Κυριακή 28 Μάρτη 2010
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 4
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΘΩΜΑΣ ΜΩΛΟΣ
Ηθος, αγώνες και δημιουργία

Εκδήλωση προς τιμήν του, πραγματοποιήθηκε στα Μέγαρα με αφορμή τη συμπλήρωση ενός χρόνου από το θάνατό του

Η πρόσφατη ιστορία (παιδιά Παλαιστίνης, πόλεμος στο Ιράκ κ.ά.) ενεργοποιούν το χρωστήρα και τη σμίλη του Θωμά Μώλου
Η πρόσφατη ιστορία (παιδιά Παλαιστίνης, πόλεμος στο Ιράκ κ.ά.) ενεργοποιούν το χρωστήρα και τη σμίλη του Θωμά Μώλου
Αφιερωμένη στη ζωή, στον αγώνα και την εικαστική δημιουργία του Θωμά Μώλου, ήταν η εκδήλωση και η έκθεση, που πραγματοποίησε στα τέλη Φλεβάρη, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μεγάρων, «Θέογνις». Η συμπλήρωση ενός χρόνου από το θάνατο του Μεγαρίτη καλλιτέχνη και αγωνιστή έδωσε την αφορμή γι' αυτήν την ξεχωριστή βραδιά. Μια βραδιά τιμής, προς ένα σπουδαίο άνθρωπο, αταλάντευτο κομμουνιστή, αλλά και πολυσχιδή εικαστικό δημιουργό.

Αγωνιστική και καλλιτεχνική διαδρομή

Ο Θωμάς Μώλος γεννήθηκε το Νοέμβρη του 1921 στα Μέγαρα Αττικής. Η έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου τον βρήκε στα 20 του, ανήσυχο να εντάσσεται στην Εθνική Αντίσταση. Αναθρεμμένος με τα ιδανικά της, δεν υποχώρησε ποτέ από τις αξίες και τα πιστεύω του. Με ενεργό συμμετοχή στο ΕΑΜ, πέρασε από τα κρατητήρια και την απομόνωση από τους Γερμανούς, για να ακολουθήσει το 1946 ο δρόμος για τις φυλακές Αβέρωφ, τις φυλακές της Κεφαλλονιάς και η πεντάχρονη εξορία του στη Λήμνο και τη Μακρόνησο.

Οπως ανέφερε στην εκδήλωση ο φίλος του καλλιτέχνη, Νίκος Κατσούλης, ο Θ. Μώλος «πέρασε τις κακουχίες του αντάρτικου αγώνα, αντιμετώπισε άπειρες δυσκολίες και κινδύνους. Ηρθε πολλές φορές αντιμέτωπος με το θάνατο και πρόσωπο μ' αυτόν στα κρατητήρια και την απομόνωση των Γερμανών. Σε όλο τον αγώνα ο Θ. Μώλος στάθηκε ασυμβίβαστος, παράτολμος, πραγματικά θαρραλέος αγωνιστής, ποτισμένος με θαυμαστή αυτοθυσία. Η συμμετοχή του στην Εθνική Αντίσταση και τα σκληρά πέτρινα χρόνια που ακολούθησαν, επέδρασαν καταλυτικά στον χαρακτήρα του και βέβαια στην εξέλιξη του τεράστιου ποιοτικά και ποσοτικά καλλιτεχνικού του έργου».

Ακουαρέλα του Θ. Μώλου
Ακουαρέλα του Θ. Μώλου
Ο Θωμάς Μώλος είχε από παιδί μια ιδιαίτερη διάθεση για το σχέδιο. Αυτοδίδακτος, ξεκίνησε την εικαστική του ενασχόληση το 1952, ενώ παράλληλα, για βιοποριστικούς λόγους, άσκησε τη γραφιστική, για να συνεχίσει με την εικονογράφηση βιβλίων και περιοδικών, την αφίσα και την διακόσμηση, αποκτώντας έτσι τη δυνατότητα, χωρίς δεσμεύσεις και συμβιβασμούς, να ταξιδέψει στο μαγικό κόσμο της τέχνης. Η πρώτη ατομική έκθεση έργων του πραγματοποιήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του '60, για να ακολουθήσουν, το ίδιο διάστημα, συμμετοχές του σε ομαδικές παρουσιάσεις σε δήμους της χώρας μας. Με τη γενέτειρά του, τα Μέγαρα, είχε πάντα ισχυρούς δεσμούς. Η πρώτη ατομική έκθεση έργων του στον Πολιτιστικό Σύλλογο Μεγάρων «Ο Θέογνις» πραγματοποιήθηκε το 1975, για να ακολουθήσει το 1987 και το 1993.

