Τετάρτη 17 Μάρτη 2010
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 24
Θέατρο
ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ
Νέα, ελπιδοφόρα αγγλική δραματουργία
«Οροι συμβολαίου» στο «Στούντιο Μαυρομιχάλη»

«Δρόμος μακρύς»
«Δρόμος μακρύς»
Υστερα από μακροχρόνια «ύπνωση» και ομφαλοσκοπικά παραληρήματα, κάποιοι Ευρωπαίοι δραματουργοί αρχίζουν να «ξυπνούν», να κοιτάζουν την όλο και πιο απάνθρωπη πραγματικότητα που επιφυλάσσει στον εργαζόμενο λαό κάθε χώρας η «παγκοσμιοποίηση» και η «απρόσωπη» υπερεξουσία των πολυεθνικών εταιρειών του μεγάλου κεφαλαίου. Αρχίζουν να την καταδεικνύουν θεματολογικά, προβληματίζοντας και τους θεατές. Ο νέος, πρωτοπαρουσιαζόμενος στην Ελλάδα, Αγγλος συγγραφέας Μάικ Μπάρτλετ, με το θεματολογικά πολύ επίκαιρο και δραματουργικά ενδιαφέρον έργο του «Οροι συμβολαίου» θύμισε στην υπογράφουσα ένα ποίημα του Μπρεχτ (γράφτηκε στο μεσοπόλεμο, τότε που η ανεργία μάστιζε αμέτρητες χιλιάδες Γερμανών) για μια δύστυχη καθαρίστρια μεγάλης επιχείρησης που για να μην απολυθεί λόγω εγκυμοσύνης (όπως επέβαλε ο ατιμώρητος από το κράτος «άγραφος νόμος» της καπιταλιστικής εργοδοσίας), όταν πια δεν μπορούσε άλλο να κρύψει ότι κυοφορεί, ρήμαξε με τα ίδια της τα χέρια το σπλάχνο της και το «έθαψε» στον σκουπιδοτενεκέ, ρημάζοντας τελικά και τη ζωή της. Ο Μπάρτλετ με 14 συντομότατες σκηνές, με περίπου ίδιους - σκοπίμως - επαναλαμβανόμενους διαλόγους μεταξύ δύο προσώπων, «καταδεικνύει» τους απάνθρωπους εργασιακούς «κανόνες» και τις απολύτως μυστικές ανακριτικές μεθόδους του πολυεθνικού κεφαλαίου. Σε μια πολυεθνική προσλαμβάνεται μια κοπέλα. Με τις πωλήσεις της υπερκερδοφορεί η εταιρεία. Αίφνις καλείται στο γραφείο της προσωπάρχη η κοπέλα για ανάκριση, καθώς παραβαίνοντας τους - κοινούς για όλους τους εργαζόμενους - όρους του συμβολαίου που υπέγραψε, ότι οφείλει, απαρεγκλίτως, να ενημερώνει συνεχώς την εταιρεία για κάθε τυχόν φιλική, σεξουαλική ή ερωτική σχέση της με άλλο υπάλληλο, βγήκε για δείπνο με ένα συνάδελφό της. Ανακρινόμενη η υπάλληλος ομολογεί ότι η μόνη επιδίωξή της ήταν να κάνει σεξ. Συγχωρητέο - κατά την κρίση της εταιρείας - παράπτωμα είναι η φιλία και το σεξ. Ασυγχώρητο όμως ο έρωτας και καταδικαστέα η τεκνοποιία. Ασυγχώρητο και το να μιλήσει για την ανάκρισή της ή σε άλλον εργαζόμενο ή στον άντρα με τον οποίο σχετίσθηκε. Με τις αλλεπάλληλες ανακρίσεις και με το τέλος τους αποκαλύπτεται ότι η εταιρεία επέβαλε τους απάνθρωπους όρους της. Διαβλέποντας ότι το ζευγάρι θα παντρευόταν και λόγω εγκυμοσύνης, το χώρισε. Υπό την απειλή της απόλυσης, μετέθεσε, επ' αόριστον, τον άντρα σε παράρτημά της στην Κίνα και ρήμαξε την κοπέλα και το μωρό που γέννησε, αναγκάζοντάς τη να το θάψει μόνη, με τα χέρια της, για να μη μάθει κανείς τι της συνέβη και έτσι να συνεχίσει να δουλεύει, έχοντας ως μόνο προορισμό της την αύξηση των πωλήσεών της προς όφελος της εταιρείας. Εχοντας τη γλωσσικά άμεση και νοηματικά καίρια μετάφραση της Χριστίνας Μπάμπου - Παγκουρέλη, ο σκηνοθέτης του θιάσου «Νέος Λόγος», Φώτης Μακρής, με συνεργάτες τους Γιώργο Ζιάκα (απέριττο το σκηνικό και τα σύγχρονα κοστούμια του), Νίκο Βίττη (μουσική επιμέλεια) και Παναγιώτη Μανούση (φωτισμοί), σκηνοθέτησε μια λιτότατη παράσταση, στρέφοντας την προσοχή της στο λόγο, έχοντας στη διάθεσή του και τις ταλαντούχες ηθοποιούς Στέλλα Κρούσκα (προσωπάρχης) και Εκάβη Ντούμα (Εμμα, υπάλληλος), που με την ερμηνεία τους ανέδειξαν όλα τα άμεσα και έμμεσα σημαινόμενα του έργου.

