Παπαγεωργίου Βασίλης

Το περασμένο Σαββατοκύριακο και ενόψει του έκτακτου συνεδρίου του ΣΥΝ τον Ιούνη, η Κεντρική Πολιτική Επιτροπή συνεδρίασε για την έγκριση των Θέσεων. Υπερψήφισε ένα κείμενο - «καθρέφτη» της στρατηγικής της σοσιαλδημοκρατίας και συγχρόνως εξουσιοδότησε μια τριμελή επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα ενσωμάτωσης σε αυτό ενός άλλου κειμένου. Πρόκειται για μια συρραφή αντικαπιταλιστικών συνθημάτων, που κατατέθηκε από ομάδα στελεχών του «Αριστερού Ρεύματος» με επικεφαλής τον Π. Λαφαζάνη. Μάλιστα, η ΚΠΕ έκανε δεκτή πρόταση του προέδρου του κόμματος, Αλ. Τσίπρα, σύμφωνα με την οποία αν η επιτροπή δεν κατορθώσει να συνθέσει τα δύο κείμενα τότε θα πορευτούν ως το Συνέδριο με ένα κείμενο με διαφορετικές ...εκδοχές!

Το κερασάκι στην «τούρτα» των εγγενών αντιφάσεων του οπορτουνισμού μπήκε την επόμενη μέρα, οπότε η Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ πήρε ομόφωνα την απόφαση να θέσει ως στόχο πάλης την «εθνικοποίηση» τραπεζών, οργανισμών, επιχειρήσεων. Την απόφαση υπερψήφισαν και οι εκπρόσωποι του ΣΥΝ στη Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για τα ίδια δύο στελέχη που στην ΚΠΕ είχαν διασταυρώσει τα ξίφη τους, υπερασπιζόμενοι ο ένας το κείμενο της Επιτροπής Θέσεων και ο άλλος το κείμενο του Π. Λαφαζάνη. Σε κανένα από τα δύο, βέβαια, δε γίνεται λόγος για «εθνικοποιήσεις».

Το στίγμα του κειμένου που επεξεργάστηκε η Επιτροπή Θέσεων του ΣΥΝ, υπό τον Γ. Δραγασάκη, δίνεται με σαφήνεια από μια και μόνο φράση: «Αγωνιζόμαστε για τη δίκαιη κατανομή του κόστους της κρίσης»! Κι αυτό γιατί, όπως αναφέρεται, «δεν συνιστούν διέξοδο οι ευχές του τύπου "Να πληρώσει η πλουτοκρατία"»!

Με άλλα λόγια, η ηγεσία του ΣΥΝ προτρέπει το λαό σε αλισβερίσι με την πλουτοκρατία και την κυβέρνησή της για το πόσα ακόμα θα χάσει στο όνομα της κρίσης, τοποθετώντας το θύμα στη θέση του συνυπεύθυνου για την εκδήλωσή της, άρα και για την εξόφληση του λογαριασμού!

Αξία έχει και το πού ο ΣΥΝ τοποθετεί το υπόβαθρο της κρίσης: «Βρίσκεται στο θεσμικό χαρακτήρα που προσέλαβε η ΟΝΕ, υπό την έννοια ότι συγκροτήθηκε ως συμπλήρωμα μιας ΕΕ που λειτουργεί ως ενιαία αγορά, χωρίς ενιαία πολιτική (...) Γι' αυτόν το λόγο απαιτείται ο συντονισμός της δράσης των εργαζομένων και το ισχυρό μαζικό κίνημα που θα διεκδικήσει και τελικά θα επιβάλει αλλαγή πορείας της ΕΕ στον αντίποδα του νεοφιλελευθερισμού».

Ο ΣΥΝ αποδίδει την κρίση σε μια μορφή διαχείρισης του καπιταλισμού και όχι σ' αυτό καθαυτό το σύστημα της εκμετάλλευσης, που οδηγεί σε υπερσυσσώρευση κεφαλαίων, παράγει και αναπαράγει νομοτελειακά τις κρίσεις. Με το παραβάν της «νεοφιλελεύθερης» διαχείρισης προσπαθεί να συσκοτίσει τον αντιδραστικό χαρακτήρα της καπιταλιστικής ΕΕ και να σπρώξει το κίνημα πίσω απ' τις αυταπάτες ότι μπορεί να την αλλάξει προς το καλύτερο, να συγκεράσει δηλαδή τα συμφέροντα των μονοπωλίων με αυτά των εργαζομένων και των άλλων λαϊκών στρωμάτων.

