Εγκλημα εκ προμελέτης, απότοκο της καπιταλιστικής άναρχης ανάπτυξης, μπορούν να χαρακτηριστούν οι συνέπειες του φονικού σεισμού που έπληξε την επαρχία Βαν της Τουρκίας την περασμένη Κυριακή. Εικόνες απόλυτης καταστροφής και πλήρους ισοπέδωσης επικρατούν στην περιοχή, καθώς το χτύπημα του Εγκέλαδου, ισχύος 7,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, ισοπέδωσε κυριολεκτικά τις πόλεις Ερτζίζ και Βαν και πολλά ακόμα χωριά, ενώ οι πάνω από 500 μετασεισμοί, οι οποίοι συνεχίζονται, εξακολουθούν να τρομοκρατούν τους κατοίκους, που είναι πλέον αντιμέτωποι και με το δριμύ ψύχος.

Ο τραγικός απολογισμός του σεισμού μέχρι στιγμής ξεπερνά τους 530 νεκρούς, χιλιάδες εκτιμώνται οι αγνοούμενοι που είναι θαμμένοι στα συντρίμμια, γεγονός που ενισχύει τις εκτιμήσεις για εκτίναξη του αριθμού των θυμάτων, ενώ οι πληγέντες συνολικά ξεπερνούν, σύμφωνα πάντα με εκτιμήσεις, τους 600.000. Οπως ανακοινώθηκε από την επίσημη διεύθυνση αντιμετώπισης καταστροφών και κρίσεων της Τουρκίας, περισσότερα από 2.600 κτίρια έχουν καταρρεύσει, ενώ άγνωστο παραμένει πόσα στέκονται μεν αλλά δεν είναι δυνατό να κατοικηθούν, σαρώνοντας τη ζωή εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων. Η επαρχία του Βαν κατοικείται κυρίως από Κούρδους, με υψηλά ποσοστά φτώχειας. Τα περισσότερα σπίτια στο Βαν είναι πλινθόκτιστα και πρόχειρες κατασκευές, χωρίς καμία μελέτη αντισεισμικότητας.

Στις κακές κατασκευές και χωρίς πρόνοια απέδωσε τις εκτεταμένες καταστροφές και ο Τούρκος πρωθυπουργός, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, υποσχόμενος ότι το νέο Βαν θα είναι μία σύγχρονη πόλη με αστικά χαρακτηριστικά, χωρίς ωστόσο να αναλαμβάνει ίχνος ευθύνης για την καταστροφή. Μία καταστροφή που πλήρωσε με αίμα για ακόμα μία φορά ο λαός της χώρας, καθώς τα φτωχά λαϊκά στρώματα βρίσκονται πάντα εκτεθειμένα στις εγκληματικές παραλείψεις που υπαγορεύει η κερδοσκοπία του κεφαλαίου, με την ανοχή των αστικών κυβερνήσεων. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί, όχι μόνο στο Βαν, που αυτή τη στιγμή είναι το επίκεντρο της προσοχής, αλλά σε ολόκληρη τη χώρα, είναι οι γενικότερες παραβιάσεις των κανόνων αντισεισμικής προστασίας, οι οποίοι αγνοούνται όταν πρόκειται για φτηνά καταλύματα τα οποία προορίζονται να στεγάσουν φτωχές οικογένειες, που αποτελούν και την πλειοψηφία των κτισμάτων στη χώρα των 75 εκατομμυρίων κατοίκων. Στις κατασκευές κυριαρχούν οι κακοτεχνίες, ο χρηματισμός των αρμοδίων για τους ελέγχους και οι εγκληματικές παρανομίες.

Σεισμολογικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι το 98% της τουρκικής επικράτειας είναι σεισμογόνο, ενώ το 33% της χώρας είναι υψηλού κινδύνου. Στις περιοχές «υψηλού κινδύνου» περιλαμβάνεται και η Κωνσταντινούπολη, για την οποία υπάρχουν ιδιαίτερες ανησυχίες για ενδεχόμενο σεισμού, δεδομένου του μεγάλου πληθυσμού της, που ξεπερνά τα 14 εκατομμύρια. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του σεισμολόγου του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον Τζον Βιντάλ, ο οποίος σημειώνει ότι η Κωνσταντινούπολη μπορεί να βιώσει ένα μεγάλο σεισμό την επόμενη 20ετία, υπογραμμίζοντας ότι τα θύματα θα είναι δεκάδες χιλιάδες. Υψηλού κινδύνου σεισμικότητας χαρακτηρίζονται η Σμύρνη και ολόκληρη η Ανατολική Τουρκία, ενώ η περιοχή του Μαρμαρά και το Βαν είναι οι πλέον σεισμογόνες περιοχές, δεδομένου ότι στο έδαφος της χώρας συγκλίνουν και συγκρούονται τρεις γεωλογικές πλάκες: Η ευρωασιατική, η ανατολική και η αραβική.

Τόσο τα στοιχεία σεισμικής δραστηριότητας όσο και οι παλαιότερες καταστροφές αποδεικνύουν ότι όσον αφορά στις πρόσφατες καταστροφές δεν πρόκειται για αμέλεια ή παράλειψη αλλά έγκλημα με θύματα τα φτωχά λαϊκά στρώματα, που πληρώνουν την αδιαφορία και τη διαφθορά των πολιτικών και του αστικού κράτους. Παρ' όλα αυτά το κράτος επιμένει να αδιαφορεί και να συντηρεί με τη στάση του την κατάσταση ασυδοσίας στις κατασκευές, αφού το 85% από αυτές δεν ελέγχονται από την πολεοδομία, δεν πληρούν κανενός είδους προδιαγραφές και χρησιμοποιούνται ακατάλληλα και κατώτερης ποιότητας υλικά, που οι λαϊκές οικογένειες πληρώνουν ακριβά.

Οι ευθύνες της τουρκικής κυβέρνησης και η συμμετοχή της στη διαπλοκή αναδεικνύονται ακόμα περισσότερο και από τα στοιχεία που δημοσιοποιεί ο Σύλλογος Πολιτικών Μηχανικών της Κωνσταντινούπολης, καταγγέλλοντας ότι μόνο το 1% των νοσοκομείων και γύρω στο 10% των σχολείων της τεράστιας πόλης ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές αντισεισμικής κατασκευής που επιβλήθηκαν μετά το μεγάλο σεισμό του 1999, αποκαλύπτοντας τους τεράστιους κινδύνους που υπάρχουν.

Από το 1939 στην Τουρκία έχουν πληρώσει με τη ζωή τους βαρύ φόρο αίματος στον Εγκέλαδο, περισσότεροι από 50.000 άνθρωποι. Συγκεκριμένα, στο σεισμό του Ερζιντζάν στις 26/12/1939, 7,9 Ρίχτερ, σκοτώθηκαν 30.000 άνθρωποι, στις 24/11/1976, στο Βαν 7,5 Ρίχτερ, σκοτώθηκαν 5.000 άνθρωποι, στις 17/8/1999 στο σεισμό 7,8 Ρίχτερ στο Ιζμίτ σκοτώθηκαν 18.000, στις 12/11/1999 στο Ντουζτζέ, 7,2 Ρίχτερ, σκοτώθηκαν 900 άνθρωποι, την 1/5/2003, 6,4 Ρίχτερ στο Μπινγκόλ σκοτώθηκαν 177 άνθρωποι, στις 8/3/2010, 6,1 Ρίχτερ, στο Ελαζίγ σκοτώθηκαν 51 άνθρωποι και την περασμένη Κυριακή, με τα 7,2 Ρίχτερ στο Βαν, έχει επιβεβαιωθεί ο θάνατος 523 ανθρώπων.

Ο τελευταίος σεισμός στο Βαν αναδεικνύει και το ρατσισμό, καθώς οι πληγέντες καταγγέλλουν μεροληψία στη διανομή της βοήθειας με εθνοτικά κριτήρια, κατηγορίες που επίσης απορρίπτει η κυβέρνηση Ερντογάν, ισχυριζόμενη ότι όλοι οι πολίτες έχουν την ίδια αντιμετώπιση. Ωστόσο, οι φωνές για ελλιπή αντιμετώπιση και ολιγωρία στην αντιμετώπιση της κατάστασης συνεχώς αυξάνονται.

