Κυριακή 10 Δεκέμβρη 2000
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 3
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
«Πρέπει να ψάξεις για να βρεις το καλό»

  Συζήτηση με την  Καλλιόπη Βέττα και τον  Γιάννη Ιωάννου, για τη συνεργασία τους, το τραγούδι, τις μέρες μας

Καλλιόπη Βέττα
Καλλιόπη Βέττα
Στη «Χώρα των Ασμάτων» έγινε η πρώτη συνάντηση πριν μερικά χρόνια της ερμηνεύτριας Καλλιόπης Βέττα και του συνθέτη - ενορχηστρωτή Γιάννη Ιωάννου. Για ν' ακολουθήσει μια γόνιμη διαδρομή σμιλεμένη με τραγούδια «φωτεινά» και νότες της ψυχής. Οι δυο ταλαντούχοι καλλιτέχνες αυτή την περίοδο προετοιμάζουν τους νέους δίσκους τους. Αυτή ήταν και η αφορμή για τη συζήτηση μαζί τους.

Κ. Βέττα: «Συναντηθήκαμε σε μια πρόβα για μια συναυλία, το '95. Τότε εργαζόμουν σαν γυμνάστρια σε σχολείο και έδινα συναυλίες με τον Λουδοβίκο των Ανωγείων. Δεν είχα δισκογραφική εμφάνιση ούτε ήμουνα σίγουρη, αν θ' ακολουθούσα το τραγούδι. Από τότε είμαστε μόνιμοι συνεργάτες. Ο Γιάννης με ώθησε να κάνω τον πρώτο δίσκο, τη "Χώρα των Ασμάτων" και ακολούθησαν το "Φως" και το CD σίνγκλ "Κοντσέρτο για μια φωνή". Τώρα είμαστε στη διαδικασία προετοιμασίας του δίσκου "Κοντσέρτο για μια φωνή", που θα έχει αγγλόφωνο τίτλο, καθώς θα κυκλοφορήσει στο εξωτερικό. Γίνεται σε συνεργασία με τη "Virgin" Γαλλίας και θα περιλαμβάνει διασκευές ελληνικών τραγουδιών, αλλά και ξενόγλωσσα τραγούδια. Διασκευές θα περιλαμβάνει και ο τρίτος μας δίσκος, που θα κυκλοφορήσει στην Ελλάδα την ίδια περίπου περίοδο».

Γ. Ιωάννου: «Παρότι έχουμε την εμπειρία, στο ξεκίνημά μας δεν κάναμε το σωστό - σύμφωνα με τις δισκογραφικές εταιρίες -, ερμηνεύοντας γνωστά τραγούδια. Συνειδητά κάναμε το ανάποδο, γιατί έτσι το έλεγε η ψυχή μας. Πρωτοεμφανιζόμενος συνθέτης εγώ, πρωτοεμφανιζόμενη τραγουδίστρια η Καλλιόπη, συν κάποιοι επίσης πρωτοεμφανιζόμενοι συνθέτες κάναμε τη "Χώρα των Ασμάτων" με καινούρια τραγούδια. Αυτό όμως "έγραψε" στη συνείδηση κάποιων ανθρώπων. Μετά κάναμε το "Φως", όπου συμπεριλάβαμε τη διασκευή του τραγουδιού της Λορένα Μακ Κένιτ "Νυχτερινό παζάρι στο Μαρακές". Αυτή τη φορά ετοιμάζουμε το δίσκο για το εξωτερικό, που θα περιέχει σχεδόν όλο διασκευές. Εγώ, επίσης, θα βγάλω προσωπικό δίσκο... Εχω σουλουπώσει το μισό ελληνικό καλλιτεχνικό στερέωμα με ενορχηστρώσεις και επιτέλους ήρθε ο καιρός να κάνω κι εγώ αυτό που ποθεί η καρδούλα μου και να πω τα δικά μου πράγματα».

Ανάγκη έκφρασης

Γιάννης Ιωάννου
Γιάννης Ιωάννου
- Είναι ψυχοφθόρα η δουλιά του ενορχηστρωτή;

Γ. Ιωάννου: «Πολύ. Το νιώθω έντονα τα τελευταία χρόνια, που έχει ωριμάσει μέσα μου η ανάγκη να πω τα δικά μου πράγματα».

