Την ανάγκη το φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα να ανασυντάξει τις δυνάμεις του, τα παιδιά των λαϊκών οικογενειών να δράσουν συλλογικά και οργανωμένα για έναν άλλο δρόμο ανάπτυξης, υπέρ του λαού, υπογράμμισε χτες το μεσημέρι η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα σε εκδήλωση της Αχτίδας ΑΕΙ - ΤΕΙ του ΚΚΕ και της Οργάνωσης Σπουδάζουσας της ΚΝΕ στη Φιλοσοφική Σχολή Αθήνας, σχετικά με την οικονομική κρίση και την πολιτική πρόταση του ΚΚΕ.

Ξεκινώντας την ομιλία της, με αφορμή τη χτεσινή Ημέρα της Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών κάλεσε τα μέλη και τους φίλους της ΚΝΕ να μελετήσουν για την καπιταλιστική κρίση του '29, τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και την προσφορά της Σοβιετικής Ενωσης.

Ακολουθούν αποσπάσματα από την ομιλία της Αλ. Παπαρήγα:

«Τον τελευταίο χρόνο, τα τελευταία χρόνια, λίγο πριν από το μνημόνιο και μετά, υπάρχει η βασανιστική προσπάθεια του λαϊκού κινήματος να αντιμετωπίσει την κρίση και τις συνέπειες που είναι σε βάρος του λαού. Αγώνες έγιναν, σημαντικοί. Κατά τη γνώμη μας πίσω ακόμα από τις ανάγκες, αλλά καταλαβαίνουμε πόσο επίμονη και βασανιστική προσπάθεια χρειάζεται, όταν σήμερα στους αγώνες, ιδιαίτερα οι εργαζόμενοι στους τόπους δουλειάς, δοκιμάζονται ανάμεσα στο φόβο της απόλυσης, ανάμεσα στη βαρβαρότητα και την εκμετάλλευση από την εργοδοσία και στην ανάγκη και στη συνείδηση που έχουν, να παλέψουν όλοι μαζί. Αυτό που λέμε το ατομικό συμφέρον και το συλλογικό, φαινομενικά συγκρούονται σε κάθε βήμα του εργατικού κινήματος. Είμαστε βέβαιοι πως τα επόμενα χρόνια το εργατικό κίνημα και οι σύμμαχοί του θα αντιδράσουν έτσι όπως πρέπει, έτσι όπως χρειάζεται σήμερα, γιατί πραγματικά είναι μονόδρομος η αντεπίθεση, δεν υπάρχει καμία άλλη λύση έξω από αυτή.

Θα μου επιτρέψετε να πω ότι είναι σημαντική η απουσία του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος σε αυτούς τους σημαντικούς αγώνες που έχουν γίνει. Ξέρετε, δεν υπήρχε περίοδος, στη σύγχρονη Ιστορία, για να μην πάμε πολύ μακριά, στην Ιστορία του λαϊκού κινήματος, που όταν ανέβαινε το εργατικό, το λαϊκό κίνημα, να μην ανέβει και το φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα. Και ήτανε και περιπτώσεις που αν θέλετε συνέβαλε το φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα και που κάποια στιγμιότυπα από το φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα γίνονταν σύμβολο για το γενικότερο ξέσπασμα των αγώνων. Βεβαίως, οι προϋποθέσεις αυτής της αφύπνισης, της φοιτητικής και σπουδαστικής, ξεκινούσαν μέσα από τους τόπους δουλειάς, μέσα από τους κλάδους. Καμιά φορά είναι δύσκολο πρακτικά να ξεκινήσεις με μια απεργία, οι φοιτητές και οι σπουδαστές έδιναν έναν τόνο και αποτελούσαν μια σπίθα για τη γενικότερη λαϊκή αφύπνιση.

