Η εντατική μουσική εκπαίδευση από νεαρή ηλικία καλλιεργεί δεξιότητες πέρα από την ικανότητα να παίζει κανείς κάποιο μουσικό όργανο. Η συγκέντρωση του μουσικού στις λεπτές πτυχές του ήχου βοηθά στην κατανόηση της γλώσσας και βελτιώνει αντιληπτικές ικανότητες, όπως η προσοχή, η λειτουργική μνήμη και ο αυτοέλεγχος.

Οι μουσικοί αντιλαμβάνονται τον ήχο πιο καθαρά απ' ό,τι οι μη μουσικοί, επειδή η πρακτική εκμάθησης του οργάνου εκπαιδεύει ολόκληρο τον εγκέφαλό τους. Οι ήχοι ενός οργάνου ταξιδεύουν από τον κοχλία (στο εσωτερικό αυτί) πηγαίνοντας στο (πρωτόγονο) εγκεφαλικό στέλεχος, πριν φτάσουν στον φλοιό, την περιοχή όπου εδρεύουν οι ανώτερες εγκεφαλικές λειτουργίες και μετά ξαναγυρίσουν στο εγκεφαλικό στέλεχος και πίσω στον κοχλία. Αυτό το κύκλωμα ανατροφοδότησης επιτρέπει στον μουσικό να αξιοποιεί διάφορες περιοχές του εγκεφάλου για να παράγει π.χ. τον κατάλληλο τόνο για μια μελωδία. Ο έλεγχος ενός ηλεκτρικού σήματος στο εγκεφαλικό στέλεχος (κίτρινη γραμμή στο γράφημα) αποκαλύπτει την εξαιρετική ευαισθησία του μουσικού στο ύψος (συχνότητα) του ήχου: ο μουσικός μπορεί να παρακολουθήσει ένα εισερχόμενο ηχητικό κύμα (κόκκινη γραμμή) με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια συγκριτικά με έναν μη μουσικό.

Προφανώς, η εντατική μουσική εκπαίδευση ενός παιδιού αφαιρεί χρόνο από άλλες δραστηριότητες και δεν είναι ο μοναδικός τρόπος για να καλλιεργηθούν και αναπτυχθούν οι νοητικές ικανότητές του.