«Αναμφισβήτητα, τούτη την ώρα, το μυαλό μας, η καρδιά μας, βρίσκεται στη Λιβύη, καθώς εξελίσσεται η αποφασισμένη εδώ και λίγες ώρες - στην πραγματικότητα ίσως εδώ και πολύ καιρό - ιμπεριαλιστική στρατιωτική επίθεση. Στην πρώτη γραμμή βρίσκεται η Γαλλία, αλλά μαζί της συστρατεύονται Μεγάλη Βρετανία, ΗΠΑ, μια σειρά χώρες, οι περισσότερες χώρες - μέλη του ΝΑΤΟ και η Ελλάδα βεβαίως, όπου με την ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης, όπως και στο παρελθόν, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή στήριξης. Οχι μόνο της πολιτικής και ηθικής στήριξης του πολέμου, αλλά της ουσιαστικής στήριξης.

Είναι γνωστό ότι στις χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή, δεν είναι δυνατόν να διεξαχθεί η ιμπεριαλιστική επιδρομή δίχως προκεχωρημένο φυλάκιο την Ελλάδα, που αυτή τη στιγμή έχει θέσει στην υπηρεσία αυτού του βρώμικου πολέμου τρεις βάσεις, τη Σούδα, τον Αραξο και το Ακτιο.

Θα μου πείτε, έτσι κι αλλιώς, αυτές οι βάσεις είναι αμερικάνικες και ΝΑΤΟικές. Εμείς λέμε, όμως, ότι τις έχει παραχωρήσει γιατί από τη στιγμή που συμφώνησε να υπάρχουν αυτές οι βάσεις και να χρησιμοποιούνται για τον πόλεμο, ισοδυναμεί με αυτό που λέμε εθελοντική παραχώρηση και δεν πρόκειται να δεχθούμε κανένα επιχείρημα, ότι, ξέρετε, αυτές οι βάσεις δεν είναι ελληνικές. Είναι στην Ελλάδα και οι ελληνικές κυβερνήσεις τις εγκατέστησαν, με υπογραφή, βεβαίως, των κυβερνήσεων και των συμμάχων τους.

Σ' αυτές τις περιπτώσεις, ο απλός άνθρωπος εκδηλώνει τα συναισθήματά του δείχνοντας την απέχθειά του στον πόλεμο και τη συμπάθειά του στην ειρήνη. Ας μας επιτραπεί να πούμε σε αυτόν τον απλό καλοπροαίρετο άνθρωπο, αυτήν τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού, ότι το σύνθημα "Κάτω ο πόλεμος, ζήτω η ειρήνη" δεν αρκεί, δεν φτάνει. Το ΚΚΕ, και με την ευκαιρία αυτού του πολέμου, για άλλη μια φορά, φέρνει στο προσκήνιο το ουσιαστικό ζήτημα. Και το ζήτημα λέγεται ιμπεριαλισμός, καπιταλισμός, γιατί αυτός φέρνει μαζί του τον πόλεμο, όπως η χελώνα φέρνει το καβούκι της.

Υπάρχουν δίκαιοι και άδικοι πόλεμοι. Δεν είμαστε σε μια εποχή όπου έχει καταργηθεί η αιτία του πολέμου και οι υπεύθυνοί της. Αν βεβαίως είχε καταργηθεί, θα μιλάγαμε μόνο για την ειρήνη. Γιατί η δική μας κοσμοθεωρία, που έχει στο κέντρο τον άνθρωπο σαν παραγωγό του πλούτου, είναι φυσικό και το υποστηρίζουμε, είναι η πιο ουσιαστικά φιλειρηνική θεωρία. Είναι ασυμβίβαστος ο κομμουνισμός με τον πόλεμο. Ωστόσο, επειδή ακριβώς ζούμε σε μια εποχή όπου ο ιμπεριαλισμός κυριαρχεί, είμαστε υποχρεωμένοι να μιλήσουμε για δίκαιους και άδικους πολέμους.

