Συνέντευξη στην εκπομπή της ΝΕΤ «Πρωινή Ενημέρωση» και στους δημοσιογράφους Κ. Αρβανίτη και Ρ. Μπιζόγλη, έδωσε χτες η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Ακολουθούν αποσπάσματα από τη συζήτηση της Αλέκας Παπαρήγα με τους δύο δημοσιογράφους.

-- Σε αυτήν την κατάσταση που ζούμε όλοι, φαίνεται από τα πράγματα - και δε λέω μόνο για τις έρευνες, τις δημοσκοπήσεις, αλλά και από αυτό που νιώθουμε στην κοινωνία - ότι υπάρχει ένας θυμός των πολιτών σε ό,τι αφορά τα κόμματα, εγώ δε θα έλεγα συνολικά στο πολιτικό σύστημα και θέλει και πολλή κουβέντα για να το αναπτύξουμε αυτό. Διαπιστώνουμε - πάντα με τα εργαλεία που έχουμε, γιατί αυτά είναι τα εργαλεία που έχουμε δυστυχώς - ότι δεν εισπράττει το ΚΚΕ το αντίστοιχο της στάσης, της δράσης και της παρέμβασής του. Δεν εισπράττει αυτό που λέμε τη λαϊκή διαμαρτυρία.

-- Τι θα πει δεν εισπράττει;

-- Οτι αύριο θα ψηφίσω ΚΚΕ.

-- Ξέρετε πάρα πολύ καλά ότι η κάλπη, στις συνθήκες του συστήματος που ζούμε, βρίσκεται πολύ μακριά από τις πραγματικές διεργασίες που γίνονται μέσα στο λαό. Θα μου πείτε «γιατί»; Η κάλπη αντανακλά, σε μεγάλο βαθμό, αυτό που συντελείται μέσα στο λαό, όχι ως θυμό και αγανάκτηση, ο θυμός και η αγανάκτηση είναι φυσιολογικά.

-- Και το αδιέξοδο, θα σας έλεγα.

-- Και το αδιέξοδο. Λοιπόν; Αλίμονο. Οταν του άλλου αδειάζει η τσέπη είναι δυνατόν να μην αισθάνεται και θυμό, και αγανάκτηση, και αδιέξοδο; Το ζήτημα είναι ότι όλος αυτός ο θυμός, και η αγανάκτηση, και το αδιέξοδο δεν έχουν μεταπλαστεί σε αυτό που λέμε, στη συνειδητοποίηση ότι ο λαός έχει δύναμη και δεύτερον ότι τη δύναμή του πρέπει να τη χρησιμοποιήσει για να χαράξει έναν άλλο δρόμο ανάπτυξης.

Ομως, δε θα συμφωνήσω καθόλου ότι δεν υπάρχουν αποτελέσματα από τη δράση του ΚΚΕ. Μπορεί τα αντίστοιχα αποτελέσματα να μην εκφράζονται στην κάλπη - ή θα εκφραστούν στην πορεία, αλλά όχι πάντα σε αντιστοιχία, έτσι θα γίνεται πάντα, όσο δεν είμαστε στις παραμονές μεγάλων ανακατατάξεων και αλλαγών.

Ομως, θα σας πω τι ζούμε εμείς. Πρώτον, ότι ένα μεγάλο μέρος των εργαζομένων πάει παραπέρα από την αηδία που νιώθει για το πολιτικό σύστημα και που κυρίως αυτή η αηδία στρέφεται ενάντια στα κόμματα εξουσίας - δε λέω μόνο, αλλά κυρίως. Συνειδητοποιεί το ρόλο της ΕΕ. Μπορεί όχι σε όλο το βάθος που το σκεφτόμαστε εμείς.

Συνειδητοποιεί το εξής πράγμα: Οτι η οικονομία στον τόπο μας είναι οργανωμένη με βάση την κερδοφορία. Αυτό, δηλαδή, που λέμε «ανάπτυξη» ισοδυναμεί με συνεχή επιδείνωση της θέσης των εργαζομένων, άλλοτε λιγότερη, άλλοτε περισσότερη, άλλοτε σχετική και άλλοτε απόλυτη και μεγάλωμα της κερδοφορίας. Αρχίζει, δηλαδή, και συνειδητοποιεί, όχι στο βάθος που εμείς θα θέλαμε, την αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας, την αντίθεση μονοπώλια - λαός, που είναι βασικό ζήτημα της στρατηγικής του ΚΚΕ.