Ξεχωριστή στιγμή από αυτή την εποικοδομητική συνεύρεση, το πολυτελές λεύκωμα «Λαογραφικά των Μεγάρων», ένα «χρέος», όπως έλεγε «για τον τόπο που γεννήθηκα, έκλαψα και αγάπησα πολύ». Στις σελίδες του περιλαμβάνονται έργα ζωγραφικής του Θ. Μώλου, που αναφέρονται στα ήθη και τα έθιμα των Μεγάρων. Τα Ρουσάλια, ο Χορός της Τράτας, τα παιδικά παιχνίδια, ο Μεγαρίτικος γάμος, ο τρύγος... αποτυπώνονται με επιτυχία από το δημιουργό, βοηθώντας στη διατήρηση της λαογραφικής μας κληρονομιάς.

Ιδιαίτερη αναγνώριση είχε το έργο του Θ. Μώλου, «Η ζωή μου στο Μακρονήσι», (IV Διεθνής Εκθεση Ρεαλιστικής Ζωγραφικής, Σόφια, 1982). Ο μεγάλος σε διαστάσεις πίνακας, που δωρήθηκε από το δημιουργό στο ΚΚΕ μαζί με τον πίνακα «Εθνική Αντίσταση», ξεχώρισε στην έκθεση, αποσπώντας θετικές κριτικές από τον εκεί Τύπο. Η εκθεσιακή δραστηριότητα στο εξωτερικό περιλαμβάνει ακόμη τη συμμετοχή του σε ομαδικές παρουσιάσεις στην Τζένοβα (1973), στην ΙΙΙ Τριενάλε Σόφιας (1979), στη Μόσχα (1988), καθώς και ατομική έκθεση (1980) στη Φιλιππούπολη Βουλγαρίας.

Χωρίς συμβιβασμούς

Από την αρχή της εκθεσιακής του περιπλάνησης, ο Θ. Μώλος επέλεξε την παρουσίαση δουλειάς του σε χώρους προσιτούς στον πολύ κόσμο, μακριά από τα εμπορικά κυκλώματα των γκαλερί και τους συμβιβασμούς. Ελάχιστες φορές έδειξε έργα του σε ιδιωτικούς χώρους τέχνης, μένοντας πιστός στην άποψή του, πως «για να έρθει ο κόσμος σε στενότερη επαφή με το έργο τέχνης, πρέπει να γίνονται εκθέσεις όχι μόνο στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και στις συνοικίες και την επαρχία».

«Ο Θωμάς Μώλος ασχολήθηκε με την ιστορία του ανθρώπου», τόνισε στην ομιλία της η ζωγράφος - χαράκτρια Εύα Μελά, «με τον αγώνα του για τη ζωή, για τη νέα κοινωνία που πρέπει να αγωνισθούμε για να τη φέρουμε, για τα ιδανικά της Αντίστασης, αλλά και τα σύγχρονα γεγονότα. Η πολυδιάστατη προσωπικότητά του (γλυπτική, ζωγραφική, βιτρώ, χαρακτική), διέπεται πάντα από την αγάπη στον άνθρωπο και από τη διάθεση να παλέψει ώστε να αποκτήσει ο εργαζόμενος άνθρωπος τη θέση που του πρέπει στην κοινωνία. Τα έργα του για αυτό μιλάνε, για τον καθημερινό άνθρωπο», που αναδεικνύεται από τον Θ. Μώλο «σε εξουσιαστή της ζωής». Οπως έλεγε χαρακτηριστικά ο ίδιος «πιστεύω πως η τέχνη πρέπει να διερευνά και να αναζητά την αλήθεια, ν' ανοίγει δρόμους για ένα καλύτερο μέλλον...».

