Η δράση του ΔΣΕ αποτελεί την κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στην Ελλάδα κατά τον 20ό αιώνα. Το αστικό κράτος γνώρισε τον πιο μεγάλο μέχρι σήμερα κίνδυνο για την ίδια την ύπαρξή του. Αυτά τα γεγονότα καταδείχνουν και τις μεγάλες δυσκολίες που είχε να αντιμετωπίσει ο ΔΣΕ.

Ο αγώνας του ΔΣΕ ήταν αντιιμπεριαλιστικός και διεθνιστικός. Πέραν των άλλων, έβαλε το δικό του βάρος υπέρ του αγώνα των λαών, σε μια περίοδο που ο ιμπεριαλισμός είχε ξεκινήσει το λεγόμενο ψυχρό πόλεμο.

Η πάλη του ΔΣΕ αποπνέει μόνο δίκιο και ακατάβλητη ηθική, επειδή δίκιο και ηθική αποπνέει ο αγώνας της εργατικής τάξης, ο αγώνας του ΚΚΕ, είτε έφερνε νίκες, είτε έρχονταν πικρές οι ήττες.

Το ΚΚΕ προσπαθεί να διδάσκεται από τη θετική και την αρνητική πείρα του ΔΣΕ, από τη γενικότερη πείρα του εργατικού - λαϊκού κινήματος των μεγάλων χρόνων της 10ετίας 1940-1949.

Ο αντιιμπεριαλιστικός χαρακτήρας της πάλης του ΔΣΕ προσδιορίζεται από τις συνθήκες που επέβαλαν τη δημιουργία του και τα αντίπαλα στρατόπεδα που συγκρούστηκαν: Από τη μια πλευρά, των λαϊκών δυνάμεων, που εκφράζονταν πολιτικά από το ΚΚΕ και συμμάχους του, όπως το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας (ΑΚΕ), και από την άλλη, όλων των συνασπισμένων εγχώριων αστικών δυνάμεων και των ξένων συμμάχων τους.

Αντιπαρατέθηκε η ένοπλη μαζική λαϊκή πάλη με την ένοπλη και θεσμική κρατική βία που ασκούσαν οι μηχανισμοί και οι κυβερνήσεις των Τσαλδάρη, Σοφούλη, Μαξίμου, των «δεξιών» και «φιλελεύθερων» κομμάτων από κοινού με τον εγγλέζικο και τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό. Το «δόγμα Τρούμαν» και το «σχέδιο Μάρσαλ» συντέλεσαν αποφασιστικά στη νίκη της αστικής τάξης.

Ο νέος ένοπλος λαϊκός αγώνας στηρίχτηκε στην οργανωτική - πολεμική πείρα του ΕΛΑΣίτικου αγώνα 1942-1945 και σε δυνάμεις που συμμετείχαν στον ΕΛΑΣ.

Παρά τη «Συμφωνία της Βάρκιζας», αυτόν τον απαράδεκτο συμβιβασμό σε βάρος του ΕΑΜικού κινήματος, η αστική τάξη δεν είχε μπορέσει να κερδίσει την πλειοψηφία του λαού, έστω και τυπικά, κοινοβουλευτικά. Η ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση είχε αφήσει μεγάλη αγωνιστική παρακαταθήκη στη συνείδηση του λαού, στις μορφές οργάνωσης και στις μορφές πάλης. Μετά την απελευθέρωση το ΚΚΕ και άλλες ΕΑΜικές δυνάμεις πρωτοστάτησαν στην πάλη κατά της αντίδρασης και των συμμάχων της. Η αστική τάξη ήθελε κυριολεκτικά να τσακίσει κάθε πνεύμα αντίστασης, κάθε προσπάθεια δικαίωσης του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Οι αστικές δυνάμεις για να αντιστρέψουν πλήρως και προς όφελός τους το συσχετισμό των δυνάμεων και για να σταθεροποιήσουν την εξουσία τους, κατέφυγαν στη δολοφονική βία και στην πιο ωμή τρομοκρατία, επέλεξαν το αιματοκύλισμα, στηριγμένες στην αμερικανική οικονομική, στρατιωτική και πολιτική ενίσχυση, μετά την εκφρασμένη φανερή αδυναμία της Μεγάλης Βρετανίας να συνεχίσει αυτόν το ρόλο.