Δεύτερον, πρέπει να σας πω ότι οι τόποι δουλειάς βράζουν. Οι διεργασίες, ιδιαίτερα στους τόπους δουλειάς στον ιδιωτικό τομέα, είναι αρκετά προωθημένες, πολύ περισσότερο από ό,τι στο δημόσιο τομέα. Εκεί, βεβαίως, υπάρχει το εξής πρόβλημα. Η απεργία κοστίζει μεροκάματο συν τον κίνδυνο της απόλυσης. Επομένως, ακόμα και στις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις που έχουμε, δεν εκφράζεται αντίστοιχα αυτό που γίνεται στη συνείδηση.

Τι πρέπει λοιπόν να γίνει; Αυτό που παλεύουμε εμείς να κατανοηθεί από το λαό και πιστεύουμε ότι αργά ή γρήγορα θα κατανοηθεί: Οτι δεν αξίζουν θυσίες - γιατί η παθητικότητα και η μοιρολατρία είναι μεγάλες θυσίες - σε μια πολιτική η οποία θα σε φέρει σε μεγάλη τραγωδία σήμερα, αύριο και προοπτικά. Οι μόνες θυσίες που αξίζουν είναι για να κατακτήσεις έναν άλλο δρόμο πολιτικής επιλογής για μια άλλη κοινωνία.

-- Υπάρχει ένα 25% - 30% ανθρώπων που γυρίζει την πλάτη στο σύνολο της πολιτικής είτε με το «δεν ξέρω/δεν απαντώ», είτε στο «λευκό».

-- Κανένας δεν μπορεί να δώσει τον πλούτο της σκέψης του μέσα από δημοσκοπήσεις. Επομένως, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Δεν τις πετάμε στον κάλαθο των αχρήστων τις δημοσκοπήσεις. Να σας πω και κάτι άλλο: Ελεύθερα διαμορφώνει ο κάθε άνθρωπος τη γνώμη του; Ελεύθερα;

-- Οχι. Το ξέρουμε όλοι, ζούμε στην ίδια κοινωνία.

-- Υπάρχει μια κυρίαρχη ιδεολογία, η οποία περνάει από το νηπιαγωγείο σήμερα, μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα και μέσα στην καθημερινότητά σου και είναι φυσικό να επηρεάζει.

-- Εχουμε ένα ΚΚΕ νόμιμο, με οργανώσεις, με εφημερίδα, με ραδιόφωνο, με δύναμη...

-- Μα ήδη σας είπα και «δεν το πιάσατε» - με συγχωρείτε για την έκφραση - ότι αυτή τη στιγμή το κίνημα που έχουμε στην Ελλάδα - και το οποίο είναι το δυνατότερο της Ευρώπης, το λογαριάζουν πάρα πολύ και το φοβούνται - η αντίσταση που έγινε στην Ελλάδα στα μέτρα της κυβέρνησης, δεν είναι καθόλου άσχετη από την παρουσία του ΚΚΕ.

Για πείτε μου, τι κίνημα υπάρχει σήμερα στη Γερμανία, στη Μεγ. Βρετανία, στην Ισπανία; Χάρη στη δράση, την επίδραση και την αποδοχή πολλών θέσεων του ΚΚΕ στο λαό - δε λέω τη συνολική αποδοχή του Προγράμματός του - αναγκάζεται σήμερα η ΓΣΕΕ και η ΑΔΕΔΥ να κάνουν απεργία. Και πόσες έχουν κάνει; Για πείτε μου, αν το ΚΚΕ κρατούσε την ίδια στάση που κρατούσαν τα άλλα κόμματα στη Βουλή και αυτή η στάση εκφραζόταν και μέσα στις μαζικές οργανώσεις, θα είχαμε την ίδια αντίσταση; Εγώ σας λέω, θα πέρναγαν τα μέτρα αβρόχοις ποσί.

