Κυριακή 6 Φλεβάρη 2011
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 27
ΔΙΕΘΝΗ
ΣΟΥΔΑΝ
Κρίσιμες εξελίξεις σε βορρά και νότο

Στιγμιότυπο από τη διαδήλωση της 30ής Γενάρη στο Χαρτούμ
Στιγμιότυπο από τη διαδήλωση της 30ής Γενάρη στο Χαρτούμ
Αντιμέτωπος με κρίσιμες εξελίξεις σε βορρά και νότο βρίσκεται ο σουδανικός λαός με καταλύτη το αποτέλεσμα του πρόσφατου δημοψηφίσματος για την πλέον βέβαιη ανεξαρτησία του νότου στις 9 Ιούλη.

Η Νοτιοσουδανική Επιτροπή Δημοψηφίσματος (SSRC), ανακοινώνοντας στις αρχές της βδομάδας τα τελικά αποτελέσματα του δημοψηφίσματος που διεξήχθη από τις 9 ως τις 15 Γενάρη, σημείωσε αφ' ενός τη μαζική συμμετοχή των περίπου 4.000.000 ψηφοφόρων (ανήλθε στο 97,85%) και τη συντριπτική πλειοψηφία του εκλογικού σώματος υπέρ της ανεξαρτησίας. Ειδικότερα διαπιστώθηκε πως το 99,57% των ψηφοφόρων (ήτοι 3.851.994 άτομα) υποστήριξε την απόσχιση της περιοχής από το Σουδάν. Αντίθετα, οι Νοτιοσουδανοί που υποστήριξαν την ενότητα της χώρας ήταν μόλις 16.129 άτομα ήτοι 0,43%.

Οι Νοτιοσουδανοί ψηφοφόροι που ψήφισαν στο βορρά έφθασαν το 59,56% του εκλογικού σώματος. Υπέρ της ανεξαρτησίας ψήφισε το 57,65% και υπέρ της ενότητας το 42,35%.

«Οδικός χάρτης» των ΗΠΑ με το Χαρτούμ

Η ανακοίνωση των τελικών αποτελεσμάτων έγινε αποδεκτή από τον ισλαμιστή πρόεδρο του Σουδάν Ομάρ Αλ Μπασίρ, που φάνηκε επί του παρόντος να τιμά τις προηγούμενες δεσμεύσεις του πως δε θα αντιτασσόταν στην περίπτωση που αποφασιζόταν η απόσχιση του νότου από τη χώρα. Η στάση του είχε άμεσο αντίκτυπο στις σχέσεις του με τις ΗΠΑ, αφού λίγο πριν την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος ο υπουργός Εξωτερικών Αλί Κάρτι πήγε στην Ουάσιγκτον και συζήτησε με την Αμερικανίδα ομόλογό του Χίλαρι Κλίντον τη βελτίωση των διμερών σχέσεων μέσω της ικανοποίησης δύο βασικών αιτημάτων: α) Την άρση των οικονομικών κυρώσεων κατά του Χαρτούμ και β) την αφαίρεση του ονόματος του Σουδάν από τη λίστα των χωρών που υποθάλπουν την τρομοκρατία.

Ο Κάρτι πήρε ως επί το πλείστον θετικές απαντήσεις από τους αξιωματούχους του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το οποίο μάλιστα προς επίρρωση της διαδικασίας αναθέρμανσης των σχέσεων ανάμεσα σε Ουάσιγκτον και Χαρτούμ έστειλε άμεσα στην πρωτεύουσα του Σουδάν τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Τζέιμς Στάινμπεργκ για να επιλύσει επιμέρους θέματα αυτής της διαδικασίας. Πράγματι, την περασμένη Τετάρτη ανακοινώθηκε στο Σουδάν η υπογραφή συμφωνίας ενός «οδικού χάρτη» ανάμεσα σε Χαρτούμ και Ουάσιγκτον για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων μετά τις απανωτές συναντήσεις του Αμερικανού υπουργού Τζ. Στάινμπεργκ με τον Σουδανό αντιπρόεδρο Αλί Οσμάν Τάχα, τον υπουργό Εξωτερικών και δύο στενούς συμβούλους του προέδρου Μπασίρ για την ασφάλεια...

