Βομβαρδισμένο τοπίο η ναυτική βάση στην Κύπρο

Αποκλεισμένη παραμένει η περίμετρος της Ναυτικής Βάσης στο Μαρί Λεμεσού, με την περιοχή να έχει μετατραπεί σε κρανίου τόπο, μετά τη μεγάλη έκρηξη, ξημερώματα Δευτέρας. Η τραγωδία, που στοίχισε τη ζωή σε 12 ανθρώπους, αποκαλύπτει με το χειρότερο τρόπο τις οικονομικές και όχι μόνο επιπτώσεις, οι οποίες είναι τεράστιες. Χτες από το πρωί ξεκίνησαν οι έρευνες στην περιοχή προκειμένου να βρεθούν στοιχεία, ενώ αύριο Πέμπτη αναμένεται η απόφαση για το διορισμό εμπειρογνώμονα κατά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου.

Τα 98 κοντέινερ, που έγιναν η αιτία για την τραγωδία στην Κύπρο, ήταν το φορτίο του πλοίου «Μόντσιεγκορσκ», ρωσικών συμφερόντων με κυπριακή σημαία, το οποίο είχε ναυλωθεί από τις κρατικές ναυτιλιακές γραμμές του Ιράν για τη μεταφορά φορτίου από το ιρανικό λιμάνι του Μπαντάρ Αμπάς στην Ταρτούς της Συρίας. Οπως αποκαλύφθηκε σε δημοσιεύματα, σύμφωνα και με πληροφορίες που δημοσιοποίησε το «Wikileaks», το πλοίο ελέγχθηκε από το αμερικανικό ναυτικό και ξεκίνησαν ασφυκτικές πιέσεις προς την Κυπριακή Δημοκρατία να αναλάβει δράση και να σταματήσει.

Ο Αμερικανός πρέσβης υπογράμμισε «τις υποχρεώσεις της Κύπρου ως κράτους σημαίας του πλοίου» και σημείωσε ότι «το ενδιαφέρον της Ουάσιγκτον για το συγκεκριμένο θέμα ήταν το υψηλότερο δυνατόν». Τηλεγράφημα προς την αμερικανική πρεσβεία στην Κύπρο, με υπογραφή της Χίλαρι Κλίντον, απειλούσε ότι εάν το πλοίο φτάσει στη Συρία, με την κυπριακή κυβέρνηση να μην εφαρμόζει τα όσα ζητήθηκαν, «η αμερικανική κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να απεικονίσει τις ενέργειες της κυπριακής κυβέρνησης με τον πιο θετικό τρόπο».

Το πλοίο εισήλθε σε κυπριακά ύδατα και ο διευθυντής του διπλωματικού γραφείου της Κυπριακής Προεδρίας, Λεωνίδας Παντελίδης, ζήτησε τη μεταφορά του φορτίου από δυνάμεις του ΟΗΕ, με τον Αμερικανό πρέσβη στην Κύπρο Φ. Ούρμπανσιτς να αναφέρει πως «είναι ξεκάθαρο ότι η κυπριακή κυβέρνηση νιώθει πιεσμένη και θέλει να αποφύγει μία αναμέτρηση με τη Συρία και το Ιράν... Αφήνουμε τους ειδικούς της Ουάσιγκτον και της Νέας Υόρκης να εξετάσουν αν η ιδέα Παντελίδη για τα σώματα του ΟΗΕ στο Λίβανο ή κάποιες άλλες διευθετήσεις που εμπλέκουν τα Ηνωμένα Εθνη είναι εφαρμόσιμες».

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Σ. Στεφάνου σημείωσε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία διαχειρίστηκε το θέμα του φορτίου του «Μόντσιεγκορσκ» με το γράμμα του νόμου του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, στο οποίο είχε διαβιβάσει και την πρόταση της Γερμανίας να διαχειριστεί το υλικό, χωρίς να λάβει απάντηση. Υπογράμμισε ότι «η βασική θέση της Κυβέρνησης διαχειριζόμενη ένα δύσκολο και ευαίσθητο διπλωματικό θέμα ήταν το υλικό να μην κρατηθεί στην Κύπρο, γι' αυτό είχαν γίνει συγκεκριμένες προτάσεις από την Κυβέρνηση προς το Συμβούλιο Ασφαλείας και προς όλους τους τότε εμπλεκόμενους και συνομιλητές της, με πρόταση να αναλάβει το θέμα η UNFIL, η δύναμη του ΟΗΕ στο Λίβανο, κάτι που δεν έγινε αποδεκτό».