Δε συμβαίνει αυτό τα τελευταία δύο χρόνια. Βεβαίως, το πρόβλημα δεν είναι καθολικό, γιατί δεν υπάρχει λαϊκή, εργατική κινητοποίηση που να μη δείτε τα παιδιά της ΚΝΕ, τους φίλους της ΚΝΕ, τον περίγυρο της ΚΝΕ, να μη μετέχουν σε αυτόν τον αγώνα. Ομως, εμείς δεν κάνουμε αυτό που κάνουν άλλες πολιτικές δυνάμεις και παρατάξεις, δεν ταυτίζουμε το κίνημα με τη δράση της ΚΝΕ. Σε καμία περίπτωση. Δεν μας ικανοποιεί μόνο η συμμετοχή της ΚΝΕ. Και θέλω να ξεκαθαρίσω το εξής ζήτημα: Βεβαίως, εμείς προβληματιζόμαστε πόσο καλύτερα θα συμβάλουμε και θα εμπνεύσουμε φοιτητικούς και σπουδαστικούς αγώνες. Αλλά δεν είναι μονάχα δική μας ευθύνη. Γιατί δεν ταυτίζουμε το κίνημα με τον εαυτό μας, άλλοι το κάνουν. Και, επομένως, χρήζει γενικότερης απάντησης το θέμα αυτό.

Θα μου πείτε, τι περιμένετε; Από άλλες πολιτικές δυνάμεις, δυνάμεις που μετέχουν στο πολιτικό σύστημα είτε ως κυβέρνηση είτε ως αξιωματική αντιπολίτευση, περιμένετε να δώσουν ώθηση στους αγώνες; Οχι. Περιμένετε να δώσουν ώθηση στους αγώνες δυνάμεις οι οποίες ρέπουν πολύ εύκολα στην ενσωμάτωση και το συμβιβασμό; Οχι, βεβαίως. Μας απασχολεί όμως περισσότερο ο προβληματισμός και οι προσανατολισμοί των παιδιών, των φοιτητών και σπουδαστών που είναι ένα κομμάτι του λαού, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων που υποφέρουν. Γιατί οι φοιτητές και οι σπουδαστές δεν βγήκανε από καμιά γυάλα, ένα μεγάλο μέρος τους ανήκει στην εργατική, στη λαϊκή οικογένεια που οι γονείς υπέφεραν να τους σπουδάσουν και οι ίδιοι ξέρουν πολύ καλά ότι ζουν ένα διάλειμμα της ζωής τους. Αύριο με το πτυχίο στο χέρι - άλλοι δουλεύουν παράλληλα - θα αναζητήσουν μια δουλειά. Σε μια Ελλάδα που είναι σε κρίση, αλλά και αν ανακάμψει κάποια στιγμή, θα ανακάμψει με μεγάλη και αυξανόμενη ανεργία. Και πολύ γρήγορα, πιο γρήγορα από πριν, θα βρεθεί σε νέο κύκλο κρίσης. Εδώ πραγματικά θέλει συζήτηση. Οχι συζήτηση αμπελοφιλοσοφίας, βεβαίως.

Και ξέρετε εμείς ως Κόμμα, από το 2006, όταν πραγματικά υπήρχαν μεγάλα φοιτητικά και σπουδαστικά ξεσπάσματα, όταν υπήρχαν πιο μαζικοί αγώνες, όταν όλοι μίλαγαν για την άνοιξη του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος, εμείς χαιρετίζαμε τη συμμετοχή των φοιτητών, των σπουδαστών, γιατί όταν έχουμε από τα κάτω δράση, αυτό για μας είναι μια ελπίδα, αλλά την ίδια ώρα θαρραλέα κι ανοιχτά και το Κόμμα και η ΚΝΕ βάζαμε ερωτηματικά για τη συνέχεια. Ξέρετε, δεν αρκεί ένα ξέσπασμα, τα ξεσπάσματα είναι πάρα πολύ εύκολα. Ξεσπάσματα μπορεί να έχεις, με υπόβαθρο τα προβλήματα. Γιατί εμείς ταυτόχρονα λέγαμε ανεβασμένες μορφές πάλης, αλλά ταυτόχρονα και μαζικές δημοκρατικές διαδικασίες στην κάθε σχολή. Μήπως αυτά τα ξεσπάσματα, έτσι όπως προετοιμάστηκαν από ορισμένους και έτσι όπως στηρίχθηκαν και πονηρά από ορισμένες πολιτικές δυνάμεις, μήπως αυτά τα ξεσπάσματα περιείχαν μέσα και το σπέρμα της δυσκολίας κλιμάκωσης, ακόμα και του εκφυλισμού; Δεν μπορεί ένα κίνημα να είναι παρόν, να αναπτύσσεται σταθερά, να εναλλάσσει μορφές πάλης, αν δεν έχει λύσει δύο βασικά ζητήματα: Την οργάνωση, τις μαζικές δημοκρατικές διαδικασίες από τα κάτω, όπου μέσα εκεί βεβαίως θα γίνεται διαπάλη και δεύτερο, αν μέσα από αυτή τη διαπάλη ενισχύεται η πολιτικοποίηση, που αντιστοιχεί στο χαρακτήρα και στη φύση των προβλημάτων.