Το ΚΚΕ έχει συμβάλει και εμείς το μετράμε στην αποτελεσματικότητα, δεν κοιτάμε μόνο την κάλπη, χωρίς να λέω ότι δε μας ενδιαφέρει. Εχουμε συμβάλει αποφασιστικά - για να μην πω καταλυτικά - στο να υπάρχει μια συνείδηση σήμερα στην Ελλάδα, που μπορεί να μην εκφράζεται αντίστοιχα με δράση - θα εκφραστεί όμως στην πορεία - η οποία είναι πολύ πιο προωθημένη από τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης μέσα στο κίνημα. Και αυτό είναι παρακαταθήκη.

Και εν πάση περιπτώσει, αποκλείεται οι αλλαγές στην Ελλάδα να έρθουν αποκλειστικά και μόνο μέσα από την κάλπη. Ο ριζοσπαστισμός θα επέλθει στην κοινωνία, στο κίνημα, στην αλλαγή συσχετισμού δύναμης μέσα στο μαζικό κίνημα, στην εμφάνιση - αν θέλετε - και νέων λαϊκών θεσμών και η τελευταία αντανάκλαση θα είναι στο κοινοβούλιο. Οταν κυριαρχεί η δυσαρέσκεια, η αγανάκτηση και το αδιέξοδο, χωρίς αυτό να μεταπλάθεται σε πολιτική επιλογή άλλου δρόμου ανάπτυξης και σε τελευταία ανάλυση άλλου πολιτικού συστήματος, θα χωνεύονται από το σύστημα ο θυμός και η αγανάκτηση.

Να σας πω ένα παράδειγμα: Δε θυμάμαι, πάρα πολλά χρόνια τώρα, για να μην πω και στα όρια της δικής μου ηλικίας, που δεν είναι μικρή, να έχουμε κινητοποιήσεις στην Ελλάδα και να λείπει ο φοιτητόκοσμος. Πού είναι το φοιτητικό κίνημα και το σπουδαστικό, που από ορισμένα κόμματα - όπως τον ΣΥΡΙΖΑ - λεγόταν ότι είναι σε εξέγερση το 2006 και το 2008; Αυτό το κίνημα έσπασε, το αφομοίωσαν.

-- Εχασε το πάθος του;

-- Δεν έχασε κανένα πάθος. Ενα κίνημα το οποίο εξεγείρεται σε μια κατεύθυνση είτε αντιδεξιά, είτε αντιΠΑΣΟΚ, είτε αντιΝΔ, είτε αντιΠΑΣΟΚ, χωρίς ουσιαστικό ριζοσπαστισμό, πέρα από τον «ριζοσπαστισμό» να σπάνε βιτρίνες, ένα κίνημα το οποίο δεν εδράζεται σε πραγματική ανανέωση της δύναμής του μέσα από τις αίθουσες των πανεπιστημίων, ένα κίνημα το οποίο επέτρεψε να συκοφαντείται, αυτό το κίνημα αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε μια πολύ βαθιά κρίση. Και πολλά παιδιά που είναι στα πανεπιστήμια και ιδιαίτερα στα ΤΕΙ είναι παιδιά λαϊκών οικογενειών.

Δεν ξέρω σήμερα πόσοι θα ψηφίσουν. Στα πανεπιστήμια υπάρχει νέκρα, με εξαίρεση, να το πω καθαρά, τα παιδιά της ΚΝΕ, τα οποία δε μαζεύουν ψήφους μόνο. Γιατί να πάει να ψηφίσει ο φοιτητής; Εγώ λέω ότι πρέπει να πάει να ψηφίσει και να ενισχύσει εκείνη τη δύναμη που πάνω απ' όλα ενδιαφέρεται για τη λειτουργία του φοιτητικού κινήματος, με όρους διαπάλης, αλλά τη λειτουργία του. Ψηφίζουν και την άλλη μέρα δεν υπάρχουν ούτε εκλεγμένοι - με εξαίρεση την ΠΚΣ - και δε συνεδριάζει κανένα ΔΣ. Και τι θέλουμε τις εκλογές, για καταγραφή συσχετισμών;

Επομένως, εμείς βλέπουμε ότι το ΚΚΕ έχει συμβάλει στο να μην κυριαρχήσει καθολική κρίση και καθολική σήψη μέσα στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, στο κίνημα των μικρομεσαίων και της αγροτιάς. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν ανασυντασσόμενες δυνάμεις, θα αναγεννηθούν κι άλλες, και αυτό για εμάς μετράει. Θέλουμε ψήφους; Σαφώς. Στο βαθμό που συμβάλλουμε στην ανάπτυξη ενός υγιούς κινήματος, πραγματικά ριζοσπαστικού, θα έρθουν και οι ψήφοι.