Οι χαμηλές θερμοκρασίες που επικρατούν στην περιοχή, η οποία βρίσκεται σε 1.750 μέτρα υψόμετρο, δυσχεραίνουν το έργο των σωστικών συνεργείων, ενώ κάνουν ακόμα δυσκολότερη την κατάσταση των πληγέντων, που αναφέρουν ήδη ασθενείς λόγω του κρύου. Οπως σημειώνουν οι πληγέντες, εάν δε λυθεί άμεσα το πρόβλημα έστω της προσωρινής στέγασης των σεισμοπλήκτων, σε διάστημα 15 ημερών πέρα από τα θύματα του σεισμού, θα υπάρχουν και εκατοντάδες νεκροί από το κρύο. Οι σκηνές που έχει ανακοινώσει ότι απέστειλε η κυβέρνηση δεν επαρκούν για να στεγάσουν όλους τους πληγέντες, με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να βρίσκουν καταφύγιο κάτω από πλαστικά κομμάτια και ξύλα.

Από την καταστροφή δε λείπουν και οι επιτήδειοι που προσπαθούν να επωφεληθούν, πουλώντας τις σκηνές και τα τρόφιμα, που θα έπρεπε να διανέμονται δωρεάν ως βοήθεια στους πληγέντες. Πλιάτσικο στις προμήθειες βοήθειας καταγγέλλει και η Ερυθρά Ημισέληνος, που ανακοίνωσε ότι φορτηγά της λεηλατήθηκαν, κατηγορώντας ευθέως τις αρχές για ελλιπή οργάνωση.

Ο Τ. Ερντογάν παραδέχτηκε «κάποιες αστοχίες» στην αντιμετώπιση της κατάστασης, υποστηρίζοντας ότι οφείλονταν στο σοκ του πρώτου 24ώρου. Ο Τούρκος πρωθυπουργός ισχυρίστηκε ότι η κατάσταση βρίσκεται πλέον υπό έλεγχο επιρρίπτοντας ευθύνες στις τοπικές αρχές για τις όποιες καθυστερήσεις, επιχειρώντας να εκμεταλλευθεί πολιτικά την κατάσταση, καθώς στην περιοχή κυριαρχεί το φιλοκουρδικό κόμμα Ειρήνης και Δημοκρατίας.

Η Τουρκία, παρά την άρνηση των πρώτων ωρών, δέχτηκε τελικά βοήθεια από 30 χώρες, μεταξύ των οποίων και το Ισραήλ, με τον υπουργό Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου να υποστηρίζει ότι η βοήθεια δεν ομαλοποιεί τις διπλωματικές σχέσεις Αγκυρας - Τελ Αβίβ.

Ο σεισμός στο Βαν δεν αποτέλεσε κεραυνό εν αιθρία. Ηταν ένας ισχυρός σεισμός, ένα φυσικό φαινόμενο, σε μία περιοχή που χαρακτηρίζεται υψηλού κινδύνου και έχει δώσει και στο παρελθόν τέτοια μεγέθη δονήσεων. Επαναβεβαίωσε ωστόσο ότι παρά τα δεκάδες χιλιάδες θύματα που έχουν υπάρξει κατά καιρούς, το τουρκικό αστικό κράτος αδιαφορεί για το λαό, συντηρεί τη διαπλοκή και στις κατασκευές, στηρίζοντας πρακτικές που οδηγούν στην κερδοφορία του κεφαλαίου. Ο λαός της χώρας είναι απροστάτευτος στις φυσικές καταστροφές, καλούμενος μεταξύ άλλων να αντιμετωπίσει πέρα από τα φυσικά φαινόμενα και τις εγκληματικές παρανομίες, προκειμένου να έχει στοιχειωδώς στέγη. Η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας απέδειξε για ακόμα μία φορά ότι λειτουργεί υπέρ του κεφαλαίου, που είναι το μόνο ωφελημένο από τη ραγδαία ανάπτυξη, με το λαό να μένει διαρκώς εκτεθειμένος σε κινδύνους και στην ανέχεια.