Σε άλλο σημείο των Θέσεων δηλώνουν πως δεν αντιτίθενται στις «πράσινες επενδύσεις», στο άνοιγμα δηλαδή νέου πεδίου δράσης για το ευρωενωσιακό κεφάλαιο που πρόσφατα «ευλόγησε» και η νέα στρατηγική «ΕΕ 2020» για λογαριασμό του.

Παρακάτω, σαν καλός λογιστής της καπιταλιστικής διαχείρισης, υπερασπίζεται την «αναπτυξιακή διέξοδο απ' την κρίση», αφού «η σταθεροποίηση του χρέους (ως ποσοστό του ΑΕΠ), και πολύ περισσότερο η μείωσή του, πρέπει να είναι μέρος ενός αναπτυξιακού σχεδίου».

Ο ΣΥΝ κρύβει και εδώ ότι η ανάπτυξη στον καπιταλισμό είναι συνυφασμένη με την καπιταλιστική κερδοφορία και αναπόφευκτα οδηγεί στην παραπέρα μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης. Εμμεσα, με θέσεις σαν κι αυτή, ο ΣΥΝ δίνει το «πράσινο φως» για το ξεθεμέλιωμα όσων εργασιακών και άλλων δικαιωμάτων έχουν απομείνει, για να μπει ξανά το καπιταλιστικό σύστημα σε τροχιά «ανάπτυξης» της κερδοφορίας του.

Αιτούνται ακόμα την «επιμήκυνση του χρόνου για δημοσιονομική προσαρμογή σε μια περίοδο δέκα ετών», σιγοντάροντας τα εκβιαστικά επιχειρήματα κυβέρνησης - κεφαλαίου περί δημοσιονομικής πειθαρχίας. Αυτό που δε λέει βέβαια ο ΣΥΝ είναι ότι είτε σε τρία, είτε σε δέκα χρόνια, άλλος τρόπος για να επιτευχθεί η δημοσιονομική σταθερότητα δεν υπάρχει από την περικοπή δαπανών του δημοσίου, άμεσα συνδεδεμένων με τις κοινωνικές παροχές, Υγεία - Πρόνοια, Παιδεία, το Ασφαλιστικό και τα εργασιακά δικαιώματα στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

Τέλος, στο κείμενο δίνεται μια νέα εκδοχή του «διεθνισμού της αριστεράς» με την πρόταση για «διεθνείς συνεργασίες για την αντιμετώπιση της κρίσης του χρέους» (!) και σημειώνεται με νόημα: «Η έξοδος από την ΕΕ δεν είναι επιλογή μας. Ο ΣΥΝ διεκδικεί χωρίς αυταπάτες τη λύση των προβλημάτων της ελληνικής κοινωνίας στο πλαίσιο της Ευρώπης, σε αντιπαράθεση με τις κυρίαρχες πολιτικές της ΕΕ».

Το πρόβλημα, με άλλα λόγια, δεν είναι οι συνθήκες, οι στρατηγικές και ο ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας της ΕΕ, που δεν παίρνει μερεμέτια, παρά μόνο ανατροπή, αλλά κάποιες «κακές» πολιτικές δυνάμεις! Βολικός «αποδιοπομπαίος τράγος»! Για να μένουν στο απυρόβλητο η φύση και ο ρόλος της ιμπεριαλιστικής ευρωένωσης.

Μέσα σ' αυτή τη λυκοσυμμαχία καλεί ο ΣΥΝ το λαό να διεκδικήσει «λύσεις» στα προβλήματά του, φανερώνοντας και μ' αυτόν τον τρόπο ότι θέλει να βάλει όρια στο κίνημα, να το περιορίσει σε ρεφορμιστικούς οικονομικούς αγώνες, να αποτρέψει τη ριζοσπαστικοποίησή του, η οποία αναπόφευκτα περνάει μέσα από το αντιπάλεμα της ΕΕ.

Το κείμενο του Π. Λαφαζάνη επιστρατεύει τον «δημιουργικό (!) και επαναστατικό μαρξισμό», καλεί σε «μάχη κατά του ιμπεριαλισμού», καταγγέλλει τον «καπιταλισμό της ΕΕ» και ζητά με βερμπαλισμούς να δημιουργηθεί «ένα νέο δημοκρατικό, αυτοπειθαρχημένο επαναστατικό συλλογικό πολιτικό κόμμα, ικανό να καταξιωθεί ως μια νέα εθνική και κοινωνική πρωτοπορία».

