Εξακολουθεί να κλυδωνίζεται ο εύθραυστος συμβιβασμός της 21ης Ιούλη, καθώς μαίνονται οι ανταγωνισμοί μεταξύ των κρατών - μελών της Ευρωζώνης και της ΕΕ, που ερίζουν για το ποια μερίδα της πλουτοκρατίας θα ζημιωθεί περισσότερο ή λιγότερο από την ελεγχόμενη ελληνική χρεοκοπία. Στο πλαίσιο αυτό, συνεχίστηκε και χτες στην Ευρωζώνη η συζήτηση με αφορμή τη συμφωνία Ελλάδας - Φινλανδίας για παροχή εγγυήσεων, με νέα συνεδρίαση της «Ομάδας εργασίας του Γιούρογκρουπ», όπου οι εκπρόσωποι των υπουργών Οικονομικών των κρατών - μελών της Ευρωζώνης αναζητούν συμβιβαστικές λύσεις.

Στην ίδια κατεύθυνση, συνεδρίασε χτες εκτάκτως με θέμα την κατάσταση στην Ευρωζώνη η Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου. Στη συνεδρίαση συμμετείχαν ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν Κλοντ Τρισέ, ο πρόεδρος του Γιούρογκρουπ, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο Κοινοτικός επίτροπος, Ολι Ρεν, και ο προεδρεύων του συμβουλίου ΕΚΟΦΙΝ, Πολωνός υπουργός Οικονομικών, Γιάτσεκ Ροστόφσκι.

Μιλώντας στη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Ζαν Κλοντ Τρισέ σημείωσε ότι αναμένει μέτρια ανάπτυξη στην Ευρωζώνη και κάλεσε όλες τις κυβερνήσεις των κρατών - μελών της Ευρωζώνης να «εκπληρώσουν πλήρως τις δεσμεύσεις» που απορρέουν από την απόφαση της Συνόδου Κορυφής της 21ης Ιούλη για το νέο δάνειο προς την Ελλάδα, ως «κλειδί για να επιστρέψουμε σε διατηρήσιμα και υγιή δημόσια οικονομικά και να συμβάλουμε στη σταθεροποίηση των συνθηκών στην αγορά».

Από την πλευρά του, ο Ολι Ρεν κάλεσε τα κράτη - μέλη να προχωρήσουν στην ένταση των αντιδραστικών και αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων, όπως αυτές προβλέπονται στις συστάσεις που έχει απευθύνει η Κομισιόν προς τα κράτη - μέλη στο πλαίσιο του «Ευρωπαϊκού Εξαμήνου». Να θυμίσουμε ότι αυτές οι συστάσεις για την Ελλάδα αφορούσαν στην πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή όλων των αντιλαϊκών μέτρων που προβλέπει το μνημόνιο.

Παράλληλα, ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ διαβεβαίωσε ότι το θέμα των εγγυήσεων δε θα σταθεί εμπόδιο στην υλοποίηση του δεύτερου δανειακού πακέτου προς την Ελλάδα, υποστηρίζοντας ότι «η ομάδα εργασίας της Ευρωζώνης επεξεργάζεται πρόταση η οποία θα ικανοποιήσει όλα τα κράτη - μέλη». Ο ίδιος επανέλαβε ότι η επιτυχία του προγράμματος εξαρτάται από την αποφασιστικότητα και τη συνέπεια των ελληνικών αρχών, δηλαδή τη σιδερένια πυγμή με την οποία θα σφαγιάσουν τα εργατικά δικαιώματα και θα ξεπουλήσουν την κρατική περιουσία.

Αναφορικά με το θέμα της παροχής εγγυήσεων στα κράτη - μέλη, προκειμένου να συμμετέχουν στο νέο δάνειο για την Ελλάδα, η καγκελάριος της Γερμανίας, Ανκελα Μέρκελ, επαναλαμβάνει την αντίθεσή της στις μεμονωμένες συμφωνίες για παροχή εγγυήσεων και υπογραμμίζει ότι «θα υπονομεύσει περαιτέρω την αξιοπιστία της χώρας αν μέρος της βοήθειας που θα λάβει, δεχθεί τη στήριξη από ειδικές εγγυήσεις και η υπόλοιπη βοήθεια όχι. Αυτή η εκδοχή δεν πρόκειται να ακολουθηθεί».

Ωστόσο, σύμφωνα με δημοσίευμα του περιοδικού «Focus», 23 βουλευτές του κυβερνητικού συνασπισμού της Α. Μέρκελ αναμένεται να καταψηφίσουν τις διευρυμένες αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, κάτι που μπορεί να μην απειλεί την απόφαση, καθώς οι Σοσιαλδημοκράτες αναμένεται να υπερψηφίσουν, αλλά θα προκαλέσει αναταράξεις στον κυβερνητικό συνασπισμό, δείχνοντας τις ισχυρές αντιθέσεις που υπάρχουν και στο εσωτερικό της γερμανικής αστικής τάξης.