-- Μήπως τελικά το ΚΚΕ με τη στάση του φοβίζει μια μερίδα του πληθυσμού, όχι μόνο συντηρητικό πληθυσμό, αλλά αυτό που θα χαρακτηριζόταν από κάποιους «ρεαλιστικό» κοινό. Δηλαδή, γιατί να μην έρθει το «ZENITH» να δέσει, γιατί να κλείσουν τα ξενοδοχεία και εδώ οι κομμουνιστές ήταν πρωταγωνιστές.

-- Δεν το κρύβουμε. Χωρίς μάσκες δουλεύουμε και παίρνουμε και την ευθύνη.

-- Η απάντηση ήταν ότι είναι ένα πλήγμα για τον τουρισμό, για την εικόνα της χώρας.

-- Πρόκειται για χοντρό ψέμα. Ξέρετε πού ήταν πλήγμα; Ηταν πλήγμα στην προσπάθεια που γίνεται ο λαός να αγανακτεί στους 4 τοίχους του σπιτιού και σαν πρόβατο να πιστεύει ότι δεν έχει να διαλέξει τίποτα άλλο παρά το μείγμα της ΝΔ ή του ΠΑΣΟΚ, να διαλέξει ανάμεσα στην ΕΕ ή το ΔΝΤ κλπ.

-- Δεν έκανε κακό στην εικόνα της χώρας;

-- Ποια εικόνα; Με συγχωρείτε, μια εβδομάδα κάνουν απεργίες - δεν την έκαναν γιατί έτσι κι αλλιώς δεν πετούσαν τα αεροπλάνα λόγω του ηφαιστείου - στη Μεγ. Βρετανία. Απεργίες γίνονται παντού. Πρέπει να γίνουν και περισσότερες. Δεν μας ενδιαφέρει η εικόνα της χώρας απέναντι στην κυρία Μέρκελ, απέναντι σε αυτούς που δάνεισαν την Ελλάδα για να έχει να ταΐζει την πλουτοκρατία και απέναντι σε αυτούς που εκβιάζουν με τα σπρεντ και με τα υψηλά επιτόκια.

-- Η εικόνα όμως δεν αφορά τους Ελληνες πολίτες;

-- Η εικόνα της χώρας δεν μπορεί να είναι η εικόνα του κυρίου Παπανδρέου, του κυρίου Σαμαρά ή του κυρίου Δασκαλόπουλου και του κυρίου «Marfin». Η εικόνα της Ελλάδας είναι και ο λαός που υποφέρει και ο λαός ο οποίος διεκδικεί και θέλει να αλλάξει τη ζωή του. Οπως και η εικόνα σε άλλες χώρες είναι οι διαδηλώσεις, τα κόκκινα πουκάμισα κ.λπ.

Εμείς όταν λέμε Ευρώπη - και την αγαπάμε πάρα πολύ την Ευρώπη - μιλάμε για την Ευρώπη που την κατοικούν οι λαοί που η ζωή τους καθημερινά πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Και μας ενδιαφέρει ακριβώς οι αγώνες να φαίνονται για να υπάρχει συντονισμένος πανευρωπαϊκός αγώνας και να μη βγαίνει ο κύριος Παπανδρέου στο CNN και να λέει «έχω την πλειοψηφία του ελληνικού λαού».

-- Αλλά όταν τα ξενοδοχεία που δουλεύουν στην Αττική, στην Αθήνα έχουμε 15% μείωση, ένας κόσμος θα απολυθεί.

-- Είναι ψέματα όλα αυτά που λέγονται. Πρώτον, τα κρουαζιερόπλοια δεν τροφοδοτούν τα ξενοδοχεία. Πάει και τελείωσε. Τα κρουαζιερόπλοια πάνε και έρχονται, κάθονται τρεις ώρες κ.λπ.

-- Πηγαίνει όμως ένας κόσμος στην αγορά, μπαίνει και ψωνίζει...