Ο πόλεμος που διεξάγεται σήμερα με πρόσχημα τα ανθρώπινα δικαιώματα, την προστασία των αμάχων και τη δημοκρατία, είναι ένας πόλεμος 100% άδικος και ιμπεριαλιστικός. Οχι γιατί στρέφεται εναντίον του Καντάφι, τον οποίο ουδέποτε τον υποστηρίξαμε, ουδέποτε είμαστε σύμμαχοι και ουδέποτε είχαμε κάποιες ιδιαίτερες σχέσεις μαζί του, ως Κόμμα.

Είμαστε εξίσου αντίθετοι με τον Καντάφι, όπως είμαστε εξίσου αντίθετοι με τον Σαρκοζί, τον Ομπάμα και με τις ελληνικές κυβερνήσεις. Μόνο πρόσχημα είναι ο Καντάφι. Ο πόλεμος αυτός, αντικειμενικά και συνειδητά, στρέφεται κατά του λαού της Λιβύης, είναι ένας πόλεμος 100% ιμπεριαλιστικός και από τη σκοπιά που υπερασπίζεται τα συμφέροντά του ο Καντάφι. Είναι η μάχη για τα πετρέλαια, για τους αγωγούς των πετρελαίων.

Και ούτε πρώτη, ούτε δυστυχώς τελευταία φορά, θα αντιμετωπίζουμε το εξής γεγονός και φαινόμενο. Οι ηγετικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, οι χώρες δηλαδή που βρίσκονται στην πυραμίδα του ιμπεριαλιστικού συστήματος, στις πρώτες θέσεις, να εξαπολύουν έναν πόλεμο για να ανατρέψουν μια κυβέρνηση, έναν ηγέτη που μέχρι τώρα ήταν δικός τους. Γιατί, εδώ που τα λέμε, ο Καντάφι, στο όνομα του "σοσιαλισμού", χτύπησε αλύπητα τις πραγματικά ριζοσπαστικές και κομμουνιστικές ιδέες και δεν είναι τυχαίο ότι σε αυτή τη χώρα δεν μπόρεσε να υπάρξει Κομμουνιστικό Κόμμα, δεν είχε τη δυνατότητα να υπάρξει.

Ο πόλεμος, λοιπόν, και από την πλευρά των επιτιθεμένων και από την πλευρά του Καντάφι, είναι ένας πόλεμος ιμπεριαλιστικός. Μακάρι να μπορούσε να εξελιχθεί στη Λιβύη ένας πραγματικά δίκαιος πόλεμος του λαού της Λιβύης, των εργαζόμενων ανθρώπων. Κάτι τέτοιο βεβαίως προσδοκούμε και το στηρίζουμε, αν και με τα σημερινά δεδομένα είναι δύσκολο να εκφραστεί ο λαός αυτός, και υποκειμενικά υπάρχει αλλά είναι δύσκολο να εκφραστεί. Μακάρι να υπήρχε μια πολεμική ανταπάντηση από το λαό της Λιβύης, ο οποίος θα πάλευε και θέλουμε να παλέψει εναντίον του κατακτητή ιμπεριαλιστή, αλλά και εναντίον της κυρίαρχης τάξης της Λιβύης, που εκφράζεται με έναν ιδιόμορφο τρόπο, αυτό που λέγεται καθεστώς Καντάφι.

Μην ξεχνάτε ότι την πρόσκληση για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο την έκαναν οι λεγόμενες αντικαθεστωτικές δυνάμεις της Λιβύης, που είχαν κατά κάποιο τρόπο εδραιωθεί στην Ανατολική Λιβύη, στη Βεγγάζη. Ενας πόλεμος δηλαδή που κατά κάποιο τρόπο πήρε νομιμότητα γιατί οι ηγετικές αντικαθεστωτικές, αντικαθεστωτικές αντι-Κανταφικές δυνάμεις, διεκδικούσαν για λογαριασμό τους ανακατατάξεις στην εξουσία, διαπάλη για το ποιο τμήμα της αστικής τάξης, ας το πούμε έτσι, ή το παλιό, ή το εκσυχρονιστικό, θα διεκδικήσει την ιδιοκτησία και τη διαχείριση των πετρελαιοπηγών, γιατί, όπως ξέρουμε, το πετρέλαιο είναι μια ειδική πηγή πλούτου για τη Λιβύη.