Κ. Βέττα: «Η ενορχήστρωση είναι δημιουργία λίγο παρεξηγημένη. Ο πολύς κόσμος δεν ξέρει τι σημαίνει ενορχηστρωτής, ότι είναι όπως ο σκηνοθέτης στον κινηματογράφο. Μπορεί να έχεις ένα πολύ καλό σενάριο, αλλά αν η σκηνοθετική άποψη δεν είναι καλή δε θα υπάρχει καλό αποτέλεσμα».

Γ. Ιωάννου: «Τουλάχιστον ένα σενάριο είναι μια ιστορία με αρχή, μέση και τέλος. Τα τραγούδια που φέρνουν σε έναν ενορχηστρωτή είναι, στην καλύτερη περίπτωση, λειψά. Σε άλλες περιπτώσεις δεν έχουν εισαγωγές, ή είναι κακό το κουπλέ και χρειάζεται να επέμβω και δημιουργικά. Θεωρούν ότι μέρος της δουλιάς του ενορχηστρωτή είναι να ισιώσει και το στραβογέννημα του άλλου».

- Η σύνθεση τι αντιπροσωπεύει για σας;

Γ. Ιωάννου: «Εδώ αλλάζει το τοπίο. Φαντάσου λιβάδια, ηρεμία... Ενώ σαν ενορχηστρωτής φροντίζω για όλα, σαν συνθέτης έχω εμπιστοσύνη στους άλλους. Μ' αρέσει αυτός ο διττός ρόλος. Από τη μια να είμαι η παλιά καραβάνα, ο έμπειρος ενορχηστρωτής και από την άλλη ο άπειρος, μα με πολύ αυτοπεποίθηση συνθέτης. Εχω και τη μούσα μου, την Καλλιόπη..».

- Το να εμπιστευτείς σε κάποιον ερμηνευτή τα τραγούδια σου είναι μια κρίσιμη απόφαση...

Γ. Ιωάννου: «Εχω ξεκάθαρο σε ποιους δε θέλω να εμπιστευτώ τα τραγούδια μου. Την Καλλιόπη την ξέρω πολύ καλά και ως ένα βαθμό μπορώ να πω πως την έχω πλάσει και γνωρίζω τι μπορεί να πει. Ομως όλα τα τραγούδια μου δεν πάνε σε αυτήν. Ξέρω πολύ καλά ποιος δε θέλω να τα πει. Είναι αυτοί που κάνουν δίσκους, επειδή πρέπει να βγάλουν τον επόμενο, αυτοί που δεν πονάνε τα τραγούδια και τα θεωρούν εργαλεία για να κάνουν τη δουλιά τους».

Χωρίς υποχωρήσεις

- Καλλιόπη, κρατάει χρόνια η επαφή σας με το τραγούδι. Από τη δεκαετία του '80 που τραγουδούσατε στο συγκρότημα των Ελλήνων φοιτητών στη Μόσχα...

Κ. Βέττα: «Τραγουδούσα στο φοιτητικό συγκρότημα, ενώ τα καλοκαίρια που επέστρεφα από τη Μόσχα έκανα συναυλίες με τον αδελφό μου τον Βαγγέλη, με το συγκρότημα "Κονάκι". Ο Βαγγέλης ουσιαστικά με έβαλε στο τραγούδι, τα πρώτα ερεθίσματα τα πήρα από αυτόν. Είναι μουσικός, τραγουδάει, γράφει τραγούδια (συμμετείχε και στους δίσκους μας σαν συνθέτης). Ερχόμενη στην Αθήνα μετά τις σπουδές, δεν ήξερα από πού ν' αρχίσω. Δεν μπορούσα να χτυπήσω την πόρτα ενός μαγαζιού ή μιας δισκογραφικής εταιρίας, ούτε υπήρχε κάποιος να μου πει τη διαδικασία που θα έπρεπε ν' ακολουθήσω. Ξεκίνησα, λοιπόν, από τις σπουδές κλασικού τραγουδιού στο Ωδείο Αθηνών, καθώς πάντοτε ήθελα να σπουδάσω μουσική και να μην κάνω σαν ερασιτέχνης τραγούδι. Εκεί γνωρίστηκα με τον Λουδοβίκο των Ανωγείων και αρχίσαμε τις πρώτες συναυλίες. Ομως, και τότε δεν ήμουνα σίγουρη αν θ' ακολουθούσα το δρόμο του τραγουδιού. Δεν ήθελα να κάνω υποχωρήσεις, προκειμένου να βγάλω κάποια χρήματα ή να κάνω επιτυχία. Ηθελα οικονομικά να είμαι εξασφαλισμένη από κάπου και στο τραγούδι να κάνω αυτό που μου άρεσε».