Θυμάμαι μέσα στη Βουλή έβγαιναν ορισμένες πολιτικές δυνάμεις, ιδιαίτερα το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ και λέγανε ότι το φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα έχει φέρει τα πάνω - κάτω στην Ελλάδα. Και άρεσε αυτό στους σπουδαστές και τους φοιτητές. Κι εμείς χαιρετίζαμε τότε τους αγώνες, αλλά λέγαμε και άλλα πράγματα. Μας απασχολεί π.χ. πόσοι φοιτητές συμμετέχουν στην επεξεργασία των στόχων πάλης, των συνθημάτων, των μορφών πάλης. Ξέρουμε πολύ καλά, ότι όσο περισσότερες μάζες μπουν μέσα σε έναν αγώνα τόσο πιο δύσκολο και σύνθετο γίνεται και το δικό μας έργο. Αλλά εμείς δεν τα βλέπουμε έτσι τα πράγματα, εμείς μετράμε τη συμμετοχή στις διαδικασίες και μέσα εκεί, βεβαίως, θα γίνεται η αντίθεση, ο διάλογος, ο αντίλογος. Ξέρετε, ένα κίνημα, όταν θέλεις να το χτυπήσεις, μπορείς με δύο τρόπους: Με τον αυταρχισμό και τον εκβιασμό και με τον εκφυλισμό. Παρ' όλα αυτά, δεν είμαστε απαισιόδοξοι, αλλά επισημαίνουμε αυτήν την πλευρά.

Λένε πολλοί φοιτητές ότι φταίει η παραταξιοποίηση και η κομματικοποίηση. Δεν είναι αυτό που φταίει. Κόμματα και παρατάξεις θα υπάρχουν παντού. Τι είναι τα πανεπιστήμια; Εξω από την κοινωνία; Εδώ ψηφίζεις από τα 18 χρόνια, που σημαίνει ότι σκέφτεσαι από πριν. Από τη στιγμή που υπάρχουν τάξεις και ζούμε σε μια ταξική κοινωνία, από τη στιγμή που υπάρχει κοινωνική διαστρωμάτωση θα υπάρχουν και κόμματα και παρατάξεις. Διότι εκφράζονται συγκεκριμένα συμφέροντα τάξεων, στρωμάτων κ.λπ. Το ότι υπάρχουν κόμματα και παρατάξεις σε καμία περίπτωση δεν αντίκειται με τη μαζική συμμετοχή στις διαδικασίες. Αλλά ας σκεφτεί κανείς, ποιες παρατάξεις, ποια κόμματα είχαν συμφέρον από το να δημιουργήσουν προϋποθέσεις εκφυλισμού του φοιτητικού κινήματος; Αλλοι έχουν καθαρές συντηρητικές σημαίες, άλλοι έχουν πολύ "επαναστατικές" σημαίες. Εμείς θεωρούμε υποχρέωσή μας να βοηθήσουμε να αναπτυχθούν οι μαζικές διαδικασίες. Να σφύζουν τα πανεπιστήμια πραγματικά από τη συμμετοχή, από τη συζήτηση και μέσα εκεί θα παλεύουμε για να προβληματίζουν οι θέσεις μας και οι απόψεις μας φοιτητές και σπουδαστές, ανεξάρτητα αν ψηφίζουν ΚΚΕ ή την παράταξη που στηρίζει η ΚΝΕ. Με τέτοιες μαζικές διαδικασίες και με τέτοια πολιτική, ιδεολογική διαπάλη, που αλίμονο αν δεν γίνεται μέσα στα πανεπιστήμια, είμαστε βέβαιοι ότι μπορεί να ανοίξει ο δρόμος, το φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα να συμπορευθεί με το λαϊκό κίνημα και όχι να είναι απόν, εννοούμε με μαζικούς όρους, γιατί αυτό θα έχει σοβαρές συνέπειες όταν θα πάρουν και το πτυχίο. Πόσα χρόνια θα είναι φοιτητές και σπουδαστές; Πέντε, έξι, εφτά; Μετά θα είστε ό,τι είναι και όλοι οι άλλοι».