Στον άνθρωπο και καλλιτέχνη Θωμά Μώλο αναφέρθηκε στην ομιλία της η καθηγήτρια του Παν/ου Αθηνών, Αθηνά Σχινά. Πρόκειται «για ένα δημιουργό με χαμηλό προφίλ, με σεμνότητα, σοβαρότητα, έναν άνθρωπο προσηνή που είχε ανοιχτή καρδιά και διάθεση προπαντός για να συζητήσει τα πάντα με όλους τους ανθρώπους. Δεν έκανε διακρίσεις, ήταν απροκατάληπτος και ήταν ένας άνθρωπος όπως θα λέγαμε διευρυμένων οριζόντων. Ενας καλλιτέχνης που διέθετε πνευματικότητα και καλλιέργεια και φυσικά ένας καλλιτέχνης που δοκίμασε όλους τους τρόπους και τα μέσα και το περίεργο είναι ότι τα κατάφερε πάρα πολύ καλά!».

«Είναι ανθρωποκεντρικός ο Θωμάς Μώλος έστω και αν κάνει τοπία...», συνέχισε. «Βλέποντας τις συνθέσεις του διακρίνει κανείς τι εναρμονισμένες ισορροπίες είχε σε κάθε ένα από τα έργα του. Ηξερε πού να τοποθετήσει τα φώτα, πώς να τοποθετήσει τις τονικότητες των διαφόρων χρωμάτων έτσι ώστε το αποτέλεσμα να δίνει ρευστότητα, υποβλητικότητα, ενέργεια, εσωτερική δύναμη και μνημειακότητα... Ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιεί το χρώμα είναι πραγματικά ιδιαίτερος και αξιοσημείωτος, αφήνοντάς μας σήμερα έργα που θα μπορούσαν να είναι σε μία από τις καλύτερες Πινακοθήκες». Η ζωγραφική του, κατέληξε η Α. Σχινά, είναι «μία ζωγραφική που έχει συγκινησιακά φορτία χωρίς να γίνεται συναισθηματική».

«Πιστεύω ότι ο Θωμάς Μώλος κάποια μέρα θα πάρει τη θέση που του πρέπει στην Ιστορία», σημείωσε η Εύα Μελά. «Ζούμε σε ένα σύστημα σκληρό και άδικο, το οποίο διοικείται από τους νόμους της αγοράς και όχι από το ήθος... Αυτό είναι που αφήνει ανθρώπους με το ήθος του Θωμά του Μώλου στην αφάνεια. Αλλά ο Θωμάς Μώλος που διάλεξε αυτόν τον δρόμο, κατέκτησε κάτι πιο σημαντικό: να κάνει ουσιαστική καλλιτεχνική πράξη, να μην κάνει συμβιβασμούς».

«Η πραγματικότητα είναι αμείλικτη», κατέληξε η Εύα Μελά. «Δημιουργοί και έργα βρίσκονται στα αζήτητα και στα σκουπίδια γιατί δεν έχουν εμπορευματική αξία, παρά την καλλιτεχνική τους διάσταση. Εδώ είναι ο ρόλος που μπορεί να παίξει ο καθένας μας σαν ενεργός πολίτης, σαν άνθρωπος: στο να μην αφήσει αυτές τις αξίες να πάνε χαμένες. Γι' αυτό κι εμείς θα στηρίξουμε κάθε προσπάθεια ώστε να βρουν τα έργα αυτά τη θέση που τους αξίζει στην πόλη που τον τίμησε και την τίμησε με τη ζωή του και τον αγώνα του». Στο χέρι του δήμου Μεγάρων, είναι η υλοποίηση της εκφρασμένης πρόθεσής του, τους πίνακες με τα Λαογραφικά των Μεγάρων «να τα εκθέσει στην αίθουσα της Βιβλιοθήκης, μεταφέροντας στον 1ο όροφο τα βιβλία».


Η. ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