Οταν το Νοέμβρη του 2010 τα ΝΑΤΟικά γεράκια θα συζητούν στη Λισαβόνα το νέο στρατηγικό δόγμα της λυκοσυμμαχίας, θα έχουν συμπληρωθεί 65 χρόνια από τη ρίψη των πυρηνικών βομβών στις ιαπωνικές πόλεις - στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι. Αυτά τα γεγονότα μαζί με την καμπάνια «Κανένας Ελληνας στρατιώτης έξω από τα σύνορα» θα σημαδέψουν τις πρωτοβουλίες της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ) που φέτος γιορτάζει 55 χρόνια δράσης.

Στις αρχές του μήνα Αυγούστου 1945, η ανθρωπότητα πάγωσε μπροστά στην πρωτοφανή κτηνωδία των στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ. Η μαζική, ταυτόχρονη εξόντωση εκατοντάδων χιλιάδων άμαχων ανθρώπων στις δύο ιαπωνικές πόλεις ξεπερνούσε σε φρικαλεότητα ακόμη και τα ναζιστικά εγκλήματα. Μείζον θέμα είναι το γεγονός ότι αυτή η μαζική εν ψυχρώ δολοφονία ποτέ δεν καταδικάστηκε από την, κατά τα άλλα, τόσο ευαίσθητη «διεθνή κοινότητα» ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Ο κόσμος είχε εισέλθει στην εποχή της πυρηνικής τρομοκρατίας του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, το επίσημο δόγμα των τότε ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Η άρχουσα τάξη και η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών, μαζί και οι Δυτικοί σύμμαχοί τους, έστελναν ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς τη Σοβιετική Ενωση - κύρια νικήτρια δύναμη του αντιφασιστικού αγώνα, αλλά και προς όλους τους λαούς. Οι ιμπεριαλιστές ήταν αποφασισμένοι να ανακόψουν με κάθε τρόπο την πάλη των λαών ενάντια στην εκμετάλλευση, στην εξάρτηση και την αποικιοκρατία, για το νέο κόσμο της κοινωνικής απελευθέρωσης, της ειρήνης, της φιλίας και της αλληλεγγύης, για το σοσιαλισμό.

Αμεση ήταν η απάντηση της προοδευτικής ανθρωπότητας. Στις 6 Αυγούστου 1948, πραγματοποιείται στην πολωνική πόλη Βρότσλαβ Διεθνές Συνέδριο Διανοουμένων για την Ειρήνη. Παρά τις δύσκολες συνθήκες της ξένης επέμβασης και του εμφυλίου πολέμου, ο λαός μας εκπροσωπείται στο συνέδριο από δύο λαμπρούς εκπροσώπους του - τον καθηγητή Ιατρικής και υπουργό της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης Πέτρο Κόκκαλη και την συγγραφέα Ελλη Αλεξίου.

Στις 20 Απρίλη 1949 πραγματοποιείται το πρώτο Παγκόσμιο Συνέδριο Ειρήνης, στο οποίο αποφασίζεται η δημιουργία του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης (ΠΣΕ). Πρώτος πρόεδρος του ΠΣΕ εκλέγεται ο νομπελίστας Χημείας, αγωνιστής ενάντια στο φασισμό και στέλεχος του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, Φρεντερίκ Ζολιό - Κιουρί.

Μία από τις πρώτες εκδηλώσεις του νεοσύστατου, παγκόσμιου κινήματος ειρήνης αποτελεί η πραγματοποίηση, το Μάη του 1950, στη Στοκχόλμη, της Διεθνούς Συνδιάσκεψης για την Ειρήνη με τη συμμετοχή 700 συνέδρων από 30 χώρες. Στη Συνδιάσκεψη ψηφίστηκε η «Εκκληση της Στοκχόλμης», που καλούσε τους ανθρώπους καλής θέλησης να στηρίξουν με την υπογραφή τους την απαγόρευση των πυρηνικών όπλων, χαρακτηρίζοντας ως εγκληματίες κατά της ανθρωπότητας, αυτούς που πρώτοι θα τα χρησιμοποιούσαν. Πολύ σύντομα, κάτω από την «Εκκληση της Στοκχόλμης», συγκεντρώθηκαν 450 εκατομμύρια υπογραφές.