-- Εμείς θα ξεχάσουμε ότι 60.000 ναυτεργάτες έχασαν τη δουλειά τους εξαιτίας του καμποτάζ; Για δείτε τώρα, το «ZENITH» τι πλήρωμα έχει; Δυο Ελληνες. Και δεν το βλέπουμε εθνικιστικά. Γιατί δεν είναι μόνο οι δύο Ελληνες. Και το άλλο πλήρωμα του «ZENITH», που πηγαίνει σήμερα στη Ρόδο, είναι με μαύρη εργασία. Δηλαδή, δε θα σκεφτούμε τη μαύρη εργασία; Θα σκεφτούμε, δηλαδή, τους tour operators και τα μεγάλα τουριστικά γραφεία, γιατί πόσοι Ευρωπαίοι δε θα...

-- Υπάρχει κόσμος που ζει από αυτά.

-- Δεν μπορούμε όμως να κατακερματίσουμε την ελληνική κοινωνία ούτε την ευρωπαϊκή κοινωνία. Εμείς έχουμε εναλλακτική πρόταση. Και αν θέλετε, με την πρόταση που έχουμε δυναμώνει ο κοινωνικός τουρισμός. Πόσοι Ελληνες δε θα κάνουν διακοπές φέτος; Από το «ZENITH» είναι που θα κλείσουν τα ξενοδοχεία; Οταν αυτή τη στιγμή έχει μειωθεί και ο αριθμός εκείνων που μπαίνουν στον κοινωνικό τουρισμό και από 400.000 μείναν 250.000, δηλαδή 150.000 λιγότεροι, από εκεί δε μειώνεται;

Επομένως, ο ξενοδοχοϋπάλληλος πρέπει να δει τον εαυτό του, όχι ως υπάλληλο ενός συγκεκριμένου μεγαλοξενοδοχείου που τρεις μήνες το χρόνο εξυπηρετεί τους πλούσιους με τα πολλά χρήματα. Αλλά πρέπει να δει ότι δουλεύει τρεις μήνες το χρόνο και ότι η ζωή του επιδεινώνεται από τη συνολική επιδείνωση της ζωής του λαού.

Εγώ να σας πω το εξής: Να δεχτώ ότι πέντε τουριστικά καταστήματα στη Σαντορίνη π.χ. μπορεί να έχουν λιγότερο τζίρο από τα κρουαζιερόπλοια, μιλάω για τους μικρομαγαζάτορες, όχι για τους μεγάλους. Πρέπει να καταλάβουν, όμως, αυτοί οι μικρομαγαζάτορες ότι δεν πρόκειται να αναπληρώσουν το χαμένο εισόδημα εξαιτίας της ανέχειας ενός μεγάλου μέρους του ελληνικού λαού, αναπληρώνοντάς το δυο μήνες το χρόνο από μια ομάδα.

-- Εγώ μιλάω και για το κέντρο της Αθήνας.

-- Δε μας ενδιαφέρει για τους ιδιοκτήτες του «Χίλτον», της «Μεγ. Βρετάνιας» κλπ.

-- Μα έχει υπαλλήλους μέσα.

-- Μας ενδιαφέρει για τους υπαλλήλους.

Αλλά, να δεχθούμε τη συνολική πολιτική, να δεχθούμε, π.χ. να μην υπάρχει ένας Ελληνας ναυτεργάτης, να δεχτούμε να μη γίνονται κινητοποιήσεις για τους 200 υπαλλήλους στο «Χίλτον»; Οι 200 υπάλληλοι στο «Χίλτον» δε σώζονται, γιατί θα είναι εναλλασσόμενοι, γιατί δεν είναι σταθερό προσωπικό, γιατί αύριο με την αύξηση της ανεργίας θα τους πετάνε έξω όταν ζητάνε ένα ευρώ αύξηση και γιατί ούτε αυτοί θα έχουν σταθερή δουλειά.

Συμφέρει και τους εργαζόμενους στο «Χίλτον» και στη «Μεγ. Βρετάνια» αυτό που γίνεται και σε τελική ανάλυση να σας πω και κάτι. Πόσα εκατ. είναι οι Ελληνες εργαζόμενοι, πόσα εκατ. είναι οι Γάλλοι εργαζόμενοι, πόσα εκατ. είναι οι Βρετανοί εργαζόμενοι; Αν οι κινητοποιήσεις, αντικειμενικά, πλήττουν 1.000 ανθρώπους και 500 μαγαζιά - τα οποία πλήττονται πολύ σχετικά και ευκαιριακά - δεν μπορεί να παραιτηθεί ένα ολόκληρο κίνημα από το δικαίωμα να ζήσει καλύτερα ο λαός.