«59 σερβίτσια μόνο» στο «Τόπος Αλλού»

«Οροι συμβολαίου»
«Οροι συμβολαίου»
Αγγλος, νέος και πρωτοπαρουσιαζόμενος στην Ελλάδα, είναι ο Αλι Τέιλορ και το έργο του «59 σερβίτσια μόνο», συνταρακτικός «καρπός» μιας εκτενούς έρευνάς του στη φυλακή ανηλίκων «Feltham», στο Λονδίνο, το μεγαλύτερο στην Ευρώπη «σωφρονιστικό» ίδρυμα για δύστυχους, ορφανεμένους ή εγκαταλειμμένους από γονείς και την κοινωνία - τους νόμους και τους λειτουργούς της - παραβατικούς εφήβους και νεαρούς σύγχρονους «αθλίους» - παιδιά της αγγλικής και μεταναστευτικής φτωχολογιάς. Στη φυλακή αυτή, όπως σε όλες τις φυλακές που ανέκαθεν ίδρυαν και ιδρύουν τα καθεστώτα εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, η έννοια «σωφρονισμός» σημαίνει άθλιες συνθήκες διαβίωσης, εκμετάλλευση και βία των πιο ανίσχυρων από τους ισχυρότερους - από φύλακες και φυλακισμένους - βία όλων των μορφών, αγοραπωλησία εξαρτησιογόνων ουσιών, αλύπητοι ξυλοδαρμοί, βασανιστήρια, δολοφονίες, έσχατη καταρράκωση της ανθρώπινης ύπαρξης και αυτοκτονίες. Ο συγγραφέας, πιστεύοντας ότι το καλό δεν έχει ολότελα απολεσθεί από την ανθρώπινη ύπαρξη, αλλά και θέλοντας να αναδείξει την ευθύνη των γονιών και δικηγόρων, επικεντρώνει τη μυθοπλοκή του σε ένα φυλακισμένο για μικροκλοπή έφηβο, τον Ααρον, θύμα μέσα στη φυλακή ναρκεμπόρων συγκρατουμένων του. Ενα ορφανεμένο, από κάθε άποψη δύστυχο, κατά βάθος ευαίσθητο και καλόψυχο παιδί, που θα έχει τη μοίρα ενός 17χρονου που κρεμάστηκε στο κελί του, νιώθοντας εγκαταλειμμένος και από τον πατέρα του και από τη δικηγόρο που ασχολούνταν με την υπόθεσή του. Η δικηγόρος νιώθοντας ενοχή ότι, όπως και ο πατέρας του δεκαεπτάχρονου αυτόχειρα, δεν πάλεψε για να τον σώσει, θα δώσει και θα κερδίσει και τη δικαστική μάχη για την αποφυλάκιση του Ααρον και για να πεισθεί ο πατέρας του δεκαεπτάχρονου αυτόχειρα να πάρει στη δουλειά του τον Ααρον, να του σταθεί σαν να ήταν «πατέρας» του, ώστε η ανθρωπιά και η αγάπη να του αλλάξουν πορεία ζωής. Βαθύτατα ανθρωπιστικό, παρότι θεματολογικά σκληρό, ωμής ρεαλιστικής γραφής και γλώσσας, σε αρμόζουσα μετάφραση των Νίκου Καμτσή και Μίκας Πανάγου (η δεύτερη υπογράφει και το ρεαλιστικό σκηνικό και τα κοστούμια), υπηρετήθηκε με τη δραστικά ρεαλιστική σκηνοθεσία, τους ζοφερούς φωτισμούς και τους στίχους του Νίκου Καμπτσή, μελοποιημένους από τον Κώστα Χαριτάτο. Η πολύ καλή σκηνοθετική δουλειά, αλλά και η στιχουργική παρέμβασή της «μαλακώνει» τη σκληρότητα του έργου και του προσδίδει ποιητικότητα. Η σκηνοθεσία καθοδήγησε και απέσπασε μια γεμάτη αμεσότητα και φυσικότητα ερμηνεία από τον Αποστόλη Τότσικα και γόνιμες ερμηνείες από τους Γιώργο Κροντήρη, Μαρίνα Αμανίτη, Αχιλλέα Βάτρικα και Γιώργο Σταυριανό.