Ο εκπρόσωπος ενημέρωσε ότι η κυπριακή κυβέρνηση εισηγήθηκε το φορτίο να πάει στη Μάλτα, χωρίς επίσης να πάρει απάντηση. Σημείωσε ότι οι προτάσεις για διαχείριση ή απομάκρυνση που διατυπώθηκαν προς την κυβέρνηση δεν απορρίφθηκαν, αλλά στόχος ήταν να λυθεί το ζήτημα στο πνεύμα του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Υπογράμμισε, ωστόσο, πως δεν προτίθεται να υποκαταστήσει ο ίδιος την έρευνα, προσθέτοντας ότι «όλα αυτά, όλες εκείνες οι πτυχές που αποτελούν μέρος του συνολικού ζητήματος, που οδήγησε στην τραγωδία, θα απαντηθούν».

Αναφερόμενος στο πρακτικό σύσκεψης, που ο γενικός εισαγγελέας μετέφερε τη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας το φορτίο να παραμείνει στη Βάση μέχρι να λήξει η επίσκεψή του στη Συρία το 2009, διευκρίνισε ότι «στη σύσκεψη δεν ήταν παρών ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η σύσκεψη έγινε στο Υπουργείο Εξωτερικών και ο Γενικός Εισαγγελέας εκεί είχε αναφέρει ότι η θέση του Προέδρου ήταν η φύλαξη του υλικού», όπως ήταν η θέση της κυβέρνησης «μέχρι να γίνουν περαιτέρω ενέργειες», με δεδομένη την επίσκεψη στη Συρία, το ευαίσθητο των σχέσεων Λευκωσίας - Δαμασκού ενόψει του Κυπριακού και τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Τόνισε ότι «αμέσως μετά θα επανερχόταν το θέμα για να γίνουν συγκεκριμένες συζητήσεις».

Οσον αφορά το ότι «ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αποφάσισε για το χώρο φύλαξης» απέρριψε τον ισχυρισμό, ξεκαθαρίζοντας ότι ο «Πρόεδρος με το Υπουργικό Συμβούλιο πήραν την πολιτική απόφαση, αφού συμβουλεύτηκαν και τη Νομική Υπηρεσία του κράτους». Ο Σ. Στεφάνου σχετικά με τις εκκλήσεις του Διοικητή της Βάσης για απομάκρυνση του υλικού, σημείωσε ότι «ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν ήταν ενήμερος».

Σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση του προβλήματος της ηλεκτροδότησης, η κυπριακή κυβέρνηση βρίσκεται σε επαφές με την Ελλάδα, το Ισραήλ και όπως είπε ο εκπρόσωπος «αναζητούνται επίσης προσφορές και από ιδιώτες», σημειώνοντας ότι «βοήθεια προσφέρθηκε και από τα κατεχόμενα και μελετάται, με την προϋπόθεση ότι δεν θα παραβιάζεται η κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας». Πρόβλημα υπάρχει και στην υδροδότηση, με το νερό να παρέχεται σε συγκεκριμένες μέρες και ώρες.

Φορητά Ηλεκτροπαραγωγά Ζεύγη ισχύος 90-120 MW (φορητές ηλεκτρογεννήτριες) θα στείλει η ΔΕΗ στην Κύπρο για την ενίσχυση της ηλεκτροπαραγωγής. Τα πρώτα ζεύγη ισχύος 30 MW θα σταλούν από τον Ατμοηλεκτρικό Σταθμό Αθερινόλακκου της Κρήτης.

Το ΑΚΕΛ, με δήλωση του εκπροσώπου Τύπου, Σταύρου Ευαγόρου, χαρακτήρισε απαραίτητη την πλήρη και σε βάθος διερεύνηση του τραγικού περιστατικού, τονίζοντας ότι «για το ΑΚΕΛ είναι αυτονόητο ότι ως αποτέλεσμα της πλήρους διερεύνησης θα αποδοθούν ευθύνες εκεί και όπου υπάρχουν» και κάλεσε τις πολιτικές δυνάμεις να μην καταφεύγουν στο λαϊκισμό.

Για ποινικές ευθύνες, οι οποίες ξεπερνούν τις παραιτήσεις του υπουργού Αμυνας και του επικεφαλής της Εθνικής Φρουράς, κάνουν λόγο ΔΗΣΥ και ΕΔΕΚ, ζητώντας την παρέμβαση του Εισαγγελέα, με αναφορές σε «έγκλημα εκ προμελέτης», ενώ ο εκπρόσωπος του ΔΗΚΟ Φώτης Φωτίου μίλησε για «εγκληματική αμέλεια». Παράλληλα διοργανώθηκαν διαδηλώσεις έξω από το Προεδρικό Μέγαρο, με συνθήματα ενάντια στην κυβέρνηση.