Το «πράσινο φως» στους σχολάρχες, για τη δημιουργία των Εργαστηρίων Ελευθέρων Σπουδών και των Ιδιωτικών Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ), δόθηκε πριν δέκα χρόνια, όταν ήταν κυβέρνηση η ΝΔ, με το Νόμο 1966/91, και με τη συγκατάθεση των υπόλοιπων κομμάτων πλην του ΚΚΕ.

Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα θεσμό της ΕΕ που θέλει να προωθήσει τη δημιουργία μιας «στρατιάς» φθηνού, ευέλικτου και μισοειδικευμένου εργατικού δυναμικού που έχει ανάγκη σήμερα το κεφάλαιο. Αυτό το εκπαιδευτικό μοντέλο συμβαδίζει με τη συγκεκριμένη φάση ανάπτυξη της καπιταλιστικής παραγωγής. Η προώθηση της διά βίου κατάρτισης αποτελεί το εκπαιδευτικό ιδανικό των πολυεθνικών της ΕΕ και έχει ως συνέπεια μια πρωτοφανή υποβάθμιση της εκπαίδευσης, όλων των βαθμίδων. Οπως σημειώνεται στις υποδείξεις της «Λευκής - μάλλον κατάμαυρης - Βίβλου» για ανεργία, απασχόληση, ανταγωνιστικότητα: «Ο διαχωρισμός εκπαίδευσης και κατάρτισης είναι όλο και λιγότερο σαφής» και γι' αυτό επιλέγεται βραχυχρόνια κατάρτιση και η πρόωρη ένταξη στην αγορά εργασίας.

Ο καθορισμός του περιεχομένου σπουδών των Ιδιωτικών ΙΕΚ, η εποπτεία και ο έλεγχός τους είναι στην αρμοδιότητα του Οργανισμού Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, που επίσης εποπτεύει τα Δημόσια ΙΕΚ και είναι ο κρατικός φορέας που προγραμματίζει τη συνολική πολιτική που εφαρμόζεται για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση με βάση τις κατευθύνσεις της ΕΕ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το νόμο (1966/91) που κατοχύρωσε τα ΙΕΚ και τα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών, αυτά δεν επιτρέπεται να εμφανίζονται ως εκπαιδευτήρια και οι διευθύνσεις υποχρεώνονται να ενημερώνουν τους σπουδαστές τους ότι δεν μπορούν να αποκτήσουν οποιοδήποτε τίτλο σπουδών, παρά μόνο απλές βεβαιώσεις. Με τον ίδιο νόμο αυτές, οι σχολές δεν ανήκουν σε καμία βαθμίδα εκπαίδευσης και κάθε διαφήμιση που τα εμφανίζει να λειτουργούν ως πανεπιστήμια ή παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων ή κολέγια είναι παραπλανητική, αφού η ίδρυση και λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων απαγορεύεται ρητά από το ελληνικό Σύνταγμα. Η σχετική διάταξη του Συντάγματος είναι σαφής και στο άρθρο 16 αναφέρεται ότι «η ίδρυση ανωτάτων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται».

Ωστόσο, τα πράγματα παίρνουν πιο τραγική διάσταση με την οδηγία 89/48 που εκδόθηκε από το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στα τέλη Δεκέμβρη του 1998 και σκοπεύει στην καθιέρωση ενός «γενικού συστήματος αναγνώρισης διπλωμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης» στις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που κάνει λόγο για τη «δυνατότητα πρόσβασης στο επάγγελμα» κάθε υπηκόου της ΕΕ, σε οποιοδήποτε κράτος - μέλος της ΕΕ. Ουσιαστικά προωθείται η πλήρης αποσύνδεση του πτυχίου από το επάγγελμα και η δημιουργία φθηνού εργατικού δυναμικού εντός των κρατών - μελών της ΕΕ.