«Δρόμος μακρύς», στον «Ορφέα»

«59 σερβίτσια μόνο»
«59 σερβίτσια μόνο»
Αποτέλεσμα έρευνας σε φυλακές της Αγγλίας, στα πλαίσια δύο προγραμμάτων, του «Προγράμματος για τη συγχώρεση» (που επικεντρώνεται και διακηρύσσει την ανάγκη συγχώρεσης) και του «Προγράμματος για το θέατρο της συνέργειας» (αφορά στο θέατρο στα πλαίσια των φυλακών), προορισμένο για να παίζεται στο θέατρο, αλλά και στις φυλακές είναι το έργο της Σίλαγκ Στέφενσον «Δρόμος μακρύς». Πρόσωπα του έργου είναι ένα ανδρόγυνο, ο γιος τους, το μόνο παιδί που τους απέμεινε, η έφηβη που, στο δρόμο, αναίτια μαχαίρωσε θανάσιμα τον άλλο έφηβο επίσης γιο τους και μια κοινωνική λειτουργός. Η κοινωνική λειτουργός είναι επιφορτισμένη με το καθήκον να επισκέπτεται στη φυλακή τη νεαρή δολοφόνο, με στόχο να διαπιστώσει τα αίτια και κίνητρα που την οδήγησαν να σκοτώσει, ουσιαστικά αναίτια, τον άγνωστό της νεαρό και να βοηθήσει στη διαδικασία της δίκης. Το συμπέρασμα της κοινωνικής λειτουργού ότι η έφηβη φόνισσα είναι ένα έρημο, φτωχό παιδί των δρόμων, στερημένο και τα στοιχειώδη, αγριεμένο και επόμενα «άγριο» μέσα στη σύγχρονη κοινωνική ζούγκλα και ότι μαχαίρωσε το αγόρι για το περιφρονητικό όχι του για κάτι μηδαμινό, για ένα τσιγάρο που του ζήτησε. Σιγά σιγά καταφέρνει να κατευνάσει την οργή των γονιών του δολοφονημένου παιδιού, να αντιληφθούν τα αίτια και την υπαρξιακή δυστυχία που έκανε ένα παιδί, ένα κορίτσι, φονιά, να συμφιλιωθούν με την ιδέα να τη συγχωρήσουν και έτσι να τη βοηθήσουν να συνειδητοποιήσει και να μετανιώσει για την πράξη της. Να βοηθήσουν στον εξανθρωπισμό της. Το έργο σε στρωτή μετάφραση των Δημήτρη Μοθωναίου - Βάσιας Παναγοπούλου, με αφαιρετικό, ευκίνητο σκηνικό και σύγχρονα κοστούμια της Μυρτώς Αναστασοπούλου, μουσική επιμέλεια του Κώστα Χατζηδημητρίου και φωτισμούς της Κατερίνας Μαραγκουδάκη, σκηνοθετήθηκε με ρεαλιστικό μέτρο, απλότητα και ευαισθησία, χωρίς ίχνος μελοδραματισμού, από τον Χρήστο Καρχαδάκη και απέδωσε αξιόλογες ερμηνείες από τους Κατερίνα Διδασκάλου, Αγγελική Λάμπρη, Μέλπω Κωστή, Χριστόδουλο Στυλιανού και Χρήστο Καρτέρη.


ΘΥΜΕΛΗ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