«Κούφια» ριζοσπαστική φρασεολογία, πίσω απ' την οποία «καραδοκεί» η δοσμένη, σοσιαλδημοκρατικής κοπής, διαχειριστική ανάλυση και πρόταση του ΣΥΝ. Αλλωστε, με τη διαχείριση τα βάζει κι αυτός αναμασώντας τα περί «παταγώδους αποτυχίας του νεοφιλελεύθερου μοντέλου», τα περί «άβουλης και μοιραίας κυβέρνησης» και τα περί Ελλάδας «μισοαποικίας», στοχεύοντας στον αποπροσανατολισμό του λαού από τον αναγκαίο όσο ποτέ αντιιμπεριαλιστικό - αντιμονοπωλιακό αγώνα.

Ο ίδιος ρίχνει στον «Καιάδα» την ανάγκη ανάπτυξης ισχυρών ταξικών αγώνων σε εθνικό επίπεδο, όταν ρητορεύει περί «διηπειρωτικής συνεργασίας» και «πλανητικών στόχων», για «κίνημα των πέντε ηπείρων», χωρίς «γεωγραφικές αγκυλώσεις και περιχαρακώσεις».

Στο διά ταύτα, προτείνει «ένα έκτακτο ανορθωτικό πρόγραμμα διεξόδου απ' την κρίση σε προοδευτική και σοσιαλιστική κατεύθυνση», το οποίο ωστόσο δεν είναι δεδομένο ότι θα έχει σαν προαπαιτούμενο «την έξοδο της χώρας απ' την ΕΕ».

Εξειδικεύοντας το περιεχόμενο της διεξόδου που προτείνει, κάνει λόγο για μέτρα όπως ο πολιτικός έλεγχος της ΕΚΤ και η ριζική αλλαγή του προσανατολισμού της, η ενιαία νομισματική πολιτική της ΕΕ, η δανειοδότηση χωρών - μελών με ευνοϊκούς όρους απ' την ΕΚΤ, το στρατηγικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων για την ανασυγκρότηση του κράτους, η αύξηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, κ.ά.

Στο σύνολό τους, πρόκειται για μέτρα που αφήνουν στο απυρόβλητο την καρδιά της ιμπεριαλιστικής ΕΕ, την εξωραΐζουν απέναντι στα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Σε τελική ανάλυση, ελάχιστα διαφέρουν από τις προτάσεις που κατά καιρούς καταθέτουν αστοί πολιτικοί και οικονομολόγοι για επιβολή «όρων» στη δράση του κεφαλαίου.

Στην ουσία του πράγματος: Το κείμενο Λαφαζάνη στόχο έχει να παίξει το ρόλο της «αριστερής» παγίδας για ανθρώπους του μόχθου που προβληματίζονται και βρίσκονται σε τροχιά ριζοσπαστικοποίησης. Αυτό προσπαθεί να πετύχει με τη φρασεολογία και τα κενά περιεχομένου αντικαπιταλιστικά συνθήματα. Στο «διά ταύτα» όμως αποκαλύπτεται ότι οι θέσεις του Λαφαζάνη και της ομάδας του δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια ακόμα πρόταση διαχείρισης του καπιταλισμού, σχεδόν ταυτόσημη με το κείμενο που ενέκρινε η ΚΠΕ. Η «χοάνη» των δύο κειμένων απολήγει στο ίδιο «κανάλι»: Σ' αυτό της ενσωμάτωσης του κινήματος, του ρεφορμισμού, της ήττας για το εργατικό - λαϊκό κίνημα.

Τις αντιφάσεις των οπορτουνιστών δείχνει και η απάντηση που έδωσε η «Ανανεωτική Πτέρυγα» του ΣΥΝ στην απόφαση της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ περί εθνικοποιήσεων. Σε ανακοίνωσή της καταγγέλλει ότι η απόφαση αυτή «βρίσκεται σε σαφέστατη απόκλιση ακόμα και από τις θέσεις που κατά πλειοψηφία ψήφισε προχθές (σ.σ. την Κυριακή) η ΚΠΕ του ΣΥΝ». Και απευθυνόμενη στον ΣΥΡΙΖΑ διατυπώνει το ερώτημα: «Το κόστος της εθνικοποίησης όλων των τραπεζών ποιος θα το πληρώσει; Το ελληνικό Δημόσιο αδυνατεί περισσότερο από ποτέ! Υποθέτουμε ότι δεν προτείνονται επιτάξεις».