Αφού ανέπτυξε σύντομα τη θέση του ΚΚΕ για κοινωνικοποίηση των βασικών και συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής και ανέφερε τις αναπτυξιακές δυνατότητες της Ελλάδας, η Αλέκα Παπαρήγα στάθηκε στο σοσιαλιστικό μέλλον της χώρας και απάντησε στο ερώτημα που τίθεται συχνά: «Είναι εφικτό σήμερα η Ελλάδα να περάσει στο σοσιαλισμό με αυτόν το διεθνή αρνητικό συσχετισμό δύναμης και μάλιστα μέσα σε αυτά τα Βαλκάνια και σε αυτή την Ευρώπη; Μα δεν μπορούμε να δούμε τα πράγματα στατικά. Καταρχήν, αυτή η επιλογή του άλλου δρόμου ανάπτυξης, της πάλης που οδηγεί στην εργατική - λαϊκή εξουσία, στη λαϊκή οικονομία, είναι επιλογή που πρέπει να ακολουθηθεί και από άλλους λαούς, με τις δικές τους επεξεργασίες, ανάλογα με τις αναπτυξιακές δυνατότητες της κάθε χώρας. Εμείς όμως είμαστε υποχρεωμένοι να τον προτείνουμε στη χώρα μας. Οπως είναι υποχρεωμένα κομμουνιστικά κόμματα, ριζοσπαστικές δυνάμεις να τον παλεύουν και στη δική τους χώρα.

Οπωσδήποτε, παίρνουμε υπόψη μας και το εξής πράγμα: Σε συνθήκες ακόμα μεγαλύτερης διεθνοποίησης, δεν διεθνοποιείται μόνο η πολιτική της αντίδρασης, διεθνοποιείται σχετικά πιο εύκολα και η ταξική πάλη. Και, επομένως, όσο περισσότερα κινήματα, ακόμα και σε γειτονικές χώρες ή και σε κοντινές, προχωρούν προς τα μπρος, ο αγώνας γίνεται σχετικά πιο εύκολος. Αλλά δεν μπορείς να κάθεσαι στη χώρα σου και να περιμένεις πότε θα γίνει η αλλαγή σε μια άλλη χώρα, για να τα προτείνεις. Κι από αυτή την άποψη, εμείς, παλεύοντας για τα καθημερινά προβλήματα, δημιουργώντας εστίες πάλης, βάζουμε το ζήτημα πραγματικά της διαμόρφωσης μιας ριζοσπαστικής αντιμονοπωλιακής, αντιιμπεριαλιστικής, αντικαπιταλιστικής πλειοψηφίας που δημιουργεί προϋποθέσεις για μια γενικότερη ανατροπή, για να αλλάξει τάξη στην εξουσία.