- Τι θέλατε να τραγουδήσετε;

Κ. Βέττα: «Ηθελα να τραγουδήσω πράγματα που μου αρέσουν, που με εκφράζουν, που μπορεί κάποια να είναι δύσκολα στο πρώτο άκουσμα, αλλά έχουν μεγαλύτερη διάρκεια στο χρόνο. Οταν βγήκε το '97 ο πρώτος μας δίσκος, "Χώρα των Ασμάτων", τον άκουσε ο Γ. Νταλάρας και με κάλεσε στην "Ιερά Οδό", όπου συμμετείχα στις παραστάσεις του μαζί με τους Μ. Φραγκούλη και Ελ. Τσαλιγοπούλου. Ηταν μεγάλη εμπειρία για μένα. Τον επόμενο χρόνο βγήκε ο δίσκος "Φως". Ακολούθησε η συνεργασία μου με τη Λαϊκή Ορχήστρα "Μίκης Θεοδωράκης" και το καλοκαίρι που μας πέρασε η συνεργασία με το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης στο "Τραγούδι του Ερωτα" του Λόρκα. Ενδιάμεσα υπήρξαν πάρα πολλές συναυλίες με τον Γιάννη».

Τα «μαγαζιά» της δισκογραφίας

- Ο δρόμος της δισκογραφίας δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Εσείς πώς πορεύεστε, με τι έχετε να παλέψετε;

Κ. Βέττα: «Επιλέξαμε να είμαστε στη "Virgin" γιατί είναι μια εταιρία που δεν επιβάλλει πράγματα. Το ρεπερτόριό μας το επιβάλλουμε εμείς. Ενώ είχαμε πρόταση από άλλη, πολύ μεγαλύτερη εταιρία, η οποία ίσως να μας άνοιγε και μεγαλύτερες προοπτικές, δε θελήσαμε να πάμε, γιατί αμέσως μας είπαν για το ρεπερτόριο, παρότι εμείς πήγαμε με συγκεκριμένο ρεπερτόριο».

Γ. Ιωάννου: «Οι περισσότεροι καλλιτέχνες, μόλις διασταυρωθεί η πορεία τους με μια εταιρία δίσκων, θεωρούν ότι είναι το σημείο απογείωσης. Ομως, δεν είναι καθόλου έτσι. Οι εταιρίες δίσκων είναι μαγαζιά, όμορφα διακοσμημένα με πάρα πολύ προσωπικό και για το μόνο που νοιάζονται είναι να πουλάνε δίσκους. Μέσα από το σωρό των δίσκων που πουλάνε για να βγάζουν τα εκατομμύρια χρειάζονται και κάποιους λίγους για άλλοθι ότι κάνουν τέχνη. Δεν κάνουν τέχνη και βεβαίως δεν είναι παραρτήματα του υπουργείου Πολιτισμού».

Κ. Βέττα: «Στην εποχή μας ίσως να λείπουν οι μεγάλοι συνθέτες. Γράφονται μεν καλά τραγούδια, αλλά ίσως να μη δίνεται η ευκαιρία να φανούν οι μεγάλοι συνθέτες μιας και οι εταιρίες επιλέγουν πια να κάνουν πολυσυλλεκτικούς δίσκους με τη συμμετοχή πολλών συνθετών. Ισως γιατί μπορούν να χειραγωγήσουν καλύτερα έναν τραγουδιστή από έναν δημιουργό».