Εμείς, λοιπόν, υποστηρίζουμε τους δίκαιους πολέμους που πάντα έρχονται ως απάντηση, στις περισσότερες περιπτώσεις, στους άδικους πολέμους. Και ο δίκαιος πόλεμος σήμερα, για να έχει ένα θετικό αποτέλεσμα, πρέπει να συνδυάζεται με την πάλη κατά της εγχώριας αστικής τάξης και οπωσδήποτε κατά του ξένου ιμπεριαλιστή. Παρ' όλα αυτά, το ΚΚΕ είναι εναντίον της ιμπεριαλιστικής επίθεσης.

Δεν πρόκειται εμείς να παρασυρθούμε σε αυτήν τη λογική που λέει, όποιος είναι εναντίον του πολέμου είναι υπέρ του Καντάφι. Είμαστε εναντίον και των δύο. Και τέτοιους πολέμους δυστυχώς μπορεί να έχουμε και στο άμεσο και στο επόμενο διάστημα, γιατί οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις είναι οξύτατες και σ' αυτούς τους πολέμους δεν παίρνουν μέρος μόνο οι ηγετικές δυνάμεις του ιμπεριαλισμού - αυτές παίρνουν μέρος στον πόλεμο ως ανταγωνιστές μεταξύ τους - αλλά παίρνουν μέρος και οι περιφερειακές δυνάμεις, οι ενδιάμεσες δυνάμεις στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα, όπως είναι η Ελλάδα.

Και εδώ που τα λέμε ένας πόλεμος στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, στη Γιουγκοσλαβία, δεν μπορούσε να βγει μόνο από τις ΗΠΑ, ούτε μόνο από τις ηγετικές δυνάμεις της ΕΕ. Χρειάστηκε η συσπείρωση και των άλλων καπιταλιστικών κρατών και των άλλων δυνάμεων που βρίσκονται στο σύστημα του ιμπεριαλισμού, γιατί με αυτόν τον τρόπο και ο πόλεμος είναι πιο αποτελεσματικός, αλλά και ακριβώς επειδή ο πόλεμος στρέφεται εναντίον των λαών γίνεται η μεγαλύτερη δυνατή συστράτευση των ιμπεριαλιστών.

(...)Ιδιαίτερα σήμερα, πρέπει να γίνει απολύτως κατανοητό, στον τόπο μας, ότι η κρίση, η οικονομική καπιταλιστική κρίση, δε συνεπάγεται μόνο φτώχεια, ανεργία και ό,τι ζούμε αυτόν τον καιρό και δεν χρειάζεται να το αναλύσω, αλλά εμείς έχουμε υπογραμμίσει και πριν ξεσπάσει η κρίση και τώρα που είναι στην εξέλιξή της και δεν έχει φτάσει ακόμα στην κορύφωσή της, λέμε και κάτι το επιπλέον.

Η κρίση θα πολλαπλασιάσει τις εστίες πολέμου, γιατί στην οικονομική κρίση ο ανταγωνισμός ανάμεσα στην αστική τάξη των καπιταλιστικών χωρών για το πώς θα μοιράσουν τη χασούρα - γιατί, βεβαίως, από την κρίση χάνει η εργατική τάξη παντού και οι λαοί - αλλά για να ξεκολλήσει το καπιταλιστικό σύστημα από την κρίση πρέπει να καταστραφεί ή να απαξιωθεί και ένα μέρος του κεφαλαίου. Και ακριβώς επειδή βρισκόμαστε τώρα σε συνθήκες όπου διαπλέκονται οι εθνικές οικονομίες μεταξύ τους πολύ στενά, πρέπει να μοιράσουν τη χασούρα. Και δε θα τη μοιράσουν μόνο με συζητήσεις τύπου Βρυξελλών, συζητήσεις που ζήσαμε αυτόν τον καιρό ή που έχουμε ζήσει όλα τα χρόνια στην ΕΟΚ και την ΕΕ ή που θα ζήσουμε στις 24 και 25 του Μάρτη, θα τις λύσουν μεταξύ τους και με τα όπλα.