Αυτή ακριβώς η Εκκληση αποτέλεσε και την πρώτη οργανωμένη εκδήλωση του, υπό διαμόρφωση, ελληνικού κινήματος ειρήνης. Σημαδεύτηκε η καμπάνια στην Ελλάδα από τη θυσία του ήρωα κομμουνιστή Νίκου Νικηφορίδη, ο οποίος συνελήφθη στη Θεσσαλονίκη και εκτελέστηκε στα 23 χρόνια του, με την κατηγορία ότι μάζευε υπογραφές για την ειρήνη. Ο Νίκος Νικηφορίδης υπήρξε υπόδειγμα αγωνιστή. Από μικρός πήρε μέρος στην Αντίσταση μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ, μαρτύρησε στο κολαστήριο της Μακρονήσου και παρά το νεαρό της ηλικίας του δε λύγισε. Στάθηκε περήφανος μπροστά στο στημένο στρατοδικείο, λέγοντας στην απολογία του: «Δεν δικάζετε εμένα, αλλά την ιδεολογία μου, προσπαθείτε να τουφεκίσετε την ιερή υπόθεση της ειρήνης. Είμαι κομμουνιστής, δεν αποκηρύσσω τις ιδέες μου». Η καταδίκη του σε θάνατο ξεσήκωσε τις αντιδράσεις και τις διαμαρτυρίες των προοδευτικών ανθρώπων διεθνώς. Αξιοσημείωτες είναι οι επιστολές του κορυφαίου φυσικού επιστήμονα Αλμπερτ Αϊνστάιν, του φιλοσόφου και αγωνιστή για την ειρήνη Μπέρτραντ Ράσελ, του ζεύγους Φεντερίκ και Ιρέν Ζολιό - Κιουρί και πολλών άλλων, με τις οποίες ζητούσαν την απελευθέρωσή του. Τελικά, ο Νίκος Νικηφορίδης εκτελέστηκε τα ξημερώματα της 5ης Μάρτη 1951, στο συνήθη τόπο εκτελέσεων των λαϊκών αγωνιστών, πίσω από τις φυλακές του Γεντί Κουλέ, μαζί με άλλους 6 μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας.

Μπορεί οι πρώτες αυτές προσπάθειες για τη δημιουργία οργανωμένου κινήματος ειρήνης στη χώρα μας το 1950, γύρω από την «Εκκληση της Στοκχόλμης», από προσωπικότητες όπως ο ποιητής Κώστας Βάρναλης, ο αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακείμ και άλλοι διανοούμενοι, να συνάντησαν σοβαρά εμπόδια λόγω της σκληρής τρομοκρατίας, το ποτάμι ωστόσο δεν μπορούσε να γυρίσει πίσω. Παρά τη βία του μετεμφυλιακού, ξενοκίνητου καθεστώτος, δημιουργείται η «Ενιαία Δημοκρατική Νεολαία Ελλάδας», που εξέδιδε το εβδομαδιαίο περιοδικό «Φρουροί της Ειρήνης». Η κίνηση αυτή θα απαγορευτεί το 1952 από την κυβέρνηση του Πλαστήρα.

Ακολουθεί το 1955 (15 του Μάη) η δημιουργία της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ), που και σήμερα παραμένει η πρωτοπόρα, μαζική, φιλειρηνική οργάνωση της πατρίδας μας. Τη σταθερή ένταξή της στο λαϊκό κίνημα, τη συνεπή υπεράσπιση των αρχών και των ιδανικών του αντιιμπεριαλιστικού και αντιπολεμικού αγώνα, η ΕΕΔΥΕ τα πλήρωσε ακριβά με τη φυλάκιση και τις εξορία χιλιάδων αγωνιστών, με τη φυσική ακόμη εξόντωση μερικών από αυτούς. Στα 55 χρόνια ζωής και δράσης της, η ΕΕΔΥΕ ανέδειξε κορυφαίες μορφές αγωνιστών, όπως ήταν ο αντιπρόεδρός της Γρηγόρης Λαμπράκης, ιατρός, αθλητής - βαλκανιονίκης, βουλευτής της προδικτατορικής ΕΔΑ. Η ακλόνητη και ασυμβίβαστη πάλη του, μέσα από τις γραμμές της ΕΕΔΥΕ ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς εξοπλισμούς, ενάντια στο ΝΑΤΟ και την επέκτασή του, ενάντια στην ξένη στρατιωτική παρουσία στη χώρα μας, ενάντια στην εκμετάλλευση και την κοινωνική αδικία είχαν ως συνέπεια τη δολοφονική επίθεση εναντίων του από το ξενόδουλο και ξενοκίνητο αστικό κράτος. Δολοφονήθηκε στις 22 Μάη 1963 στη Θεσσαλονίκη, κατά την εκδήλωση για τη σύσταση Επιτροπής Ειρήνης στην πόλη.

