Οι βιολόγοι συχνά ψάχνουν για ζωή σε λάθος μέρη και, κατά παράδοξο τρόπο, τη βρίσκουν! Τα τελευταία 40 χρόνια, οι ερευνητές έχουν ανακαλύψει οργανισμούς - απλούς, όπως τα βακτήρια, αλλά και πιο σύνθετους - που μπορούν να αντέξουν πολύ υψηλά ή πολύ χαμηλά επίπεδα θερμοκρασίας, πολύ μεγάλη οξύτητα, πολύ μεγάλη αλκαλικότητα, πολύ μεγάλη συγκέντρωση αλάτων ή πολύ μεγάλη πίεση.

Αν και τα περισσότερα βακτήρια ευημερούν σε θερμοκρασίες 25 - 40 βαθμών Κελσίου, μερικοί μικροοργανισμοί σε θερμές πηγές, ή σε υποθαλάσσιες σχισμές, που αναβλύζουν θερμό νερό, προτιμούν θερμοκρασίες 110 βαθμών. Από την άλλη μεριά, μικρόβια που βρέθηκαν στην Ανταρκτική μπορούν να επιζήσουν σε θερμοκρασίες κοντά στο σημείο πήξης του νερού. Ανθεκτικοί στα οξέα μικροοργανισμοί ευδοκιμούν σε περιοχές με χαμηλό πε-χά (όπως οι θερμές πηγές και τα υγρά του στομάχου), ενώ μικροοργανισμοί ανθεκτικοί στην αλκαλικότητα ευδοκιμούν σε περιβάλλοντα, όπως οι λίμνες σόδας.

Οι μικροοργανισμοί που αντέχουν στη θερμότητα πρέπει να έχουν πυκνά και γερά διπλωμένες τις πρωτεΐνες τους, λέει ο μικροβιολόγος Μάικλ Μάντιγκαν. Κατ' ανάλογο τρόπο, συμπληρώνει, οι μικροοργανισμοί που αντέχουν τα οξέα, τις βάσεις και τα άλατα πρέπει να έχουν ανάλογες μοριακές προσαρμογές, αλλιώς δεν εξηγείται η αντοχή τους σε αυτές τις επικίνδυνες ακραίες συνθήκες περιβάλλοντος.

Οι επιστήμονες προσπαθούν να αξιοποιήσουν αυτές τις ικανότητες των μικροοργανισμών. Το πιο γνωστό παράδειγμα είναι του Thermus aquaticus, ενός βακτηρίου ανθεκτικού στη θερμότητα, που βρέθηκε στους θερμούς πίδακες του πάρκου Γέλοουστοουν των ΗΠΑ, στη δεκαετία του 1960. Ενα από τα ένζυμά του αποδείχτηκε καθοριστικό για την τεχνική του διπλασιασμού του DNA, που ονομάζεται αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης. Η τεχνική αυτή έδωσε ώθηση στη Γενετική και άνοιξε το δρόμο για τις σημερινές βάσεις δεδομένων DNA. Οι επιστήμονες ίσως βρουν πολλές άλλες χρήσεις για τα ακραιόφιλα, αλλά ο Μάντιγκαν πιστεύει ότι η μεγαλύτερη σημασία τους βρίσκεται στο ότι θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε καλύτερα τη μικροβιακή ποικιλία. «Αυτοί οι μικροοργανισμοί δεν αντέχουν απλώς στις ακραίες συνθήκες, αλλά τις απαιτούν. Πώς το κάνουν; Αυτό είναι που βρίσκω ενδιαφέρον».