Πολλές φορές, ιδιαίτερα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και πιο πολύ μετά το '91-'92, ο πόλεμος ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα και εντός των ιμπεριαλιστικών κέντρων είναι οξύς. Δεν τον διεξάγουν οι ηγετικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις άμεσα, μεταξύ τους. Ο πόλεμος εκφράζεται με τον πολλαπλασιασμό των περιφερειακών συγκρούσεων.

Λίγο πριν έρθω εδώ, άκουσα στο δελτίο ειδήσεων ότι αυτήν τη στιγμή, ενώ εξελίσσεται η επίθεση κατά της Λιβύης, με αεροπλάνα προς το παρόν και με το στόλο, δεν έχει ξεκαθαριστεί ποιος θα έχει την ευθύνη της καθοδήγησης των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Και αυτή τη στιγμή διεξάγεται ένας άλλος πόλεμος, πολιτικός καθαρά, ανάμεσα στη Γαλλία και τη Μεγάλη Βρετανία, για το αν η Γαλλία θα κάνει το κουμάντο και θα δίνει τις εντολές στο σχεδιασμό του πολέμου ή η Μεγάλη Βρετανία. Είναι ένας παράλληλος και διαπλεκόμενος πόλεμος, γιατί ακριβώς ξέρουμε ότι όποια δύναμη έχει τη μεγαλύτερη στρατιωτική παρουσία, και ενδεχομένως τις περισσότερες στρατιωτικές επιτυχίες, θα ελέγξει και πολιτικά και οικονομικά τη Λιβύη.

Και γι' αυτό περιμένουν αν θα παραμεριστεί αυτός ο ανταγωνισμός τυπικά και αναλάβει την ευθύνη το ΝΑΤΟ, ή αν θα αναλάβουν πιο αποφασιστικά την ευθύνη οι ΗΠΑ. Η διαπάλη μεταξύ τους είναι σκληρή και είναι, αν θέλετε, το πρόσθετο αποδεικτικό μας επιχείρημα ότι αυτός ο πόλεμος μόνο για ανθρωπιστικά ιδεώδη δε γίνεται, αυτός ο πόλεμος μόνο για το λαό της Λιβύης δε γίνεται. Εδώ τσακώνονται μεταξύ τους ποιος θα πάρει την πρωτοκαθεδρία και εδώ βγαίνει και η ελληνική κυβέρνηση και το δόγμα όχι της ελληνικής κυβέρνησης στενά, αλλά της ελληνικής αστικής τάξης, είναι φανερό.

Οταν το ΚΚΕ επεξεργαζόταν στις σύγχρονες συνθήκες το Πρόγραμμά του, το 1996, και δημοσιεύσαμε αυτό το Πρόγραμμα, κατηγορηθήκαμε από τον αντίπαλο - αυτό δεν είναι περίεργο - αλλά ακούσαμε και μπόλικη κριτική από αριστερούς με εισαγωγικά είτε χωρίς εισαγωγικά, προοδευτικούς με εισαγωγικά είτε χωρίς εισαγωγικά, όπως θέλετε πάρτε το, αριστερούληδες, ας το πω κι έτσι, ότι το ΚΚΕ κάνει την εκτίμηση ότι η ελληνική αστική τάξη είναι διεκδικητική στην ευρύτερη περιοχή και στη διεθνή αγορά, ενώ, κατά τη γνώμη τους, η ελληνική αστική τάξη και τα κόμματά της δε διεκδικούν, δεν έχουν απαιτήσεις, δεν έχουν επεκτατική βλέψη, αντίθετα η Ελλάδα είναι μια χώρα, κατά κάποιο τρόπο, που είναι θύμα επεκτατικών βλέψεων και των αποφάσεων των συμμάχων.

Εμείς τότε λέγαμε ότι είναι και θύτης και θύμα. Η ελληνική αστική τάξη της χώρας μας δεν είναι όπως τη λένε, υποχωρητική και εθελόδουλη. Και δεν είναι και τα κόμματά της. Είναι διεκδικητική.