Κι εδώ είναι η διαφορά μας κι από άλλες δυνάμεις, που λένε το εξής πράγμα: "Παλεύουμε για μια προοδευτική πλειοψηφία". Τι θα πει προοδευτική πλειοψηφία; Διαβάζουμε τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ - δεν βγάζεις κι άκρη, καθένας έχει και τη δική του παντιέρα. Τα λέει κι ο Κουβέλης. Τι θα πει μια "προοδευτική πλειοψηφία"; Μια προοδευτική κυβέρνηση... Ας αφήσουν τους τίτλους. Τι θα κάνει αυτή η κυβέρνηση; Θα κοινωνικοποιήσει τον όμιλο των τραπεζών. Μα όλες οι άλλες τράπεζες θα υπάρχουν! Θα έχεις μια κρατική τράπεζα. Στο απαγορεύει η ΕΕ. Θα κάνεις απειθαρχία. Ναι, αλλά οι άλλες τράπεζες θα τη "φάνε". Και η κρατική τράπεζα πώς θα κινείται στη αγορά; Δεν θα κινείται με τους νόμους της αγοράς. Θα καταργήσουν - λέει - το μνημόνιο. Πώς θα το καταργήσεις το μνημόνιο; Με ποιο τρόπο; Ας πούμε ότι το καταργείς. Η οικονομία θα είναι καπιταλιστική, δεν θα είναι κάτι άλλο. Και πλήρως ενσωματωμένη στην ΕΕ.

Αν αυτή τη στιγμή δεν κοινωνικοποιήσεις τα βασικά και συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, δεν βγεις από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, αν δεν επιχειρήσεις να διαμορφώσεις - εκεί που η μικρή ιδιοκτησία δεν μπορεί να κοινωνικοποιηθεί - τον παραγωγικό συνεταιρισμό, που δεν έχει καμία σχέση με τους συνεταιρισμούς που έχουμε εμείς... Και στην προκειμένη περίπτωση, εξαρτάται ποια τάξη είναι στην εξουσία.

Με την αστική τάξη στην εξουσία και μια κομμουνιστική κυβέρνηση δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Απολύτως τίποτα. Είναι θέμα χρόνου, είτε να μετατραπεί σε μια αστική κυβέρνηση, είτε να την πετάξουν με τις κλοτσιές. Δεν μπορεί να κοροϊδεύουν τον κόσμο. Τι θα πει προοδευτική κυβέρνηση; Δηλαδή να γίνουν εκλογές να πάρουμε μια πλειοψηφία. Τέτοια έχει δοκιμάσει η Ευρώπη. Και πριν από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο έχει δοκιμάσει και μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Προοδευτικές, αριστερές και ριζοσπαστικές δυνάμεις στην ίδια κυβέρνηση. Μα όταν έχεις τα μονοπώλια στην εξουσία, όταν έχεις την καπιταλιστική ιδιοκτησία, είναι θέμα χρόνου. Η κυβέρνηση θα καθορίζει τις συλλογικές συμβάσεις ή ο καπιταλιστής με τις ατομικές συμβάσεις και με την εξουσία που έχει στα χέρια του; Τα πανεπιστήμια με ποιο τρόπο θα σχεδιάζουν τη διαμόρφωση του επιστημονικού δυναμικού και για ποιον; Να, τώρα συνενώνουν πανεπιστήμια, κάνουν συγχωνεύσεις, γιατί λέει μερικά επαγγέλματα δεν έχουν αντίκρισμα. Μα βέβαια, μια άναρχη οικονομία, δεν θα έχει σχεδιασμό. Τι σχεδιασμό θα κάνεις; Ανάλογα με το τι θέλεις να αναπτύξεις. Μα εδώ σχεδιάζουν τα μονοπώλια, εσύ σαν κυβέρνηση τι θα είσαι; Μια κουκούλα, αλλά ο εγκέφαλος θα είναι οι καπιταλιστές. Επομένως, από τα ίδια τα πράγματα σήμερα βγαίνει, έστω κι αν δεν έχει ωριμάσει στη συνείδηση του ελληνικού λαού, αυτή η εξέλιξη.