Γ. Ιωάννου: «Τη δεκαετία του '80 η Διεθνής Ομοσπονδία των δισκογραφικών εταιριών αποφάσισε να βάλει τους δημιουργούς στην άκρη. Δημιουργούς με προσωπικότητα, κύρος, άποψη. Ηταν η περίοδος που γεννήθηκε το γνωστό σταρ σύστεμ. Σταματήσαμε να έχουμε δίσκους - ολοκληρωμένο έργο ενός συνθέτη και τη θέση τους πήραν αυτοί που υπηρετούσαν τις ανάγκες εμφανίσεων των τραγουδιστών, που δεν μπορείς να τους ακούσεις ολόκληρους. Αρχίσαμε να μιλάμε για κρίση στο ελληνικό τραγούδι, η οποία είναι πλαστή, καθώς δημιουργήθηκε από αυτές τις μεθοδεύσεις. Η κύρια έκφραση αυτής της απόφασης της Διεθνούς Ομοσπονδίας των δισκογραφικών εταιριών στην Ελλάδα ήταν η "Μίνως Μάτσας και υιός". Από εκεί που βγάζανε δίσκους ολοκληρωμένους περάσανε στους πολυσυλλεκτικούς, με σκοπό να μην μπαίνει εμπόδιο η άποψη του δημιουργού στη διαχείριση του ρεπερτορίου που είχαν στη διάθεσή τους. Εκείνη την περίοδο μπήκε στο παιχνίδι η άτιμη επιστήμη του μάρκετινγκ, που έχει αλλάξει την ποιότητα ζωής μας, καθώς πλέον όλα πουλιούνται και αγοράζονται. Το μάρκετινγκ θέλει γρήγορα αποτελέσματα. Δε θέλει το "Χαμόγελο της Τζοκόντα" του Χατζιδάκι που θα πουλάει στους αιώνες των αιώνων σταθερά και από λίγο. Θέλει να πιάσει τις 100.000 δίσκους σ' ένα μήνα και τον επόμενο ας μην το θυμάται κανείς. Αυτό δεν είναι υπέρ της τέχνης, ούτε υπέρ των καλλιτεχνών. Απορούσα πάντα γιατί οι καλλιτέχνες στηρίζουν αυτή την κατάσταση. Αν το μόνο που θέλουν είναι να πλουτίσουν, ας κάνουν κάτι άλλο. Γιατί να ρίχνουν στο μέσο πολίτη άλλη μια για να πηγαίνει ακόμα πιο κάτω;»

Κ. Βέττα: «Παλιότερα τα τραγούδια είχαν το χρόνο τους για να μπουν στη συνείδηση και στις καρδιές του κόσμου. Σήμερα ζούμε άλλους ρυθμούς, και πάρα πολλοί για να τραβήξουν την προσοχή επιλέγουν τρόπους που δε σχετίζονται με την ποιότητα. Το τραγούδι ξεγυμνώνεται, γίνεται όλο και πιο φτηνό. Τα ΜΜΕ έχουν τη δική τους συμβολή σε αυτό, κυρίως η τηλεόραση».

Ο ύπουλος πόλεμος

- Το αντίδοτο σε αυτή τη φτήνια ποιο θεωρείτε ότι είναι;

Γ. Ιωάννου: «Οταν ένα άλογο έχει αφηνιάσει και τρέχει εκείνη τη στιγμή δεν υπάρχει αντίδοτο. Πρέπει να κουτουλήσει κάπου, να πέσει ξερό και μέχρι να συνέλθει να δεις τι να κάνεις... Συνειδητοποίησα ότι ήδη έχει γίνει ένας πόλεμος, που δεν τον πήραμε χαμπάρι και τον έχουμε κιόλας χάσει. Εγινε με πολύ ύπουλο τρόπο. Ξυπνήσαμε σ' έναν καινούριο κόσμο όπου αγώνες δεκαετιών, να μην πω αιώνων γίνονται στάχτη. Χάνονται πράγματα που είχαν κατακτηθεί με αίμα και ειδικά από τους εργαζόμενους».

Κ. Βέττα: «Το οκτάωρο είναι ένα απ' αυτά...».

Γ. Ιωάννου: «Είναι τρομερό το πώς εξατμίζονται πράγματα που τα θεωρούσες τόσο συμπαγή και ακλόνητα. Και οι αντιστάσεις των ανθρώπων επίσης έχουν πέσει. Η μουσική είναι και αυτή σαστισμένη. Ακόμη και μεγάλοι δημιουργοί μάλλον κοιτάζουν να δρέψουν δάφνες, χρησιμοποιώντας παλιά έργα τους, παρά να γεννήσουν καινούρια. Μπροστά υπάρχει ομίχλη και θα πάρει αρκετά χρόνια για να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Χρειάζεται ν' αγωνιστούμε για να διατηρήσουμε λίγο καθαρό το δρόμο».

Κ. Βέττα: «Μέσα σε αυτή την κατάσταση πρέπει να ψάξεις για να βρεις το καλό. Με το Γιάννη είχαμε στόχο να κάνουμε τραγούδια που τ' ακούς και ανακαλύπτεις πράγματα μέσα σ' αυτά. Και νομίζω ότι έτσι θα συνεχίσουμε».


Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