Αυτό σημαίνει ότι παίρνει μέρος στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, ότι προσφέρει την Ελλάδα προγεφύρωμα για τη διεξαγωγή πολέμων στην περιοχή και ευρύτερα, έχει φτάσει μέχρι το Αφγανιστάν η χάρη μας, και ζητάει ανταλλάγματα η αστική τάξη της χώρας. Συμμετοχή στη λεία που διαμορφώνεται από την πολύμορφη ταξική εκμετάλλευση και καταπίεση των λαών. Βεβαίως, έχει συναίσθηση ότι η Ελλάδα δεν είναι ηγετική δύναμη. Είναι μια δύναμη περιφερειακή, τοπική, μια χώρα ας το πούμε που στην περιοχή παίζει κι ένα ρόλο σημαντικό, αλλά εν πάση περιπτώσει δεν είναι και το κέντρο της Γης.

Και επομένως και διεκδικεί και, ταυτόχρονα, υφίσταται τις ανισότιμες σχέσεις στα πλαίσια των ιμπεριαλιστικών ενώσεων. Δεν είναι της ώρας βέβαια να αναλυθεί αυτό, ούτε έχω σκοπό να κάνουμε μια τέτοια θεωρητική συζήτηση. Αλλά θέλουμε να επισημάνουμε το εξής ζήτημα:

Το επόμενο διάστημα και τα επόμενα χρόνια, το ΚΚΕ, οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες, οι ριζοσπάστες που υπάρχουν μέσα στο λαό και που μπορεί να έχουν ορισμένες διαφωνίες μαζί μας, άνθρωποι με τους οποίους συνεργαζόμαστε σε διάφορα μέτωπα και εν δυνάμει αύριο μπορεί να είναι περισσότεροι στη συνεργασία, πρέπει να ανασκουμπωθούμε και να συνειδητοποιήσουμε ότι αναλαμβάνουμε μεγάλες ευθύνες και υποχρεώσεις στις πλάτες μας.(...).

Η βαρβαρότητα, μάλλον, ως έκφραση, θα είναι χλομή, μπροστά σε αυτό που θα ζήσουμε τα επόμενα χρόνια. Και είμαστε σε μια περιοχή όπου οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις είναι οξύτατες. Και κοιτάξτε, δεν είναι μόνο οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Γερμανία, η Μεγάλη Βρετανία, που τσακώνονται για τα πετρέλαια της περιοχής. Η Αφρική ολόκληρη αυτή τη στιγμή είναι μαγνήτης και έχει προσελκύσει τεράστιες επενδύσεις της Κίνας, της Ινδίας, της Ρωσίας. Επομένως, η διάμετρος των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων θα μεγαλώσει και πρέπει να έχουμε ετοιμότητα και για τον οικονομικό πόλεμο και για τον πολιτικό και για τον στρατιωτικό. Για κάθε μορφής καταστολή και αυθαιρεσία που θα έρθει.

Επομένως, είμαστε σίγουροι ότι ο ελληνικός λαός, σε ένα μεγάλο μέρος του, αυτό που λέμε ιστορικά όρια και ανάγκη πάλης για την εργατική - λαϊκή εξουσία, ακόμα κι αν δεν έχει τη βαθύτερη εικόνα για το τι είναι αυτή η εργατική - λαϊκή εξουσία, αυτόν τον αγώνα θα τον κάνει έτσι κι αλλιώς. Δεν μπορεί να επιλέξει την αυτοκτονία και την αυτοκαταστροφή του. Αλλωστε, ο ίδιος ο αντίπαλος τον οδηγεί να κάνει την επιλογή. Το θέμα, όμως, είναι διαφορετικό: Θα περιμένουμε να μας οδηγήσει ο αντίπαλος σε μια επιλογή ή η επιλογή μας, μέσα από την εμπειρία που έχει ο κάθε χώρος, ο κάθε κλάδος, θα ξεκινήσει από σήμερα;