Και τέλος, ξέρουμε τι θα μας πουν μερικοί: "Αφού ο σοσιαλισμός ανατράπηκε, είναι δυνατόν να επανέλθει"; Καταρχήν στην Ιστορία, στην κοινωνική εξέλιξη, είχες και προσωρινά πισωγυρίσματα. Αλλά - πέρα από το αν δικαιώθηκε ή όχι ο σοσιαλισμός - ο καπιταλισμός, που είναι νικητής παγκόσμια, έχει δικαιωθεί; Και πολύ περισσότερο που εμείς σαν Κόμμα τουλάχιστον έχουμε καταφέρει, χωρίς να έχουμε ολοκληρώσει, να μπορούμε να δώσουμε ορισμένες απαντήσεις. Και για την αναντικατάστατη προσφορά του σοσιαλισμού και για τις αρνητικές συνέπειες από τη μη ύπαρξή του, αλλά και σε ποιο σημείο ο σοσιαλισμός έχασε τη δυναμική του και πισωγύρισε. Κι αν θέλετε, αυτές οι εκτιμήσεις επιβεβαιώνουν το εξής πράγμα: Οτι οποιαδήποτε παρέκκλιση από το σοσιαλισμό υπέρ του καπιταλισμού οδηγεί μοιραία - σε συνθήκες που ο σοσιαλισμός δεν έχει κυριαρχήσει παγκόσμια - στο πισωγύρισμα.

Αλλά εν πάση περιπτώσει, κι αυτοί που ακόμα δεν έχουν πειστεί για το σοσιαλισμό τι θα κάνουν; Δεν πρέπει να αναζητήσουν ένα διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης; Κι αυτόν θα τον δεις στο δρόμο της ταξικής πάλης. Στο δρόμο της ριζικής εναντίωσης με το σύστημα κι όχι με τη διαχείριση, με τον τρόπο διακυβέρνησης. Εν πάση περιπτώσει, για μας στην ημερήσια διάταξη μπαίνει αυτό το ζήτημα, μπαίνει στην ημερήσια διάταξη για να συμβάλουμε, όταν οι προϋποθέσεις υπάρχουν, για να γίνει αυτό το πέρασμα. Αν δεν το βάλεις στην ημερήσια διάταξη της πάλης, δε θα ωριμάσει ποτέ. Αλλιώς θα ενσωματωθείς. Αυτή είναι η θέση μας και αυτή τη θέση προσπαθούμε να τη συζητήσουμε αναλυτικά, παράλληλα με την οργάνωση της πάλης. Και η νεολαία πρέπει να πάρει ενεργά μέρος σε αυτήν τη συζήτηση.

Γι' αυτό δεν μας χωνεύει το σύστημα. Γιατί πίστεψε το 1991 ότι θα διαλυθούμε. Μάλιστα, έλεγαν ότι το κεντρικό μαγαζί, το ΚΚΣΕ διαλύθηκε, άρα και το "παράρτημα", θα κλείσει. Κι αποδείχτηκε ότι το ΚΚΕ δεν ήταν παράρτημα κανενός. Η ύπαρξή του και η δράση του υπηρετούσε τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας. Και τους ενοχλεί ακριβώς, ότι μέσα σε αυτές τις συνθήκες, δεν μπόρεσαν να μας προσελκύσουν, όπως πέτυχαν σε άλλες χώρες, στη Γαλλία, στην Ιταλία και αλλού και παλιότερα στη Μεγάλη Βρετανία. Και αντέξαμε. Δεν είναι όμως μόνο ότι αντέξαμε. Διατηρούμε ως Κόμμα τη συνέχεια. Αυτό είναι το πιο σημαντικό. Αυτό είναι μεγάλη κατάκτηση. Γιατί θα μπορούσαμε να μην υπάρχουμε και να γεννηθεί ένα καινούργιο ΚΚ. Εχει πολύ μεγάλη σημασία ότι έχουμε συνέχεια, για μας και τα 92 χρόνια - με τις αδυναμίες, τις ελλείψεις, με τα λάθη μας - είναι μέρος της Ιστορίας μας. Κι αυτό είναι το μεγάλο όπλο μας. Είναι το όπλο της συνέχειας από ένα παρελθόν, που έχουμε την ευκαιρία και να το τιμάμε, αλλά και να διδασκόμαστε από αυτό».