Τη γενικευμένη εμπορευματοποίηση των υπηρεσιών υγείας στα δημόσια νοσοκομεία με την επιβολή άγριων χαρατσιών -και μάλιστα την ώρα της ανάγκης- σηματοδότησε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ την περασμένη βδομάδα με αλλεπάλληλες ανακοινώσεις και αποφάσεις που ακολούθησαν το άτυπο Υπουργικό Συμβούλιο της Τετάρτης (2.6.2010).

• Μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου η ηγεσία του υπουργείου Υγείας ανακοίνωσε τις νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης μέχρι τον Οχτώβρη του 2010 όπου κυρίαρχα στοιχεία είναι η ολοήμερη λειτουργία ως επιχειρήσεων των δημόσιων νοσοκομείων και η αντιστοίχιση -μετά την ψήφιση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου- των υπηρεσιών υγείας με τη νέα Καλλικρατική διάρθρωση της χώρας.
• Την επόμενη μέρα (3.6.2010) η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ άνοιξε έναν ακόμα διάδρομο στη λειτουργία των δημόσιων νοσοκομείων ως επιχειρήσεων που θα πρέπει να έχουν δικά τους έσοδα για την κάλυψη των αναγκών εφημέρευσης και αμοιβών των γιατρών στις εφημερίες.
• Την Παρασκευή υπήρξαν δύο γεγονότα:

- Δημοσιοποιήθηκε ο νέος κατάλογος με τα 200 Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ).

- Επίσης απαντώντας σε Επίκαιρη Ερώτηση του βουλευτή του ΚΚΕ Νίκου Παπακωνσταντίνου, η υπουργός Υγείας Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου θεώρησε φυσικό τον κατάλογο των ΜΗΣΥΦΑ, ενώ κάλυψε - που ισοδυναμεί με διεύρυνση- την αυθαίρετη -ακόμα και με το ισχύον καθεστώς- απόφαση του Διοικητή του παιδιατρικού νοσοκομείου «Αγία Σοφία» για την πληρωμή τριών ευρώ στα επείγοντα περιστατικά που είχαν εξαιρεθεί απ' το 1991 (!) απ' το διαβόητο «χιλιάρικο» στα εξωτερικά ιατρεία το οποίο είχε επιβάλλει η -τότε- κυβέρνηση της ΝΔ.

Αμέσως μετά το άτυπο Υπουργικό Συμβούλιο (2.6.2010) η ηγεσία του υπουργείου Υγείας ανακοίνωσε σειρά νομοθετικών πρωτοβουλιών με άμεσες -μέσα στον Ιούνη- τη λεγόμενη «ολοήμερη λειτουργία των νοσοκομείων», που θεσμοθετήθηκε το 2001 με το νόμο 2889 και προέβλεπε, μεταξύ των άλλων, τη λειτουργία των σημερινών ιδιωτικών ιατρείων στα δημόσια νοσοκομεία. Αυτή, λοιπόν, η λειτουργία γενικεύεται και στις διαγνωστικές πράξεις (π.χ., αξονικοί τομογράφοι), στα εργαστήρια και στον επεμβατικό τομέα (σ.σ. εγχειρήσεις) με τον ίδιο περίπου τρόπο: Δηλαδή, με πληρωμές των ίδιων των ασθενών είτε μέσω ασφαλιστικών ταμείων είτε μέσω των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών. Η ολοήμερη λειτουργία των νοσοκομείων - αν και δε δόθηκε ακριβές περίγραμμα - δε θα σημάνει και νέες βάρδιες στα νοσοκομεία, αφού προβλέπεται η κάλυψη των νέων αναγκών είτε με την υπερωριακή απασχόληση του υπάρχοντος προσωπικού είτε με προσλήψεις επικουρικού (ιατρικού και λοιπού) προσωπικού ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε νοσοκομείου. Μ' άλλα λόγια, η πολιτική που οδηγεί στην παραπέρα εμπορευματοποίηση των υπηρεσιών Υγείας, ενισχύει και την εντατικοποίηση της εργασίας, την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, με όποιες συνέπειες έχει αυτό για την ασφάλεια των ασθενών και των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Από τις βασικές κατευθύνσεις που εγκρίθηκαν στο Υπουργικό Συμβούλιο φαίνεται ότι απαλλάσσεται το κράτος ακόμα και από τις ελάχιστες υποχρεώσεις του για χρηματοδότηση των δημόσιων υπηρεσιών Υγείας, αφού μόνο μετά από ερώτηση του «Ρ» για την κρατική χρηματοδότηση, η υπουργός Υγείας, Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, δήλωσε ότι αυτή θα συνεχιστεί όπως σήμερα. Δηλαδή, με τα ψίχουλα που δίνει ο κρατικός προϋπολογισμός. Μάλιστα, η υπουργός αναρωτήθηκε γιατί (..!) τα νοσοκομεία δεν πρέπει να έχουν έσοδα, μέσω, όπως είπε σε άλλο σημείο, των προγραμματικών συμβάσεων με τα ασφαλιστικά ταμεία - π.χ., τον Οργανισμό Περίθαλψης Ασφαλισμένων του Δημοσίου (ΟΠΑΔ) - ή τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, με συμβάσεις που οι όροι τους θα προσδιοριστούν με υπουργικές αποφάσεις.