Στην πρόταση για «επαναδιαπραγμάτευση του χρέους» που διατυπώνει η Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ, οι «ανανεωτές» αντιτείνουν: «Ενώ το ελληνικό κράτος δίνει τη μάχη του δανεισμού και των επιτοκίων ταυτόχρονα, από το ΣΥΡΙΖΑ προτείνεται η επαναδιαπραγμάτευση του χρέους από τις ίδιες πιστώτριες τράπεζες. Αυτή η πολιτική θα οδηγούσε ή σε μη δανεισμό ή σε ακραία επαχθέστερους όρους δανεισμού. Οι μισθοί και οι συντάξεις και πάλι θα ήσαν τα θύματα».

Σαν επιστέγασμα όλων των παραπάνω ήρθαν και τα διαπιστευτήρια στο αστικό πολιτικό σύστημα που εκ μέρους του κόμματός του επανακατέθεσε ο Αλ. Τσίπρας την περασμένη Κυριακή και Δευτέρα, σε δημόσιες παρεμβάσεις του: «Δεν είναι η αριστερά αυτή που σήμερα ανοίγει την προοπτική διάλυσης αυτού του οικοδομήματος (...) Αυτοί οι οποίοι σκέφτονται, ενδεχομένως σχεδιάζουν την αποπομπή της χώρας από την Ευρωζώνη είναι οι σκληροί νεοφιλελεύθεροι κύκλοι της ΕΕ (...) Εμείς λέμε μέσα στην Ευρώπη (...) Δεν είναι σε εμάς το δίλημμα να βγούμε. Να βγούμε να πάμε πού;», αναρωτήθηκε «απογειώνοντας» την προπαγάνδα του «ευρωμονόδρομου» και δείχνοντας το αδιέξοδο της στρατηγικής που καλεί το λαό να διαλέξει ιμπεριαλιστή, αντί να παλέψει για την αποδέσμευση από κάθε ιμπεριαλιστικό οργανισμό.

Αντί άλλου επιλόγου παραθέτουμε δύο αποσπάσματα από ομιλίες της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλ. Παπαρήγα, προεκλογικά, το Σεπτέμβρη: «Ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ στις δύσκολες ώρες όταν το κίνημα ήταν στο ναδίρ, όταν ο συσχετισμός δύναμης έγειρε αποφασιστικά υπέρ του ιμπεριαλισμού, στήριξε όλες τις συντηρητικές επιλογές, όπως τη Συνθήκη του Μάαστριχτ (...) Οταν το κίνημα αρχίζει να παίρνει "τα πάνω του", τότε αδίστακτα χρησιμοποιεί αριστερή φρασεολογία, καιροσκοπικά (...)».

«Είτε είναι όλοι μαζί, είτε δεν είναι όλοι μαζί, είναι φτερό στον άνεμο. Οταν βλέπουν ότι τους φεύγουν οι γνήσιοι, οι αριστεροί ριζοσπάστες, τότε θα μιλάνε επαναστατικά (...) Οταν το κίνημα προς στιγμήν θα έχει δυσκολίες, θα πάνε από την άλλη μπάντα, αμιγώς σοσιαλδημοκρατικά. Αλλωστε, αυτές οι δυνάμεις δοκιμάστηκαν στη Γερμανία, στη Γαλλία, στην Ιταλία. Ηταν τα κόμματα εκείνα τα οποία δεν πριμοδότησαν μόνο την απογοήτευση. Εδωσαν φτερά στη σοσιαλδημοκρατία και σε ακόμα πιο συντηρητικές πορείες. Είναι τα κόμματα του "ναι μεν αλλά". Με την ίδια ευκολία μπορεί να πουν "ναι" στην επανάσταση και με την ίδια ευκολία να χαιρετίζουν την αντεπανάσταση. Είναι κυριολεκτικά φτερό στον άνεμο. Αλλωστε, μετά τις εκλογές, λέει, θα αποφασίσουν το πρόγραμμά τους. Τι ψηφίζεις; Την εκδοχή του "χ" ή την εκδοχή του "ψ";»...