Παράλληλα, ο πρόεδρος της Βουλής της Σλοβακίας και αρχηγός του συγκυβερνώντος κόμματος «Ελευθερία και Αλληλεγγύη», Ρίτσαρντ Σούλικ, ξεκαθαρίζει ότι το κόμμα του θα καταψηφίσει τη συμμετοχή της χώρας του στο δεύτερο δάνειο για την Ελλάδα, όπως είχε κάνει και στο δάνειο των 110 δισ. ευρώ. Οπως λέει, «δεν σώζουμε τους Ελληνες αλλά τα κέρδη των γαλλικών και γερμανικών τραπεζών, που θα πρέπει, σε διαφορετική περίπτωση, να διαγράψουν τις απαιτήσεις τους από ελληνικά ομόλογα (...) Η χρεοκοπία είναι προαπαιτούμενο για την οικονομική ανάκαμψη. Εάν η Ελλάδα είχε αφεθεί να πτωχεύσει πέρυσι, τώρα θα είχε τα χειρότερα πίσω της. Τώρα είναι κλινικά νεκρή, αλλά τη διατηρούμε σε κώμα».

Πάντως, η Φινλανδία, που επιμένει σε κάποια μορφή εγγυήσεων από την Ελλάδα, επανέρχεται με νέα πρόταση: Να μεταφέρει η Ελλάδα κρατικά περιουσιακά στοιχεία σε μια εταιρεία στο Λουξεμβούργο και να τα διατηρήσει εκεί ως εγγύηση για το νέο δάνειο. Σύμφωνα με το πρακτορείο «Reuters», το οποίο επικαλείται έγγραφο της φινλανδικής κυβέρνησης, οι μετοχές της εταιρείας που θα δημιουργηθεί και στην οποία θα μεταφερθούν ορισμένα κρατικά περιουσιακά στοιχεία, θα ανήκουν στην ελληνική υπηρεσία ιδιωτικοποιήσεων, θα υπόκεινται στη νομοθεσία του Λουξεμβούργου (όπου και θα εδρεύει η εταιρεία), ενώ σε περίπτωση ελληνικής πτώχευσης η ιδιοκτησία της συγκεκριμένης εταιρείας (δηλαδή και όλα τα περιουσιακά στοιχεία) θα περάσει στα χέρια των κρατών - μελών της ΕΕ.

Το θέμα των εγγυήσεων δεν αποτελεί το μοναδικό πεδίο όπου εκφράζονται οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί. Σύμφωνα με δημοσίευμα των «Financial Times», δυο γερμανικές «κακές τράπεζες», δηλαδή, κρατικές υπηρεσίες που έχουν αναλάβει επισφαλείς τοποθετήσεις γερμανικών τραπεζών και κατέχουν συνολικά 8,5 δισ. ευρώ ελληνικών ομολόγων, δεν έχουν ακόμα αποφασίσει αν θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα ανταλλαγής κρατικών ομολόγων που προβλέπεται στην απόφαση της Συνόδου Κορυφής της 21ης Ιούλη.

Πρόκειται για την «FMS Weretmanagement», στην οποία μεταφέρθηκαν 175 δισ. ευρώ χρεών της «Hypo Real Estate» και διακρατεί 7,4 δισ. ευρώ ελληνικού χρέους και την «Erste Abwicklungsanstalt», στην οποία μεταφέρθηκαν τα χρέη της «WestLB», που διακρατεί ελληνικά κρατικά ομόλογα ύψους 1,1 δισ. ευρώ.

Το ΔΝΤ υποβαθμίζει τις εκτιμήσεις του για την πορεία της ανάπτυξης, τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με προσχέδιο έκθεσης που αποκαλύπτει το ιταλικό πρακτορείο «ANSA». Συγκεκριμένα, το ΔΝΤ εκτιμά ότι η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη φέτος θα κυμανθεί στο 1,9% (από 2% που εκτιμούσε προηγούμενα) και το 2012 στο 1,4% (από 1,7%), ενώ στις ΗΠΑ θα διαμορφωθεί στο 1,6 (από 2,5%) για φέτος και 2% (από 2,7%) το 2012.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών της Πολωνίας, Γιάτσεκ Ροστόφσκι, εκτιμά ότι η «ελεγχόμενη διάλυση» της Ευρωζώνης είναι αναπόφευκτη, ενώ ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, μιλώντας σε πανεπιστήμιο της Ελβετίας, επισημαίνει ότι «ίσως έχουμε μπροστά μας επτά χρόνια ισχνών αγελάδων για την παγκόσμια οικονομία», προαναγγέλλοντας μακρά περίοδο σκληρής λιτότητα για τους λαούς. Παράλληλα, τονίζει ότι ο στενότερος συντονισμός της οικονομικής πολιτικής στην Ευρωζώνη προϋποθέτει την «άμεση δημοσιονομική προσαρμογή και ριζικές μεταρρυθμίσεις στην Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα».

