Ασυμβίβαστος λέγεται αυτός που δε «συμβιβάζεται», δηλαδή αυτός που δεν «υποχωρεί». Αυτός που μένει αμετακίνητος στις ιδεολογικές και τις πολιτικές του θέσεις. Και ένας τέτοιος άνθρωπος στον καιρό μας πρέπει να φαντάζει σαν ήρωας. Γιατί, όταν όλα σε μάχονται και πάνε αντίθετα με σένα, όταν όλα αλλάζουν, γλιστρούν και συμβιβάζονται, συμμαχούν εύκολα, χωρίς την απαιτούμενη ηθική σύγκλιση και τελικά απομακρύνονται από την αρχική τους θέση και συ επιμένεις και πηγαίνεις «κόντρα» σε όλο αυτό το μαζικό κοινωνικό «γλίστρημα», τότε δεν μπορεί παρά να είσαι «ήρωας» ή τουλάχιστο να φαίνεσαι ηρωικός και λίγο περίεργος, αφού στην εποχή μας οι «ήρωες» σπανίζουν και πληθαίνουν οι συμβιβασμένοι.

Το θλιβερό, όμως, με την περίπτωση του ελληνικού Συντάγματος που τον τελευταίο καιρό συζητιέται στη Βουλή η αναθεώρησή του δεν είναι το πώς ένας Ελληνας βουλευτής μπορεί (γιατί πρέπει) να είναι «ασυμβίβαστος», δηλαδή ανυποχώρητος και άρα σταθερός στις ιδεολογικές και πολιτικές του αντιλήψεις. Θέλω να πω πως αυτές τις μέρες στη Βουλή δεν αναζητούνται οι τρόποι εκείνοι που θα προσδιόριζαν μια συγκεκριμένη συμπεριφορά που θα αποδείκνυε τον «ηρωικό» χαρακτήρα των βουλευτών. Και δεν εννοώ βέβαια τον «ηρωισμό» εκείνο που αποδεικνύει την «ποσότητα» της διάθεσης, αλλά την «ποιότητα». Εννοώ, επομένως, έναν «ηρωισμό» που σε αναγκάζει να παραμερίζεις την παραπλανητική επιφάνεια των πραγμάτων και να ψάχνεις πίσω από αυτήν. Να ψάχνεις τις αιτίες που κάνουν τον άνθρωπο να πονά, να λιγοστεύει ως συμμετοχή, να εκφυλίζεται ως αγώνας και να βγαίνει από τη μέση, γιατί δεν του λείπει η παρουσία του άλλου ούτε και που ακούει τις οιμωγές αυτού που δίπλα του στερείται και χάνεται.

Κι όμως είναι πολύ εύκολο να αλλάξει κανείς τη συζήτηση. Να αλλάξει το θέμα της, δηλαδή, έτσι που όσοι παίρνουν μέρος σ' αυτήν να μην αναζητούν το «ασυμβίβαστο» έξω από τον βουλευόμενο άνθρωπο, δηλαδή τον βουλευτή και να θεωρούν ως τέτοιο το επάγγελμα, αλλά να το αναζητούν μέσα σ' αυτόν. Να το αναζητούν μέσα στο χαρακτήρα του, στην κοινωνική του συμπεριφορά, στην αγωνιστική του διάθεση. Και μόνο τότε μια τέτοια συζήτηση θα είναι σε θέση να εντοπίσει και να περιγράψει την ουσία του «ασυμβίβαστου», γιατί το περιεχόμενό της, η σημασία της, με άλλα λόγια, δε θα προκύπτει από τη δράση, την επαγγελματική, στην περίπτωση που μας αφορά, που μπορεί, στο κάτω κάτω να «πάει» και να μην «πάει». Που μπορεί να «ταιριάζει» και να μην «ταιριάζει». Θα προκύπτει και θα προσδιορίζεται επακριβώς το «ασυμβίβαστο», το οποιοδήποτε «ασυμβίβαστο», από τον ίδιο τον άνθρωπο, τον βουλευτή στην περίπτωση που μας αφορά, μόνο όταν αυτός δεν αποδεικνύει με τη συμπεριφορά του πως είναι ασυμβίβαστος, δηλαδή ένας ήρωας του αντιηρωικού καιρού μας. Θέλω να πω, δηλαδή, πως μόνο ένας «συμβιβασμένος» μπορεί να περιβάλλεται από πράξεις που είναι «ασυμβίβαστες»