Από αυτήν την άποψη χρειάζεται ανασκούμπωμα, και πριν απ' όλα να μη νομιμοποιείται στη συνείδηση του ελληνικού λαού η κυρίαρχη πολιτική, είτε έχει τη μορφή κρίσης και μέτρα για την κρίση, είτε έχει τη μορφή μνημόνιο της ΕΕ, είτε έχει τη μορφή πόλεμος κατά της Λιβύης, της Αιγύπτου, της Τυνησίας κ.λπ. Και ας πάρουμε και σαν τελευταίο παράδειγμα. Είχαμε κάποιες ιδιόμορφες, αλλά ωστόσο μπορούμε να τις πούμε λαϊκές εξεγέρσεις στην Αίγυπτο και στην Τυνησία. Η Λιβύη είναι άλλη υπόθεση. Πού κατέληξαν αυτές οι εξεγέρσεις; Στην προσπάθεια ενσωμάτωσής τους στο στρατιωτικό κατεστημένο στην Αίγυπτο, σε ένα αστικό κατεστημένο στην Τυνησία και ακόμη τα πράγματα δεν έχουν εξελιχθεί. Τέτοιες λαϊκές εξεγέρσεις και ξεσπάσματα μπορούν να γίνουν σε όλες τις χώρες. Ποια είναι η διαφορά εδώ στην Ελλάδα; Οτι υπάρχει μια έμπειρη εργατική τάξη, υπάρχει ένα έμπειρο εργατικό κίνημα, υπάρχει ένα έμπειρο λαϊκό κίνημα, έμπειρο και με τα λάθη του και τις αδυναμίες του, αλλά έμπειρο και με αποφασιστικότητα και με εύστοχες επιλογές, με μαχητικότητα και διορατικότητα. Στην Ελλάδα υπάρχει Κομμουνιστικό Κόμμα, το οποίο δεν κινείται ούτε ετσιθελικά, ούτε βολονταριστικά.

Μέσα από μια επίπονη μακρόχρονη ενενηντάχρονη πορεία, μέσα από μια εμπειρία που μας έδωσε η μεγάλη και απρόσμενη ήττα του 1989 - '91, γιατί πρόκειται για προσωρινή ήττα, είμαστε ένα κόμμα που μάθαμε να περπατάμε ακόμα με αδυναμίες βεβαίως. Μάθαμε να περπατάμε σε μια πρωτόγνωρη περίοδο που δεν την είχε γνωρίσει κανένα Κομμουνιστικό Κόμμα και πολύ περισσότερο εμείς. Μια περίοδο, δηλαδή, όπου η υποχώρηση είναι γενική, όπου η ήττα είναι βαθιά, προσωρινή αλλά είναι, εμείς προσπαθούμε να ανοίξουμε δρόμο, ανασύνταξης του κινήματος, αντεπίθεσης.

Βεβαίως, δυσκολίες και ήττες είχαμε και στο παρελθόν στην Ελλάδα, αλλά, τότε, αλλού υπήρχανε και επιτυχίες. Η Σοβιετική Ενωση προχωρούσε, διαμορφωνόταν το σοσιαλιστικό σύστημα, υπήρχαν αντιαποικιακά απελευθερωτικά κινήματα, ο διεθνής συσχετισμός βελτιωνόταν, ακόμα και όταν δεχτήκαμε το χτύπημα του 1949 ο διεθνής συσχετισμός βελτιωνόταν. Τώρα, τα τελευταία χρόνια, βαδίζουμε σε μια περίοδο όπου τα χτυπήματα, όχι μόνο σε βάρος του κομμουνιστικού κινήματος, αλλά σε βάρος των λαών, είναι απανωτά. Ομως, καταφέρνουμε και προχωράμε με μια ψύχραιμη λογική, δουλεμένη μέσα από την πείρα μας και εκφράζοντας το εξής πράγμα: Οτι σήμερα είμαστε σε θέση να κρατήσουμε τις αρχές μας, τις θεμελιακές αρχές και, ταυτόχρονα, να αποκτήσουμε ικανότητα προσαρμογής - όχι υποταγής - προσαρμογής και εξειδίκευσης σε απότομες καμπές, είτε το κίνημα πάει μπροστά, είτε το κίνημα είναι στάσιμο, είτε κι ακόμα πισωγυρίσει. Επομένως, ζητάμε από τον ελληνικό λαό να μας εμπιστευτεί γιατί μέχρι τώρα ό,τι του είπαμε δε διαψεύστηκε στη ζωή.