Η δολοφονία του ήρθε λίγο καιρό μετά από την περιφρόνηση, την ανυπακοή και την απειθαρχία, που έδειξαν η ΕΕΔΥΕ, ο ίδιος ο Γρηγόρης Λαμπράκης και οι συνοδοιπόροι του, στην απαγόρευση, που επέβαλε η αστική κυβέρνηση, της πραγματοποίησης της Πρώτης Μαραθώνιας Πορείας Ειρήνης. Μπορεί εκείνη η Πορεία, που ξεκίνησε από τον Μαραθώνα, να μην έφτασε ποτέ στην Αθήνα, λόγω της βίαιης επέμβασης των αστυνομικών οργάνων, έγινε ωστόσο ορόσημο του μαχητικού, του μαζικού, αντιιμπεριαλιστικού κινήματος ειρήνης της πατρίδας μας. Χιλιάδες και χιλιάδες αγωνιστές της ειρήνης περπάτησαν και περπατούν κάθε χρόνο στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη, στα βήματά του από τον Μαραθώνα μέχρι την Αθήνα, έτσι όπως θα περπατήσουν και φέτος, έτσι όπως θα περπατήσουν σ' όλη τη χώρα, δίνοντας όρκο τιμής και συνέχισης του αντιιμπεριαλιστικού αγώνα.

Το φιλειρηνικό κίνημα στην πατρίδα μας, μετά την πρώτη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης, μπαίνει σε φάση μεγάλης μαζικοποίησης και ανάπτυξης, παρότι για δεκαετίες ολόκληρες βρέθηκε υπό διωγμό, ουσιαστικά υπό απαγόρευση, αφού η κυρίαρχη τάξη και οι κυβερνήσεις της το θεωρούσαν συνώνυμο του κομμουνιστικού κινήματος ή και «παραφυάδα» του, κατά την επίσημη κρατική ορολογία. Η ουσία βρίσκεται στο γεγονός ότι το φιλειρηνικό κίνημα μπορεί και συσπειρώνει πλατιές λαϊκές μάζες ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τη δράση του. Αυτό δε θέλουν οι κυρίαρχες τάξεις, γιατί αποτελεί ένα από τα πεδία συνειδητοποίησης της αναγκαιότητας κατάργησής τους, ως υπεύθυνων για τους άδικους πολέμους που προκαλούν.

Στη μεταπολιτευτική περίοδο, η ΕΕΔΥΕ μετατρέπεται σε μια πραγματικά μαζική οργάνωση του λαού μας, οργανώνει και καθοδηγεί τους αγώνες του ενάντια στην εγκατάσταση των αμερικανικών πυραύλων «Πέρσινγκ» και «Κρουζ», ενάντια στις ξένες βάσεις και τα πυρηνικά όπλα, που έχουν εγκατασταθεί στη χώρα μας. Με την πρωτοπόρα δράση του ΚΚΕ, της ΚΝΕ και της ΕΕΔΥΕ ο λαός μας, παρά το δυσμενές κλίμα διεθνώς, αντέδρασε μαζικά ενάντια στη διάλυση της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας και τη ΝΑΤΟική και ευρωενωσιακή ανάμιξη στην περιοχή των Βαλκανίων, ενάντια στο βρώμικο πόλεμο κατά της Γιουγκοσλαβίας το 1999, ενάντια στον πόλεμο στο Αφγανιστάν και τους δύο πολέμους κατά του Ιράκ.

Η διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης και οι ανατροπές στις σοσιαλιστικές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης έφεραν δυσμενείς αλλαγές, όχι μόνο για τη ζωή των λαών των χωρών αυτών, αλλά και στη διεθνή ισορροπία, έτσι όπως τη γνωρίσαμε μετά από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με την επιβολή μιας Νέας Τάξης Πραγμάτων. Η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα επέφερε τη διάλυση και επανέφερε μετά από 50 χρόνια τον πόλεμο στη περιοχή μας. Ενας πόλεμος, που έγινε για να ελέγξουν οι ισχυροί της Νέας Τάξης τους δρόμους μεταφοράς του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Ουσιαστικά, επιβεβαιώθηκε με τον πιο αιματηρό τρόπο, αυτό, που γνωρίζαμε από το 1949, έτος ίδρυσης του ΝΑΤΟ - από την πρώτη στιγμή της ύπαρξής του έγινε ο επιθετικός, πολεμικός και ιμπεριαλιστικός μηχανισμός, πάντα στην υπηρεσία του κεφαλαίου και των πολιτικών δυνάμεων που το υπηρετούν.

