντίθεσή της στα σχόλια Γερμανών πολιτικών ότι ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ τώρα θα είναι διαχειρίσιμη. Αν και θεωρεί ότι αυτό μπορεί να είναι εφικτό, δεν πιστεύει ότι ισχύει τώρα και σημειώνει ότι η κατάσταση στην Ισπανία απλώς τονίζει τους κινδύνους, ενώ η μετάδοση από ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας θα ήταν δύσκολο να περιοριστεί από την Ευρωζώνη και αδύνατον με τα υφιστάμενα πολιτικά εργαλεία. Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, η Credit Suisse παραμένει ιδιαίτερα επιφυλακτική, τονίζοντας πως η έκθεση της τρόικας είναι κρίσιμης σημασίας. Σε ορίζοντα 6-12 μηνών θεωρεί πως η ευάλωτη θέση της Ελλάδας δεν είναι βιώσιμη και θα πρέπει να υπάρξει διευθέτηση του θέματος. Μάλιστα, επισημαίνει πως είναι ξεκάθαρο ότι η Ελλάδα χρειάζεται παροχή επιπρόσθετης στήριξης, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο να αποδειχθεί ότι δεν θα επαρκεί για να ξαναφέρει τη χώρα «σε πολιτικά και οικονομικά βιώσιμο δρόμο».


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