Κυριακή 18 Ιούλη 2010
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 7
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Η «Ροζέτα» φωτογραφίζει τη Λουτεσία

Η διαστημοσυσκευή «Ροζέτα»

ESA

Η διαστημοσυσκευή «Ροζέτα»
Η ζώνη των αστεροειδών είναι μια περιοχή ανάμεσα στον Αρη και το Δία, όπου υπάρχουν χιλιάδες βράχοι διαφόρων μεγεθών και ακανόνιστου σχήματος, αποτέλεσμα της σύγκρουσης πρωτοπλανητών στις απαρχές του σχηματισμού του ηλιακού μας συστήματος και των μετέπειτα συγκρούσεων μεταξύ των ίδιων των βράχων. Τη Λουτεσία, έναν από αυτούς τους αστεροειδείς, φωτογράφισε πριν από μερικές μέρες η διαστημοσυσκευή «Ροζέτα», στέλνοντας πίσω στη Γη εξαιρετικής ευκρίνειας εικόνες ενός μακρινού και άγνωστου ουράνιου σώματος.

Συνάντηση στο δρόμο

Η Λουτεσία (αρχαίο όνομα του Παρισιού), όπως τουλάχιστον δείχνουν οι φωτογραφίες, είναι μάλλον ένα από τα πολλά απομεινάρια των πρωτοπλανητών (αστεροειδής τύπου C). Εχει σχήμα μακρόστενο με μεγάλη πλευρά μήκους 130 χλμ και στη μια πλευρά της υπάρχει μεγάλη ύφεση του εδάφους που εκτείνεται στο μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας του αστεροειδούς. Ως τώρα παρέμενε μυστηριώδης, καθώς τα επίγεια τηλεσκόπια δεν μπορούν να διακρίνουν λεπτομέρειες στην επιφάνειά της. Γι' αυτό και δεν είχε απορριφθεί το ενδεχόμενο να αποτελεί αστεροειδή τύπου Μ, δηλαδή σώμα με σύσταση σαν αυτή των μετεωριτών που είναι πλούσιοι σε σίδηρο και έχουν κοκκινωπό χρώμα. Η τελική κατάταξη της Λουτεσίας θα γίνει όταν αναλυθούν και τα στοιχεία που αφορούν τη σύστασή της.

Φωτογραφία με τη Λουτεσία να «κρέμεται» σε πρώτο πλάνο στη διαστημική άβυσσο και τον Κρόνο στο βάθος με τους δακτυλίους του να φαίνονται ολοκάθαρα! Η ζώνη των αστεροειδών βρίσκεται μεταξύ Αρη και Δία και απ' αυτή την απόσταση ο Κρόνος δε φαίνεται σαν φωτεινό σημείο, αλλά με το γνώριμο και χαρακτηριστικό σχήμα
Φωτογραφία με τη Λουτεσία να «κρέμεται» σε πρώτο πλάνο στη διαστημική άβυσσο και τον Κρόνο στο βάθος με τους δακτυλίους του να φαίνονται ολοκάθαρα! Η ζώνη των αστεροειδών βρίσκεται μεταξύ Αρη και Δία και απ' αυτή την απόσταση ο Κρόνος δε φαίνεται σαν φωτεινό σημείο, αλλά με το γνώριμο και χαρακτηριστικό σχήμα
Η διαστημοσυσκευή «Ροζέτα» κατασκευάστηκε και εκτοξεύτηκε στο Διάστημα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), για να μελετήσει τον κομήτη Τσουριούμοφ - Γκερασιμένκο, γύρω από τον οποίο αναμένεται να μπει σε τροχιά το 2014. Μετά τη συνάντηση με τον μικρό αστεροειδή Στάινς, η συνάντηση με τη Λουτεσία ήταν ένα ακόμα «δώρο» για τους επιστήμονες της αποστολής.

Στο πέρασμα από τη Λουτεσία, η «Ροζέτα» πλησίασε μέχρι τα 3.162 χλμ. έχοντας σχετική ταχύτητα 15 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο. Ετσι είχε μόνο ένα λεπτό για να πραγματοποιήσει όλες τις παρατηρήσεις. Οι φωτογραφίες που πήρε το όργανο OSIRIS (ΟΣΙΡΙΣ) επιτρέπουν να διακριθούν αντικείμενα διαμέτρου 60 μέτρων πάνω σε ολόκληρη την επιφάνεια του αστεροειδούς. Χρησιμοποιώντας και τα όργανα της ακάτου που μεταφέρει πήρε μετρήσεις για να διαπιστωθεί αν υπάρχει έστω και αραιή ατμόσφαιρα γύρω από τη Λουτεσία, αν παρουσιάζει κάποιο μαγνητισμό και να εκτιμηθεί η πυκνότητα και η σύσταση του εδάφους της. Δεν έχουν δοθεί ακόμα στη δημοσιότητα οι αναλύσεις των κόκκων σκόνης που προσπάθησε να συλλέξει η «Ροζέτα» για μια πιο άμεση εκτίμηση της σύστασης του αστεροειδούς.