Και δεύτερον, αυτοί όλοι που μιλούν για τον τουρισμό είναι οι μεγαλοϊδιοκτήτες. Δεν τους νοιάζει για τους υπαλλήλους τους. Τους απολύουν μέσα σε ένα βράδυ. Δεν τους έπιασε ο πόνος τους ιδιοκτήτες των μεγάλων ξενοδοχείων για την καμαριέρα, για την πλύντρια και για το σερβιτόρο. Για πηγαίνετε κάτω, είναι καταγώγια αυτά τα ξενοδοχεία.

Οταν ο αγρότης ξεκληρίζεται δεν έχει μειονέκτημα ο ξενοδοχοϋπάλληλος; Πρέπει να υπάρχει και η κοινωνική αλληλεγγύη. Οχι η αλληλεγγύη με τους ιδιοκτήτες των μεγάλων μαγαζιών, αλλά η αλληλεγγύη ανάμεσα στους εργαζόμενους.

-- Το ΚΚΕ δεν ήταν ποτέ φοβικό απέναντι στους γείτονες. Γιατί ήσασταν επιφυλακτικοί στην επίσκεψη Ερντογάν;

-- Εμείς δεν ξεκινάμε φοβικά, ούτε ηθικά απέναντι στον καθένα. Εξετάζουμε την πολιτική - προσέχτε όχι του τουρκικού λαού ή του κουρδικού λαού - της κυβέρνησης, της ηγεσίας, της κυρίαρχης τάξης στην Τουρκία. Αρα, για να μη λέω τώρα θεωρίες πολλές, έχετε πάρει την ανακοίνωση του Πολιτικού Γραφείου, την οποία τη διαμορφώσαμε αφού ολοκληρώσαμε την εικόνα για την επίσκεψη Ερντογάν.

Εμείς καταρχήν λέμε το εξής. Ολη αυτή η φιλία ή η ύφεση των σχέσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και στην ηγεσία της Τουρκίας βασίζεται στο εξής: Στις επιχειρηματικές συνεργασίες, στις συνεργασίες ανάμεσα στους επιχειρηματίες. Και οι επιχειρηματίες δεν είναι ποτέ γέφυρα φιλίας.

Ξέρετε ότι και σε παγκόσμιους πολέμους, ανάμεσα στους εμπόλεμους υπήρχε άβυσσος, αλλά οι επιχειρηματίες των αντίθετων χωρών μεταξύ τους συνεργάζονταν. Πάρτε παράδειγμα τώρα, το τείχος που έχει ξεκινήσει και χτίζεται από τους Ισραηλινούς και διαιρεί τον παλαιστινιακό λαό, Παλαιστίνιοι επιχειρηματίες προμηθεύουν το τσιμέντο κ.λπ. Οι επιχειρηματίες δεν έχουν πατρίδα, τελείωσε.

Και να σας πω και κάτι άλλο, οι Ελληνες επιχειρηματίες προ χρόνων έχουν κάνει επενδύσεις στην Τουρκία και μειώνουν τις θέσεις εδώ - μπα, δεν το σκέφτηκαν αυτό; - και ανεβαίνει και η εισαγωγή προϊόντων από την Τουρκία σε προϊόντα που και εμείς μπορούμε να τα παράγουμε. Είμαστε εναντίον των εισαγωγών από όλες τις χώρες που υποκαθιστούν ελληνικά προϊόντα. Μέχρι αγορά τουρκικού βαμβακιού κάνουμε, λέτε και στην Ελλάδα δεν μπορούμε να κάνουμε βαμβάκι. Οι επιχειρηματίες πάνε στην Τουρκία, για να εκμεταλλεύονται τις άθλιες συνθήκες που ζει ο τουρκικός λαός, αυτός είναι ο εκσυγχρονισμός της Τουρκίας.