Αυτή η συμφωνία φαίνεται πως είναι το πρώτο μέρος της «επιβράβευσης» των ΗΠΑ προς την κυβέρνηση Μπασίρ, η οποία φαίνεται πως πλέον δεν παρουσιάζεται από την Ουάσιγκτον σαν «ιδιαζόντως βίαιη και ύποπτη ακόμη και για γενοκτονία στο Νταρφούρ» (όπως γινόταν επί κυβερνήσεων Μπους την τελευταία οκταετία). Προφανώς αυτό συμβαίνει έπειτα από την (μάλλον «αναγκαστική»...) απόφαση του Μπασίρ να συναινέσει στο διαζύγιο βορρά - νότου, με αντάλλαγμα την ευνοϊκότερη μεταχείρισή του από την Ουάσιγκτον και την πολιτική του επιβίωση ενόψει των σημαντικών ανακατατάξεων που προκαλεί εφ' όλης της ύλης στο Σουδάν (βόρειο και νότιο) η διαδικασία ανεξαρτητοποίησης του νότου... Βέβαια, πολλά προβλήματα θα μπορούσαν να προκύψουν στη συνέχεια και από το ανεπίλυτο καθεστώς της πετρελαιοφόρας περιοχής Αμπγέι, στην οποία τελικώς δε διεξήχθη δημοψήφισμα ώστε να αποφασίσει ο λαός της εάν θα συγκαταλέγεται στο βορρά ή στο νότο...

Πάντως, ακόμη και με τις πλάτες των Αμερικανών, δεν εξασφαλίζεται η πολιτική επιβίωση του Μπασίρ (που διώκεται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο ως ύποπτος για γενοκτονία στο Νταρφούρ εδώ και μερικά χρόνια). Κυρίως γιατί ένα σημαντικό μέρος του λαού του, και ιδιαίτερα η νεολαία, ασφυκτιά από την καταπίεση που επιβάλλει εδώ και αρκετές δεκαετίες το ισλαμικό στρατιωτικό καθεστώς.

Αιματοβαμμένες διαδηλώσεις

Την περασμένη Κυριακή (30 Γενάρη) και την περασμένη Τρίτη (1 Φλεβάρη) χιλιάδες Σουδανοί φοιτητές, γυναίκες και νέοι εργάτες διαδήλωσαν στην πρωτεύουσα Χαρτούμ και στο κέντρο πόλεων όπως το Ομντουρμάν, το Κόστι, το Ελ Ομπέιντ, το Ουάντ Μεντάνι κατά της μεγάλης ακρίβειας σε καύσιμα και τρόφιμα και κατά της καταπίεσης του ανελαστικού καθεστώτος Μπασίρ. Οι διαδηλώσεις των νέων - που είχαν κυρίως ως επίκεντρο τα πανεπιστήμια και φαίνεται να διοργανώθηκαν μέσω κινητών τηλεφώνων και της ιστοσελίδας κοινωνικής δικτύωσης Facebook - συνάντησαν την ωμή βία των δυνάμεων καταστολής που αντιμετώπισαν τους νέους με «βροχή» γκλομπς και δακρυγόνων. Αρκετές δεκάδες (ανάμεσά τους και 10 δημοσιογράφοι) συνελήφθησαν. Ακόμη περισσότεροι τραυματίστηκαν, εκ των οποίων ένας θανάσιμα. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της ηλεκτρονικής εφημερίδας «Sudan Tribune» το θύμα είναι ο φοιτητής Μοχμάμεντ Αμπντουλραχμάν από το ισλαμικό πανεπιστήμιο Αχλίγια στο Ομντουρμάν. Ωστόσο, οι δυνάμεις καταστολής αρνούνται ως σήμερα πως ο νέος σκοτώθηκε εξαιτίας της ωμής βίας των αστυνομικών...

Εκτοτε, ισχυρές πάνοπλες αστυνομικές δυνάμεις περιφρουρούν τα περισσότερα πανεπιστήμια του βορρά σε μία προσπάθεια να αποτρέψουν νέες διαδηλώσεις και ιδιαίτερα την αύξηση της συμμετοχής και άλλων νέων σε αυτές προκειμένου να αποφευχθεί ένα δεύτερο «Κάιρο»...