Βέβαια οι συμβάσεις των δημόσιων νοσοκομείων με τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες δεν είναι κάτι καινούριο. Ο δρόμος έχει ήδη ανοίξει με νόμο (2889/2001) προηγούμενης κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ πάνω στον οποίο πάτησαν και οι κυβερνήσεις της ΝΔ για να λειτουργούν σήμερα τα ιδιωτικά απογευματινά ιατρεία στα δημόσια νοσοκομεία.

Η χρηματοδότηση των νοσοκομείων απο ίδια έσοδα και ο προγραμματισμός σε «Καλλικρατικό» επίπεδο φάνηκε στις 3.6.2004 όταν η υπουργός Υγείας δέχτηκε αντιπροσωπεία της ΟΕΝΓΕ, όπου τους ανακοίνωσε το σχέδιο για την εφημέρευση των νοσοκομείων και το νέο τρόπο πληρωμής των γιατρών.

Το σχέδιο αυτό είναι ενσωματωμένο στην ολοήμερη λειτουργία του νοσοκομείου και -μεταξύ των άλλων- όπως εξήγησε η υπουργός, προβλέπει την κάλυψη του κονδυλίου των εφημεριών κατά 85-90% απ' τον κρατικό προϋπολογισμό. Το υπόλοιπο 10-15% θα καλύπτεται από έσοδα της ολοήμερης λειτουργίας των νοσοκομείων, τα οποία κατά την υπουργό, θα στηρίζονται στις προγραμματικές συμβάσεις με τα ασφαλιστικά ταμεία και τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες καθώς και στις άμεσες πληρωμές των ασθενών, όπως γίνεται σήμερα με τα ιδιωτικά απογευματινά ιατρεία.

Μ' άλλα λόγια θεσμοθετείται «επίδομα εφημέρευσης» για σταθερή εργασία, που θα αποτελέσει και το οικονομικό υπόβαθρο για τη μελλοντική διευθέτηση του χρόνου εργασίας, καθώς οι εφτά ενεργείς (και συνολικά 11 παντός τύπου) εφημερίες αποτελούν και βασικό όρο της κλαδικής συμφωνίας της ΟΕΝΓΕ με το υπουργείο Υγείας (Νοέμβρης 2008). Η παραπάνω συμφωνία τέθηκε σε ισχύ με το νόμο 3754/2009 και θεσμοθετήθηκε καθ' υπόδειξη των Βρυξελλών για την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας σε σχετικές οδηγίες. Επιπλέον το νέο σύστημα εφημεριών -και αμοιβών- ανοίγει το δρόμο για την απλήρωτη εργασία των γιατρών σε περίπτωση που το νοσοκομείο τους δεν έχει έσοδα ή για άγρια χαράτσια σε εκείνους τους ασθενείς που θα διαβαίνουν την πόρτα των νοσοκομείων σε Καλλικρατική περιφέρεια ώστε να καλυφθεί, κατά τα λεχθέντα της υπουργού, η ολοήμερη λειτουργία όλων των νοσοκομείων σε επίπεδο περιφέρειας.