Αλλά η κυριότερη και πιο σημαντική ένστασή μας πού βρίσκεται: Μια σειρά θέματα - λέει - δε συζητήθηκαν, μένουν ανοιχτά, που έχουν σχέση με τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο και με τα θέματα της ευθύνης που έχει η Ελλάδα και της δικαιοδοσίας να προστατεύει την άμυνα των νησιών της. Αυτά - λέει - δε συζητήθηκαν.

Οχι μόνο δε συζητήθηκαν, αλλά οι συνεργασίες ανάμεσα στους επιχειρηματίες, κάτι άλλα περί «πράσινης ανάπτυξης» και τα κοινά υπουργικά συμβούλια, χρησιμοποιούνται για να προετοιμάσουν το έδαφος ότι: Αξίζει τον κόπο να θεωρήσουμε τριτεύοντα ζητήματα - άλλωστε το είπε ο κύριος Πάγκαλος - τα θέματα των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στο Αιγαίο, τα θέματα δηλαδή των συνόρων.

Εμείς, προ καιρού έχουμε βάλει θέμα, ότι είμαστε πολύ κοντά να υπογραφεί μια συμφωνία η οποία οδηγεί στο εξής: Στην αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου. Ο Ερντογάν το έβαλε, να πετούν χωρίς εξοπλισμό τα αεροπλάνα. Μα, τα μεν παραβιάζουν το χώρο των δε. Είμαστε οι τελευταίοι που θα λέγαμε για πόλεμο με την Τουρκία. Αλλά, αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, σε μια περιοχή που μετά από 1, 2, 5 χρόνια μπορεί να αποδειχτεί περιοχή συγκρούσεων, αυτό είναι θάνατος. Ενα αυτό.

Δεύτερο, λέει, μόνο το θέμα της υφαλοκρηπίδας υπάρχει. Μάλιστα, αλλά το θέμα της υφαλοκρηπίδας σχετίζεται και με τον εναέριο χώρο και με τα χωρικά ύδατα. Αυτή τη στιγμή γίνονται εκχωρήσεις. Και μάλιστα ο κύριος Πάγκαλος είπε ότι αυτά είναι λεπτομέρειες και ότι οι διαφορές που υπάρχουν με την ηγεσία της Τουρκίας - για να χρησιμοποιήσω αυτόν τον ήπιο όρο - είναι κατασκευή διπλωματικών υπαλλήλων και στρατιωτικών.

Καλά, τόσα χρόνια πότε ερχόταν το «βυθίσατε το HORA», πότε ερχόταν «η Ελλάδα ανήκει στους Ελληνες», πότε εκείνο και το άλλο, είναι κατασκευάσματα διπλωματικών υπαλλήλων και στρατιωτικών; Αρα, λοιπόν, πάμε για την κατάργηση συνόρων, όταν υπάρχουν τα εθνικά κράτη, η εθνοκρατική οργάνωση, κάτω από το πακέτο του ΝΑΤΟ. Δεν το δεχόμαστε.

Και να σας πω έναν καινούριο παράγοντα. Η Τουρκία έκανε συμφωνία με το Ιράν, με τη μεσολάβηση της Βραζιλίας του κυρίου Λούλα, για να δώσει το Ιράν πυρηνική ενέργεια η οποία δεν είναι επικίνδυνη, ας πούμε, δε θυμάμαι τώρα την έκφραση. Αυτό θα προκαλέσει αντιδράσεις από την πλευρά των ΗΠΑ που έχουν βάλει στόχο το Ιράν κ.λπ. Οι αντιθέσεις όμως στην περιοχή είναι μεγάλες. Ο γεωπολιτικός ρόλος της Τουρκίας είναι σημαντικότερος και αυτή τη στιγμή η Ελλάδα έχει αποδεχτεί να παίξει το ρόλο ενός δορυφόρου σε όλες αυτές τις αντιθέσεις.

Και ποιος μας λέει ότι μετά από 4-5 χρόνια δε θα διατρέξουμε κίνδυνο για την εδαφική ακεραιότητα της χώρας; Δεν κάνω μια πρόβλεψη σίγουρη, αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι αποτρέπεται ο κίνδυνος. Οι σύμμαχοι μεταξύ τους μαλλιοτραβιούνται για τις αγορές. Αύριο, αυτό το μαλλιοτράβηγμα που γίνεται για τις αγορές δε θα μπορεί να οδηγήσει και σε μια στρατιωτική αναμέτρηση;