Αντικομμουνιστικά μέτρα καταστολής

Η στυγνή κρατική βία δεν περιορίζεται μόνο στη βίαιη καταστολή νεανικών διαδηλώσεων. Την περασμένη Πέμπτη το «Ρόιτερς» μετέδωσε την είδηση σύλληψης εννιά δημοσιογράφων της εφημερίδας «Αλ Μαϊντάν» (www.midan.net) που είναι όργανο του Σουδανικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Οι συλλήψεις έγιναν έξω από το κτίριο της εφημερίδας στο Χαρτούμ μετά τα μεσάνυχτα Τετάρτης προς Πέμπτη και αφού προηγουμένως είχε κατασχεθεί από το καθεστώς η κυκλοφορία του φύλλου της 1ης Φλεβάρη επειδή μεταξύ άλλων φιλοξενούσε άρθρα που καλούσαν το λαό να ξεσηκωθεί κατά της κυβέρνησης Μπασίρ και να κατακτήσει με αγώνες στους δρόμους τα δικαιώματά του...

Δεν είναι πρώτη φορά, αλλά η πιο πρόσφατη περίπτωση κατά την οποία το καθεστώς Μπασίρ προχωρά σε αντικομμουνιστικές ενέργειες, προσπαθώντας να εμποδίσει τη φωνή αντίδρασης και αντίστασης του Σουδανικού ΚΚ να φθάσει σε όλο το λαό. Μετά την ειρηνευτική συμφωνία του 2005 με τους αντάρτες του νότου, ο Μπασίρ αναγκάστηκε να χαλαρώσει τα μέτρα καταστολής κατά αντιπολιτευόμενων κομμάτων και ΜΜΕ, αποφασίζοντας μεταξύ άλλων τη «νομιμοποίηση» του Σουδανικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Από τότε ως σήμερα, το καθεστώς Μπασίρ έχει κλείσει αρκετές φορές τα γραφεία της εφημερίδας, έχει αναστείλει την έκδοση ή εμποδίζει την κυκλοφορία και διανομή της εφημερίδας στη χώρα...

Στην ιστοσελίδα του Σουδανικού ΚΚ, ανακοίνωση του κόμματος, που αναφέρεται στις διαδηλώσεις της 30ής Γενάρη, κάνει λόγο για ειρηνικές μαζικές πορείες των νέων ενάντια στην ακρίβεια και στην κυβέρνηση Μπασίρ οι οποίες έγιναν σε διάφορες πόλεις της χώρας και στιγματίστηκαν από την ωμή βία των δυνάμεων της ασφάλειας και της αστυνομίας. Το Σουδανικό ΚΚ, εκφράζοντας την αλληλεγγύη του προς τους διαδηλωτές, ζήτησε τερματισμό της βίας και της καταπίεσης του σουδανικού λαού, τον οποίον και κάλεσε να αγωνιστεί για να αντιμετωπίσει τη σκληρότητα της εξουσίας...

Είναι φανερό πως η λαϊκή δυσαρέσκεια απέναντι στη στυγνή βία του καταπιεστικού καθεστώτος Μπασίρ θα φουντώσει κι άλλο ιδιαίτερα όσο θα ξεδιπλώνεται η διαδικασία ανεξαρτησίας του νότου, που στο γόνιμο και γεμάτο νερά έδαφός του φιλοξενεί, ας μην ξεχνάμε, το μεγαλύτερο μέρος του σουδανικού ορυκτού πλούτου (πετρέλαια, φυσικό αέριο, χαλκό, διαμάντια, χρυσό, ουράνιο κλπ.). Δεν είναι μυστικό πως μόλις ανεξαρτητοποιηθεί ο νότος, η ήδη βαριά οικονομική κρίση που πλήττει το βορρά θα επιδεινωθεί περαιτέρω καθώς θα μειωθούν και σε επόμενη φάση θα χαθούν τα έσοδα από την παραγωγή πετρελαίου που ως επί το πλείστον γίνεται στο νότο. Ηδη η σουδανική λίρα έχει υποτιμηθεί δύο φορές από το περασμένο φθινόπωρο...