Οσοι, συνειδητά ή όχι, παραγνωρίζουν τη σκληρότητα της ταξικής πάλης, τις συνθήκες της εποχής, τα σχέδια των αστών, που είχαν ξεκινήσει από τα χρόνια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ με την υποστήριξη των Αγγλων ιμπεριαλιστών, συγκαλύπτουν την πραγματικότητα και τους πραγματικούς υπεύθυνους.

Δεκατρείς μήνες μετά τη «Συμφωνία της Βάρκιζας» η κατάσταση είχε διαμορφωθεί ως εξής, σε βάρος του ΕΑΜικού κινήματος: 1.289 δολοφονίες, 6.671 τραυματισμοί, 31.632 βασανισμοί, 18.767 λεηλασίες και φυλακίσεις, 84.931 συλλήψεις, 509 απόπειρες φόνου, 265 βιασμοί γυναικών.

Παράλληλα, μετά τις εκλογές του 1946 και την ίδια χρονιά το νόθο δημοψήφισμα για την επιστροφή του βασιλιά, η κρατική καταστολή θωρακίστηκε ακόμα περισσότερο (Γ΄ ψήφισμα τον Ιούνη του 1946, ψήφιση του Α.Ν. 509/1947) «διά την διάδοσιν ιδεών εχουσών σκοπόν την ανατροπήν του κρατούντος κοινωνικού συστήματος» κ.ά.).

Το λαϊκό κίνημα εκείνων των χρόνων βρέθηκε μπροστά στο δίλημμα: Υποταγή ή οργάνωση της πάλης και αντεπίθεση; Αν και με καθυστέρηση, επέλεξε το δεύτερο δρόμο, όπως κάθε λαός που αρνείται να δεχτεί την ταπείνωση και τον εξανδραποδισμό. Δεν ταίριαζαν αυτά σε εκείνους και σε εκείνες που μόλις είχαν αφήσει πίσω τους το σηκωμό του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ, της ΟΠΛΑ, της Εθνικής Αλληλεγγύης και τον αγώνα του ΕΛΑΣ κατά των Εγγλέζων και των εγχώριων αστικών δυνάμεων το Δεκέμβρη του 1944.

Το δρόμο της αντίστασης, σε άλλες συνθήκες, επέλεξε το ΚΚΕ και στα χρόνια που ακολούθησαν την ήττα του ΔΣΕ. Στις φυλακές και στις εξορίες, στα εκτελεστικά αποσπάσματα και στην παρανομία, στη νομιμότητα αργότερα και μέχρι σήμερα. Μπόρεσε να σταθεί όρθιο στις αρνητικές συνθήκες που διαμορφώθηκαν διεθνώς και στο ίδιο το ΚΚΕ το 1989-1991.

Ολα τα τελευταία χρόνια οργιάζει η αστική προπαγάνδα, που βάλλει κατά της ταξικής πάλης, ανεξάρτητα από τις μορφές που μπορεί αυτή να πάρει, και που τη στιγματίζει ως ξεπερασμένη και επιζήμια για τα λαϊκά συμφέροντα. Μαζί της συκοφαντούνται και οι πιο υψηλές αξίες που γνώρισε η ανθρωπότητα, οι κομμουνιστικές αρχές και επιδιώξεις.