Στην αρχή της δεκαετίας του '90, ο ιμπεριαλισμός έπρεπε να εφεύρει νέους εχθρούς για να έχει το ΝΑΤΟ λόγο ύπαρξης και επέκτασης. Η αρχή έγινε στη Ρώμη, το Νοέμβρη 1991, όπου στη Διακήρυξη της Συνόδου Κορυφής δίνεται η δυνατότητα επέκτασης και προπαντός επέμβασης της συμμαχίας εκτός των προηγούμενων ορίων δράσης.

Η πορεία μετεξέλιξης σηματοδοτήθηκε από τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της Ουάσιγκτον τον Απρίλη 1999 για το «νέο δόγμα», το «νέο» εχθρό και τις «νέες» απειλές, οι οποίες «νομιμοποιούν» την ύπαρξη και διευρύνουν τη δράση της βορειοατλαντικής συμμαχίας μετά τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας.

Σειρά είχε η Σύνοδος στην Πράγα το 2002 με τη διεύρυνση των ορίων του ΝΑΤΟ και την έγκριση του δόγματος περί «προληπτικού πολέμου».

Στην Κωνσταντινούπολη, το 2004, δρομολογήθηκαν λύσεις, που αφορούσαν στην επιχειρησιακή ετοιμότητα της λυκοσυμμαχίας και στην άμεση στρατιωτική εμπλοκή του ΝΑΤΟ σε εμπόλεμες περιοχές. Η Σύνοδος αυτή αποτέλεσε σταθμό στην πορεία και σηματοδότησε το αποφασιστικό βήμα του ΝΑΤΟ στην κατεύθυνση της εδραίωσης του ρόλου του ως παγκόσμιας κατασταλτικής δύναμης, ως ο στρατιωτικός βραχίονας του ιμπεριαλισμού. Οι αποφάσεις της Κωνσταντινούπολης συνιστούν κλιμάκωση της επίθεσης κατά των λαών σε όλα τα μέτωπα, ενισχύοντας παραπέρα το ρόλο του ΝΑΤΟ ως παγκόσμιου χωροφύλακα. Στη Σύνοδο αυτή εγκρίθηκε και το αμερικανικό σχέδιο για την «ευρύτερη Μέση Ανατολή», με στόχο την καθυπόταξή των λαών της περιοχής στη Νέα Ιμπεριαλιστική Τάξη και την καταλήστευση των πλουτοπαραγωγικών τους πηγών.

Σήμερα το ΝΑΤΟ βρίσκεται μπροστά σε νέες αποφάσεις, που θα καθορίσουν τη δράση του μέχρι το 2020. Αποφάσεις για το Νέο Στρατηγικό Δόγμα, που θα παρθούν στη Σύνοδο Κορυφής το Νοέμβρη 2010 στη Λισαβόνα.

Πολλά «Αφγανιστάν» - «Αφγανιστάν» παντού! Αυτό προκύπτει από το προσχέδιο του νέου ιμπεριαλιστικού δόγματος, που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα η δωδεκαμελής ομάδα ειδικών με επικεφαλής την περιβόητη πρώην υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μαντλίν Ολμπράιτ. Μιλώντας πρόσφατα στην έδρα του ΝΑΤΟ, οι συντάκτες του νέου δόγματος σημείωναν πως το Αφγανιστάν, που στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας ήταν η «εξαίρεση» για το χώρο δράσης του ΝΑΤΟ, «θα πρέπει να γίνει ο κανόνας», καθώς θεωρείται «επιτακτική» η ανάγκη για δράση της Συμμαχίας εκτός του εδάφους των 28 χωρών - μελών της. Μεταξύ άλλων, πρότειναν επίσης: Τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, την περαιτέρω ανάπτυξη και εμβάθυνση της συνεργασίας με την ΕΕ, τη Ρωσία, ακόμη και με την Κίνα για «την αντιμετώπιση κοινών απειλών ασφαλείας» (όπως το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, η πειρατεία, κ.ά.). Κλείνοντας, οι συντάκτες της πρότασης κάνουν μεγάλη αναφορά στις στρατιωτικές δαπάνες. Παρά την καπιταλιστική κρίση, αξιοσημείωτη είναι η επιμονή τους στην αύξηση των δαπανών αυτών, για να διατηρήσει το ΝΑΤΟ τον ιμπεριαλιστικό του ρόλο. Επισημαίνεται πως από τις 28 ΝΑΤΟικές χώρες μόνον έξι, ανάμεσά τους η Ελλάδα, εφαρμόζουν τη δέσμευση για στρατιωτικές δαπάνες πάνω από το 2% του ΑΕΠ.