Και δεν του είπαμε μόνο για τα βάσανά του, του μιλήσαμε για τον καπιταλισμό, για τον ιμπεριαλισμό, για τη σοσιαλδημοκρατία, για τα φιλελεύθερα κόμματα, για την εναλλαγή των σοσιαλδημοκρατικών με φιλελεύθερα τμήματα, του μιλήσαμε για τον οπορτουνισμό, του μιλήσαμε για την κεντροδεξιά, για την κεντροαριστερά και δεν πέσαμε έξω. Οχι γιατί είμαστε πιο έξυπνοι, αλλά γιατί βλέπουμε τα πράγματα από τη σκοπιά των συμφερόντων της εργατικής τάξης, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, αποκλειστικά και μόνο.

Γιατί έχουμε ανειρήνευτη και ασυμφιλίωτη αντίθεση με την αστική τάξη, την καπιταλιστική ιδιοκτησία. Δεν είμαστε απλώς άνθρωποι οι οποίοι παλεύουμε μέσα στα όρια αυτού του συστήματος - στο έδαφος αυτού του συστήματος παλεύουμε - αλλά αυτήν τη στιγμή είμαστε πιο ώριμοι και είναι βέβαιο ότι οι συνθήκες θα ωριμάσουν απότομα και δε θα μας συγχωρήσει κανείς, κόμμα, εργατικό κίνημα, λαϊκή συμμαχία, να μην είμαστε σε θέση να κάνουμε είτε το μεγάλο άλμα το επαναστατικό, είτε να κατοχυρώσουμε κέρδη, θέσεις, προγεφυρώματα για την παραπέρα επιτυχημένη συνέχεια.

Εμείς προειδοποιούμε, όταν ξέρεις τι χτυπήματα σου έρχονται τότε μπορείς να τα καταφέρεις. Αν έχεις αυταπάτες, αν έχεις πλάνες, αν μπερδεύεσαι, τότε το χτύπημα θα είναι πιο βαρύ. Οσο σκύβεις το κεφάλι, τότε οι πιθανότητες να στο κόψουν είναι πολύ περισσότερες.

Επομένως, για μας τους κομμουνιστές, πρέπει να αποδείξουμε ότι έχουμε την ικανότητα να σηκώσουμε στις πλάτες μας ένα πολύ μεγαλύτερο βάρος απ' ό,τι σήμερα. Να βλέπουμε το λαό όχι μόνο σαν ένα λαό που έχει δισταγμούς σήμερα και ένα μεγάλο του μέρος να μπει στη ρήξη, αλλά να μη χάσουμε καθόλου την εμπιστοσύνη στο λαό και να του πούμε, οι σημερινοί δισταχτικοί, οι σημερινοί φοβισμένοι αύριο μπορούν και πρέπει να γίνουν πιο πρωτοπόροι και από μας, εξίσου πρωτοπόροι με μας και αυτό εξαρτάται από τη σταθερότητα, από τη συνέπεια, τη μαχητικότητά μας, αλλά και από την κατάκτηση μεγαλύτερης ικανότητας.

Με αισιοδοξία, λοιπόν, με συναίσθηση των ευθυνών, με αυτοπεποίθηση αλλά όχι κομματικό εγωισμό, πρέπει πραγματικά σήμερα να φέρουμε στην επιφάνεια διεργασίες θετικές που υπάρχουν στο λαό, διαθέσεις για αγώνα και από εμάς θα εξαρτηθεί να μην τον διαψεύσουμε και να του εμπνεύσουμε την πίστη στη δύναμή του. Αυτόν το ρόλο μπορούμε και πρέπει να επιτελέσουμε, μπορούμε και πρέπει να τα βγάλουμε πέρα ξεκαθαρίζοντας το εξής: Στο χέρι δε θα μας βάλουν ποτέ».