Στη μελέτη της Λουτεσίας συμμετείχε και μια άλλη διαστημοσυσκευή του ΕSA, ο «Χέρσελ», που κατά το πέρασμα της «Ροζέτας» παρατηρούσε τον αστεροειδή στο φάσμα του υπερύθρου, από απόσταση 450 εκατομμυρίων χιλιομέτρων!

Ο τελικός στόχος

Η «Ροζέτα» είναι η πρώτη αποστολή που όχι μόνο θα τεθεί σε τροχιά γύρω από κομήτη, αλλά θα προσεδαφιστεί και πάνω σ' αυτόν. Για την ακρίβεια, η προσεδάφιση θα γίνει από μια μικρή άκατο, που θα μεταφέρει 10 επιστημονικά όργανα, ώστε να πραγματοποιηθεί η πιο ενδελεχής μελέτη κομήτη που έγινε ποτέ. Τα όργανα αυτά πρέπει να προστεθούν στα 11 που φέρει το κυρίως σκάφος. Το όνομά της η «Ροζέτα» το πήρε από την περίφημη ομώνυμη στήλη που επέτρεψε την αποκρυπτογράφηση των αιγυπτιακών ιερογλυφικών πριν από 200 χρόνια. Κατ' ανάλογο τρόπο, οι επιστήμονες ελπίζουν με τη διαστημοσυσκευή «Ροζέτα» να ρίξουν φως στα μυστήρια που παραμένουν σε σχέση με το σχηματισμό του ηλιακού μας συστήματος.

Η κοντινότερη λήψη του αστεροειδούς, που πήρε η κάμερα του «Ροζέτα», από απόσταση 3.162 χιλιομέτρων
Η κοντινότερη λήψη του αστεροειδούς, που πήρε η κάμερα του «Ροζέτα», από απόσταση 3.162 χιλιομέτρων
Η «Ροζέτα» θα στείλει την άκατο αμέσως μόλις μπει σε τροχιά γύρω από τον κομήτη, αλλά θα παραμείνει σε τροχιά γύρω απ' αυτόν επί περίπου ένα χρόνο, καθώς θα κατευθύνονται μαζί προς τον Ηλιο. Στο διάστημα αυτό θα καταγράψει για πρώτη φορά από κοντά όλες τις φάσεις μεταμόρφωσης ενός κομήτη, δηλαδή ενός παγωμένου κόσμου, κάτω από την επίδραση της ηλιακής θερμότητας. Μετά από το πέρασμα από το περιήλιο (την κοντινότερη απόσταση από τον Ηλιο), η «Ροζέτα» θα συνεχίσει να περιφέρεται γύρω από τον Τσουριούμοφ - Γκερασιμένκο επί ένα εξάμηνο ακόμα.

Οι κομήτες είναι τα πιο πρωτόγονα ουράνια σώματα στο ηλιακό μας σύστημα και γι' αυτό είναι φορείς κρίσιμων πληροφοριών για το σχηματισμό του. Η «Ροζέτα» ίσως βοηθήσει επιπλέον να ανακαλυφθεί κατά πόσον οι κομήτες συνέβαλαν στην εμφάνιση της ζωής στη Γη, μεταφέροντας με την πτώση τους σ' αυτήν σύνθετα οργανικά μόρια, που έχει διαπιστωθεί ότι συντίθενται σε ποσότητες σ' αυτούς, κάτω από την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας του Ηλιου, που δεν παρεμποδίζεται από την ύπαρξη ατμόσφαιρας. Τα ελαφρά στοιχεία που υπάρχουν στους κομήτες ίσως πάλι να συνέβαλαν στον εμπλουτισμό της ατμόσφαιρας και των ωκεανών της Γης.


Στη φωτογραφία μέγιστης ανάλυσης έχει γίνει ζουμ μέσα σε κρατήρα, όπου διακρίνονται ενδείξεις κατολίσθησης και μεμονωμένοι μεγάλοι βράχοι
Στη φωτογραφία μέγιστης ανάλυσης έχει γίνει ζουμ μέσα σε κρατήρα, όπου διακρίνονται ενδείξεις κατολίσθησης και μεμονωμένοι μεγάλοι βράχοι

Αλλες δύο φωτογραφίες ζουμ, όπου διακρίνονται γραμμώσεις και κρατήρες στην επιφάνεια της Λουτεσία
Αλλες δύο φωτογραφίες ζουμ, όπου διακρίνονται γραμμώσεις και κρατήρες στην επιφάνεια της Λουτεσία

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: www.esa.int

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Πρώτη αποστολή παρατήρησης από κοντά των Τρωικών αστεροειδών(2021-10-16 00:00:00.0)
Ολοκλήρωσε το κύριο μέρος της αποστολής της(2016-07-03 00:00:00.0)
Καθ' οδόν προς τα «πυροτεχνήματα» του περιήλιου(2014-11-23 00:00:00.0)
Η Χαραυγή στην Εστία(2011-08-21 00:00:00.0)
Η Ηρα στο δρόμο για τον Δία(2011-08-21 00:00:00.0)
Πιο υγρή, πιο ενδιαφέρουσα(2010-05-16 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