Ο Σαραμάγκου, που πρόλαβε να δει εκδομένο το τελευταίο του αλληγορικό μυθιστόρημα «Κάιν» (Νοέμβρης 2009), γεννήθηκε στο χωριό Aζινιάγκα της Πορτογαλίας. Ηταν παιδί ακτήμονων χωρικών, που για να επιβιώσουν μετεγκαταστάθηκαν στη Λισαβόνα. Μετά το Δημοτικό βγήκε στη βιοπάλη, αρχικά ως κλειδαράς.
Το πρώτο του μυθιστόρημα «Γη της Αμαρτίας» εκδόθηκε το 1947. Μετά από 19 χρόνια εξέδωσε το δεύτερο, την ποιητική ανθολογία «Os Poemas Possiveis». Αυτομόρφωτος, μεταξύ άλλων εργάστηκε ως διοικητικός υπάλληλος, ως υπάλληλος εκδοτικών οίκων και συνεργάτης πολλών εφημερίδων. Το 1964 εντάχθηκε στο Πορτογαλικό Κομμουνιστικό Κόμμα και τον Απρίλη του 1974 συμμετείχε στην «Επανάσταση των Γαρυφάλλων», που οδήγησε στην πτώση της χούντας του Σαλαζάρ.
Το δεύτερο μυθιστόρημά του ήταν το «Εγχειρίδιο ζωγραφικής και καλλιγραφίας» (1977). Ευρέως γνωστός έγινε με το «Χρονικό του μοναστηριού» (1982).
«Σκάνδαλο» θεωρήθηκε, το 1992 το βιβλίο «Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιον». Το βιβλίο πολέμησε λυσσαλέα η Εκκλησία. Η πορτογαλική κυβέρνηση απέρριψε την υποψηφιότητά του για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας και ο συγγραφέας κατηγόρησε την κυβέρνηση για λογοκρισία. Το 1993 ο Σαραμάγκου εγκατέλειψε την Πορτογαλία και από το 1993 ζούσε αυτοεξόριστος στο Λανθαρότ, ενώ εξέφραζε την αλληλεγγύη του στην Κούβα για την άρση του βάρβαρου αποκλεισμού από τις ΗΠΑ. Οσο ζούσε εξέδωσε 30 έργα: μυθιστορήματα, ποιήματα, δοκίμια και θεατρικά έργα.