Στις 4.6.2010 συζητήθηκε στη Βουλή Επίκαιρη Ερώτηση του βουλευτή του ΚΚΕ Νίκου Παπακωνσταντίνου, που, μεταξύ των άλλων, ζητούσε την ανάκληση των αποφάσεων της κυβέρνησης και των ασφαλιστικών ταμείων για περικοπές των παροχών καθώς και την επιβολή νέων χαρατσιών για υπηρεσίες υγείας, όπως είναι ο κατάλογος των ΜΗΣΥΦΑ και η πληρωμή τριών ευρώ στα επείγοντα περιστατικά όπως αποφάσισε αυθαίρετα - ακόμα και με βάση τις κείμενες διατάξεις - ο Διοικητής του παιδιατρικού νοσοκομείου «Αγία Σοφία».

Στη διάρκεια αυτής της συζήτησης η υπουργός Υγείας αποκάλυψε οτι τα ΜΗΣΥΦΑ είναι εντολή της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) «σε εναρμόνιση της χώρας μας με την κοινοτική νομοθεσία (καθώς) από το 2006 υπάρχει η διάκριση των φαρμάκων που κυκλοφορούν στη χώρα μας και παίρνουν άδεια από τον ΕΟΦ, σε αυτά που υποχρεωτικά πρέπει να συνταγογραφούνται και σε αυτά που δεν πρέπει να συνταγογραφούνται. Αυτά που δεν συνταγογραφούνται είναι φάρμακα κοινόχρηστα, ενέσιμα, ευρείας κατανάλωσης για ελαφριάς μορφής παθήσεις». Την ίδια λοιπόν μέρα αναρτήθηκε στο site του Εθνικού Τυπογραφείου (ΦΕΚ Β' 740) η απόφαση της Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου για τα ΜΗΣΥΦΑ που περιλαμβάνει 200 φάρμακα, όπως το Malox, το Salospir, το Voltaren, τα υπόθετα για παιδιά που θα πληρώνουν οι ασθενείς απ' την τσέπη τους.

Οσον αφορά την πληρωμή των τριών ευρώ στα επείγοντα περιστατικά η υπουργός έκανε πως δεν κατάλαβε: «Αυτό, είπε, δεν είναι κάτι που αφορά το νοσοκομείο Αγ. Σοφία, αλλά είναι νόμος του ελληνικού κράτους που ισχύει από το 1991». Οντως την ανεκδιήγητη απόφαση για το «χιλιάρικο» στην ώρα της ανάγκης τη θέσπισε η ΝΔ το 1991. Εκείνη η απόφαση προέβλεπε τα εξής: «Οι προσερχόμενοι εις τα εξωτερικά ιατρεία των νοσηλευτικών ιδρυμάτων ασθενείς για εξέταση, καταβάλλουν 1.000 δραχμές ως αμοιβή εξέταστρων, η οποία προκειμένου για ασφαλισμένους βαρύνει τον οικείο ασφαλιστικό φορέα. Εξαιρούνται οι οικονομικά αδύνατοι και λοιποί ανασφάλιστοι δικαιούμενοι δωρεάν περίθαλψης ασθενείς, οι ασφαλισμένοι του ΟΓΑ, καθώς και οι προσερχόμενοι για επείγοντα περιστατικά ασθενείς».

Το 2003 η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αναπροσάρμοσε το «χιλιάρικο» σε 3 ευρώ, περιλαμβάνοντας μόνο ένα εδάφιο που προέβλεπε την καταβολή τους ως αμοιβή εξέταστρων σε όσους προσέρχονται στα εξωτερικά ιατρεία και χωρίς να επαναλαμβάνει τις εξαιρέσεις που αναφέρονται στην αρχική υπουργική απόφαση. Με εφόδιο, λοιπόν, την απόφαση του 2003 ο Διοικητής του «Αγία Σοφία» Μανώλης Παπασσάβας έδωσε εντολή (12.5.2010) να πληρώνουν τα επείγοντα περιστατικά 3 ευρώ στην εφημερία - που δεν ισχύει στα άλλα δημόσια νοσοκομεία - και η οποία, απ' τα λεχθέντα της υπουργού στη Βουλή γίνεται αποδεκτή.

Απ' τις τελευταίες εξελίξεις, επιβεβαιώνεται η θέση του ΚΚΕ για αποκλειστικά ενιαίο, δημόσιο σύστημα υγείας με δωρεάν υπηρεσίες υγείας για όλους τους κατοίκους της χώρας. Μόνο σ' αυτές τις συνθήκες η υγεία μπορεί να είναι κατοχυρωμένο λαϊκό και δωρεάν δικαίωμα, όπως και όλες οι άλλες κοινωνικές ανάγκες.