Ο ίδιος, μιλώντας σε γερμανική εφημερίδα, επαναλαμβάνει ότι η ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης αποτελεί προϋπόθεση για την έκδοση ευρωομολόγων. Ο Β. Σόιμπλε τονίζει: «Οσο δεν υπάρχουν αυτοματοποιημένοι μηχανισμοί επιβολής κυρώσεων για τις παραβάσεις επί των κοινοτικών νόμων ή άλλες θεσμικές πρόοδοι στην κατεύθυνση της κοινής οικονομικής πολιτικής, δεν μπορούμε να καταστήσουμε κοινούς τους επιτοκιακούς κινδύνους. Αν το κάναμε, εάν εφαρμόζαμε μόνο τα ευρωομόλογα, θα καταστρεφόταν κάθε ελπίδα για χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην Ευρώπη. Οσο δεν έχουμε ολοκληρωμένη δημοσιονομική πολιτική, η δημοσιονομική ευρωστία των διαφορετικών χωρών της Ευρωζώνης θα εκφράζεται και με διαφορετικά επιτόκια».

(...) Οδεύοντας προς την Ευρώπη του μέλλοντος, τα κράτη θα διατηρήσουν την εθνική τους ταυτότητα, αλλά σε ορισμένους τομείς πρέπει να εκχωρήσουν τμήμα της εθνικής τους κυριαρχίας. Γι' αυτό χρειαζόμαστε θεσμική ενίσχυση της Ευρώπης, ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ώστε η απώλεια του δικαιώματος συναπόφασης των εθνικών Κοινοβουλίων να μην οδηγήσει σε απώλεια της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας».

Στο φόντο των εντεινόμενων ανταγωνισμών και των αυξανόμενων δυσκολιών που αντιμετωπίζει η πλουτοκρατία στην προσπάθειά της να ξεπεράσει την κρίση προς όφελος των μονοπωλίων, η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, σε ομιλία της στη σύνοδο των κεντρικών τραπεζιτών, επισημαίνει ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες χρειάζεται να αναδιαρθρώσουν την κεφαλαιακή τους δομή και εκτιμά ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να το πετύχουν είναι κάποιας μορφής αναγκαστική αύξηση κεφαλαίων ή κάποιας μορφής δημόσια χρηματοδότηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μέσω των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

«Οι τράπεζες χρειάζονται άμεσα αύξηση κεφαλαίων. Πρέπει να είναι αρκετά δυνατές για να αντέξουν τους κινδύνους από τα κρατικά χρέη και την ασθενή ανάπτυξη. Αυτό είναι βασικό για να κοπούν οι αλυσίδες της μετάδοσης (σ.σ. της κρίσης). Αν δεν αντιμετωπισθεί, μπορεί να δούμε εύκολα την περαιτέρω επέκταση της οικονομικής αδυναμίας σε χώρες του πυρήνα της Ευρωζώνης ή ακόμη και μία εξουθενωτική κρίση ρευστότητας», σημειώνει η Κ. Λαγκάρντ και τονίζει: «Οι εξελίξεις αυτό το καλοκαίρι έχουν δείξει πως βρισκόμαστε σε μία επικίνδυνη νέα φάση. Το στοίχημα είναι σαφές: Κινδυνεύουμε να δούμε την εύθραυστη ανάκαμψη να εκτροχιάζεται. Πρέπει λοιπόν να δράσουμε τώρα».

Απαντώντας στην Κ. Λαγκάρντ, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν Κλοντ Τρισέ, επισημαίνει πως «η ιδέα ότι ίσως έχουμε πρόβλημα ρευστότητας στην Ευρώπη είναι απλώς απολύτως εσφαλμένη». Από την πλευρά της, η Κομισιόν τονίζει πως «δε θεωρούμε ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες πρέπει να κάνουν περισσότερα από αυτά που έχουν ήδη κάνει. Αυτή η συζήτηση έχει ήδη γίνει ανάμεσα στην ΕΕ και το ΔΝΤ και το ΔΝΤ γνωρίζει καλά τα αποτελέσματα των stress test και τα όσα έγιναν στη συνέχεια».

Ωστόσο, σύμφωνα με τους «Sunday Times», οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επεξεργάζονται ένα σχέδιο για να σώσουν τις τράπεζες και εξετάζουν το ενδεχόμενο να προσφέρουν κεντρικές εγγυήσεις για συγκεκριμένου τύπου χρέος που εκδίδεται από τις τράπεζες.