Φέτος, στις αρχές του Απρίλη, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ οργάνωσε στην Ουάσιγκτον μια διεθνή διάσκεψη για το δήθεν «απαλλαγμένο από τα πυρηνικά κόσμο». Στο νέο «κλαμπ» προσκλήθηκαν, με αποκλειστικό κριτήριο τη σύμπλευση με τις ΗΠΑ, 47 χώρες που θεωρήθηκαν «άξιες» για το εγχείρημα. Ο εχθρός της νέας δεκαετίας είχε βρεθεί και χαρακτηρίστηκε από τον Αμερικανό Πρόεδρο ως εξής : «Γνωρίζουμε ότι τρομοκρατικές οργανώσεις, όπως είναι η Αλ Κάιντα, επιχειρούν να αποκτήσουν τέτοια όπλα, όπλα μαζικής καταστροφής, που δεν έχουν κανέναν ενδοιασμό να τα χρησιμοποιήσουν». Μήπως, όμως, τα ίδια δεν έλεγε και ο Μπους για το πυρηνικό, χημικό και βιολογικό οπλοστάσιο του Ιράκ; Στόχος η ιδεολογική προπαρασκευή, η χειραγώγηση της διεθνούς κοινής γνώμης για την επιβολή αυστηρών και σκληρών οικονομικών κυρώσεων σε χώρες, όπως το Ιράν και η ΛΔ Κορέας σήμερα, να πείσουν για το δίκιο μιας στρατιωτικής επίθεσης αύριο.

Μέσω της Διάσκεψης στην Ουάσιγκτον, της πρόσφατης υπογραφής στην Πράγα της νέας συνθήκης «START» για τη μείωση των πυρηνικών οπλοστασίων ΗΠΑ και Ρωσίας, καθώς και με τη δημοσιοποίηση του νέου «διαφοροποιημένου» πυρηνικού δόγματος, οι ΗΠΑ προσπαθούν εκ νέου να επιβεβαιώσουν την πρωτοκαθεδρία τους, να υπαγορεύσουν ξανά τους κανόνες του παιχνιδιού, επιβάλλοντας αυτοί ποιος και πόσα πυρηνικά μπορεί να έχει.

Ο ιμπεριαλισμός είναι ισχυρός, οργανωμένος, πάνοπλος - σίγουρα, όμως, δεν είναι ανίκητος!

Το ζητούμενο για το διεθνές φιλειρηνικό, αντιιμπεριαλιστικό και αντιπολεμικό κίνημα είναι πώς μαζικότερα θα εκφραστεί η αντίσταση των λαών σ' αυτό το νέο δόγμα, πώς ολοένα και περισσότερα τμήματα του λαϊκού κινήματος, σε κάθε χώρα ξεχωριστά και διεθνώς, θα ενταχθούν στην πάλη και θα τη συνδέσουν με τους επιμέρους στόχους, πώς θα πετύχουν τη συμπόρευση με το εργατικό και γενικότερα το λαϊκό κίνημα.

Η ΕΕΔΥΕ μπορεί και πρέπει να επιχειρήσει με πολύμορφες δραστηριότητες να μετατρέψει και να εκφράσει τα αντιπολεμικά αισθήματα του λαού μας σε δράση ενάντια στον ιμπεριαλισμό, στις επεμβάσεις και τους πόλεμους που προκαλεί. Παρά τις δυσκολίες, η ανάγκη της κοινής δράσης όλων των κινημάτων, που αντιστέκονται στην ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα, είναι επιτακτική. Οι επιτροπές ειρήνης μπορούν και πρέπει να αναδειχτούν σε πόλο συσπείρωσης και σημείο αναφοράς ευρύτερων οργανώσεων και φορέων. Σε συνεργασία με αυτές και αυτοτελώς, πρέπει να ανοιχτούμε στους τόπους δουλειάς, στη γειτονιά, στα σχολεία, για να δημιουργήσουμε ένα μαζικό, ρωμαλέο, αντιιμπεριαλιστικό, αντιπολεμικό κίνημα ειρήνης.