Πληροφορίες σουδανικών εφημερίδων αναφέρουν πως το καθεστώς Μπασίρ ήδη κάνει προμήθειες σε τρόφιμα από το φόβο εντεινόμενης λαϊκής δυσαρέσκειας από το ολοένα και αυξανόμενο κύμα ακρίβειας που πλήττει τα περισσότερα αγαθά και δη τα καύσιμα και τη ζάχαρη, των οποίων οι κρατικές επιδοτήσεις κόπηκαν από τον περασμένο Νοέμβρη σε εκατομμύρια νοικοκυριά. Προς το παρόν, βέβαια, αισθάνεται πως «ελέγχει» την κατάσταση και πως δεν πρόκειται εύκολα να ζήσει εξεγέρσεις τύπου Τυνησίας ή Αιγύπτου...

«Βουνό» τα προβλήματα στο νότο

Από την άλλη, βέβαια, ρόδινη δεν είναι ούτε η κατάσταση στο Νότιο Σουδάν. Οι δυσκολίες που ήδη αντιμετωπίζει η κυβέρνηση των πρώην ανταρτών του SPLM του Νοτιοσουδανού προέδρου Σάλβα Κιίρ Μαγιαρντίτ είναι πολλές.

Οι ελλείψεις του νότου σε υποδομές των δικτύων ηλεκτροδότησης, αποχέτευσης και ύδρευσης, συγκοινωνιών, αλλά και υπηρεσιών Υγείας, Εκπαίδευσης, Διοίκησης είναι δραματικές. Ακόμη και το πετρέλαιο που τόσο αφθονεί δε θα γεμίσει εύκολα τα κρατικά ταμεία του υπό συγκρότηση νέου ανεξάρτητου κράτους, επειδή είναι σχεδόν ανύπαρκτες οι εκεί υποδομές στη μεταφορά και στην εξαγωγή του «μαύρου χρυσού». Και πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά σε μία περιοχή που μόλις πριν πέντε χρόνια βγήκε από τον εφιάλτη του πολυετούς εμφύλιου πολέμου, με δεδομένο το γεγονός πως οι περισσότεροι πετρελαιαγωγοί, διυλιστήρια και σταθμοί εξαγωγής βρίσκονται στο βορρά...

Τέτοιες ελλείψεις κάνουν μία μερίδα αναλυτών να προεξοφλεί ως απαραίτητη την καλή συνεργασία βορρά - νότου ώστε να επιβιώσουν και να επωφεληθούν και οι δύο πλευρές. Αλλοι αναλυτές βλέπουν τις δραματικές ελλείψεις των υποδομών του νότου σαν «ευκαιρία» για την ασύδοτη δράση ξένων (όχι μόνον δυτικών, αλλά και ανατολικοαφρικανικών) επιχειρηματικών συμφερόντων, αφού κατά κοινή ομολογία το Νότιο Σουδάν είναι «παρθένα γη» από άποψη επενδύσεων σε κάθε είδους δραστηριότητα και παραγωγή (από αγροτικά προϊόντα μέχρι υπηρεσίες, αλλά και παραγωγή πετρελαίου, ουράνιου, χρυσού...). Είναι χαρακτηριστικό ότι όλες οι «μπίζνες» ξένων επιχειρηματιών γίνονται στο νότο αφορολόγητα και τα κέρδη μπαινοβγαίνουν στην περιοχή μέσω Κένυας ανεξέλεγκτα...

Ως εκ τούτου δεν απορεί κανείς γιατί ο Νοτιοσουδανός πρόεδρος Σάλβα Κιίρ Μαγιαρντίτ είχε πριν λίγες μέρες επιστήσει την προσοχή των συμπολιτών του στις μεγάλες προκλήσεις και προβλήματα που αντιμετωπίζει η υπό ίδρυση χώρα στο μέλλον, καταλήγοντας ότι «ο νότος πρέπει να γίνει μία ειρηνική και δημοκρατική χώρα... ο βορράς θα είναι γείτονάς μας και θα συνεχίσουμε να ζούμε εν ειρήνη».


Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