Είναι πλημμύρα τα ιδεολογήματα στήριξης της «κοινωνικής συναίνεσης», του «διαλόγου» ανάμεσα στους λεγόμενους κοινωνικούς εταίρους. Η ταξική συνεργασία διαφημίζεται ως το μέσον που οδηγεί στην αντιμετώπιση των «σύγχρονων προκλήσεων», στην κοινωνική προκοπή και στη διασφάλιση των νέων γενεών.

Συγκαλύπτεται η βία του αστικού κράτους, που εκφράζεται με τη νομοθεσία, τους θεσμούς και τους μηχανισμούς του. Το ίδιο και η πολύμορφη βία που ασκούν οι κεφαλαιοκράτες κατά των εργατών και των εργατριών στους τόπους εργασίας.

Εργατικά - λαϊκά και εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα διασύρονται, ενώ επιστρατεύεται ένας φαρισαϊκού τύπου «ανθρωπισμός», για να εμφανίσουν τους ένοπλους μαχητές ως και στυγνούς δολοφόνους. Την ίδια ώρα η τρομοκρατία των καπιταλιστικών κρατών μέσα στις χώρες τους και εναντίον άλλων λαών και χωρών, με πολεμικά και διπλωματικά μέσα, συνεχίζεται και εντείνεται. Η βία των καπιταλιστικών κρατών έχει πάρει νέες διαστάσεις και ταξικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα.

Κάθε εργάτης και εργάτρια που είναι θύμα της ανελέητης εκμετάλλευσης, κάθε νέα και νέος που αρχίζει τη ζωή μέσα στη ζούγκλα όπου κυριαρχεί το άδικο του ισχυρού, είναι σε θέση να αντιληφθεί την αιτία και το στόχο αυτής της ιδεολογικής επίθεσης. Οι εκμεταλλευτές, οι παρατρεχάμενοι και οι καλοπληρωμένες πένες τους, οι πολεμοκάπηλοι και οι ενώσεις τους κτυπούν γενικά την ιδεολογία της ταξικής πάλης, επειδή ακριβώς ανησυχούν για το μέλλον της ταξικής κυριαρχίας τους. Φοβούνται την εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα. Παίρνουν προληπτικά μέτρα, ώστε να μην μπορέσει η εργατική τάξη να συνειδητοποιήσει την κοινωνική θέση και την ιστορική αποστολή της. Ο φόβος τους για το μέλλον είναι που στρέφει την ιδεολογική τους επίθεση κυρίως κατά της νεολαίας. Θέλουν να εντάξουν στους σχεδιασμούς τους τη ζωντάνια και τη δημιουργικότητα, τις αγωνιστικές διαθέσεις της.

Δε θα το πετύχουν! Οι κοινωνικές αντιθέσεις δε χωράνε στα ιδεολογήματα της λεγόμενης εθνικής ομοψυχίας και της «κατάργησης των διαχωριστικών γραμμών», που προπαγανδίζει η κυβέρνηση και το κόμμα της ΝΔ.

Οπως αποδείχνει η ιστορία, την ανθρωπότητα έφεραν μπροστά οι μεγάλες αστικές επαναστάσεις, οι προλεταριακές επαναστάσεις, πρώτη απ' όλες η μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση στη Ρωσία.

Μπροστά έφεραν τον κόσμο η καθοριστική συμβολή της Σοβιετικής Ενωσης στη συντριβή του φασιστικού ιμπεριαλισμού κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα, η πάλη των λαών της Αφρικής, της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής, της Μέσης Ανατολής, της Κούβας και της Παλαιστίνης.

Είμαστε αλληλέγγυοι σε κάθε αγωνιζόμενο λαό που διεκδικεί το δίκιο του. Παλεύουμε να δυναμώσει ο μαζικός πολιτικός αγώνας στην Ελλάδα.

Γνωρίζουμε ότι ο δρόμος είναι δύσβατος, όπως και ότι τα πιο δύσκολα βρίσκονται μπροστά. Αλλά έχουμε βαθιά πίστη στην εργατική τάξη, στις ριζοσπαστικές λαϊκές δυνάμεις. Η στρατηγική του ΚΚΕ μπορεί να συνεγείρει πολλές νέες χιλιάδες εργατών, νεολαίων, γυναικών, μικρομεσαίων αγροτών και αυτοαπασχολούμενων, ΕΒΕ, διανοουμένων.

Ο συσχετισμός δυνάμεων θα αλλάξει. Το ζητούμενο είναι να γίνει αυτό το γρηγορότερο. Να αρχίσει τώρα και να εκφραστεί παντού. Στην καθημερινή πάλη, στα συνδικάτα, στα σχολεία, στα Ανώτατα Ιδρύματα, στις τοπικές εκλογές του Οκτώβρη, στις εκλογές για το Κοινοβούλιο. Αποδυνάμωση της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ που υπηρετούν το κεφάλαιο. Ακόμα μεγαλύτερη αποδυνάμωση του ΣΥΝ, που η παρουσία του, η ηττοπαθής στάση και η συμβιβαστική πολιτική του ζημιώνουν το λαϊκό κίνημα, ενώ συνεργάζεται με το ΠΑΣΟΚ και μαζί συκοφαντούν το ΚΚΕ.

Ισχυρό ΚΚΕ, προχώρημα της συσπείρωσης δυνάμεων, ενίσχυση των προϋποθέσεων για τη δημιουργία του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου, που θα ανοίξει το δρόμο για τη λαϊκή εξουσία.

Δεν υπάρχει άλλη διέξοδος για το λαό. Οι εκπρόσωποι της σοσιαλδημοκρατίας και του οπορτουνισμού, που διατυμπανίζουν ως εναλλακτική λύση την ανάγκη για ένα άλλο «ευρωπαϊκό μοντέλο», εξαπατούν τους εργαζόμενους. Γνωρίσαμε το «μέσο δρόμο» με την κυβέρνηση Ντ' Αλέμα στην Ιταλία, τότε που βομβάρδιζε τη Γιουγκοσλαβία, με την κυβέρνηση Ζοσπέν στη Γαλλία, που ο γαλλικός λαός ένιωσε στην πλάτη του τη φιλομονοπωλιακή πολιτική της. Αλλά και στη Γερμανία, των 5.500.000 ανέργων, όπου συμπήχτηκε το μέτωπο χριστιανοδημοκρατών και σοσιαλδημοκρατίας. Θα τον ξαναδούμε τώρα στην Ιταλία των Πρόντι - Μπερτινότι. Ο «μέσος δρόμος» είναι δρόμος του κεφαλαίου.

Το σύνθημα «Ενας άλλος κόσμος είναι εφικτός» εκφράζει τον ουτοπικό στόχο για έναν ανθρώπινο καπιταλισμό. Ενας άλλος κόσμος πράγματι είναι εφικτός, όμως αυτός ο κόσμος είναι ο σοσιαλιστικός. Είναι η εργατική εξουσία που καταργεί την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και όχι οι ουτοπίες που εξ αντικειμένου αφήνουν άθικτο το σύστημα και αξιοποιούνται από το κεφάλαιο ως μέσο κατασίγασης και ανώδυνης εκτόνωσης ριζοσπαστικών διαθέσεων και αντιδράσεων.

Οι εργάτες, οι εργαζόμενοι, τα λαϊκά στρώματα που ακολουθούν τη ΝΔ, όσο και εκείνα που βρίσκονται στο ΠΑΣΟΚ, έχουν εδώ τη θέση τους: Στο ΚΚΕ και μαζί με το ΚΚΕ. Εδώ χτυπά η καρδιά του μέλλοντός μας. Εδώ βρίσκεται η δικαίωση του αγώνα και της θυσίας του ΔΣΕ. Εδώ γίνονται ένα, το χτες με το σήμερα και το αύριο.

* Από τη «Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 60χρονα του ΔΣΕ».